장음표시 사용
11쪽
stimonia adhibonda, quae contemnenda sint. Primum igitur mihi videtur de fontibus fundamentisque quaestionis, deinde de causis, quae antidosi suberant, et de proVocando, postremo de lite, quae ex antidosi nascebatur, esse diSSerendum.
De fundamentis quaestionis Boech hius quamquam Ulpiani tomeritatem et negligontiam interpretandi reprohendebat et pervellebat ), tamen, cum sibi non constaret et ab interpretis sententia, quam Si ad scriptorum antiquorum orationes retulisset, explosisset ac reiecisset, proficisceretur et in doligendis auctoribus parum Vigilaret, aeque erraVit atque VV. dd.
Sam. Ρetitus, Hos iterus, Plat ne rus, Spaldingius, Fr. Aug. Wolfius ), qui si institutum illud recte porcepisset et explicasset, antidosin serem ridiculam et subabsurdam essu nobis probaret. Ditten berge rus autem qui multo si diligentius et cautius delectum habens fontes petivit rivulosque praeteriit, ex orationum fontibus solis l. l. p. 1 nos docuit hauriendum esse. Itaque ut Vera, non Verisimilia anquirendo inveniamus, duabus propositis rationibus, utra sit eligenda et adhibenda, cur grammaticorum sint sententiae contemnendae, Scriptorum tractandae Vides; statuamus igitur, quibus adhibitis orationibus quid ad antidosin durivari possit. Atque Isocrates quidem quamquam orationem de antidosi perlongam composuit, tamen, quia in integritate sua et benigni-
1) Ex. gr. in oeconomici Atheniensium politici Vol. I p. 426 do Ulpiano illo haec dicuntur: seUlpians Zeugnisse beWeisen geWoliniich nichis, weil sie blosse Schliisse aus missuerstandenen Stellen Seines Demosthenes sind, et p. 714 haec: ,,Ulpian hat wie geWohnlieli heinen GeWahrsmarin, sondern folgeri mit oinor merkwurdigen Logiti alles dieses orsi aus denDemosthenischen Worten. 2) Sam. Petitus de antidosi disseruit in libro, quem de legibus Atticis scripsit p. 281 sqq. , Hessterus in libro ,,Athenais e Gerichisversas- sung inscripto p. 378 sqq. , Platnerus in libro qui inscribitur ,,Der Progess und die Κlagen bei don Attikern p. 98 et 106 sqq. , Spaldingius in prologomenis in Demosthenis orationem Leptineam p. 123 sq. ed. Halensis); Ernestus Curtius Ohistoria Graeca ed. III vol. III p. 556 sq. Volt-breeliti liber ,,de antidosi apud Athenienses inseriptus praesto mihi non
12쪽
tate, in innocentia et benevolentia longus, in antidosi brovis est, nihil praebet, quod, si nos deficeret, desideraretur. Quatuor autem Demosthenis Lysiaeque orationes duae ad in- Vestigandam antidosis rationem alia maius alia nobis asserunt adiumentum, longe maXimum in actione do antidosi habita oratio in Phaenippum, quae rectene an falso Demosthenitributa sit, nihil ad rem. Quae cum oratio primario sit loco, secundum tres obtinent locum, scilicet oratio Midiana et in Aphobum habita secunda et Lysiae quarta quae περὶ τραυματος ἐκ προνοίας est facta, tertium Voro Leptinea Demosthenis Lysiaeque oratio XXIV προς τὴν εἰςαγγελίαν περὶ του μὴ δίδοσθω τω αδυνάτω αργυριον compOSita atque ea, quae aut ab his oratoribus aut a Xenophonte obiter memorantur et quae inVenta potius confirmant, quam noVa eaque gravia adiiciunt. Quibus qui quaestionis fundamentis utitur, non Solum grammaticorum opiniones et errores refutabit et tollet, sed etiam, quod quaeritur, inveniet. Ut vero iam ad illa maiora veniamus, quae fuerunt provocandi causae et quid uterque, et provocans et proVocatus facere ot potuit set dubuit Θ uuae cum a Ditten ber gero l. l. p. 2 sq. luculenter et dilucide sint exposita, tamen, ne quid praetereatur, ea breVi comprehendam; atque res ita se habuit: Civi Atheniensi magistratum ponamus aut trierarchiae Vel chO- regiae munus aut si in trecentorum ditissimorum numero illo erat, pecuniam quae Suppeditaretur et commodaretur, imperasse. Is si suis se facultatibus putavit munere fungi neque posse neque debere, ab eo, quem quamVis ditiorem et locupletiorem a magistratu praeteritum vidit, petivit, ut munus obiret. Quo facto provocatus ex tribus, quas ingredi Vias potuit, aliquam ingressus est; nimirum aut munus obiit aut cum
