장음표시 사용
31쪽
bant. Unum genus invenitur dumtaxat in protas negativa si celeritatis Significandae causa praesens adhibetur. Exaequat autem praeSen particulam, statim fere futuro adiectam Amph. 354: Nisi actiιtum hinc abis, familiaris, accipiere fax haud familiariter. ut 6 4: Atqiιe id qiιoque iam siet, nisi fatere A m p h. 852 Iube
sis me exsolve cito; nam ni ego exsolvor, iam manufesto hominem opprimet M ea c. 68 Hercle iter vapulabis, nisi iam loquere aut hinc abis. Curc. 72o: Tu autem in nervo iam iacebis, nisi mi argentum redditur L i d. 723 : Ego te in nervom, non ad praetorem rapiam, ni argentum refer S. Per Sa. 42 Alque nisi gnatam tecum huc quantum potest adducis, exigam hercle em te ex hac decuria i , d. 234 Ergo ero quoque, nisi Scio quo agas te Rud. oo9 iam hic te itidem quasi peniculus Vos exurgeri Olet, ni hunc amittis, exurgebo,
quidquid humoris tibist. Mi sq. 38ti: Iam hercle ego os pro maluia habebo nisi mi matulam datis Curc. 575 Nisi mi irgo redditur, iam ego te faciam, til hic formicae frustillatim di erant.
Alterum genu hoc eSt, ut praesens in protas ponatur ea de causa, ut minus in ratione temporali quam in condicione ipsa ponderis itum sit; quod quomodo sit explicandum, inde apparet, quod in praesenti minus rationem temporalem elucere Vidimus, sed nudam quasi actionem temporali notione XSolutam. Bene comparari potest graeca illa locutio 7 ωτε quae minus id exprimat quando res fiat, Sed cuius maxima vis posita sit in condicione ipsa. Exempla autem Plautina haec sunt B acci iosa merum si das maxume, ne ille alium gerulum quaerat, si sapiet, sibi. Curc. 30 Tibi
Tertium genus a Blasio, qui scripsit de modorum temporumque apud Plautum permutatione Argentorati 886 pag. 8allatum St.
ne ego si fidem servas, iueam pro aurea statua Staluam.
Ibi d. 4 Qui me in terra aeque fortunatus erit, si illa ad me bitet Epid. 468 sexaginta mihi divvmerantur minae, tua mulier fax possidebit ferias. Ii i d. 6oy Si invenio, exitiabilem ego illi faciam hunc ut stat diem. Ibi d. 724 Nunquam hercle hodie, nisi supplicium mihi das, me solvi sinam Ps em d. 327 : Si is aut dimidium aut plus etiam faxo hinc feres. Hi n. 662 : Nisi me auscultas, atque hoc rιod dico facis, tute pone te latebis, facile ne inveniat honor Amph. 46: Id modo si mercedis datur mihi ut meus ictor vir belli
clueat, satis mihi esse ducam. s. 93 : Si mihi dantur duo talenta argenti numerata, in manum hanc tibi voctem honoris causa 1 atiis dono dabo iii d. 28 Sed si mecum occasionem Opprimere hanc quae obvenit studet, maxuma Opimilates audi essentissumas suis eris ille una =recum pariet Mil. lor. 2i3 Libertatem tibi
ego et divitias dabo, si impetras. Most. 6i4 Ouinferam, si quid datur Poen. 37 : Ego faxo, si non irata es, aes rimium pro te dabit, ac te faciet, ut sis civis Attica neque libera. bid. 377 Iam hercle em faciam plorantem illam, nisi te facio propitiam ibid. 882 Si quid tu adiuvas, e Iacilius facere poterit. Caset. 4o9 Et mea opera, si hinc rebito faciam ut faciat facilius. Me id. 587 : Hoc si expugno, facilem rem civibusfaciam Stich. 646 Iam hercle ego decumbam solus, si ille huc non enit. Cf. Tua id Pi vers. 86 Si impetro, salis fructi cepero. Pertinent huc etiam illae
Sane ex usu cotidiano sumptae locutiones in quibus enuntiati primarii verbum iterum occurrat in enuntiat SecUndario velut Stich. i, Me si quid agis. Ceteros locos ab Ussingio ad Epid. 97 adnotatos inVenies. Omne autem utriusque generis exempla ita Sunt comparata, ut is qui loquitur ex quae continentur
32쪽
verbo protaseo pro certo eventura esse credat Vel X-
spectet. Quae ratio minime quadrat in versum Mil. glor. 43 Si falsa dicis serio, excruciabere minime enim exspectat Palaestrio ut Lucrio aliquid salsum dicat sed paene sic loquens vetat. Summo igitur iure Camerarius et Ritschelius a codicum scriptura receSSerunt; scripsit enim hic pro dicis dices ille autem dixis Atque haud scio an sit praeserenda Camerarii coniectura, quae ut mihi quidem videtur et lacilius librariorum errorem explicet et ad sensum melius quadret. Luebbertus enim ostendit contractas suturi exacti sormas clarius indicare rem modo cogitatione fingi minime autem pro
