Dissertatio inauguralis medica de insectis Coleopteris : nec non de plantis quibusdam rarioribus, cum ic.

발행: 1755년

분량: 56페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

51쪽

ambiens germen, marginei decem partitum, quibus singulis divisionibus filamenta ex tectie ad nascuntur. Perio. Bacca seu capsula subrotunda, uni locularis, duriuscula, transversim disiecta cavitatem ostendit majorem extrorsium foveolis quibusdam distinctam, in quarum una inferne conspicitur corpusculum quoddam albicans, minimum, quod pro germinis rudimento haberi posset. Capstula exsiccata rubel lam facile dimittit membranulam statis tenuem. Ob C Flores quandoque hexapetali & do de cantheri inveniuntur. Succus ramorum, foliorum, florum & baccarum ex albidus, acris, est, odoremque piperi quam simillimum sipargit. Habitat in Perv. Haec arbor in Horto Acad. Argentorat. durante hyeme in tepidario asservatur, ineunte aestate vero aeri liberiori exposita singulis annis plurimos racemos florigeros profert. Cum in Bolanicorum libris nusquam a curatam hujus arboris Schini figuram deprehendere potuerim, ramum delineavi, aerique incidi curavi. Uid. Icon. A. Flos a facie superiore, B. Idem a facie inferiore , uterque aucta magnitudine

expositu S.

C. Baccae mat Urae.

D. Bacca immatura per medium dissecta, ubi in d. compusculum illud albicans consipicitur.

Arbor pedes septem alta. Caudex pollices quatuor transversos crassus. Folia lineari lanceolata, alterna, fere petiolata, superne glabra, inferne hirsutie incana, nervoque in medio insigniori praedita. Flores fere exsicci e ramulis hinc& inde provenientes pedunculati sunt ac penduli. GL Perianthium monophyllum semi quinqui fidum,segmentis acutis, tubo corollae breVioribus . . Cor. monopetata, Campani

formis, limbo quinqui fido, laciniis oblongis, reflexis. Basicorollae ad nascuntur Stam. Filamenta octo brevissima, quihus insistunt Antherae erectae, subulatae, bi loculares, tuburn longitudine sequantes. Pist. Germen emarcidum

desinit in stylum brevissimum, tubis duabus tribusve in-

52쪽

structum, singulis stigmate simplici, nigri cante terminatis. Obs Corolla in quibusdam externe quinquangularis. Nunquam decem stamina obserVare potui, licet in perplures inquisiverim. An haec sit Royena, alii judicent Z Forte erit ista species , quae a Cel. Royeno in Prodromo describitur

sub nomine:

ROYENA foliis lanceolatis hirsutis. p. I. Staphylo dendrum Africanum, folio lanuginoso rosmarini

latiori. Boerh. t B. a. p. aῖ s. Floruit Anno MDCCLIII. in Horto Acad. Argentorat. a que ratione cuturae eandem cum priori sortem experitur.

III. RA NUNC VLus erectus, foliis supra de compositis, foliolis linearibus, pedunculis uno versi di sipositis. Desor. Radix fibrosia. Caulis ab uno ad quatuor pollices transversios longus, foliosus, utplurimum simplex, nodosius, suberectus. Folia supra de composita seu multifida, capillaria, in petiolum desinentia, lateri Vaginae membranaceae assioxum. Hae vaginae singuli nodo caulis superimpositae, duplices ex uno latere, ubi pedunculum emittunt, ad basin usque dividuntur, ex altero vero ad petiolum formandum ad medium usque coeunt. Pedunculi e latere foliis adverso exeuntes, siubarcuati, nudi, longitudine dimidium pollicem superantes. Car. Perianthium pentaphyllum, foliolis

ovato- lanceolatis,margine membranaeeiS. tar. penta petata, alba, calice longior; petalorum ungues tenuiores, flavescentes, sensim latiores facti in limbum abeunt si brotundum, concaVum. Stam. Septem, octo vel plura. Germina decem ad octodecim, sub rotundo- acuminata. Reliqua frutificationis ut in Ranunculis sese habent. Habitat ad stagna Ar- geritoratensia in terra lutoso - sabulosia, versus Illkirch. IVεopia Ris bulbis aggregatis oblongis, caule sub solioso, floribus secundis, nectarii labio indivisio. t ps I7 O. p. 32. Dalib. paris. a 77. LmI. Sp. PL p. 9 s. Tom. II. n.

53쪽

Hellebori ne radicibus conicis, simplicibus. Hall. a7 . Bwhm.FL L f. ind. p. a I s. n. s I 6. Orchis spiralis alba odorata. I. B. II. 769. Ri. hex. Orchiastrum autumnale pratense spirale album, odoratum. Mich.

