장음표시 사용
41쪽
3. MEDICAMENTA qUae sedantia vocantur eundem fere quem somnus corporis statum inducunt; cujus rei nulla ratio reddi potesteX aliquo quod assidue secerni credatur, multoque minus motus, isto aquoso liquore nulla vi elastica praedito, peragi Pollunt. NEQUE quidem horum motuum causa esse potest tremor aliquis per nervorum fibras, sidium chordarum instar Propagatus, quod nonnullis visum est: Nervorum enim fibrae nequaquam ita tensae sunt ut elasticos motus
SOLA horum motuum quae sequitur ratio mihi satisfecit: Illos scilicet efiici liquido a- Iiquo subtili vi elastica praedito, oscillationi et vibrationi apto, quodque aliquo modo
cum nervorum medulla connectitur; nexus autem eorum intelligi nequit, nisi liquidum hoc aetheris, quem NEWTONUS Omnem naturam pervadere demonstraVit, ParS quaedam existimetur, quae Varias possit induere dotes variasque acquirere facultateS pro corporum quibus adhaeret natura aut copia qua adhaeret.
Ex plurimis quidem rationibus credendum est, electricitatis phaenomena liquido hujus generis peragi ; Variisque modis illud in ma-
42쪽
jore copia aggregari posse eXploratum est. Corpus circa quod ita aggregatur electricum excitatum dicimus ; quod, quanquam alias omnino iners sit, corpora ei nunc admota valde assicit. Compertum quoque est, corpora electrica in certa conditione hanc facultatem amittere. Sulphur fusum nudam vim electricam ostendit, 1ed ConductoriS, quod Vocant, facultate fungitur; quamprimum autem concretum est, electricum excitatum devenit. Multa quoque experimenta demonstrant liquidum hoc, temporis momento, vel imminui vel accumulari posse. FAC1LE vero intellectu est, mutationem aliquam in medulla systematis nervosi, eadem celeritate, fluidum annexum motibus illis PriuS aptum, minus habilem reddere posse; quod etiam per res fluidum ipsum asscientes fortasse accidit.
Di is positis, longe facilius quam ex fluidi alicujus quotidie secreti opinione intelligemus qua ratione stimuli somnum depellant,
statumque corporis activum et eXcitatum inducant: E contrario, sedantia agere Videntiar ab licendo fluidiam accum Ulatum qilod cor-PUS e,citat. Maxima autem dissicultas occurrit in periodico 1Onim redὶtu eZPl1Laiado .
43쪽
DE DELIRIO FEBRILI. 3IAliae tamen ejusmodi periodi in systemate
OccurrUnt, quorum nulla, eX secreto qUOVis, sed manifesto ex nervorum affectibUS, Pendet.
FACILE intelligere possumus quomodo mo ius propagentur fluido subtili et elastico,
quod credimus esse ejusdem naturae cum Omnium corporum aethere; praesertim cum ali- Unde notum sit, aera Communem, qUanquam infinite aethere densiorem, posse sonum Pertremores facere. Omnes auditus et etiam tactus impressiones manifesto corporibuS ΠΟ-stris per tremoreS comm Unicantur; Ct, Praeterea, ob multas rationeS credendum est, Omnia
sentientia organa impressiones eodem modo accipere. Unde quidem argumentum validissisimum oritur ad opinionem hancce confirmandam ; motum scilicet per fluidum elasticum in corpore nostro communicari ν. NON solum credere possumus, totius systematis nervos mutari poste eXcitationis gradum, sed etiam quarundam ejus partium; mutata autem excitatio OriginiS nerVorum, quam antea sedem esse sen1orii communis diximUS,
' Haec, in disertatione hac aestate edita a viro optimo Gustavo Richardo Brown, M. D. de ortu animalium caloris fusius reperiuntur, P. 29. 3O. Rc,
44쪽
diximus, sive in toto sive in parte, idea rura
et naturam et cursum sine dubio mutabit. NEQ IA QUAM ponimuS, Cerebri certam aliquam partem ad ideas recipiendas vel retinendas adaptatam esse; statuimus Contra, sensorium universum aequabiliter eXcitari debere, ut cursus idearum consuetus perficiatur. Ita excellus vel defectus eXcitationis cujus
