장음표시 사용
31쪽
1. Litteris Caesaris consulibus redditis aegre ab his impetratum est summa tribunorum plebis Contentione, ut in Senatu recitarentur; ut vero ex litteris ad senatum referretur, impetrari non potuis. Referunt consules de 21. Jan. re Publion. Incitat L. Lentulus consul senatum: rei ζάωin .h Publicae Se non defuturum pollicetur, Si nudacter ac for-KRλ'ne'ntitor sontontias dicero velint; sin CaeSarem respiciunt 3 utque eius gratiam Sequantur, ut Superioribus fecerint temporibus, se sibi consilium capturum neque SenatuSauctoritati obtemperaturum; habere Se quoque ad Caesaris gratiam atque amicitiam receΡtum. In eandem Sententiam 4 loquitur Scipio: Pompeio esse in animo rei publicae non deeSSe, Si Senatus sequatur; Si cunctetur atque agat leniuS, nequiquam eius auXilium, Si postea Velit, Senatum imploraturum.
2. Haec Scipionis oratio, quod Senatus in Urbe habe- 1batur Pompeiusque aberat, ex ipsius ore Pompei mittividobatur. Dixorat aliquis leniorem sententiam, ut 2
primo M. Marcellus, ingreSSUS in enm orationem, non oportere ante de ea re ad senatum referri, quam dilectus tota Italia habiti et exorcitus con Scripti eSSent, qUO PYResidio tutus libere senatus, quae Vellet, decernere Ruderet; ut M. Calidius, qui censebat, ut PompeiuS in SURS pro- 3Vincias proficisceretur, ne qua eSSet armorum enuSR: timere Caesarem ereptis ab eo duabuS legionibus, ne ad eius periculum reservare et retinere ens ad urbem Pom-ΡeiuS videretur; ut M. Rufus, qui sententiam Calidii 4
32쪽
Baucis fore mutatis verbis sequebatur. Hi omnes convicio 5 L. Lontuli consulis correpti exagitabantur. LentuluS Sententiam Calidii pronuntiaturum Se omnino negavit. Misr-6 celluS perterritus conviciis a sua sententia discessit. Sic VocibuS ConSuliS, terrore praeSentis eXercituS, mini S amicorum Pompei plerique compulsi inviti et coacti Scipioni S Sententiam sequuntur: uti ante certam diem emr exercitum dimittat: 8i non faciat, eum adver8u3 rem
2 publicam facturum videri. Intercedit M. AntoniuS, Q. Cassius, tribuni plebis. Refertur confestim de
8 intercessione tribunorum. Dicuntur Sententiae graves ut quiSque acerbissime crudelissimeque dixit, ita maxime ab inimicis Caesaris collaudatur. 1 3. QSSo ad vesperum senatu omneS, qui Sunt eius ordinis, a Ρompeio evocantur. Laudat promptos atque in ΡΟSterum confirmat, SegnioreS castigat atque incitat. 2 Multi undique ex votoribus Pompei exeroicibuS Spe Praemiorum atque ordinum evocantur, multi ex duabus logi-3 onibus, quae sunt traditae a CaeSare, BreeSSuntur. Completur urbs militibus, comitium tribunis, centurionibuS,4 evocatis. Omnes amioi consulum, necessarii Pompei atque ii, qui veteres inimicitias cum CaeSare gerebant, in Sena o tum coguntur; quorum vocibus et concurSu terrentur infirmiores, dubii confirmantur, plerisque Vero libere 6 decernendi potostas eripitur. Pollicetur L. Piso censor sese iturum ad Caesarem, item L. ROSciuS praetor, quido his rebus eum docount; sex dies ad eam rem conficien-7 clam spatii postulant. Dicuntur otium ab nonnullis Sententiae, ut legati ad Caesarem mittantur, qui Voluntatem senatuS ei ProPonant.1 4. Omnibus his resistitur, omnibusque rationibuS RUC-toritas consulis, Scipionis, Catonis opponitur. Catonem toros inimicitiae Caosaris incitant et dolor reput Stae. 2 Lentulus aeris alieni magnitudine et Spe eXercitUS ac provinciarum et regum appellandorum largitionibus movetur
33쪽
