장음표시 사용
151쪽
facito sexistimari posset nihil eos do oventu eius diei timuisse,
qui non neceSSariaS conquirerent Voluptates. At hi miser- 2rimo ac patientissimo exercitui Caesaris luxuriam obiciebant, cui Semper omnia ad neceSSarium uSum defuiSSent. PompeiuS, cum iam intra vallum nostri versarentur, 3 equum nactus detractis insignibus imperatoriis decumana portis Se ex castriS eiecit protinusque equo citato Larisam
contendit. Neque ibi constitit, sod ead0m celeritate in
paucoS SUOS eX fuga naetus nocturno itinere non intermisso comitatu equitum triginta ad mare pervenit navemque frumentarium conscendit SaoΡe, ut dicebatur, querenStantum se opinionem fefelli SSe, ut, a quo genere hominum victoriam Sperasset, ab eo initio fugae facto paene proditus videretur.
97. Caesar castris potitus a militibus contendit, ne in apraeda occupati reliqui negotii gerendi facultatem dimitterent. Qua re impetrata montem opere circummunire 2 instituit. Pompeiani, quod is mons erat sino aqua, diffisi si loco relicto monte universi iugis iis Larisam verSuS SereeiΡere coeΡerunt. Qua re animadversa Caesar copias 3 suas divisit partemque legionum in castris Pompei remanere iuSSit, partem in Sua castra remisit, quattuor Secum legioneS duxit commodioreque itinere Pompeianis occurrere coepit et ProgreSSUS milia paSSuum Sex aciem instruxit. Qua re in animadversa Pompeiani in quodam monte constiterunt. Hunc montem flumen Subluebat. Caesar milites cohortatus, etsi totius diei continenti labore orant confecti noXque iam suberat, famon munitione flumen a monte Seoli1Sit, ne noctu aquari Pompeiani poSSent.
Quo perfecto opero illi do deditiono missis legatis agere dcoeperunt. Pauci ordinis senatorii, qui Se cum iis coniunxerant, nocte fuga Salutem PetiVerunt. 10. August. 98. CaeSar Primn luce omnes eoS, qui in monte con- 1
Sederant, eX Superioribus locis in planitiem descenderentque arma proicere iussit. Quod ubi sine recusatione 2
152쪽
DE BELLO CIVILI fecerunt passisque Dalmis proiecti ad terram flentos ab
eo Salutem petiverunt, con Solatus conSurgere iussitot pauca apud eos de lenitate Sua locutus, quo minore QSSent timore, omnes conserva Vit militibusque suis CommendaVit, ne . qui eorum Violaretur, neu quid Sui desi-
1 99. In eo proelio non amplius ducentos milites desideraVit, Sed centuriones, fortes Viros, circiter triginta 2 amisit. Interfectus est etiam fortissime Ρugnans CraStinuS. Cuiues mentionem supra fecimuS, gladio in os adversum 3 conisecto. Noque id fuit falsum, quod ille in pugnam proficiscens dixerat. Sic enim Caesar existimabat eo proelio excellentissimam virtutem Crastini fuiSSe, optimeque eum 4 de so meritum iudicabat. EX Pompeiano eXercitu circiter milia quindecim cecidisse videbantur, sed in deditionem venerunt amplius milia viginti quattuor - namque etiam cohorteS, quae praeSidio in castellis fuerant, sese Sullae dediderunt multi praeterea in finitimas civitateS refugerunt, Signaque militaria eX proelio ad Caesarem Sunt 5 relata centum octoginta et aquilae novem. L. Domitius ΘX OnStri S in montem refugien S, cum Vires eum lassitudine deiecissent, ab equitibus est interfectuS.
