De Sophocleae dictionis proprietate cum Aeschyli Euripidisque, dicendi genere comparata

11쪽

Quum, ut Germanorum quisque antiquitatis docti inae laude critices maxime florebat, in discutiendis, quibus tragoedia graeca involuta erat tenebris elaborasset, Duperrime autem in hac ostra Parisiensi Acii demia vi doctissimus unius libri compendio totam rem planissime patefecisset, et illustrasset clarissime, nihil milii, quanquam diu multumque in ejuscemodi studiis versato, reliquum sactum esse videbatur, nisi ad quaestiunculas quasdam obscuriores eruenda Con- sugere vellem, quam aliquando de dicendi genere, quo sunt tragicorum principes usi, agere, ac si quid novi subulae eorum iterum iterumque perlectae Suppedita rent, id in lucem proferre. De hac re, quantumvis humili, tractare sic demum operae pretium ore rebar, si non magis in grammaticorum tricis et quisquiliis indagandis, quam in verborum structui et ipsarum

sententiarum Consorinatione exponenda studium a

De Sophocleae igitur dictionis proprietate scri herestatui. Quod quam sit dissicile, neminem fugiet, qui

norit esse quemdam communem omni tragicae poesi succum ac tenuissima poetarum eodem linguae aetatis,

artis, theatri consortio utentium discrimina Accedit quod quum Sophoclis sit persectissimum illud atticae elegantiae ingenium, id ipsum persectionis est, non quae ambitiosior cujuslibet ars seorsim undit, sed 1

12쪽

omnium mentibus inhaerentem quamdam venusti speciem, in qua ulla sere peculiaris temperamenti, idiomatum ac veluti naevorum vestigia cleprehendere possis, exhibere. Popterea in re tam ardua tamque a mentis obtutu immenso saeculorum intervallo remota, Si quando mihi erratum fuerit, erroris veniam licebit exposcere.

13쪽

SOPHOCLEAE DICTIONIS

DICENDI GENERE COMPARΑΤΑ.

Habuit, ut pleraque omnia decursum quasi naturalem et aetates suas tragoedia, quae, ut De Obscuriora nomina morer ah AESChIlo coepta a Sophocle persecta, cum Euripide exstincta est. Quam si a rudibus initiis prosectam excoluit Eschylus et in artis sormam redegit, excultam autem atque ad summum sastigium evectam Euripides paullulum inclinavit, Sophocleam poesin in angusto Dondum consummatae BC OX VeP- gentis artis confinio positam esse apparet Verumtamen intra tam arctum temporis spatium deprehenduntur

eaeque haud leves dictionis Sophocleae discrepantiae, ut juvenis ad Eschyleum, senex ad Euripideum dicendi

genus propius accessisse Videatur Ingenuae autem ac sincerae Sophocleae artis notam quum omnes sabulae, tum maxime adulta quadam ac Vegeta maturitate Com

positae pro se serunt. De his dictionis Sophocleae aetatibus ac quasi stadiis luculenta exstant veterum testi-

14쪽

monia. Apud Eschylum tragoedias sacere didicisse

autem praecepto vis tumor illudens, tum detracto omni acerbiore atque artificiosiore, cui nimium ipse indui Serat, Verborum apparatu ad tertium, ut Plutarchus Censet, dicendi genus pervenisse fertur, quod ad hominum mores aptissimum esset depingendos ηθικω - τατου). Ac Certe Primo statim tirocinio Spectatam 9Eschyli gloriam videtur infregisse; cui viginti octo annos natuS Ol. LXXVII, 4 Triptolemo suo, ut Lessingius autumat, Palmam Cimonis Sententia, eripuit. Sed aetate provectior Euripidem, qui parabas in interdum choro inseruerat aemulatione quadam imitatus esse dicitur EX treimo quidem , quae adhuc supersunt ejus sabulae et aequabiliore orationis flumine, et Giloquiorum ad so-rensium litium, quas maximopere adamabant tum temporis Athenienses, similitudinem exaratorum per petuitate, et exiguitate partium melicatum produnt aliquatenus celebratam illam Euripidis rivalitatem Quum sic inter utrumque aemulum liaesitasse a quasi fluctu asse videatur Sophoclis οἰκουου ία et dicendi ratio, quod triumvirum Dostrorum unicuique proprium est ac peculiare, primis tantum lineis adumbremus.