seque alterum fore Sullam inter Suos gloriatur, ad quem summa imperii redeat. Scipionem eadem SI'eS PYΟ- 3 vinciae atque eXercituum impellit, quΟS Se pro neeeSSitudine partiturum cum Pompeio arbitratur, Simul iudiciorum metus atque ostentatio Sui et adulatio potentium,
qui in ropublica iudiciisque tum plurimum pollebant Ipse Pompeius, ab inimicis Caesaris incitatus et quod qneminem dignitate Secum eXaequari Volebat, totum Se ab eius amicitia avertorat et cum communibus inimicis in gratiam redierat, quorum ipse maximam partem illo affinitatis tempore iniunxorat Caesari; Simul infamia 5 duarum legionum permotus, quas ab itinere Asiae Syriaeque ad Suam potentiam dominatumque converterat, rem ad arma deduci studebat. 5. His de causis aguntur omnio raptim atque 1 turbate. Nec docondi Caesaris propinquis eius spatium datur, nec tribunis plebis sui periculi deprecandi neque etiam extremi iuris intercessionis retinendi, quod L. Sulla reliquerat, facultas tribuitur, sed de sua salute Septimo 2 die cogitare coguntur, quod illi turbulentissimi superioribus temporibus tribuni plebis octavo denique mense
Suarum actionum reSpioere ac timere conSuerunt. De - 3
curritur ad illud extremum atque ultimum Senatu SconSultum, quo nisi paene in ipso urbis incendio atque in desperatione omnium Salutis Senatorum audacia numquam ante deScensum est; dent operam con 8 ut e S,
praetores, triibuni plebis, quique pro con8ulibus sint ad urbem, ne quid re ε publica detrimenti capiat.
idus Ianuarias. Itaque quinque primiS diebuS, quibus haberi Senatus potuit, quo ex die consulatum iniit Lentulus, biduo excepto comitiali et clo imperio Caesaris et do amplissimis viris, tribunis plebis, gravissime acerbissimeque decernitur. Profugiunt statim ex urbe tribuni 5
plebis seseque ad Cae Sarem conferunt. IS eo tempore
34쪽
orat Ravennae eXSΡectabatque Suis lenissimis postulatis reSΡΟnSta, Si qua hominum aequitate res ad otium deduci
Pompeius eadem illa, quae per Scipionem ostenderat, agit; senatUS virtutem conStantiamque collaudat; copias 2 suas eXponit: legiones habere SeSe ParataS decem; Ρr-terea cognitum compertumque Sibi alieno esse animo in Caesarem milites neque iiS DOSso persuaderi, uti eum de-3 tendant aut Sequantur Saltem. De reliqui S rebuS ad Senatum refertur: tota Italia dilectus habeantur; Faustus Sulla pro praetoro in Mauretaniam mittatur; pecunia uti ex 4 aerario Pompeio detur. Refertur etiam de rege Iuba, ut SociuS Sit atque amicus. MarcelluS hoc Se paSSurum in
praeSentia negat; de Fausto impedit Philippus, tribunus
5 plebis. De reliquis rebus Senatus conSultu perSoribuntur. Provinciae privatis decernuntur, duae conSulareS, reliquae
praetoriae. Scipioni obvenit Syria, L. Domitio Gallia. Philippus et Cotta privato consilio Praetereuntur, neque
6 eorum Sortes deiciuntur. In reliquas provinciaS Ρraetorii mittuntur. Neque exspectant, quod SuΡerioribu S anniSacciderat, ut de eorum imperio ad ΡΟΡulum feratur, Pa-2 ludatique votis nuncupatis eXeunt. ConSuleS, quod ante id tempus accidit numquam, clam ex urbe ProficiSeuntur, lictoresquo habent in urbo et Capitolio privati contra 8 omnia vetustatis exempla. Tota Italia dilectus habentur, arma imperantur, peeuniae a municipii S exiguntur, e fanis tolluntur; omnia divina humanaque iura permi-
1 T. Quibus robus cognitis Cae Sar apud milite S eon-11. Jan. tionatur. Omnium temporum iniurias inimicorum in Se commemorat; a quibuS deductum ac depravatum Pompeium queritur invidia atquo obtrectatione laudis Suae,