Descr. Radix bulbosia, duplex, bulbis oblongis simplicissimis, gla-hris. Spadix I . pollices transversio S longuS, simplex, erectus, leviter tomentosus. Folia radicalia eX OVato lanceolata, integerrima & glabra; Caulina subulata, vaginantia, solitaria, spadici arcte appressa. Bracteae florum o VatΟ- lanceolatae, intortoriae, Concavae, germen amplectenteS , eoque longiores; omnes vero simul sumtae funiculum contortum referunt. Flores IO- 3O. circiter, e viridi- albicantes, in spica homo molia ita dispositi, ut clausi non citius sese ad alterum latus flectant, quam post plenariam eorundem expansionem. Calix nullas, nisii bracteas pro eo assumas. Cor. Petala sex; exteriora tria subulata; si premum duobus interioribus in galeam conniventibus arcte annectitur, ut fere adnatum Videatur. Duo lateralia exteriora patula sunt. Inferius petatum seu Nectarium viridiusculum, quasi irroratum, integrum, Versus interiora floris compressum, exteriora Versius patulum, latiusculum, concavum, leViterque reflexum. Pist. Germen incur-Vum, oblongum, sub receptaculo floris. Stamina & Pistili uinuti in aliis Ophridis speciebus. Perro. Capsula oblonga, leviter tantum intorta, in superficie angulis tribus carinatis longitudinalibus elevata, uni locularis, post maturitatem fusca. Carinae tunc extrorsum magis magi Sque arcuatae eVadunt, donec earum connexio cum germinis parietibus utrinque solvatur sub sipecie annulorum trium dimidiatorum, quo fit, ut per tres hasce valvas semina numerosia, fusca, sic obae formia, receptaculo lineari secundum medietatem cuiuscunque lateris capsulae decurrenti antea affixa, motu elastico ejaculentur.

Copiosissime provenit circa SulZam ad Nicrum in Plaga Meridionali inter Ericam & Pineta. Floret Septembri & Octobri.

54쪽

Cannabis soliis pinnatis. Hort. OE . 4s 7.RN. luges.star. Cannabis lutea fertilis. Alp. exot. ῖoO. t. 298. Moris. hist. 7. p. 432. 8- . af f. q. Luteola herba foliis cannabinis. Baub. pru. I O. Deser. Flores masculi&femelli in duplici planta. Caules e radice provenientes teretes, digiti infantilis crassitie, inferne iube culis minoribus albicantibus scabri. Folia omnia alterna, pinnata, pinnulis lanceolato- acuminatis, inaequaliter serratis; foliolo impari utplurimum tripartito, laciniis hinc & inde profundius incisis. Flores masculi in panicula dispossiti, femelli autem fere spicati. Pedunculi ex alis foliorum solitarii, inferioribus ex utroque sexu pendulis. Pedunculi florum proprii plurimi, solitariit ex alis foliorum plerumque simplicium orti. In utroque pariter ad ortum pedunculorum propriorum flosculi emarcidi, steriles, Sc glandulae sub cylindraceae conspiciuntur pro pedunculis sipuriis facile habendae. Flores masculi.

Cal. Perianthium monophyllum, in sex ut plurimum, rarius in 7-8- 9. lacinias plerumque inaequales, lanceolatas reflexasque profunde divisium. Cor. nulla. Stain. Filamenta brevissima conica, ut plurimum octo ; Numero alias valde variant; quandoque 6-7-9-IO-II. stamina obserVantur. Antherae erectae, quadragonae, lineares, bisulcae ac bi loculares. Spica florum femellorum nutans, floribus homo mallis, sursium sipectantibus. Elares femessi. Cal. Nnllus. Cor. nulla. Ps. Germen oblongum, ut plurimum trigonum, quandoque tetrago- . num, rarissime penta-Vel heXagonum. Styli plerumque tres, rarius quatuor, rarissime quinque Vel sex; singulis iterum profunde bifidis, fili formibus. Stigmata simplicia. Ar. Capsula' uni locularis. Semina plurima, oblonga. O . Saepius ad styli. hasin extrorsum emergit lacinia quaedam brevissima, acuminata; an haec pro calice floris feminini habenda est ' Habitus omnino Cannabis est, in proprietatibus Vero, gustu & olfactu percipiendis, pluralitate staminum & capsula uni loculari, trigona, multis seminibus ista, maxima occurrit differentia. Floret quotannis in horto acad. Argentorat. Locus vero natalis Creta est. FINI S.

55쪽

Vehementer mallem non esse , quam esse , quem me essse jubes , Υ V inempe, DOCTISSIME CANDIDA ΥΕ, edendi speciminis Praesidem. Haud adeo ambigue loquor. Nec est, cur TE aliumve haec detineat