proVocante pactuS eSi aut, quominuS munere fungeretur, recusavit. Quod si morem provocanti gessit et munus se promisit
obiturum esse, haud scio an ipse se promisSo staturum iuraVerit, prOVocans autem rem ad magistratum retulerit. Quae cum neque argumentis demonstrentur neque e verbis aut oratoris
aut scriptoris colligantur, tamen a verisimilitudine et probabi-
13쪽
litato tantum abost ut abhorreant, ut ut coniici ut statui possint. Sed alteram, quam quidem diXi patuisse Viam, consideremus. Nam ut in aliti causis privatis, ita in illa, priusquam res in iudicium adduceretur, eos, qui de munere disceptabant, pacisci potuisse, cum per Se sit consentaneum, tum ex oratione Lysiacarum quarta, de qua infra erit disserendum, apparebit. Etenim si aut uterque solus suis impensis munus obire nolebat aut alter altero non multo erat ditior, pacisci malebant, quam litigare easque delabi in difficultates, quae non magis exactione de antidosi, quam ex iis rebuS, quae, antequam OaUSuageretur, perficiendae erant, na Scebantur. Restat, ut proVocatuS, quominus munUS obiret, reeuSaVerit; qua de re, quoniam Phaonippus provocantis vice in trecentorum numero fungi noluit, satis docemur ea oratione, quae a quo sit habita, a quo composita nescimus. Cum Vero quid a proVocante et a proVο-cato ageretur, Ditten berge rus l. l. p. 2 sq. luculentissime tractaverit atque exposuerit, hic hunc locum quam paucissimis tangere satis est. Cui enim magistratus munuS imperaVerat, is, postquam alium, quem SeSe l0cupletiorem putabat, pro VO-cavit ab eoque, ut munere fungeretur, q/mquam petivit, tamen non impetravit, cum amici S in aedes et agrum provocatisse contulit, ut quae ille haberet perSpiceret, quae deberet, cognosceret ex eoque occlusis obsignatisque aedibus exigeret cogeretque, ut se tertio die post inventarium bonorum ipsi traditurum iuraret. Quo facto provocatus eadem illa aggreSSUS provocantis perspexit facultates, obsignavit aedes, iusiurandum accepit. Quam rationem cum orator ille non praeterVolaverit, scd dilucide et copiose exposuerit, tamen, priusquam Perga-mUS, ne, quod non narraretur, id factum non eSSe Opinemur,
nonnulla orationis in Ρhaenippum Verba asserenda et explicanda sunt. Leguntur enim g 5 haec: ἐν ταυτος scit. ταῖς
σας ὁ ε καὶ παραλαβων των οἰκείων τινας καὶ φίλων επ0ρευόμην Κυθχὶρ0νδε εἰς την εσχατιαν αυτου. Orator igitur Se Phaenippum proVOcaSSe narrat et, quemadmodum eius bona perspexerit
aedesque obsignaVerit, docet, non narrat Phaenippum, ne in
14쪽
