Dissertatio literaria inauguralis de choro tragico graecorum : quam ... ex auctoritate ... Iohannis Henrici Scholten ... et Facultatis Philosophiae Theoreticae et Literarum Humaniorum ... in Academia Lugdano-Batava ... : ad diem IV m. Iunii MDCCCXLVI

11쪽

ἐλεγeτo, Sed de tempore, quo chorus tominum in Satyrorum locum venerit, disputant V. V. B. D. 1 Aristotelis enim verba, quae modo laudavi, eaque quae statim sequuntur, tragoediam nempe non nisi sero ἐκ μικρων μύθων et e ridicula ratione ad gravitatem evectam esse, ita interpretatur Bentleius 2 i, ut Τhespidis etiam tragoediae chorum habuerint Satyrorum et Satyricae ludicri argumenti fuerint, cuius rei inter alia argumenta assert 3 notationem vocabuli τυαγωδίας, quod sit derivandum a carmine των τραγων, qui iidem sunt ac Satyri. Huic notationi, quam multi recentiorum probaverunt, iure alii, inprimis etcherus et litterus 4 aliam opposuerunt, Tragoediam nimirum proprie dictam esse de carmine cantato circum aram, in qua hircus Baccho mactabatur; quo facto lincultas de discrimine inter tragoediam et dithyrambum non minuitur. Sed alia quoque contra Benileium asser Wolcherus 5 in nimirum si I hespis chorum habuisset Satyrorum, hisque unum adiunxisset actorem, non ratinam sed Thespidem auctorem dramatis Satyrici habendum fuisse, quod disortis veterum aestimoniis repugnat tum etiam,

12쪽

Thespidem numquam dramata Satyrica scripsisse, quum nomina fragoediae et ramretis satyrici numquam permutata sint, Sed accurate distincta praeterea, Ρhrynichum, qui sine controversia poeta r seu erat,

Τhespidis discipulum dici; hespidis quae feruntur

fragmenta, non e ludicro SSe genere, Sed verba gra-

ia, atque tragoediae aptissima quae denique 1 a

Suid laudantur fabularum nomina 'Iερεῖς 'Hίθεοι manifesto Ostendere chorum non esse Satyrorum sed sacerdotum et iuNenum, unde coniicio Wolcherum in

alia Thespidis fabula, Pentheo, chorum Baccharum fuisse putare; si enim non constitit Satyris, vix alii praeter Bacchas, Bacchum comitari potuerant 2 in. Thespidis igitur chorus non solum in aliis tragoediis alias personas agebat, sed chor etiam additus est histri unus 3 in unde coniici potest Thespidem fuisse, a quo chori forma mutata sit Chorus enim dithyrambicus erat tia Loes 43, constans quinquaginta choreutis, qui dithyrambum canebant, saltantes circum Bacchi aram tu melius autem cum histrione

1 L. l. p. 270. Mediam viam inter entiet et elokeri opiniones ingressi sunt Schneiderus, de Originibus Tragoedia Graecae. Dahiman Primordia et successus veteris Comoedia Athen. c. res historia compar Iacobus, QuaeStione Sophocleae, quos laudat Geppertus, qui ipse tragoediae Originem non ex Arionis, sed ex Archilochi dithyrambis repetendam censet T. IT. 2 CL Casaubonus apud Bentleium Thalar. p. a 35. 3 Inventio inde repetenda , quod jam eo tempore dithyrambi coryphaeus αυτοσχεδιαστv cum horo agere inceperat. 4 ff. scriptores laudati a Mulier in libro Aeschylos Emmeniden, Grioch. v. oνtSch. P. 5.