vero haberi. Deinde reicio quod scripsit Ritschelius Mil. gdia. 266: Si invenio qui vidit, ad eum veniam pluteosque agam. Ad quem locum primum est notandum in codicibus exaratum esse non praesens in Venio Sedim quidem vineam . in reliquis vineas : ex quo Sine dubio extricanda est vera lectio veniam' accedit quod praesens excluditur ratione grammatica quam Supra Statuimus; neque enim aut celeritatis notio cognoscitur, aut Singularis Vis quae insit in condicione pro certo XSpectanda immo plane res in medio relinquitur utrum intercesSura sit necne, cum Palaestrio Vers. 268 contrariam condicionem fingat. His expositis non dubito Scribere contra librorum auctoritatem vers. 268 Si ita non reperiam, ibo odorans quasi canis enaticus. Plane
pari ratione atque Mi l. glor. 843 utitur Pseud. ii 73: Contumeliam si dices, audies. Quo loco cum nulla prae- Senti ratio appareat, dices a Ritschelio non erat in
Si dicitur si non velut Poen. 37 et Stich. 6 6, negatio cum verbo artissime coniuncta unam essicit notionem. Itaque de non veniendo et de non irascendo agitur, quae pro certo eventura esse is qui loquitur opinatur. De qua re conferas Luebbertum Ol. I, p. 8 l.
dubium vocandum. Accedunt duo exempla simillima quae quanquam Plautina non sunt, tamen hoc loco asserantur ad suturum in versu Pseud. Ii 73 confirmandum. Primum sane spurium est additamentum insertum vers. Poen 63 : Si benedicetis, ostra Os ripa Sequar. Alterum exstat Caec Stat p. 24 Reare, audibi male,
si male dixi mihi, dicis Vat. dixis editio Gellii
GronoViana, ad quod fortasse recte adnotavit ib-beckius. Neque potest esse dubium quin dixis sit vera lectio respectis iis quae XpoSui. Atque cum Plautus tantummodo in his enuntiatorum condicionalium generibus praesens pro suturo admittat, Terentius et quem Semper adiungimus Cicero praesens extra hos fines adhibent. Cf. locos hos me autont lo7: Si id non facis, ego quod me in te sit facere dignum invenero ibid. 996 Νam si nunc a nobis abis et Bacchidem hic relinquis, senex resciscet ilico esse amicam hanc Clitiphonis Cic. Ad Fam. V, 2 M: Quod si a te non impetro, cogar Ortasse facere, quod nonnulli saepe reprehendunt. Deinde a Rothelmero p. 29 loci sunt collecti ubi
apodosi quanquam continet vim futuralem, praesens
exhibeat. Secludendum autem mihi videtur ex hoc numero Stich. 6M Quid agimus soror, si .rmavit pater adi orsum nos p Ossirmabit' scripsit Ritschelius neque vero in persecto dissicultatem inesse puto. Perfectum enim si, ut par est logicum interpretamur, idem est quod nos dicimus er at sic avi seine Ansichtgestemi quod cum iam praeterito tempore coepiSSepOSSit, recte ponitur persectum. Contra omisit Rothelmerus Poen. 67i: Rex sum, si ego illum hodie ad me hominem allexero. Praesens in apodosi adhibitum speciem fiduciae prae se fert. Deinde per Se quidem dubitari licet de Mil. glor. 249 Sed si ambas
33쪽
videre in ιno miles consilio olet, quid agimus' agemus Ritschelius scripsit; sed ipse agimus defensione non carere dixit, ita ut nos lectionem traditam iure
Sunt quoque pauca exempla ubi in utroque enuntiat admissum est praesens qua ratione adhibita quae futura sunt vi cogitationis in praeSentiam transferuntur.
AS. 7li: Ad Datisne argentum L Siquidem mihi
statuam et aram latuis. In rotas praesens rationem habet eam quam p. bo exposuimus. Mil. lor.
239 Tute unus si hoc recipere ad te dicis, considentiast, nos inimicos pro ligare posse. Ibid. 34i: Sli eam facio ut exire hinc videas domo, dignun es verberibus multis Most 539 Manufesta res est, nisi quid Occurro
prius. In promptu est quam commode praesenti Tranionem festinasse indicetur. Atque etiam his locis perspici licet, ea quae continentur nuntiat secundario, ab eo qui loquitur certo XSpectari. Restat ut de quibusdam locutionibus separatim agamus. His enim locis quos adhuc pertractavimuS, enuntiatum Secundarium Spectabat ad certum tempus futurum: Sunt autem quaedam enuntiata condicionalia atque relativa, in quibus protasis sine certi temporis significatione est valetque omnino. Qua in rerum condicione, si enuntiatum primarium spectat ad tempus futurum, Scriptore qui exhibent severius genus dicendi quadam cum attractione utuntur etiam in enuntiato secundario futuro. Velut: Faciam si voles'. etsi voluntas iam in praesentia adest. Contra Plautus magna cum licentia utroque genere dicendi utitur. Ut pauca
exempla asseram Mil. glor. 572 Etiam illud quod scies,
In praef. S ci es i. p. XVII in adn.