trocontorum locum aScenderet, recusaSSe. Nec Vero, Si, quod proVocatus respondiSSet, orator aperte non dixit, idcirco pro-Vocanti, cum neSciret, num futurum eSSet, ut causa apud iudices ageretur, proVocati bona et perspicere et obsignare licuit. Quid ergo est, cur orator illud silentio praeterierit ξ Non ignoraverunt iudices, cum causa de antidosi ageretur, quid responsum esset. Atque eX participio a0risti, quod est καλεσας, in- tolligitur oratorem Phaenippo proVocato amicoS arceSSiViSSO, quibuscum adversarii in agrum se conferret. uuae inania etluvia fortasse Videntur, Sunt gravia et magna, cum praesertim eos, qui, quae sit Vis subiectu Voci αντίδοσις, anquirunt, ve- homuntor adiuvent. Ac de iis quidem rebus, quae et proVocanti et provocato in provocando erant conficiendas et absolvondae, satis dictum est; placet autem, quia, nisi nomen rei recto intorpretati erimus, institutum neque penitus perspicere neque aecurate explicare poterimus, nunc definire, quid sit α ντι ὁ ο σ ις. Neque enim viris illis doctis, qui votorum interpretum sententiis comprobatis ad Verba αντιδιδονω et αντι- ὁοσις substantivi Oυσια casum obliquum censuerunt cogitatione addendum esse, adsentior neque Dittenbergero, qui idem illud substantivum adiecit. Cum autem Dittenbergerus contra Viros
doctos, qui illud institutum descripserant, et fortitor et soliciter pugnaVerit eosque devicerit, equidem hoc bullum iam
profligatum et sublatum non renovabo, Sed quam ipse proposuit sententiam examinabo, meam proferam argumentisque adiuvabo et confirmabo.
Ac vir ille doctus verbis quas Aunt αντιδ ιδ ον ora et αντίδοσις obsignandi ), non permutandi subiectam esse Vim contendit; nam, ut supra dictum, ne quid facultatum absconderetur neVe supprimeretur, litigantium alter alterius aedes obsignaVit, non quo eas vindicaret, sed ut si ipsi
15쪽
non modo Verbis ot orationibus, sed argu montis ot rationibus apud iudicos disceptaro et iudicos utriusque facultatum magnitudine penitus perspecta planeque cognita controversiam diiudicaro possent. Quocirca ea quidem enuntiata, in quibus verba illa absoluta leguntur, e Ditionbergeri sententia explicari posse,
praefracte negari non poteSt; restant autem cum ea enuntiata, ubi aut do substantivo αντίδοσις geniti Vus aut de Verbo αντι ὁι-ὁovcri accusatiVus eius Substantivi, quod, de quo agatur munere, significat, pendet, tum formula quae est ποιεῖν τας ἀντι- δούεις, quae quemadmodum sint eXplicanda, Dittenbergorus non docet. Quos locos Si perscrutati erimus, de Dittent, ergori suntontia demovebimur et ad aliam, ut puto, nostro iure accedemus. Dittenbergorum enim si recte verborum Vim explicasse ponitur, quid Verbis quae Sunt ποιεiν τας αντιδοσεις continetur ol dosoribitur aliud, nisi aut effecisse strategos aut conceSsisSe aut imperasse, ut eorum, qui, quod ipSis magistratus imperaS- set munus, id ad alium civem aut detulissent aut delaturi us-Sent, bona perSpicerentur aedesque obsignarentur ξ uuam nemo non intelligit in Verbis n0n inesse Vim, qui, qu0d Suprup. 5 demonstraVimus, comprobet, Seilicet aedes de munerudisceptantium non obsignatas esse, Si prOVocatus aut Sua Sponte munus obiit aut eum proVocante pactus est. An fieri potuisse putamus, ut id a strategis praeciperetur et imperaretur, quod quamvis imperatum esset, tamen non fieret 8 At enim munus quidem, antequam strategi illud ποιειν τας ἀντιδοσεις facerent, alter ad alterum detulit, aedes Vero ante diem a strategis constitutam obsignare neutri licuit. Quasi Vero quisquam ex his S 5 or. in Phaen. Verbis ἐν ταυταις Scit. ταῖς αντιδοσεσιν) ἐκαλεσα κατὰ τον νouον Φαίνιππον τουτονί concludere dubitet oratori diem, qua Phaenippum proVocaret, fuisse exSpectandum neque ante pro Vocare licuisSe, quam Strategi, ut pr0Vodaret, permitterent. Quid autem fuerit, cur provocandi dies a magistratu con Stitueretur atque edicereturi , ex eo intelligitur,
1) Ut trierarchis quoque et choregis magistratus provocandi diem edixerit, ex iis quae scio testimoniis non efficitur.