92 DU DISCRIMINE QUOD . INTER AESCHYLI , , SOPHOCLIS, EURIPIDI, DICTIONEID INTERCEDIT. 1. De choro.

Ordiamur a choro, qui totius tragoediae est prin-

Plutarctius, de Pros in Vii l. p. 70, 13. Mulier, Griech. Litera- turgescluchic, II, p. 115. Pollux IV, 111. De qua re conseras ab Aristotele servatum Sophoclis de Eu

15쪽

cipit m etfons Ini licin plerisque sabulis suis ita vi marias partes tribuisse videtur H schylus, ut lyricas

quasdam concertatione potius quam actionem ei edi amaticam cernere putaveris. Quod maxime carminibus, citat hius commis omen est', saepiuscule magnum

sabulo paviem implentibus elucescit. Dcontrario apud Euripidem ita evanuit chori momentum , ut hic illic

parum abfuerit, ut unditus eum sustulerit aut certe Agathonis carminibus, quae 96ολιμ α o Caratu Γ, RSSimilarit. Omnis poeseos Dervus a choro non ad diverbium, ut debuit, sed ad cantica το απο ο κηυ et mora Odi Sab actore primarium partium cantata translatus St.

Quibus maxime operam dedit Euripides, ut civium auribus et moribus satisfaceret, haud amplius progressioni illi ac perpetuitati actionis, quae in se ipsa Diti tui', assues actis, sed qui assectuum perturbationibus, a quibusdam mentis quasi incendiis delectarentur. Atque velut ab dithyrambo initium ceperat tragoedia, in dithyrambo etiam conquievisse videtur, quippe quum monodiae, illa recentioris tragoediae lumina, saepe sine antistropharum re Sponsione απολελυμένως PI Oserantur. Apud Sophoclem chorus eum, quem debet, locum Obtinet, ut e cauSum erum, quae guntur, Praebeat, nec in eventorum societatem eniat συναγωνιζZσθαι ,

sed uniuscujusque actus et pisodii Summam complectatur, atque ad deliberationem vocet' At quoniam actio maxime perSotiarum indole ac moribus absolvitur, par melica aetate posteriore attenuari potuit,

quod praecipue in Philoctet sactum videmus. Et iam

canticorum solutorum quae bisariam a veteribus metvi-

Patin I, 9. Κομμος, hoc est planctus unebris. Aristo t. Poet. c. XVIII, loco celebralo, quo Euripidem notat.

16쪽

indicia quaedam jam apud Esclirium , tum certe apud Sophoclem in cantiu iaculis quibusdam solitariis, quibus hy orchematis ' nomen est, deprehendere licet Iisiti solita quaedam animi commotio Sive gaudii, sive doloris exsuperantia declarari solet ut Trachiniarum carmine inde a V 205 , vel illis, quae huic generi adnumerat Mulierus'. M. v. 93, hiloctet. v. 394 et v. 827 Indole autem maxime differunt Sophoclis carmina chorica ab Euripideis, quum haec sententiosa sint atque adhortationibus ad virtutem plena, illa vero mirifica quadam suavitate perfusa β. Quare Aristophanes Pax, v. 535hea inter blandimenta pacis ac delicias enumerat.