1 100. Eodem tempore D. Laelius cum claSSe ad Brundisium venit eademque ratione, qua factum is Libone antea demonstravimus, insulam obieetam portui 2 Brundisino tenuit. Similitor Vatinius, qui BrundiSio praeerat, tectis instruotisque scaphis selicuit naves Laelianas atque eX his longius productam unum quinqueremem et minoreS duas in angustiiS portu S cepit, itemque per equiteS 3 di8ΡoSitos aqua prohibere classiarios instituit. Sed Laelius
tempore anni commodiore uSUS ad navigandum oneraritS
153쪽
navibus Corcyaea Dyrrachioque aquam Sui8 Supportabat neque a prΟΡOSito deterrebatur neque ante proelium in Thessalia factum cognitum aut ignominia amisSarum 11RVium Rut necessariarum rerum inopia eX portu inSulaque
101. Isdem fere temporibus C. Cassius cum claSSe 1 Syrorum et Ρhoenicum et Cilicum in Siciliam venit, et cum esset Caesaris classis divisa in duas partes, dimidiae parti praseesset P. Sulpicius praetor ad Vibonem, dimidias M. Pomponius ad Messanam, priuS CaSSiuS ad MeSSanam navibus advolarit, quam Pomponius de
ei HS ad Ventu cognoSoeret; perturbatumque eum nactuS 2 nullis custodiis neque orctinibus certiS, magno Vento et Seeundo completas onerarias naveS taeda et pice et Stuppa
reliqui8que rebus, quae sunt ad incendia, in Pomponianam classem immisit atque omnes naves incendit triginta quinque, e quibus erant viginti constratae. Tantusque eo facto 3 timor incessit, ut, cum esset legio praesidio MeSSanae, Vix oppidum defenderetur, et nisi eo ipSo tempore quidam nuntii de Caesaris victoria per dispositos equiteS eSSentullati, existimabant plerique futurum fuisse, uti amitteretur. Sed opportunissime nuntiis allatis oppidum est defon- 4 Sum; Cassiusque ad Sulpicianam inde classem proteoluSest Vibonem, applicatisque nostris ad terram navibuScirciter quadraginta pari atque antea ratione Secundum
nraetuS Ventum onerari RS naves praeΡaratas ad incendium immisit, et flamma ab utroque cornu COmΡΓenSR nRVOS
Sunt combuSine quinquo. Cumquo ignis magnitudine 5 Venti latius serperet, milites, qui ex veteribus legionibus
orant relicti praesidio navibus ex numero negrorum, ignominiam non tulerunt, Sed Sua sponte naveS oon Scenderunt 6 et a terra Solverunt impetuque facto in CasSinnam claSSem quinqueremeS duaS, in quarum altera erni CaSSiuS, Ceserunt, Sed CaSSius exceptuS Scapha refugit; Praeterea duae Sunt
depreSSae triremeS. Neque multo post de proelio facto in T
154쪽
DE BELLO CIVILI Thesstalia cognitum est, ut ipsis Pompeianis fides fiersit: nam ante id tempus fingi a legatis amicisque Caesaris arbitrabantur. Quibus rebus cognitis ex his locis Cassius
1 102. Caesar omnibus rebus relictis per Sequendum sibi Pompeium existimavit, quascumque in ParteSSe ex fuga recepiSSet, ne rurSuS COPinS Comparare aliaSet bellum renovare poSSet. Ita quantumcumque itineris equitatu conficere poterat, cotidie progrediebatur legio-2 nemque unam minoribus itineribus subsequi iussit. Erat
edictum Pompei nomine AmphiΡoli propositum, uti
OmneS eiuS ΡroVinoine iuniores, Graeci civeSque Romani, 3 iurandi causa conVenirent. Id utrum avertendae SuSΡieiODiS cauSa PomΡeiuS ΡroΡoSutSSet, ut quam diutissime longioris fugae conSilium occultaret, an ut novis dilectibuS, Si nemo premeret, Macedoniam tenere conaretur, eXiSti-4 mari non Ρoterat. ΙΡSe ad ancoram unam noctem conStitit et vocatis ad se Amphipoli hospitibus et pecunia ad neceS- Sarios SumptuS corrogatu cognito CaesariS adventu ex eo loco discossit et Mytilonas paucis diebus venit. 5 Biduum tempestate retentuS navibus aliiS additiS RetutaritS 16. August 6 in Ciliciam atque inde Cyprum per Venit. Ibi Cogno-23. Sopor. vit consensu omnium AntiochenSium civiumque Romanorum, qui illic negotiarentur, arma e ta eSSe eXoludendi Sui ouuSa nuntioSque dimiSSOS ad eos, qui Se ex fuga infinitimas civitates recepisse dioerentur, ne Antiochiam adirent; id Si fecissent, magno eorum capitis periculo 2 futurum. Idem hoc L. Lentulo, qui Superiore anno conSuliuerat, et P. Lentulo conSulari ac nonnullis aliis acciderat Rhodi; qui cum ex fuga Pompeium Sequerentur atque in inSulam veniSsent, oppido ac portu recepti non erunt 8Sisque ad eos nuntiis, ut ex his locis discederent, contris 8 Voluntatem Suam naves Sol Verant. Iamque de CaesariSadventu fama ad eas civitateS Perferebatur.