16쪽
quod scire plurimum intererat, num quiS, quo tempore reSpublica postularet, officium Suum Servare, munuS obire, id, quod opus erat, quodque debebat, posset suppeditare. Formulam igitur illam recte e Diuenbergeri sententia posse explicari ut negandum est, ita enuntiata illa, in quibus voces αντιὁιδοναι et αντίὁoσις cum substantivis quibusdam coniunctae Sunt, contra Dittenbergerum facere facile intelligitur. Quomodo enim genitivum aut accusativum de iis vocibus pendentem interpretariS, quas, niSi eosdem alius Substantivi casus cogitatione adieceris, ne percipi quidem arbitraris 8 Quam ob rem aliam ingrediamur Viam eaque utamur explicatione, ut primum, quaeris Voci quae eSt αντιὁιδονο subsit videamus, deinde quid ex utroque enuntiatorum, in quibus illa Vox legitur, genere in-
Venire et concludere possimus, postremo num quod inVenimuSet statuimus, ad oratoris verba, quibus confirmetur, revocari poSSit.
Verbo quod est διδοναι cum non solum tribuendi et dandi, verum etiam offerendi et deferendi Vis. subiecta sit, cumque prae a Verbo praepositione quae est αντι, Vicissitudo significetur, ut eadem re alter alterum afficiat, verbum quod est
ανυδ ιδοναι patet posse usurpari, si quis, quod ab altero ad ipsum delatum est, id ad .alterum illum referat. Iam vero quid in antidosi delatum sit, quid relatum, Verba nos docent Demosthenis in Mid. S 78 αντιδιδοντες τοι ραρχίαν et Xenophontis Oeeon. VII, 3 o ταν γε αε εἰς αντί-ὁ0σιν καλῶνται τριηραρχίας γῆ χορηγίας. Itaque, ut Vitemus, cum moneam, illud, in quod grammaticorum atque interpretum temeritas et negligentia delata et delapsa sit, quodque Viri doctissimi verisimilitudinis et probabilitatis specie deducti iure se
adamasse fortiterque defendisse putaverint, tum ut ad Verba αντ id ιδοναι et αντί ὁ ο σις, ubicumque Oecurrunt, quoniam antiqui scriptores, testes omnium locupletissimi, praecipiunt, cogitatione addatur Suadeo, si de munere aliquo actum Sit, nomen, quo hoc munus Significetur, sinde loco in trecentorum ordine, officia, quae trecentis illis servanda fuerint. Quod autem non solum
17쪽
provocatus sed etiam provocans ὁ ἀντιδιδους Vocabatur, praepositiono αντί continetur; cuius rei exemplum et argumentum, quo nullum est illustrius, Voce quae est αντίδικο ς proditur, qua et accusator significatur et reus. De explicanda voce et de altero enuntiatorum genero, in quibus do illa voco substantiVum pondet, satis dictum est; Sequitur, ut in ea enuntiata, in quibus verba ἀντίδοσις et αντι- διδονια absoluta leguntur, inquiratur. Ac primum quidem Sententia a me proposita si ad Verba quae Sunt ποιειν τας αντιδοσεις revocabitur, tot et tantae quantae Dittenbergero non erunt explicandi difficultates; strategorum enim fuisse ex illa formula intelligetur efficere aut permittere, ut, qui non sibi sod alii oique locupletiori arbitraretur munus obeundum CSSO, is alium provocaret. Deinde contra Dittenbergerum Verba Or. in Phaon. 3 1 ό περὶ τοὐν αντιὁ0σεων νομος afferri pOSSunt. An legi nomen ab obsignatis aedibus inditum est, aedes Ieronon obsignabantur, nisi ad argumentandum 8 Absurdiusne quicquam est, quam περὶ των ἀντιδοσεων λ) Vocari legem, qua, si provocatus munus obiisset, ne bona perspicerentur neVeaedes obsignarentur, praecipiendum fuit 8 Quibus in rebus, qui meam Sententiam comprobat, offendere nequit. EX mea enim sententia ό περὶ τιον ἀντιδοσεων νομος lex fuit, qua cum permitteretur, ut civis ad civem, quod ipsi magistratus imperasset, munuS differret, tum ea omnia, quae utrique in pro-Vocando agenda essent, deincepS et praescriberentur et describerentur, ne esset, qui neque adVersarii aedes obsignaret, neque suas ab hoc obsignari pateretur, qui quicquam - ut PhaenippuS - ageret, quo aut adversarium aut iudices deciperet. Quod si hanc legem recte interpretamur, duo Verbi αντιδιδ0νω
participia, alterum perfecti temporis in l, alterum praesentis in g 18, facile et accurate explicari possunt; hoo enim et ii, qui alios iam provocaverunt, et ii, qui provocati munus ad deferentes retulerunt, significantur, illo, ut in lege fieri solet,
a) De plurali numero infra disputabitur.