cuius ipso honori sit dignitati semper faverit adiutorque
35쪽
fuerit. Novum in rem publicam introductum oXemplum 2 queritur, ut tribunicia poteStas armis notaretur atque opprimeretur: Sullam nudata omnlibus rebus tribunicis 3 potestate tamen interce88ionem liberam reliqui88e. Pom- 4peium, qui ami88a r litui e videatur bona, etiam quae ante habuerint ademisse. Quotienscumque sit decretum, darent boperam magi8tratus, ne quid res publica detrimenti caperet, qua voce et quo Senatu8 con8ulto populus Romanu8 ad arma
8it vocatus, factum in pernicio8is legibus, in vi tribunicia, in Sece tone populi templis locisque editioribus occupatis: 6
atque haec εuperioris aetatis eaeempla eaepiata Saturnini atque Gracchorum ca8ibu8 docet; quarum rerum illo tempore nihil factum, ne cogitatum quidem. Hortatur, cuiuS 7 imperatoris ductu novem annis rem publicam felicissime gesserint plurimaque proelia Secunda feoerint, omnem Galliam Germaniamque pautaverint, ut eius eXistimationsem dignitatemque ab inimicis defendant. Conclamant legionis 8 tertiae deeimae, quae aderat, milites hanc enim initio
δρSe parato8 e88e imperatori8 8ui tribunorumque plebis iniurias defendere. 8. Cognita militum voluntate Ariminum cum ea le- 1 D. 12. Ian. gione Pro fiet SC itur ibique tribunos plebis, qui ad eum confugerunt, convenit; reliquaS legiones ex hibernis evo-17. Jan. otat et SubSequi iubet. Eo L. Caesar adulescens venit, 2 cuiuS pater Caesaris erat legatuA. Is reliquo Sermone Consecto, Qui 1S rei Causa Venerat, habere Se a Pompeio ad eum privati officii mandata domonstrat: veιle Pom- 3peium Se Cae8ari purgatum, ne ea, quae reipublicae caum egerit, in Suam contumeliam vertat. Semper se rei publicae commoda privatis necessitudinibus habuisse potiora. Cae-8arem quoque pro ma dignitate debere et studium et iracundiam 8uam rei publicae dimittere neque adeo graviter irasci inimicis, ut, cum illis nocere ερ Speret, rei publicae noceat. Ρauen eiuSdem generis addit cum excusatione 4
36쪽
Pompol coniuncta. Eadem fere atque i8dem verbiS praetor Roscius agit cum Caesare sibique Pompeium com
1 9. Quae ros otsi nihil ad levandas iniurias pertinere
videbantur, tamen idoneoS nactuS homineS, Per quoS ea, quae Vellet, ad eum perferrentur, petit ab utroque, quoniam Pompei mandata ad se detulerint, ne graventur Sua quoque ad eum Do Stultatis deferre, Si parvo labore magnaS controverSias tollere atque omnem Italiam metu
2 liberare possint: 8ibi εemper rei publicae primam fuisse dignitatem vitaque potiorem. Dolui88e 8e, quod populi Romani beneficium sibi per contumeliam ab inimicis eaetorqueretur ereptoque ερ-n8tri imperio in urbem retraheretur,
cuiu8 ab8entis rationem haberi proximis comitiis populus 3 ius8i88et. Tamen hanc iacturam honoris εui rei publicae cau8a aequo animo tuli88e; cum litteras ad 8enatum miserit, ut omnes ab exercitibus di8cederent, ne id quidem impe-4 travisse. Pota Italia dilectus haberi, retineri legiones dua8, quae ab se simulatione Parthici belli sint abductae, civitatem esse in armis. Quonam haec Omnia ni8i ad 8uam pero niciem pertinere J Sed tamen ad omnia se descendere para tum atque omnia pati rei publicae cau8a. Proficiscatur Pompeius in 8ua8 provincias, ipsi eaeercitus dimittant, discedant in Italia omnes ab armis, metus e civitate tollatur, libera comitia atque omnis res publica εenatui populoque 6 Romano permittatur. Haec quo facilius certi8que condicionibus fiant et iureiurando εanciantur, aut ip8e propiuδaccedat aut Se patiatur accedere , fore, uti per colloquia