155쪽
103. Quibus cognitis rebus Pompeius deposito ad- 1eundae Syriae consilio pecunia a societatibus sublata et a quibusdam privatis Sumpta et aeriS magno pondere ad militarem usum in naves imposito duobusque milibus hominum armatis, quoS partim ex familiis societatum delegerat, partim a negotiatoribuS coegerat, quΟ8 ex SutS quisque ad hanc rem idoneos existimabat, Pelusium pervenit. Ibi casu rex erat PtolomaeuS, Puer aetate , 2 magnis copiis cum Sorore Cleopatra bellum gerenS, quam pauciS ante menSibuS per SUOS propinquOS utque amicOS regno expulerat; caStraque Cleopatrae non longo spatio
ab eius castris distabant. Ad eum Pompeius misit, ut 3 pro hospitio atque amicitia patris Alexandriam reciperetur atque illius opibus in calamitate tegeretur. Sed qui ab eo 4 missi erant, confecto legationis officio liberius cum militibus
regiS colloqui coeperunt eoSque hortari, ut Suum officium Pompeio praeStarent neve eiuS fortunam despicerent. In hoc erant numero complures Pompei milites, quoS ex eius eXer- 5citu acceptos in Syria Gabinius Alexandriam traduxerat belloque coniecto aΡud Ptolomaeum, patrem Pueri, reliquerat.10 . His tum cognitis rebus amici regis, qui propter 1
aetatem eius in procuratione erant regni, SiVe timore adducti, ut poStea praedicabant, Sollicitato exercitu regio no Pompeius Alexandriam Aegyptumque Occus et, SiVedeSpecta eius fortuna, ut plerumque in calamitate ex amicis inimici exsistunt, iis, qui erant ab eo miSSi, palam liberaliter responderunt eumque ad regem Venire iuSSerunt;
ipsi clam consilio inito Achillam, praeiectum regium, 2 Singulari hominem audacia, et L. Septimium, tribunum militum, ad interficiendum Pompeium miserunt. Ab his 3 liboralitor ipse appellatus et quadam notitia Septimii
productus, quod bello praedonum apud eum ordinem duxerat, naviculam parvulam conscendit cum pauciS28. Sosibi. SutS; ibi ab Achilla et Septimio intorii citur. Item L. Lentulus comprehenditur ab rege et in custodia necatur.
156쪽
1 104. C aesar cum in AS iam Veni S Set, reΡeriebat 18. Septbr. T. Amsium conatum eSSe pecuniaS tollere Epheso ex fano Dianae eiusque rei causa SenatoreS Omnes eX DI OVinoia ovocavisse, ut his testibus in Summa secuniae uteretUr,
Sed interpellatum adventu Caesaris profugisse. Ita duobuS temporibus Ephesiae pecuniae Caesar auXilium tulit. 2 Item constabat Elido in templo Minervae r otitis atque numeratis diebus, quo die proelium Secundum CaeSarfecisset, Simulaurum Victoriae, quod ante ipsam Minervam collocatum esset et ante ad Simul aurum Minervae SΡeQ-3 tavisset, ad valvas se templi limenque convertiSSe. Eodem- quo clio Antiochiae in Syria bis tantus exercitus clamor
et Signorum Sonus eXauditus est, ut in muriS armata civitas
4 discurreret. Hoc idem Ptolomaido accidit; Pergami quo
in occultis ac reconditis templi Iouis, quo praeter SueerdoteSudire fas non est, quae Graeci adyta appellant, tymprena 5 sonuerunt. Item Trallibus in templo Victoriae, ubi Cae- SariS Statuam con SeeraVerant, Dalma per eos dieS inter coagmenta lapidum ex pavimento exstitisse ostendebatur. 1 106. C aesar paucos dies in AS in moratu S, Cum audisset Pompeium Cypri visum, coniectans eum in Aegyptum iter habere propter necoSSitudineS regum reliquuSque eius loci opportunitates, cum legione una, quum Se eX TheS- Salia Sequi iuSSerat, et altera, quam ex Achaia a Q. Fufio legato eVOcnVerat, equitibuSquo octingentis et navibus longis Rhodiis docem et Asiaticis paucis Alexandriam 2 pervenit. In his erant legionariorum milia tria dueenti; 4. Ohiobbr. reliqui vulneribus ex proeliis et labore ac magnitudine 3 itinoris confecti consequi non potuerant. Sed CaeSar Conii SuS fama rerum gestarum infirmis auxiliis proficisci non dubitaVerat aequo omnem sibi locum tutum fore OXisti - 4 mans. Alexandria0 de Pompei morte cognoscit atque ibi primum e navi egredienS clamorem militum nudit, quoS rex in oppido praesidii cauSa reliquerat, et concurSum ad
157쪽
se fieri videt, quod fasces anteferrentur. In hoc omniS multitudo maiestatem regiam minui praedicabat. Hoc 5 sedato tumultu crebrae continentibus diebus ex concurSumultitudinis concitationes fiebant, complureSque militeSin viis urbis omnibus partibus interficiebantur. 107. Quibus rebus animadversis legiones sibi duas ex 1 Asia adduci iussit, quas ex Pompeianis militibus confecerat. ΙΡSe enim neceSSario eteSiis tenebatur, qui navigantibus Aloxandria flant adversissimi venti. Uterim controverSiaS 2 regum ad populum Romanum et ad Se, quod eSSet conSul,
pertinere eriStimanS atque eo magi S officio Suo convenire, 59 v. Chi. quod Superiore conSulatu eum patre Ptolomaeo ex lege et SenatuS oonSulto societas erat facta, ostendit sibi placere regem Ptolomaeum atque eius Sororem Cleopatram exercitus, quos haberent, dimittere et de controversiis iure apud se potius quam inter Se armiS disceptrare.