18쪽
qui quovis tempore et provocant ot provocantur; qui Sensus
cum oratoris Verbis optime conVenit.
Tum verba, quibus ibidem 3 30 Phaenippi calumnia depingitur, consideremus; locus est hic: προς δε τουτοις τὴν
plicandam Vocem αντίδοσις duo argumenta inesse Videntur, inest unum; nam alterum illud, quod verbis μετα την ἀντίδοσιν praeberi putes, quia neque Dittenbergeri sententiam confirmat neque labefactat meam, nullum est; contra quid e verbis τῆς αντιδοσεως ἔνεκα efficiatur, ostendam. Quae Verba non bene praecipiunt qui ita iubent explicari, ut, cum aedes obSignatae
essent, Phaenippus in aere se esse alieno simulans adversarium
decipere voluerit. Cum enim fieri posse non ignorem, ut, cui bonis suis ad suum arbitrium uti non liceat, in aes alienum incidat, tamen nescio, num quis idcirco, quod aedes occluSae et obsignatae sint, sibi aes alienum esse contendat et mentiatur. uuae res ei offenSioni non est, qui, quoniam munus ad Phaenippum delatum est, eum permotum eSSe ponat, ut, quo tenuiores facultates Viderentur esse, eo maiorem Se diceret debere aliis pecuniam. At enim non aedes obsignatae, Sed munus delatum si fraudis et fallaciae causa fuit, cur Se in aere alieno esse Phaenippus postquam negavit, in tabulas retulit tuuia quid quisque finxisset atque ementitus eSSet, cognOScere, dum bona perspiciuntur, facile erat, demonstrare autem et con- Vincere, in inventarium quae non referenda essent ea ab ad- VerSario periuro relata esse, perdifficile. Sed, ut ad graviora Veniamus, argumenta, ibidem 3 10 init. haec leguntur: α μὲν τ0ινυν - θυς τλῆ πρώτη ἡμερα μετα τας αντιδοσεις ήρξατο ινιεωοάνιππος αδικειν ακηκοατε. Quibus in Verbis si illam, quam voluit Ditieubergerus, Voci αντίδοσις subiectam eSSe Vim poniatur, pluralis numerus quid sibi Velit non intelligitur, cum praesertim V. d. numero singulari significari statuerit aedes utrius-
19쪽
quo litigantis obsignatas esse λ). An codem dio omnes de trocentis, qui Volebant, putas provocasse alios eorumque aedes obsignass08 Pluralis igitur numerus tantum abest ut ab eo, qui Dittenbergerum Sequitur, recte explicetur, ut nos adducat,
τ ιδ ό σ εις ot ό περὶ των ἀντιδοσεων νομος Supra explicitis comparemus. Ex quo efficitur, ut Verbis τῆ πρωτη ἡμερα μετα τας ἀντιδ0σεις dies significetur ei diei proximus, quo Strategi permiserint, ut, qui se negarent trecentorum illorum onficia Servare posse, alios provocarent. Quocirca orator si illum diem, quo ipse Phaenippum proVocasset, Significare Voluisset, Singularem, non pluralem dixisset. Atque, ut, qu0d supra promisi hic exsolvam, quoniam bona eodem modo atrierarchis, et choreis, quo ab iis, qui ex trecentorum numero erant, perSpiciebantur aedesque obsignabantur, lex illa Graecis ό περι τῆς αντιδοσεως νομος, non ό περ ι των ἀντιδοσε ων νόμιος Vocanda fuit; pluralis autom numeruS Rdiecto articulo propterea adhibebatur, quod aliud munus Sibi imperatum alius ad alium deferebat. Adhuc quae ex oratione XLII ad vim Vocis αντίδοσις sumi P0SSunt, perSecutuS Sum, nunc quem qualemque fructum ex ipsius Demosthenis orationibus possimus percipere, Videamus.