13쪽

111 cena agere et loqui posset, chorus tragicus ecyclio factus est τε roαγ-ος, quod intelligendum est de figura quadrata oblonga, quam choreutae essiciebant per τοίχους et γα Stantes quum autem ex comparatione cum choro tragico eschyli et Sophoclis non verisimile sit Singulos στοιχου decem, et ζυγα quinque choreutis constitisse unde chorus quinquaginta fuisset personarum in fingendus est chorus quadraginta octo choreutarum ii, qui ritur si στοῖχοι octo, ζυγα ex chore uti constiterint, quem numerum legitimum esse etiam inde apparet, quod chorus comicus, qui dimidium erat totius chori tragici vigintiquatuor choreutis constabat Chorum igitur tragicum, quadraginta octo perSonarum, ab Archonte accepisse eschylum, et dixisisse in quatuor choros, singulis tetralogiae fabulis, probavit Mulierus, his maxime usus argumentis, quod plures chori in singulis tragoediis prodeant 2 , et unus chorus, duodecim choreutarum, impar fuisset partibus in tetralogia diversissimis recte fungendis. Utrum vero magno illo choro tragico integro usus sit in tragoediis hespis, an quarta eius parte, in

medio relinquit litterus, dubitat elcherus 3ὶ,

ad eam tamen sententiam propensior, deminutionem numeri choreutarum, ad ahespidis quoque in-

si Hunc chorum spectasse videtur Pollux, dicens chorum tragicu onstitisse quinquaginia personis. IV. 15.

14쪽

Venta referendam esse, quia nec de Aeschylo tale quidquam memoratur, et hespidis chori ab dithyrambis iam ita sunt diversi, ut veterem formam, etiam quod ad numerum attinet, facillime mutare po

tuerit; quae etckeri disputatio mihi probabilior videtur quam epperti, qui Aristotelis verba so-

χυλος τα του χορου ἐλαττωσε non solum ad chori partes, sed etiam ad numerum choreularum refert ij. Haec enim explicatio vereor ne linguae legibus repugnet. In hespidis tragoedia, quae constabat uno hi8- trione, qui, Vestibus mutatis, in eodem dramate diVersa personas agebat, et choro, in aliis fabulis alias personas agente, chori partes maiore erant quam dialogi ita ut histrionis actio choro carminum argumenta praeberet, quod non solum ex nomine Iroκριτου apparet, sed etiam ex disertis ristotelis verbis 2ὶ Αἴσχυλος τα του 7060υ LeTTO90ε,

verba Hermannus 3 non recte mihi explicare videtur ut λογος πρωταγωνισrης sit actor primarum partium, Oppositus actori secundarum, quem Aeschylus addiderit; λογo est dialogus 4 histrionum inter se aut cum choro, oppositus iliori carminibus quae

1 ff. ejus argumenta. p. 59 Seqq. 2 Poet. V. 16. 3 In Comment Aristot. I. I. p. 109. 4 Hanc etiam aliorum interpretum explicationem esse cognovi ex Bulilii editione. Postremo etiam apud elcherum , die Griochischon Trvoedion I. p. 70.

15쪽

canebantur, cui dialogo primus Aeschylus partes primas tribuisse ab Aristotele dicitur. In Phrynichi quoque tragoediis praecipuae partes chori fuisse videntur. E mutationibus autem quas in re scenica fecit, eas praetermittere possum, quae musicam spectant, Orchesticam et metrum 1ὶ Commemoranda sunt potius haec Suidae verba: υτος ἐ

in dialogo, sed etiam choros fuisse feminarum, manifesto apparet ex eiusdem Suidae aliorumque catalogis tragoediarum Phrynichi, inter quas citantur incestis, Erigone, tandrome tum , quae a choro nomen habent, Pleuroniae, Banaides, Phoenissae, cuius postremae fabulae chorum, dimidia parte viris, dimidia feminis constitisse coniecit illle rus 2 in cuius pinionem indicasse susticiat. Aeschylo praeter inventionem secundi histrionis, unde appellati protagonistae et deuteragonistae sponte sequitur), propria est tum comprehensio trium tragoediarum, quae argumento coniunctae erant, addit dramate satyrico, ita ut hoc cum tragoediis illis tribus vinculo quodam contineretur, SSet-ques illa continuitas argumenti nisi in omnibus,

1 Iterum usus est metro tetrametro, quod in dithyrambis, δια ooαTυρικον καὶ ρχηστ κώτερον εἰναι, Aristot Poet, . l. in mi re fuerat, sed a Thespide mutatum in trimetrum. Suidas hi v nichum toti a metit inveniorem perhibet.