nesciveris. Amph. 38 M: Quis tibi erust. Se Quem tu
voles. AS. 237 Quin si tu oles, domi servi qui sunt, caStrabo viros. Contra apparet praesens Mid. 576 Id si vis, dabo. Bacch. 239 Extexam ego illum pulcre iam, si di volunt. Ambo genera sunt coniuncta Men. OT: Scin quod volo te accurare E Sed curabo quae OleS. Vide volo formam accommodatam esse ad illud quod praecedit Scin Voles ' autem, quod significat eandem rem quam Volo ad curabo futurum. Atque usum hac in re omnino esse duplicem cognovimus iam singillatim quaedam genera dicendi sunt perlustranda. Ac primum quidem assimilatione neglecta praesentis formam exhibent
sis si vis sultis si vultis)- sodes si audes :Amph. 58b Sequere, sis Capt. 456 Servate istum, sultis. intus Bacch. 837: Dic sodes mihi. Vs Cic. ad Att. VII, 3 ii Iube sodes nummos curari. Deinde accuratius perpendendus est usus vocum Vivendi
et sapiendi'. Atque si occurrit si vivo . recte hoc Vertimus so ah ich lebe mas. 28 Qiιο te modis, si vivo. habebo in nuptiis miserum meis. Bacch. 766: Versabo ego illunc hodie, sibivo, probe Ibid. io 4; Most. Ἀο67 Trin. ix Contra si legitur si vivam
accuratius vertamus sic , en icti an nocti a Lebense in Werde Most. 4: Ego pol te ruri, si ivam, ulciscar probe. Persa. 786 suem pol em ut hominem in cruciatum, in compedes cogam, vivam. Simile discrimen intercedit inter si sapio'. quod ad mores
intellectumque omnino reserendum est, et Si Sapiam
quod idem derae valet atque si illes ipsa re de
qua agitur, Sapientia mea conprobabitur'. aliud quidem occurrit Amph. Ii Proin tu istam cenam largire, si sapis, esurientibus. Men. G2l MOSt. Ib, hoc autem Bacch. iooa: Non dabis si sapies. Rud. i 39 : Si sapies tacebis: Omnino autem ex his locis
34쪽
discimus quam levia discriminae temporibus distincte adhibitis Flautus exprimere potuerit.
Multo rarius cum in enuntiatis relativis praesens pro futuro adhibeatur, tamen sunt quaedam genera dicendi in quibus satis constanter fiat haec substitutio. Neque alienum est ab usu Scriptorun, qui utuntur Sermone litteris exculto, quod legitur Bacch.
729 Quod iubebo, scibite sic Men. ii ob Sed nunc agite uterque id quod rogabo dicite, nisi quod sortasse pro suturora flagitaretur futurum exactum Saepissime vero in talibus quidem locutionibus apud Plautum invenias praesens, etsi res pertinet ad tempus futurum. s. 578 Hoc quod Om responde. Curc.
et L; A s. 388 Pol haud periclumst cardines ne foribus e ringantur, sic istoc extemplo Omnibus qui quaerunt respondebis Bacch. 993 At enim id quod te iubeo facias. Men. 48 Most. 346 Truc. 962: Ut rem gnatam ideo, hoc accipiendumst, quod datiιr.
Quo hic usus reserendus Sit, neminem fugiet; nam cum enuntiatum relativum paene idem valeat atque Substantivum, non ita accurate de ratione temporali,
quae est propria Verbi, quam de re ipsa quaeritur cf. p. 43 . Paullo aliter res comparata videtur Mil.
glor. 36 Qiιid est quod dico Pseud. 479 Quid quod rogo te Pseud. Ii 79; Trin. 93o Truc.
272. Praesens hic usurpatum est de iis rebus quae aliquis dicturus sit, Sed cum in animo praeSente non habeat, nondum dicat Sive roget. Causam igitur prae-
Senti eam SSe credo ut ea quae nondum dicuntur,
tamen festinationis indicandae causa iam dici fingatis qui loquitur.