2. De tragicorum arte metrica.

Quum altius in causas, quibus carmina chorica apud tragicos corrupta fuerint, inquirimu S, Occurremus gravissimo poeticae ne musicae artis discidio, quod incidit in summam illam morum ac rerum publicarum circa helli eloponnesiaci tempora converSionem Antiquitus enim, inde ab Archilocho et Terpandro, qui S- quis carmina pangebat, idem et poeta erat et musicus V. Principem in poesi locum tenebat textus, ut Nec syllabarum quantitas, ne a Ceelatus numeri muSici eVer terentur. Musice autem poeseos Comes erat, adeoque

Sextus, Adversus Mathem. VI, 16 Τη ποιητικη δὲ ραινεται

κοσμ ι ἡ μουντικὴ ριελιζουσα καὶ επωδου παρεχουσα. . . laeλει γέ τοι καὶ οι ποιηται μελοποιοὶ λεγουται.

17쪽

λοις Nec non saltationem cum verbis conspirasse docet Lucianus omninoque, quaecunque non ad carminis argumentum pertinent illustrandum peniti usque gnoscendum in accessionis et quasi in condimenti

εθυσμα loco a veteribus liabita sunt A. Sed jam Lasus scirca Olymp. xx inclytus dithyramborum scriptor

musico numeros a syllabarum quantitate velut vinculo paullulum relaxasse videtur, adhibito illo multarum chordarum multarumque harmoniarum Concentu . Cinesias autem, Crexus, ac praesertim Melanippides , Philoxenus, Timotheus Las vestigiis insistentes eo usque licentiae progressi sunt, ut omni antistrophica ratione ublata, carminum genus cui αυαεολαί prooemia)nomen est, inveherent; quod omnium IXi me tun - τι κου SSe ab Aristotele docemur. Unde Dionysius, exceptiones in regulam convertens, verba metopoeiae

subjungere jubet' exemplis ex Euripidis Oreste, sabula

lia fulsissima, excitatiS. In tragoediam, quippe quae homines in scenam in ducat vehementissimis animi affectibus inflammatos, novitatem hanc maturrime irruisse neminem mirum

habebit. Ac quum in indari armillibus per longam

Stropharum, anti Stropharum, epodorum Seriem re- Legg. VII, p. 812.

De Musica, p. 1141. Lucianus, de Sal lal. 62 cf. Plutarchum , Quaest symp. IX, xv, 9 et de Glor Ath. p. 347. Bernhard , Gesehichte de griech Poesie, p. 44. Plutarchus, demus. p. 114 l. Plutarchus , ib. Aristot. Problem. XIX, 15; Bbet. , III, 9. De Compos Verb., c. I.

18쪽

- ves brevibus, longis longas ad amussim respondere videmus, FSchyluS, Cujus tamen VerSus sunt elaboratissimi, ipsa fortasse ei datura coactus, a pristina illa numerorum Severitate aliquid remisit. Nam quum duo metra tragoediae maxime sint propria, unum dochmia- cum illud motus et agitationis plenum O ota , at terum glyconeum oc ,- , molle et querulum, glyconeos parcissime usurpavit Eschylus, saepius dochmios, ita quidem ut non velut apud indarum singuli tantum pedes CCurrant, sed jam in Istematis speciem coiit inuentur. Et quamvis in carminibus antistrophicis plerumque Xaequentur mensurae, tamen hic illic apud

ipsum Sschylum alia dochmi sortia alii opponitur . Sed glycone polyschematisti ' ab antiquissima tragoedia alieni erant admittebantur tamen quaedam hasium permutationes. Sic in Eschyli Choephori. v. 64l-624 basis iambica basi trochaicae opponitur:

Bases trium Illabarum υυυ, υ- - nusquam apud AEschylum, rarissime apud Sophoclem, saepius apud Euripidem et recentiores, quorum poesi propius ad comicam levitatem accedit, inveniuntur in basium responsio autem in Sophoclis non requiritur, et minus etiam in Euripidis carminibus : quorum alter licentiam

Hermannus, Et doctr. et r. p. 240 sqq. Apparet dominari in glycone polyschematist choriambum qui solus immutabilis manet tenere nutem eum nunc mediunt locum inter basin et iambum , nunc ultimum, praegressis basi et trochaeo, nunc denique primum , sequent dij ambo. Hermannus , ibid, p. 526. Nascuntur inde hae urinae, quae in recentiore tragoedia sibi invicem respondere polerantes l oo lis l