cunque sensorii partis perturbationem mentis functionum protinus inducit; et verisimile est, ejusmodi aliquid causam Omnis vesaniae esse. CUM somnus primo obrepit, et priusquam stupor plenus inducitur, aut excitatio totius sensorii ablata est, pars ejus adhuc vigilare videtur ; ex qua ideae quidem Oriuntur, sed cursum consuetum non sequente8. Eadem quoque cerni potiunt, antequam C somno penitus cXperrecti sumia S, quo tempore etiam partem quandam sensorii non excitari credendum est. In somno denique interturbato, quando variae nos illudunt imagines, quae pleriamque Ortum ducunt ex impressione infensorii partem facta, per quam illa ParS excitatur, dUm parteS reliquae sopitae manent, functiones mentis et cursus idearum solitus
45쪽
Is excitatione restituenda, postqUam ea corporis vel mentis labore adempta est, omnes
ne lite enumerare ne lite explicare conatus sum naturae rationeS. HaTUm Una tamen necessaria nobis memoranda est, quippe quae Praecipue requiritur ad excitationem faciendam et conservandam; est autem status certus actionis cordis et arteriarum quo sanguis ad caput propellitur impetu requisito. Omne corporis organum habilius ad impressionem recipiendam sit impetu sanguinis in eo aucto, quod manifestissime in inflammationibus apparet. Atque insuper notandum est, quod cum sanguis magno impetu per corpUS transit, alacritas ad actiones peragendaS aligetur. et mens vegetior redditur: Contra, si copia quaevis magna sanguinis detrahitur, excitatio sensorii perit et syncope supervenit. EX hoc crederemus, eX solo aucto sanguinis impetu, et inde aucta sentiendi adtione, tum Organorum sentientium, tum ipsius sensorii, perturbationem mentiS iunctionum oriri poste : Verum experientia rem aliter se habere docet; nam saepe impetUS maNime augetur sine ulla mentis functionum perturbatione,
Vel etiam sine majore mentis affectione, nisi quod
46쪽
quod idearum cursus magis rapidus sit. Ex hoc evidenter apparet, impetum sanguinis ait tum nunquam per se vesaniam essicere; sed obstru 'imem vel excitationis defectum in aliqua sensorii parte insuper necessarium esse. IN primo delirii genere, stimulus Communis sanguine in cerebrum appulso functiones mentis Perturbare nequit ; sed impetus incrementum reqUiritur, dum Obstruct1o vel excitationis defectus in quibusdam sensorii partibus occurrit: Hoc etiam probatur per delirium in paro Xysmo caloris intermittentis
febris Occurrens, quod paroxysmo sublato tollitur.
E contrario, in secundo delirii genere, impetus sanguinis minuitur; et dum partes sensorii a lae eXcitationem retinent, obstructio vel excitationis defectus in reliquis functionum perturbationem essicit. Haec autem, vicordi S et arteriarum aucta, freqUenter depelluntur ; exemplo est delirium in stadio frigoris febris intermittentis, quod saepe evanescit
ι simul ac calor adoritur. OBSERVATIS autem effectibus mutationum
systematis in his duobus deliriis quae in febri
47쪽
bus intermittentibus occurrunt, regulae quaedam practicae deduci possunt. Iu delirio primo, ubi impetus sanguinis augetur, isque in caput imprimis adfluit, ut molestiae ab tinpressionibus lucis et soni, et
pulsatio arteriarum temporalium insignis, ostendunt, reinetio sunt, sanguinis missio, regimen antiphlogisticum, et quicquid a capite sanguinem 1 CVOCat. IN secundo vero, medicamenta stimulantia, qualia sunt vinum, aromata, et omnia quae sanguinciti citant, danda sunt, ad aequabilemessiciendam sensorii excitationem. Et fre-
quenter in febribuS nervosis observatum est, delirium remediis istis tolli. Stilii non necesse est cautiones omnes usui necessarias hic Proferre, Vel eXpendere quantum ea quae de delirio dicta lunt caeteris vesaniae generibUS conVeniant; quippe cum non de singulis verba facere, 1ed de cicinio in genere Unterere, decreverim.