ambiguitas. Doleo, liberius repeto, nec solus quidem doleo , dolos ipsemet mecum tentamini aevo publico me potius praeesse oportere, quam alia interesse vires TVAs tentantium opportunitate. Iustus hic est dolor, .ec dolere, aut justissimum hunc dolorem opprimere, atque data hac occasione publice non effundere Vitio nobis sane potius vertendum foret. Ita enim dolemus eum abesse, qui praeesse aei Bi debuisset in nostra, quam conscendendi laudabilem nactus es Veniam, inaugurali cathedra, dolemus, inquam, abesse Virum non amplius rediturum , Virum nobis conjungis1-mum , Virum ad res nostras ipsi olim concreditas seleelissimum , Virum longe lateque celebratissimum , nostrum, Proh dolori citiori fato denatum, nostrum, dulce alias, nunc triste adeo nomen, nostrum, quem sine dolore acerbissimo Vix nominare licet, nostrum, eheul G M E L 1 N V M , Facultatis nostrae Seniorem dignissimum. Quid igitur, obsecro, mirum; immutata hac fataliter nos inter rerum facie, de eo nos adeo dolenter convenisse, quod alio lubenter tamen utrinque facimus respectu, TV quidem, pro IVA de me, ego Vero pro mea de ae E considentia. Suspensis itaque paululum nostris querelis , ne mens in istis sit tota , earum monumento , ΥVOR UMmeritorum tesseram subjungere fas est. Eruditorum optioni das , vel novos, in iis, quorum specimen hic profers, indicare labores, Vel jubete ab iisdem feriari. Modeste hanc de T E aevo que hoc specimine easpectas aliorum sententiam. Dicam meam, dicam eandem publica fide, non perfidia. qua, si forte quidem insolentius quam privata, nocentius tamen certissime fallunt hujus commatis testimoniorum scribae. Autorem praesentis operis aeg perhibes, perhibent idem alii multi, qui tamen aut non sunt, quod se estu dicunt, aut,si sunt, melius fecissent, si, quod sunt, neque dixissent neque fuissent, non enixis, aut jam natis iterum suffocatis suis immaturis atque monstrosis foetibus. Nulla enim . quam captare volunt, gloriola aeud prudentes imprudentum autem judicia ignominiam potius quam gloriam conciliant expectanda est ab operibus operae pretium non facientibus. Ab utraque cui

pa plane immunis es, NOBILISSIME CANDIDATE, Tua simi, quae nobis

exhibes, & talia, quibus oleum operamque non perdidisti. De forma eorum

hac vice nil habeo quod addam, si a methodo discesseris, quam, qui erudi-G tionis

56쪽

tionis systematicae necessitatem atque excellentiam ignorant, pro ignoram tiae suae tegmine arbitrariam esse, frustra clamant. In hoc vero fandem aegmecum fovere sententiam , ex ipso hoc scripto aevo conjicere licet. At

quid de materia, quam tractas, sentiendum erit Z Cur hanc, nec aliam' An haec ad scopum , ad studia TVA. composita est Z Nonne ista potius a philiatrorum nobiliorum laboribus alienat Nonne 11s 1 sumis, relicto rerum medicarum praecipuo studio , qui propius huc spectantia scribere potuisses ' Insed a instetaris. Nonne viliora haec sunt objecta, & quae adeo laboriosam non merentur inda nem Z Nonne suppetunt alia indagatu dignio-rat hiscene praefers levidensia Z Nonne aevo forte aut seculi hujus iusto plus indulges genio 8 Et si indulges, an id facis ad T va, ad aliorum, ad a tium bonarum commodat Si hoc, Po S an notabili usus alicujus eventu'Nonne denique eadem haec materia intimius evolvi potuisset aut debuisset tEnt quae Tini possent obverti. Ad bina omnes dictae dubitationes redeunt

momenta. Unum operis TVI usum , alterum personam TVAM attingit.

Utrum que levidense, neutrum Ti Bi quid detrahens. Quid sentiam, ad ista paucis regeram. Usemet eorum doleo Vices, qui alienis occupati, parum soliciti sunt de praecipua, quam tueri deberent, provincia. Aliter statuendum ess de iis , qui hac non relicta , certi cujusdam studiorum generis dulcedine duisi, in illo quoque praecellere. gloriosum esse ducunt. Hoc nomine ab examinibus aevis apud nos laudabiliter exanitatis 1 g commendatum habemus , eodem ae E aliis commendare , aequum judicamus. Historiam naturalem, in cujus operosa cultura TVAM quaeris, &hoc specimine comprobas, praerogativam, a foro nostro non alienam este, eandem in nostros

non solum sed & alios quam plurimos trahi posse usus, hodie apud prudentiores non amplius ambigitur. Haud igitur frustra Tvo & seculi moderni indulges genio. Duplex nobis proponis industriae T v A si indefessae specimen, unum ex animantis, alterum eX Vegetantis naturae penu depromtum.

Posteriori tantum subscribo , quod TheUhrastus dixit: Plantae res Varia , inque universum de ea referre, dissicile. Ceterum non invidemus hasce aei BI delicias. Cedant, Optamus potius, quae scrutatus es naturae mγsteria , cedant, quae ulterius scrutari jubemus, ad hoc enim oeus natus esse Videris, cedant in aevos, cedant in publicos usus. Felici huic inchoamento adde feliciora indies incrementa. Sequere , quos habes duces, summos Viros. Cole Malpigianos S aliorum hujus notae manes. Lege velΙigia Halleriana , aliorumque nondum denatorum naturae mystarum. quos naturae conditor diu superstites esse jubeat. Ita dignus evades , qui tantorum naturae curiosorum societatibus recipiaris. vale . & quam beatissime vale, aevique studiosissimum me semper fore, persuasum habeas. Dabam e Museo d. 2I. Iun.

MDCCLV.

SEARCH

MENU NAVIGATION