II. Constat Homerum coniunctivum ita posse adhibere ut ei notio sit vindicanda suturi A 262 γαρπι τοιου ιδ ερας Ουδε δωμαι Atque similiter res Sehabet apud Plautum, etsi forsitan haec Substitutio minus late pateat. Facile autem perspicitur unde haec cognatio, praeterquam quod sormae futuri et coniunctivi ex parte sunt eaedem, ducenda it. Ea enim Stuis coniunctivi si in universum iudicare volumus, Ut aliquid significet quod cogitetur. Quodcunque autem est cogitatum, idem quodammodo Semper VerSaturin futuro tempore. Neque igitur mirere si coniunctivus
et suturum artius inter se coniuncta sunt VetuStiore maxime aetate, quippe qua cum minus excultior Valeret ratio cogitandi, vix discrimen futuri et coniunctivi percipi potuerit.
Iam locos eos afferam quibus mihi coniunctivus aut plane partes suturi in Se recepisse videtur aut paene eius vim habeat Amph. Io6o Nec me miserior feminast neque ulla videatur magis. Ad hunc locum recte explicandum varia viri docti moliti sunt. Ussingius quidem confugit ad hanc rationem potentialis quidam Fideatur coniunctisus est GoetZius et Loewius in Ritscheliana editione protulerunt haec: videtur cui recte coniunctivvsissensioni fuit. Exspectes ulla cruciatur magis Mulierus autem tradita verba intellegi posse negat. Et ipse concedo, Si coniunctivum potentialem Statuamus, nullum me videre modum explicandi, nisi verba neque ulla ideatur magis' ineptissime atque sine ulla vi adiecta esse praecedentibus censeas, cum sic non modo nihil novi contineant, Plautinische Prosodie Berotini i869 pag. 43.
35쪽
Sed etiam quae antea dicta sunt quodammodo debilitent incertiore genere dicendi adhibito. Res autem Sic Optime expeditur, ut in coniunctivo vim suturi
latere statuamus. Quod si probatur, re eXaggeratur hoc additamento, cum non solum ad praesens Sed etiam ad tempus futurum eam pertinere indicetur. Hoc autem genu dicendi, quo aliquid et praesenti et futuro tempore valere cum vi dicitur, non alienum esse a Plauto comprobatur his locis Trin. ii 25:
ριι frιit neqrι erit neque esse quemquam hominem in teri ad arbitror . . Amph. 553 Quia id iιod neque est neque fuit neque futurumst mihi praedicas. Ibi d. 566 Tune id dicere audes, quod nemo unquam homo antehac idit neque potest seri Merc. 446: Numquam edepol fuit neque siet ille senex insanior ex amore,
quam ille adulescens. His locis, praeterquam quod in omnibus coniunctio trium vel duorum temporum occurrit, satis variabile est genus dicendi, ita ut nulla sit offensio quod hic suturum, illic coniunctivus occurrit. Futurum autem si illo loco Amph.
Io6o positum esset, Sane SSet futurum eiu generis,
quo aliquid assirmatur futurum esse. Cf. Pseud.
ii 3o Malum quod tibi di dabunt sicherlic gehenaver de . Bacch. 4o3: Moneo, haud celabis dua Pirs e sicherlich nichi erheimlichenu cf. Lorengium ad os t. 7o. Ad idem genus futuri spectat coniunctivus Truc. 9o6: Nunquam hoc unum hodie ciatur, quin opus semper siet. s. ol: iri sese adparent parere huius legibus, profecto nunquam bonae frugi sient, dies noctesque potent. Cf. exempla simillima ubi apparet futurum os 275 Mea quidem hercle opera libertus nunquam ses Epid. 327: unquam irridere nos illum multum sinam servom hominem. Deinde Satis memorabile exemplum coniunctivi
invenitur Trin. 496 Ubi mortuus sis, ita si ut Omen cluet. Coniunctivum non esse usurpatum de altera persona indefinita contextus verborum ipse docet neque id quod plane abhorreret a consilio loquenti S, ea vis cinesses potest ut coniunctivo pondus serborum
minuatur atque aestringatur Similiter aes rae habet Capt. no8 Apam, hau nos id deceat. Id enim est consilium captivi ut summa vi reiciat, id quod vel voce apage indicat sese animo habere fugere. Quare
cum absonum sit statui coniunctivum Totentialem, re autem spectet ad futurum, deceat idem sere valet atque decebit Paullo immutatur hic coniunctivi usus in enuntiatis interrogativis, cum eius munus hoc Sit, ut quid futuro tempore expectandum sit quaeratur. mihi quidem sic explicandus videtur coniunctivus 'mph.