108. Erat in procuratione regni propter aetatem pueri 1 nutricius eius, eundulius nomine Pothinus. Is primum inter suos queri atque indignari coepit regem ad cauSam dicendam evocari; doinde adiutores quosdam consilii sui 2nMtUS ex regis amicis exercitum a Pelusio clam Ale Xandriam evocavit atque eundem Achillam, cuiuS SUI TR meminimuS, omnibus copiiS praefecit. Hunc inoi- 3tatum Suis et regis pollicitationibus, quae fieri vellet, litteris nuntiisque edocuit. In testamento Ptolomaei 4 patris heredes erant scripti ex duobus filiis maior et ex duabus filiabus ea, quae aetate antecedebat. Haec uti 5
fierent, Per omneS deoA perque foedera, quae Romae feciSSet, eodem testamento Ptolomaeua populum Romanum Obtestabatur. Tabulae testamenti unae per legatos eiuS 6 Romam erant allatae, ut in aerario ponerentur - hie cum propter publieaS OccupationeS poni non potuiSSent, ud PomΡeium Sunt depoSitne -, alterae eodem exemΡlo relictae atquo obsigntatae AleXandriae proferebantur.
158쪽
1 109. De his rebus cum ageretur apud CaeSarem, iSque maxime vellet Ρro communi amico atque arbitro controverSiaS regum comΡΟnere, Subito exercituS regiuS equi-2 tatusque omnis venire AleXandriani nuntiatur. Caesaris copiae nequaquam erant tantae, ut iis, e X traoppidum si esset dimicandum, confideret. Relinquebatur, ut Se Euis locis oppido teneret consiliumque 3 Achillae cognosceret. Milites tamen omnes in armiS eSSeiussit regemque hortatuS eSt, Ut eX SutS neceSSaritS, quOS haberet maximae auctoritatis, legatos ad Achillam mitteret 4 et, quid eSSet suae Voluntatis, ostenderet. A quo missi Dioscorides et Serapion, qui ambo legati Romae fuerant magnamque apud patrem Ptolomaeum auctoritatem habu-b erant, ad Achillam pervenerunt. Quos ille, cum in conspectum eiuS VeniSSent, priuSquam audiset aut, cuiuS rei CRUSn miSSi eSSent, cognosceret, corripi atque interfici iuSSit; quorum alter accepto Vulnere Per SuΟS Pro OeeiSO 6 sublatus, alter interfectus eSt. Quo facto, regem ut in Sua potestate haberet, Caesar effecit, magnam regi Um nomen apud Suos auctoritatem habere existimans, et ut potius privato paucorum Sceleratorum quam regio conSilio SuSo tum bollum videretur. 1 110. Erant cum Achilla eae copiae, ut neque numero neque genere hominum neque uSu rei militari S contem
nendae riderentur. Milia enim viginti in armis habebat. 2 Haseo constabant ex Gabinianis militibus, qui iam in con- Euetudinem Alexandrinae vitae ac licentiae venerant et nomen disciplinamque populi Romani dedidicerant uxores-3 que duXerant, ex quibus plerique liberos habebant. Huc accedebant collecti ex Ρraedonibus latronibusque Syriae Ciliciaeque provinciae finitimarumque regionum; multi
4 praeterea capitis damnati eXSulesque convenerant. Fugitivis omnibus nostris certus erat AleXandriae receptuScertaque Vitae condicio, ut dato nomino militum esSent numero; quorum Si qui S a domino prehenderetUr, Con-
159쪽
Sensu militum eripiebatur, qui Vim Suorum, quod in simili culpa VerSabantur, ipsi pro Suo periculo defendobant. Hi 5 regum amicoS ad mortem deposcere, hi bona locupletum diripere, stipendii augendi causa rogis domum obsidere,