2 in disputatione de Phrynichi Phoenissis cmiting. 1835. laudula Gepperi l. l. i. AS.

16쪽

8 certe in nonnullis tetralogiis tum deminutio partium chori, dialogo primis tributis. Nihilominus

apud Aeschylum, non solum stasima sunt elaboratissima, sed etiam κομμοι, i. e. carmina chori cum histrionibus, vel commiserationes cum rotagonista, calamitatibus bruto, tam arcte cum sabulae argumento coniuncta sunt, ut chori partes non modo, sine fabulae detrimento, tolli nequeant, sed

una cum argument in Oetae animo natae esse Videantur.

In Sophoclis 1 quoque tragoediis chori partes

angustius circumscriptae sunt annexae sunt actioni fabulae, non ita inhaerent, quin saepe unus histrio eius partibus, quatenus in agendo constant, fungi potuerit; quod vinculum in plerisque fabulis Euripideis plane sublatum St.

1 Sophoclis praecipuae mutationes, quae tragoediae formam Speetant, hae sunt duobus histrionibus additus tertius, vinculum sublatum inter sabulas tetra logiae, qua poetae certare pergebant; horeularum numeru ab duodecim in quindecim auctus.

17쪽

DE STATU CIVILI PERSONARUM QUAS CR0RUS AGIT.

Chori partes in tragoedia, ut Vidimus, paullatim ita deminutae sunt, ut, quum origine fuisset prο- tagonista, jam apud Euripidem saepe prorsus extra sabulae actionem constiterit. Hinc repetenda est Meldheri 1 divisio chororum in tria genera, in quorum primo ii sint, qui primas tragoediae partes agant v. c. Aeschyli Supplices, in alter ii, qui arcte cum actione coniuncti sint, ut Aeschyli Eumenides, in tertio denique ii, qui personis agentibus sint additi quae divisio facile probari potest, dummodo attendamus ad discrepantiam, quae inter postremi generis choros ObSerVanda est, V. c. inter Sophocleos et Euripideos, quorum utriusque pleri

18쪽

que in duo priora genera referri non possunt. Mihi autem de postremo tantum genere agendum erit,

quum reliqui chori ita ab ipso fabulae argumento quasi suppeditati sunt, in iis ut nulla fere poetae deliberatio cerni possit. Chori in tragoedia ossicium duplex est. Alterum 1 ut tamquam spectator, essectum actionis in

animum non alienum, ita recipiat, ut reliquis spectatoribus rati ostendatur, quomodo singulae partes,

indeque tota tragoedia sit percipienda alterum ut, tamquam histrio, actionem fabulae adiuvet 2); quο-rum utroque ut recte fungi possit, primo loco

consentaneum est ut liberis constet hominibus, quia servi aegre actori partes agere possunt in tragoedia, quae σπουδούας Ποα ως μι-ις est, aegre etiam spectatoribus animi rite commoti exemplum praebere; cuius rei causa ex origine quoque tragoediae repeti

potest, nempe a dithyrambis bacchicis, quos alios quam liberos agere, ipsi festi solemnitati repugnabat. Chorum autem hominibus liberis constare iam antiqui scholiastae 3 annotaverunt ad Eurip. Med. 818. hoen. 202. inprimis commentator Soph. iacis. vs. 134. a cujus scholi quantivis pretii initium ducat disputatio mea necesse est Dicit enim chorum

1 CL Mulier. Griecti Literat. ΙΙ. p. 23. 5. 2 Aristoteles, Oet. XVIII. 21. Euripidis fabulas carpens quod cho rus non συναγοροίζεται , non OSterius tantum, sed prius etiam chori officium tangere mihi videtur. 3 Feterum quoque eommem0rantur περὶχορου oro a Plutarcho apud Falch Phoen. p. 37l. Diamquam hi praecipue de cantu et rhythmo egisse videnturin ipsius adeo Sophoclis a Suida.