nus quidem proposuit indicativum est . ea videlicet causa adductus quod coniunctivus parum haberet rationis. Indicativum autem proposuit nixus et eo locoque Donatus ad Ter Eun. 23 adnotavit:
Quid hoc est hominis et versu Eun. 546 Quid hoc hominis qui hic ornatust Sed cum vix licitum mihi
videatur esse Plauti usum dicendi, quippe qui sit tam multiplex, conformare ad latius scriptoris similitudinem tum maxime hoc vetatur illis locis ipsis. mam aliquid interesse inter condicionem locorum Plautinorum et Terentianorum intellexit iam Ussingius, qui ei de res ad Amph. 576 572 disseruit nonnulla. Qui discrimen cum rectes intellegeret, clamet in eo erraVit, quod lectionem traditam repudiavit. Equidem
recte omnia se labere censeo. Nam cum Sic optime
36쪽
Si vertendum: νas vir mi dissenienschen merden, apparet coniunctivum ea ratione quam supra indica
Futuri autem voluntativi cs. p. 44 notio occurrit Trin. 757 Dum occasio eius rei reperiatur, interim ab amico alicunde mutuom argentum rogem. Rogem F et Acidalius, roges ceteri cum A. Sed quamquam memoria librorum adduci videmur, ut scribam US, roges'. tamen ex consilio fabulae totius eliciendum est rogem eSSe pro vera scriptura habendum. Coniunctivus autem vix ulla alia ratione explicari potest, nisi ut ei notio futuri voluntativi attribuatur cf. P. 44 . Bacch. Io58 Taceam nunc iam Trin. II 36 Sed maneam etiam opinor. Doch ic millnoch Parten ). Neque recte aliquis vertat Sic : DOchic Eonnte auch Parten ἰ quod si liceret, an cum optio inter duas res intercederet coniunctivus poten tialis dubitationem aliquam recte indicaret. Neque Ver unquam etiam particula ita usurpatur, ut P-tionem indicet, quanquam nos quidem particula, aucti sic utimur. Ich ann das thun, ichoavuauch das thun . Atque si nos loco ubi coniunctivus vim fere futuri voluntativi assequitur, in unum conSpectum comprehenderimus, neminem fugiet hac in re Plautinum genus dicendi propius accedere ad USum Scriptorum graecorum. Nam cum in prima per-Sona plurali hic usus et apud latinos eamus et graecos Scriptores ἰωμει Sit tritissimus, apud graecos quidem Scriptores etiam singularis prima persona coniunctivi pro futuro cita usurpatur ut aliquis es iam
Ct quae Brixius de Megaronidis persona exposuit in rae- Iatione Trinummi p. 29.
Cf. de hac remandii urs. II pag. 5 4, 7.
aliquid facturum velle indicet : Plat res p. 457 C: Λεγε ἡ ιδών, es i. Cui rationi plane respondet Plautina illis quidem locis. Contra dubito num eodem modo coniunctivus explicandus sit Rud. 58 Eluas an exungare, ciccum non interduim. Trin. 994: Ceterum qui sis qui non sis, ciccum non interduim. Recte quidem aliquis miretur, cur in hoc genere dicendi minus polito adhibeatur ille modus qui mitiget vim orationis coniunctivus potentialis. Sed hanc mihi
videor causam eram proferre posse, quod ad coniunctivum ponendum Valuit quae Saepius in genere Plautino dicendi apparet vis assimilationis. Iam ut ad enuntiata Secundaria transeamus, id maxime est cavendum ne coniunctivi tales qui structura enuntiatorumque coniunctione essiciantur, pro iis habeantur qui vices agant indicativi futuri. Sed sunt certae ratione ex quibus certum hac in re iudicium consequi possit. Nam omnino id contendi potest coniunctivum, etsi Saepe SSimilatione naScatur, tamen maxime in iis enuntiatis, quae habeant sensum futuralem inveniri ordiamur ab nuntiati temporalibus. Atque Langius quidem loci congestis demonstravit a p. 37), enuntiatum temporale ad suturum tempus spectans si penderet ex nuntiato Secundario quod habere . coniunctivum, Saepe et ipsum coniunctivum exhibere; atque semper quidem si intercederet inter parte enuntiati secundarii Saepe autem, Si Sequeretur. Nobis restat ut nonnullis exempli accuratius demonstremus hanc assimilationem proficisci ex cognatione quae futuro intercedit cum coniunctivo. Hoc ea re demonstratur quod in enuntiati temporalibus ad praeteritum tempus spectantibus assim imitatio non fit, etsi eaedem condiciones adsint quae a Langio sunt indicatae. Nam si maxime coniunctivus repe-
37쪽
riatur aut est irrealis aut optativus aut irationis
obliquae. inter se haec exempla Mud. Il24: di petere mimom, etiam cum nihil auferret lamen, et Iud 249 Spectat L exo pridem comicos ad istum 'nodum sapienter dicta dicere atque iis plaudier, suom illo sapientes mores monstrabant poplo. Altero quidem loco coniuntivus est orationis obliquae; poterat enim poeta dicere mon minus recte vidi pe-Iere, nihil tamen auferre at Vers. 249 enuntiatum temporale cum mihi nisi tempus rei accuratius circum- Scribat, non ad orationem in directam pertinet. Neque aliter res Se habet, ubi de re praesenti agitur. Hac in
re maximi momenti ariae sunt exempla. Mil. glor. 595 Ibo intro me dum absum illis sortitus fuat.