regno eXΡellere alios, alioS MeeSSere vetere quodam Alsexandrini exercitus instituto consuerant. Erant prae- 6terea equitum milia duo. Inveteraverant hi omnes compluribus Alexandriae bellis, Ptolomaeum patrem in regnum reduxerant. Bibulli filios duos interse orant, bella cum Aegyptiis gesserant. Hinc usum rei militaris hab0bant.111. His copiis fidens Achill as paucitatemque militum 1
Noubr. CaeSaris deSpiciens occupabat Ale Xandriam praetererem oppidi partem, quam CaeSar cum militibus tenebat, primo impetu in domum eius irrumpere conatus; Sed Caesar dispositis per vias cohortibus impetum eius Sustinuit. Eodemque tempore pugnatum e St ad portum, 2 ae longe maXimam ea res attulit dimicationsem. Simul senim diductis copiis pluribus viis pugnabatur et magna multitudine naves longas occupare hoSteS conabantur; quarum erant quinquaginta auXilio missae ad Pompeium 3 proelioquo in Thessalia facto domum redierunt, quadriremeS omneS et quinqueremeS tae inStructaeque omnibus rebus ad navigandum, praeter haS Viginti duae, quae praesidii causa Alexandriae esse conSuerant, ConStriatae omneS; quaS Si occupariSSent, Sperabant fore, ut classe 4 CneSari erepta portum ac mare totum in Sua potestate haberent, commeatu auXiliisque Caesarem prohiberent. Itaque tanta est contentione actum, quanto agi debuit, 5 cum illi celerem in ea re victoriam, hi Salutem Siaam Consistere viderent. Sed rem obtinuit Caesar omneSque Getas naVeS et reliquaS, quae erant in navalibus, incendit, quod tam lato tueri parVa manu non poterat, confeStimque ad Pharum navibus milites e XΡΟSuit. 112. Pharus est in insula turris magna altitudine, miri- 1licis operibus eXStructa; quae nomen ab in Sula ceΡit.
160쪽
2 Haec insula obiecta Alexandriae portum officit; sed ab superioribus regibus in longitudinem PaSSuum nongentorum in mare iactis molibus angusto itinere ut ponte 3 cum oppido coniungitur. In hac sunt insula domicilia
Aegyptiorum et vicus Oppidi magnitudine; quaeque ibi
naves imprudentia aut tempestate Paulum Suo CurSudece8Serunt, haS more praedonum diripere ConSuerunt.
4 Iis autem invitis, a quibus PharuS tenetur, non ΡΟfeSt5 e8Se propter angustias navibus introitus in portum. Hoc tum veritus Caesar hostibus in pugna occupatis militibuso ositis Pharon prehendit atque ibi praesidium posuit. 6 Quibus est rebus effectum, ut tuto frumentum auxiliaque navibuS ad eum Supportari possent. Dimisit enim circum omnes Prosin quaS provinciaS atque inde auxilia evocavit. 7 Reliquis oppidi partibus Sic eSt pugnatum, ut aequo proelio discederetur et neutri pellerentur id officiebant angustino
loci - pauciS utrimque interfoctis. Caesar loea maxime 8 neceSSaria complemS noctu praemuniit. In eo tractu
oppidi pars erat regine ea, in quam ipse habitandi causa
initio erat inductus, et theatrum coniunctum domui, quod arcis tenebat Iodum aditusque habebat ad portum et ad 9 reliqua navalia. Has munitiones insequentibus auxit diebus, ut Pro muro obiectas haberet neu dimicare invitus 10 cogersetur. Interim filia minor Ptolomaei regis vacuam ΡΟSSeSSionem regni Sperans ad Achillam Sese ex regia 11 traiecit unaque bellum administrare o Iepit. Sed celeriter est inter eoA do principatu controverSin orta, quae TOS apud militos largitiones auxit; magnis enim iacturis Sibi 12 quiSque eorum animos conciliabat. Haec dum apud hostes geruntur, Pothinus, cum ad Achillam nuntios mittorothortareturque, ne negotio deSisteret neve animo deficeret, indicatis deprehensisque in tornuntiis a Cae Sare e Stinterfectus.