1 10. Acceptis mandatis RosciuS cum Caesare Capuam pervenit ibique consules Pompeiumque invenit; 2 postulata Ca0saris renuntiat. Illi deliberata re respondent ' Α, ΣΠ'Scriptaque ad eum mandata per eoSdem remittunt,3 quorum hael erat summa: Cae8ar in Galliam reverteretur, Arimino eaecederet, exercitus dimitteret: quae si feci88et, Pom-
37쪽
peium in Hispanias iturum. Intereri, quoad fides esset data 4 Caesarem facturum, quae polliceretur, non intermissum8 consules Pompeiumque dilectus.11. Erat iniqua condicio posculare, ut Caesar Ari- 1mino excederet atque in provinciam reverteretur, ipSum et provincias et legiones alionaS tenere; eXeroitum Caesaris vello dimitti, ipsum dilectus habore; polliceri so in 2 provin iam iturum neque, ante quam diem ituruS OSSet definire, ut, Si peracto consulatu Caesaris non ProfectuSeSSes, nulla tamen mendacii religione obstrictus videretur: te uS vero colloquio non dare neque Se acceSSurum polli- 3ceri magnam paciS desperationem afferebat. Ita quo ab 4 Arimino M. Antonium cum cohortibus quinque Arretium
mittit; ipso Arimini cum duabus subsistit ibique dilectum haboro instituit; Pisaurum, Fanum, Anconam SinguliScohortibus oecusat. bis 15. Jan. 12. Interea certior factus Igurium Thermum prae- 1torem cohortibuS quinque tenere, ΟΡΡidum munire, omniumque esse Iguvinorum optimam erga Se Voluntatem,
Curionem cum tribus cohortibus, quas Pisauri ob Arimini habebat, mittit. Cuius adventu cognito diffisus municipii 2 voluntati Thermus cohortes ex urbe seducit et profugit. Milites in itinoro ab eo discedunt ac domum reVertuntur. 20. Jani Curio Summis omnium Voluntate Iguvium recipit. Quibus 3 rebus cognitis confisus municipiorum Voluntatibus Caesar cohortos legionis tertiae decimae ex praesidiis educit 3 Febr. Auximumque proficiscitur: quod oppidum Attius cohortibus tribus introductis tenebat dilectumque toto Piceno circummissis senatoribus habebat. 13. Adventu Caesaris cognito decuriones Auximi ad 1 Attium Varum frequentes convoniunt: docent sui iudicii rem non eSSe; neque Se neque reliquos municipes pati poSSO C. Caesarem imΡeratorem, bene de re publica meritum, tantis rebus gestis oppido moenibusque prohiberi proinde habeat rationem posteritatis et periculi sui.
38쪽
2 Quorum oratione I ermotuS Varus ΡraeSidium, quod intro-3 cluxurat, eX ΟΡΡido educit ac profugit. Hunc ex Ρrimo ordino pauci Caesaris con Secuti militeS conSiStere coegerunt. 4 Commisso proelio dosoritur a Suis VaruS; nonnulla pars militum domum discedit; reliqui ad Caesarem serveniunt,ntque Una cum iis deprehen Sus L. Pupius, primi pili centurio, adducitur, qui hunc eundem ordinem in exercituo Cn. Pompei antea duxerat. Caesar milites Attianos collaudat, Pupium dimittit; Auximatibus agit gratias Seque
eorum facti memorem fore pollicetur. 1 14. Quibus rebus Romam nuntiatis tantuS repente terror invaSit, ut, cum Lentulus consul ad aperiendum aerarium veniSSet ad pecuniamque Pompeio eX Senatus con Sulto proferendum, ProtinuS non aperto Sanctiorenerario ex urbe profugeret. Caesar enim adventare iam 2 iamque et adesse eius equites falso nuntiabantur. Hunc Marcellus colloga et plerique magistratus ConSecuti Sunt. 3 Cn. Pompeius pridio eius diei ex urbe profectu S iter II Jan. ad legiones habebat, quas a Caesare acceptas in Apulia Α hibernorum causa disposuerat. Dilectus circa urbem intermittuntur; nihil citra Capuam tutum esSe omnibuS videtiar.