Quanquam dum absum intercedit inter membra eius enuntiati, cuius verbum coniunctivi formam induerit, tamen coniunctivus non ponitur in enuntiato temporali, quippe quod non futurum, Sed praesens exhibeat. Mil. lor 326 Nam nil miror si lubenter Philocomasion hic eras, suom em Servos quando aspicis hunc, lacrumem, quia diiungimur. Videtur si angit legem memoria tenemus, hoc loco coniunctivus neces- Sario flagitari, neque vero recte cum enim in enuntiato
temporali insit repetitio sso of ich dic avsehe), res
Spectat ad tempus praesens Tertium occurrit eXemplum Mil. lor. ii enim dicam quando usus poscet. Interea tace, ut nunc, quom etiam hic Mil. actutum partis defendas tuas. Sic B; cum pro nunc alii libri Atque cum multum operae collocaverint viri docti in vera lectione indaganda, mihi locus sanum videtur,
Sic quidem Ritschetiue scripsit, cum post absum quae sunt in libris tradita, ambigua Sint.
siquidem librim scripturam genuinam StatuimuS: quod mihi plane probatur. Periplectomenes enim mandato accepto poStquam abiit, iam partes Sua agere coepit, ita ut Palaestrio iure dicere possit praesenti adhibito: jet;t m auch dieserescit cist. Quare cum re non pertineat ad futurum sed ad praesens intellegitur cur modus enuntiati temporalis non conformetur ad coniunctivum defendas taque non modo falso Ritschelius scripsit ages'. quod repugnat vel Langi legi, sed etiam Langit ipsius coniectura agas reicienda. Atque ut in his exemplis indicativus est legitimus, sic retinendus coniunctivus erat GoetZio et Loewio Poen. 552 Hoc te satius est docere, ut, quando agas, quid aga Sciant. Neque quidquam offensionis habet is coniunctivus qui legitur Trin. 496 Ubi mortuus sis, ita sis ut nomen cluet cf. pag. 9 . Nam etsi hoc exemplum a Langi lege exemptum est, praecedit enim enuntiatum temporale ei quod habet coniunctivum, tamen ex eo coniunctivi causa repetenda est, quod est pro indicativo suturi admiSSUS. Etiam in enuntiatis relativis coniunctivus interdum nullo alio munere fungi videtur quam ut aliquid cadere in tempus futurum indicet. Quam quidem proxime inter se distent coniunctivu et futurum, manifestum est comparatis inter se his locis: AS. 29: Dic obsecro hercle serio, quod te Mem, et Men. ii ob Uterque id quod rogabo dicite. Utrobique continetur enuntiato relativo quod aliquis facturus sit cf. pag. o). In primi Vero memorandum est enuntiata relatiVa ea quae non certam aliquam rem sed indefinitam vel repetitionem designent, contra Sum claSSicorum Scriptorum interdum
Sed vide quid Langenus de tota hac scena iudicaverit Plautinische Studien P. 32 Sq.
38쪽
exhibere coniunctivum, si modo res pertinet ad futurum. Capt. 48: Ne i qiιο istic fabuletur, aures inmittas tuas. Aul. 49 : Quo rιbeat, nubant dum
dos ne sat comes. s. 44 Di tibi dent, quaecumque optes Mil. lor. Io38 Pseud. 936 Tantum boni tibi di immortales dent, quantum tu tibi optes. Stich. o Pati nos oportet quod ille faciat, quoius potestas plus potest. Trin. 436 : Di duint tibi, Philto, quaequomque optes. Et ne in his quidem
exemplis puto solam vim SSimilationi S de qua vers. AS. 29 cogitari omnino non poteSt, coniunctivum esse-cisse. Si enim laturalis is abest, indicativus invenitur Men. 557 ob et conveniam Servom, Si potero,
mecum, ut haec, quae bona dant di mihi, ex me iam sciat Pers. 294 Eveniant tibi quae Optas se optavisti . Pseud. 638 Erus si tuus domist quin pro-νocas, ut id agam quod missus huc sum, quidquid
est nomen tibii Men. I 8 Rem necesse eloquist,
quidquid egi atque M. Rud. 229 Habeas quod di aut boni se dederunt . Qua in re cum huiusmodi est modorum discrimen C i St. I, i, A. Di me perdant. B. Quodcumque optes tibi elim contingere. non modo ad ea, quae praecedunt di me perdant verba Melaenidis referri debent, sed etiam ad ea quaecunque Alcesimarchus optabit. Restat ut de nuntiati condicionalibus nonnulla dicam. Hac in re maximi momenti mihi videntur esse ea nuntiata quae Sunt alterius generis quod vulgo dicitur. Haec autem Sententia proferri solet a grammaticis, in eius modi nuntiatis condicionalibus condicionem re Vera non SSe, Sed posse fieri. Quod quanquam falsum non est, tamen ad Plauti usum dicendi non prorsus mihi quadrare videtur. Occurrunt enim Iaepe rapud rillum alterius aeneris
enuntiata condicionalia in quibus vix ullum aliud munus coniunctivus habere posSit, quam ut pro futuro usurpetur. SubeSi autem Semper quaedam condicionis ad futurum tempus pertinentis exspectatio Vel fides. Sine dubio recte comparari poSSunt ea graeca enuntiata condicionalia quae habeant εα cum coniunctivo coniunctum. Sed examinemus Plautinos locos
ipsos Men. OV Aequom si facias, mihi odiosus vestes. Ibi d. oet Si sapiam, hinc intro abeam ubi mihi bene sit P. Mane, male erit potius. Ibi d. 983 Em ita ero, ut me esse oportet id si adhibeam,
culpam abstineam, ero me ut omnibus in locis sim praesto, metuam ait multum. Mil. lor. 293 Uerum enim tu istam, si te di ament, temere hau tollas fabulam Ritschelius adnotavit ad hunc locum amant 'vitiose ronoviana; tolles GuFetus ex quo intellegas hoc illum sensisse usu vulgari flagitari futurum.