Atque in Leptineae S l 30 verbis, quae sunt: ουτε φυλη
ρηγον ουτ' ἐνεχθεὶς αυτοῖς αλλος ουδεὶς αντιδουναι Dittenber-gerus dubitavit, utrum ad infinitivum amὁουνω accusati Vum τὴν χ0ρηγίαν ex antecedenti nomine χορηγόν cogitatione adderet, an Verbum absolutum esse statueret. Quod si hoc, cum a Verisimilitudine proxime absit, probabilius Videatur, enuntiatum illud cum verbis Xenophontis oeconomici supra laudatis conferendum idemque ex utraque sententia colligendum est, Sin illud Loptineae verba Dittunbergeri sententiam non magiS RdiuVant, quam meam; idem de Isocratis orationis, quae inscri-
1) Attende illa quae sunt: die Vorlaufige, gegensellige Beschlagnalimedureli beide Parteien; Dittenbergorus autem, si verbum alio modo interpretatuS esset, praepositionem Praeteriisset et neglexisset.
20쪽
bitur περι αντιδοσεως, VerbiS αντιδοσεως γενομενης περι χορηγίας statuendum est. Quae cum in dubio sint relinquenda, non tanto nobis sunt Subsidio, quanto quae Demosthenes de muneribus suis narrat; quam ob rem, quamvis infra de primasius trierarchia fusius disputandum sit, tamen, quae ad hunc locum pertinent, nune commemorare et exponere placet. Αtque Midianae 3 156 consideremus verba καγω μεν ἐθελοντης νυν, Ουτος δε καταστας ἀντιδοσεως τοτε, quibus orator, BOSt- quam Midiam chorum tragicum, se tibicinum exornaSSO narra-Vit, utitur. Midias igitur, quem provocatum et a iudicibus condemnatum munuS obiisse apparet, condemnatuSDe est, quia bona erant perspecta aedesque obsignatae Z Immo, quia pro- Vocatus erat. Qua comprobata sententia Verba καταστὰς αντιδοσεως aptissime opponuntur voci ἐθελοντής antecedenti.
Alter, qui sententiam meam confirmat, locus in oratione in Aphobum II 3 17 est, ubi Demosthenes se, quod Verbo αντέδωκα significatur, fecisse Vel potius Thrasylocho munus ad ipsum deferenti respondisse dicit. Unde Dittenbergero colligendum est provocantis aedes ab Oratore obsignataS esse. Quod ut iure colligatur timeo, quia, quamquam dubium est, num Thrasylochi facultates umquam a Demosthene perspecta sint, tamen dubitari non potest, quin Demosthenes, cum illud ἀντιδιδοναι faceret vel diceret, ne potuerit quidem adVersarii aedes obsignare. Neque illud, si Ditionbergero de vi vocis αντίδοσις assentiare, intelligas et explices, quo iure Verba
αντεδωκα μεν insequentibus απεκλεισα δε opponantur, quae quid exprimant, Ernestus Curtius cognovit λ), Dittenbergerus l. l. p. 22 probavit; sin Vero ad Verbum αντεδωκα accusativus την τριηραρχίαν adlisitΠr, Verba optime et aptissime iungunturci continuantur enuntiatique tenor hic est: ad Demosthenem cum Thrasylochus munus detulisset, ille munus quidem ad provocantem retulit, bona Vero ut perspicerentur, quamquam permittendum erat, non permi Sit.