19쪽

agere persona libereas, ut gaudeant plena dicendi libertate, easque cive propter συμπαθειαν, et Subditos 1 propter modestiam protagonistae autem cives et subditos intelligendos esse e sequentibus apparebit in Haec desinitio tam perspicua est, ut X-plicatione non indigeat Exploranda potius est eius veritas considerandis Superstilum fabularum choris.

Et in Aeschylo 2 quidem, quod Danaidum in

Supplicibus et Eumenidum in cognomine fabula

chori non constant civibus et subditis protagonistae, eo scholiastae regula propterea non evertitur, quod alter in primum, alter in Secundum chororum genus, ex elcher descriptione, referendus est, de

quibus mihi hoc loco dicendum non esse modo dixi. Neque obstat chorus Oceani dum in rometheo vincto, Wolcher 3 ostendente, unicum alium, qui XCO-gitari possit, Cabirorum nempe ideo improbandum esse, quod hi, Vulcani socii, animo erga Prometheum nimis forent iniquo Requiruntur nempe daemones , quia et deorum et hominum chorus ineptus fuisSet.

quum autem et virgines in Septem ad hebas et

1 iniuria scholiasta distinguit cives a subditis in tragoedia enim non hominum e vita communi, Sed regum sata et sacta aguntur. 2 Inooschulo animadvellendum choros tragoediarum trilogiae, non eaSdem personas agere, quod ex eo explicandum quod iam apud Aeschylum partes chori subiectae sunt actioni dramatis. Ne eae iiiiidem trilogiae excipiemiae sunt, in quarum tragoediis clioruSPmio nisi est, ut apparet ex trilogia Danaide , cujus sabulae

sunt supplices, Aegyptii, Danaades.sa xes a Tii l. p. 13. 26.

20쪽

Senes in Agamemnone et in Persis 1 liberi, cives et subditi sint protagonistae, supersunt Choephori,

quae sunt mulieres servae, bello captae, ut disertis verbis ipsae significant s. 75 seqq. cuius rei ratio haec mihi videtur danda esse Fabulae argumentum est indici Orestis, quam priusquam Sumeret cum lectra, opus erat ut patri solemnes inferias ferret, quarum Solemnitas quo maior esset, id, non ut Sophocles, extra scenam perfici voluit Aeschylus, sed Agamemnonis sepulcrum in ipsa Orchestra posuit, nec Orestem solum, deinde Electram aut Chrysothemin solas inferias ferre voluit, sed pompam addere choephororum, resti et Electrae faventium; quum autem aliam ob causam somnium Clytaemnestrae, et huius quoque inseriae in fabula requirerentur, utriusque inferias ita coniunxit ut chorum constituerit famularum 2 amemnonis, quae Clytaemnestrae iussu prodeuntes, Orestis tamen et Electrae inseriis serendis aptae essent, propter Summum amorem, quo pristinum dominum prosequantur, ut exus. 83 apparet.

In Sophoclis tragoediis iliori sunt hominum V

berorum, qui quod non in omnibus cives sunt et

1 Chorum Persarum constare septem illi nobilibus Persis adjuncto singulis ministro, conjecit Stanteius, ut cognovi ex Jelckero, ril. p. 61. 2 Aeschyli sortasse Choephoros respicit uripides, rest. s. 106. ubi Helena, cum Electra disputans, quosnam mittat ad choas serendus, dicit