Most. 37o: Quid mihi sit boni, si mentiar Rud.
969 Non erat, si dominus eniat. Ad hunc locum etiam pertinent ea apud Plautum
creberrima enuntiata condicionalia quae quanquam alterius sunt generis, tamen notionem irrealem exhibere videantur Cas. 89 Liber si sim, me periclo vivam, nunc ivo tuo Capt. 96 At pol te si hic sapiat senex, pix atra agitet apud carnuflcem tuoque capiti inluceat. Ibi d. 632 Meam rem non cureS, Si recte facias Bacch. io 39 Verum ut em Pinor, si ego in istoc sim loco, dem potius avrrιm quam illum corrumpi sinam Trin. 2i7 Quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas, unde quidque auditum
dicant nisi id appareat, famigeratori res sit damno et malo hoc si ita sat publico flat bono, pauci sint
39쪽
faxim qui sciant quod nesciunt, occlusionemque habeant stultiloquentiam Truc. Quos quom celamus, si faximus conscios, una anteparta demus postpartoribus et minus damnosorum hominum quam nunc sunt siet. Rud. 78 Nam si et istuc ius sit quod memoras, piscatores perierint. Ibi d. 4l9 Sequimini intro, Spectatores, O quoque ad cenam ocem, ni daturus nil sim neque sit quicquam pollucti domi, nive adeo ocatos credam os esse ad cenam foras. Verum si oletis plausum fabulae huic clarum dare, commissatum Omnes enitote, ad me ad annos sedecim. S.
393 : Si sit domi, dicam tibi. Hi locis cum ea quae
dicuntur repugnent Veritati, nos iure subesse notionem irrealem contendere possumus. Quare miretur quiSpiam quod non adhibitus sit coniunctivus vel imperfecti vel plusquamperfecti Fortasse recte iudicabit is qui quandam notionem futuralem coniunctivo inesse censeat; quae enim in praeSentia obSunt Veritati Saepe futuro tempore fient. Neque ita Surpatus est coniunctivus, ut rem fictam atque in cogitationibus modo VerSantem Xprimat, Sed agitur de re ea quam aliquis futuro tempore Venturam esse pro certo pinetur vel quadam cum vi et consilio pro certa fingat Aliter
de hac re iudicavit Blasius p. ab); sed assentiri ei
Sunt etiam exempla, ubi coniunctivus suturi notione instructus modo inveniatur in protasi Bacch.
ii 72 Ni abeas, tibi, quanquam tu bella's, magnum malum dabo iam. Ibi d. io I: Si plus perdundum sit, periisse suavius, quam illud flagitium olgo dispalescere Amph. 89 : Faciundumst mihi illud fieri quod illaec postulat, si me illam amantem ad sese studeam recipere Langenus p. 48 dubitat num sit hic
VerSu genuinuS: quae re quoquo modo Se habet, tamen
ea illius iudicii causa a Langen proferri non debuit, quod coniunctivus esset admissus respondet enim Plautinae consuetudini Cas. 23 : Sic tandem si tu Iuppiter is mortuos, quom ad deos minores redierit regnum tuom, quis mihi subveniet tergo aut capiti aut cruribus Mil. lor. 72: Ne tu hercle si te di ament, linguam comprimes. Most 5M Ita te forabunt patibulatum per vias stimuleis cierebris . huc si re niat senes. s. Caec Stat ii 3 Audibis praeterea si eius redeat silia. Pervenio nunc ad id genus enuntiatorum condicionalium, quod cum perinde atque illud quod adhuc
pertractavimus in protas coniunctivum in apodosi indicativum habeat tamen clare ab eo diScernitur. Quae enim attuli adhuc recte genuina nuntiata condicionalia appellari possunt quippe quae a Sunt indole ut protasi contineat apodoseos causam. Sed multa Sunt eiusdem speciei enuntiata condicionalia ad quae haec non pertinet ratio. Apodosis enim valet ita ut non pendeat ex condicione ulla protasi autem eo consilio cum apodosi coniungitur, ut apodoSin cum omnino tum maxime valere incidente protas demon Stretur Amph. 336 Non pdeol, tu i ubi terrarum sim Scio, si quis roget. 4 p t. 9οὶ Nam alia si memorem quae ad entris intutem conducunt, morast. Aul. 32o: Sexcenta sunt quae memorem, si sit Otium Epid. 73o Inititus do hanc eniam tibi, nisi cogar Stich. 4i9 E re si em taceam seu loquar,sci sci 'e te, quam mullas tecum miserias mulcaνerim. Ibi d. 7i: Nunc si ridiculum quaerat hominem quispiam, venalis ego sum cum Ornamenti Omnibus.