Capuae primum Se confirmant et colligunt dilectumque colonorum, qui lege Iulia Capuam deducti erant, habere instituunt; gladiatoresque, quos ibi Caesar in ludo habebat, ad forum productos Lentulus spe liber batis confiro mas atque iis sequos attribuit et se sequi iusSit; quoS BOStea
monitus ab SutS, quod ea reS omnium iudicio reprehendebatur, circum familias conventus Campani custodiae causa distribuit. 1 15. Auximo Caesar progressuS Omnem agrum Pi Oenum Percurrit. Cunctae earum regionum Praefecturaelibontissimis animis eum recipiunt eXercitumque eiuS
2 omnibus rebus iuvant. Etiam Cingulo, quod oppidum Labienus constituerat Euaque pecunia exaedificaVerat, ad eum legati veniunt quaeque imperaverit so cupidiSSi-
39쪽
me facturos pollicentur. Milites imperat: mittunt. Interea legio duodecima Caesarem consequitur. Cum his 35. Febr. duabuS AS culum Picenum proficiscitur. Id oppidum Lentulus Spinther deuom cohortibus tenebat; qui Caesaris ad Ventu cognito profugit eX oppido cohortesque Secum abducere ContatuS magna parte militum deseritur. Relictus in itinere cum paucis incidit in Vibullium Rufum 4 missum a Pompeio in agrum Picenum confirmandorum hominum causa. A quo factus VibulliuS certior, quae res in Piceno gererentur, milites ab eo accipit, ipsum dimittit. Item ex finitimis regionibus, quaa poteSt, contrahit cΟ- 5 hortos ex dilectibus Pompeianis; in his Camerino fugientem Lucilium Hirrum cum SeX cohortibus, quas ibi in praesidio habuerat, excipit; quibus coactis tredecim officit. Cum his ad Domitium Ahenobarbum Corfinium magnis 6 itineribus pervenit Caesaremque adesse cum legionibus duabus nuntiat. Domitius per Ao circiter viginti cohortes 2 Alba os ex Marsis et Paelignis finitimisque regionibus
8. Fohi. 16. Reeesto Firmo eXpulsoque Lentulo Caesar con- 1 quiri milites, qui ab eo, discesserant, dilectumque institui iubet; ipso unum diem ibi rei frumentariae causa moratuS 15. Fobr. Corfinium contendit. Eo cum veniSSet, cohortes 2 quinque praemissae a Domitio ex oppido pontem fluminis interrumpebant, qui aberat ab oppido milia paSSuum circiter. tria. Ibi cum antecursoribus Caesaris proelio 3 commisso celeriter Domitiani a ponto repulsi se in oppidum receperunt. Caesar legionibus traductis ad oppidum con- 4stitit iuxtaque murum onStra ΡΟSuit. 17. Re cognita Domitius ad Ρompeium in Apu- 1liam peritos regionum magno ΡropoSito Praemio eum litteris mittit, qui potant atque orent, ut Sibi Subveniat Caesarem duobus eaeercitibul et locorum angustii8
facile intercludi posse frumentoque prohiberi. Quod nisi 2
fecerit, ερ cohort que ampliu8 triginta magnumque numerum
40쪽
senatorum atque equitum Romanorum in periculum e88e 3 venturum. Interim Suos cohortatus tormenta in muris
disponit certusque cuique partes ad custodiam urbis attri4 buit; militibus in contione agros ex SutS DOSSeSSionibuSpollicetur, quaterna in Singulos iugera et pro rata parte centurionibus eVocatiSque. 1 18. Int0rim Caesari nuntiatur Sulmonen Ses, quod ΟΡΡidum a Corfinio septem milium intervallo abest, cupere eis incere, qutae Velit, Sed a Q. Lucretio senatore set Attio Paeligno prohiberi, qui id oppidum Septem cohortium 2 pra0sidio teneant. Mittit eo M. Antonium cum legionis tortiao docimae cohortibuS quinque. Sulmonen SOS, 16. Febr. Simulatque Signa nostra Viderunt, Portus taperuerunt uniVersique, et oppidani et milites, obriam gratulantes 3 Antonio exierunt. Lucretius et Attius de muro Se deiecerunt. Attius ad Antonium deductus petit, ut ad CaeSarem mitteretur. Antonius cum cohortibus et Attio eodem die, quo Profectu S erat, reVertitur. CneSar enS cohorteS cum exercitu suo coniunXit Attiumque incolumem dimisit. 4 Caesar primis diebus Castra magnis operibus munire et ex finitimis municipiis frumentum 'comportare reliquaSque 5 copias exspectaro instituit. Eo triduo legio octava ad eum venit cohortesque ex novis Gallias dilectibus viginti duae equitesque ab rege Norieo circiter trecenti. Quorum ad- Ventu altera castra ad alteram oppidi partem ponit: his 6 castris Curionem praeficit. Boliquis diobus oppidum vallo castellisque circummuniro instituit. Cuius operis maxima parto effecta eodem fere tempore missi ad Pompeium
1 19. Littoris perlootis Domitius dissimulans in Consilio 20. Fobr. pronuntiat Pompeium celeriter SubSidio venturum, hortaturque eoS, ne animo deficiant, quaeque usui ad defen-2 dendum oppidum sint, parent. Se nrenno cum sauciS familiaribus suis colloquitur consiliumque fugae eon 3 stituit. Cum vultus Domitii cum oratione non ConSOn-