19쪽

- polyschematistorum admittere coepit, alter ita si equentavit hoc glyconeorum metrum, ut jam IaeceSSarium ac paene proprium tragoediae haberetur. Atque, quoqucEqlle recentior St ejus abutariam, tanto lus sibi licentia indulsit, adeo ut vel a comicis, qui is sibi idem licere arbitrati stirit, ob eam rem reprehenderetur . Inter pristinam illam numerorum graVitatem, quam recentior aetas aspernata est, et hanc Euripideam mollitiem, quae a para Catalage, quam Vocant, prosecta' ad carminum solutorum licentiam abripi se patiebatur, medius constitit Sophocles, qui acerbius ac Dimis tar dum Eschyli numerorum genus admixtis, quos secit suavissimos, Gl Seone is temperavit, a C sapphicam quamdam dulcedinem in melicis sabullirum partibus expreS-

sit ' Etiam in diverbio Sophoclis trimetri aequaliter ab Eschyleis, longarum syllabarum Verborumque SeS-quipedalium plenis, ideoque lente ac magnifice incedentibus et Euripideis, qui cumulatis brevibus subsultant ac lasciviunt instar satyricorum, distant. Nam quum antiqua tragoedia rarius tribracho, nec is in formulis inevitabilibus uteretur θια μαχης, κατα νόμου), re Centior inde ab Ol. XC et X 1 , etiam hi syllabas voces ictu in secundam Silabam incidente ad solutionem adhibuit velut in Orestis prologo :

Ac quum anapaeStum primo dumtaxat pede et ita admi-

mermann. El. Oct metr. p. 52 3. Hermania. ib., p. 278-29l. Mulier, eschichte de griech. item ttir, II, p. 111. Nimirum metopoeiam phrygiam primus poetarum atticorum suis carminibus aptasse dicitur, ut extrema Vitae verba tradunt. Hermania. Elem. Oct. met. p. 524.

Hermannus de Graec ling. Diat. in opus: I, p. 121.

20쪽

- 10 sissent Eschylus et Sophocles, ut integro verbo conti- De Petur , Euripicies duabus vocibus juxta positis hunc pedem es licere laon dubitavit Orest. v. 898 . Fatendum tamen est, in recentioribus sabulis ipsum Sophoclem non illud studium illamque diligentiam, qua ante erat USus, relinuisse Leviores enim hic illic in Philocteta ad semel in Ajace leguntur umeri, quos in Curio nimis sestitiantis poetae tribuit Hermantius'. Sed maxima in Euripide conspicitur negligentia, qui ne quantitatis quidem syllabarum satis observans fuit. Qui quam saepe

seeundum vulgarem pronuntiationis usum longas syllabas ut breves, breves ut longas frequentaverit, Xem

plis congestis docuit Beria hardy

3. De lenientis quibus tragicorum dialectus constat.

Tragicos Non semper atticos esse, sed dicendi genus condidisse ex omnibus sere Graeciae dialectis conflatum, jam inter omnes criticos constat ua re hoc consequi Voluisse putandi sunt, ut poesis eorum verbis ac sormis inusitatis velut luminibus distincta quam longissime a quotidiani sernionis usu absit. Itaque vocibus nunc pri Scis nunc Ove inventis antiquiorem, grandiorem et quasi horridiorem orationem suam reddidit Eschylus.

Sed quamvis sabulo ab co in Sicilia conscriptae Voca bulis Siculis hie illic interspersae fuerint'. frequentio res sunt onismi quibus epicam quamdam gravitatem

Munk, Metria, p. 137. Hermannus, El. Oct r. mel r. p. 115, et in editione Philoctetae

LVissenscha seliche Srntar, p. 14. Exempla Sunt ευνα Hec. v. 160, δῖον, Suppl. I 101 παλαIos, Electr. v. 497, etc. Guil Schnoider, de Dialecto Sophoclis, Junae, l823. Athenaeus, . IX, p. 402. Idem in pedestri Thucydidis oratione evenisse scimus, quo