40쪽
Trin. 897 Ita ut accepi, si animiιm advortaS, dicam. Rud. io2o: Numqui minus, si eviat nunc dominus quoiust, em qui inspectat' procul te hunc
habere, fur sum minus quam tu p s. re r. 637 Si roges, nihil pudent hic.
Continet igitur rotas is aliquid quod esse futurum eXSpectatur. Atque quam proxime inter se absint futurum et coniunctivus, ex ea re intellegi potest, quod locissimillimis indicativus futuri exhibeatur. s. o9 Siquid te olam, tibi eris Ad quem Versum sic adnotavit Nonius p. 478, 26: Olam pro velim. Capt.2o9 Immo edepol si erit occasio, haud dehortor Mil. glor. 9: Mihi ad enarrandum hoc est comitas, si ad auscultandum ostra erit benignitas. Praesens autem, id quod fieri posse vidimus, pro suturo invenitur Poen. 9: Revortor rursus denuo Carthaginem, si quid mandare Oltis aut curarier. Ibi d. i5: Proba materies datast, si probum adhibes fabrum.
Recte Blasius futurum a Pylade coniectum reiecit reStituitque praesens eo argument niSu quod . 8attulit, in vers. Mil. lor. 48o Erus si veniet si me quaeris, hic ero. Atque cum his locis enuntiatum primarium non proprie apodoSi enuntiati secundari appellari possit, tamen quae vera sit apodosis facile invenitur. Sicut, ut uno exemplo no continea-mUS, VerS Poen. 79 Verba Sic Sunt Supplenda: μνortor rursus denuo Carthaginem, atque si quid mandare voltis, curabo. Est igitur quaedam brevitas dicendi agnoscenda, quae sit sermonis cotidiani. Quin etiam haec ratio, quae maxime aliena Si genuinis enuntiatorum condicionalibus, usu Venit ut enuntiata particula si insignita pro concessivis sint habenda. Atque etiam tum a Plauto saepius coniunctivus eandem dere vim labet atque indicativus
suturi Aul. ii Famem hercle utendam, si roges, nunquam dabit. Ibi d. 254 Neque si capiam copiast;
As io4 Solus si ductem, referre M aliam nunquam potes Bacch. Oo4 Nam ego non laturus sum, Si iubeas maxime Most. 35 : ec salus nobis saluti
iam esse, si cupiat, potest. Si igitur in his exemplis plane abiit in usum particulae ,etsi Contra Blasius cum omnino quaereret de iis condicionalibus enuntiatis, quae exhiberent in protas coniunctivum, in apodosi indicativum, rem ita instituit a. p. 3, ut non quo iure positus esSet coniunctivus sed indicativus futuri vel praesentis, explicare Studeret. At nos id cognovimus indicativum explicatione non
indigere, cum plane abSolute usurpetur coniunctivum autem ita esse interpretandum, ut exprimat XSpectari, dum condicio futuro tempore fiat. Quoniam vidimus tam artam esse cognationem inter coniunctivum et futurum, eo minus est mirandum, quod Saepe coniunctivus praesentis vel perfecti in locum coniugationis periphrasticae succedit Mil.
glor. 299 Quid fuat me, nescio, Ibid. o 3 Eadem illi insidias dabo, iιam mox horsum ad stabulum
iuveni recipiat se a pabulo Persa 33: Haec dies summa hodiest, mea mi amica sitne libera an servitutem sempiternam serviat. bid. 234 E 'ς ero quoque, nisi scio quo agas te Most 58 Qui scis an tibi istuc prius eveniat quam mihi Bacch. Ο4: Quo ei eniat, dis in manust. Merc. 592 Redeat an
Adhuc nobis erat propositum, ut qua ratione ad vim meram futuralem coniunctivus prope accederet exponeremuS. Nunc ea de re Si videndum quam proxime interdum futurum ad coniunctivi naturam accesserit. Atque primum quidem pro coniunctivo po-I