Disputatio de statu Lacedaemoniorum ante Lycurgum / Carolus Fridericus Hermann.

31쪽

multitudine quantam Lycurgi aetate cognoscimus, multo maiore agro publico Helotumque numero opus suisse. Quomodo autem factum sit, ut etiam postquam Agis et Eurypon ad civium suorum Volun talem descendissent, missisque patrum suorum conatibus Doriensium jus et imperium in Peri oecos agnovissent, res publica Lacedaemo Diorum tantis molibu S conflictaretur, ut usque ad Lycurgum neque

ipsi conquiescere neque eos qui desecissent denuo sibi subjicere possent, licet singularia nos vestigia destituant, ex univei So tamen rerum statu eo facilius colligi potest, quo minus Lacedaemoniis illud usu Venit, quod Romani post exactum Tarquinium Superbum insti tuerunt, ut tota reipublicae forma mutata omnem pristinae discordiae memoriam tollerent; quodque superius P. 12 ex Plutarcho attulimuS, primum quidem Plebem propter victoriam de regibus relatam eXSultare jamque vicissim sibi plura quam Oportebat arrogare coepisse, de

inde vero reges in iniquissima hac contentione tum resis tendo civium animos exacerba SSe tum concedendo et indulgendo ipsos auctoritatem suam mintai SSe, Omnium temporum exemplis ipsique humani gene

ris natUPae adeo conSentaneum est, ut neque externis testimoniis in

digeamus, neque amplioribus suspicionibus opus sit ad explicandum, quomodo, Semel turbato per insolitae sortunae novitatem antiqui moris libramento, navigium reipublicae ultro citroque jactari necesse fuerit, donec is ejus gubernaculum arriperet, qui neutri parti addictus Suum cuique redderet, nec prisci juris' aequilibrium resti tuisse contentus ipsum quasi trutinae examen tantis vinculis alliga ret, ut neutrius lancis ponderi jam quidquam amplius accedere posset.

32쪽

V. Ne lamen eos, qui longius etiam in origine hujus status expli Cando procedendum esse . cen Suerunt, fastidiose repudiasse potiusquam consulto reliquisse 'videamur, illis quidem, qui discordiae causas a regum potissimum duplici late repetierunt, breviter tantum, etiam si vel maxime concedamus iam antiquam horum simultatem fuisse isti), nihilo minus et Platonis auctoritatem opponemus, qui

hanc ipsam regiae potestatis divisionem salutarem reipublicae fuisse censet cf. not. 32 , et illud jure nostro regeremus vix intelligi, quomodo tyrannicum Charilai regnum dici potuerit sc s. not. 24 et 28), si reges perpetuis a Itercationibus ad tantam quantam illi volunt imbecillitatem delapsi essent i 03); corum autem sententiae qui ipsorum

101) Νο tum est quod Merodotus de geminis regni conditoribus ait VI. 52: τουτοι ς

riori demum aetate translatum dicam; unicum certe , quod Manso Spart. T. I, p. 68 ejus rei argumentum assert: dass sie sich nichi ein mal ih thren Erlegeti und Unternehmvngen gegen das Austand hul relahe Haud boten, sondern Oft Dder fur si h handelten, nec per se ullam vim habet, quuin idem etiam V. e. in Romanorum Consulibus usu veniat, et clari asinio ipsius Herodoti testimonio redarguitur, qui Cleomene demum et Damarato regibus institutum esso tradit V. zb) μη εξεῖναι επεοθαι ἀμφοτερους τους βασ-ξας ελον0ης τῆς στρατιης, τέως γαρ ἀμφοτεροι εἱποντο : Pausanias autem, qui III. I. 7 eandem famam sequitur: δίδυμοι δε οντες διάφοροι - sic λιοεα ῆοαν, in re iam abest ut, quod Manso argutiatur, unam tantum rem eos in omni Vita communiter egisse narret, ut hanc ipsam ex Ceptionem agnoscere cogatur: προελ λυθυτες δἐ επὶ μεγα άπεχθείας - ως εν κοινω Θηρα . .

συνξ αντο. εἰς ἀποικίαν. .

33쪽

civium Spartanorum diversitatem aliquam turbas illas excitasse exi Stimant, eatenus certe occurremus, ut illa Velerum testimonia, quibus modo ad stabiliendas regum peri Oecorumque rationes usi Sumus, ab ea interpretatione tueamur, quae alios ad nobilitatem plebemque in tor ipsos Dorienses distinguendam induxit i 'δ Neque enim negari potest ex duplici illa ratione, quae interpreges et populum Dorien sium hos que ipsos victores et Achaeos victos intercessit, ambiguita tem loquendi apud veteres Scriptores ortam esse, quae eo Proclivior erat, quo magis ipsi Dorienses praeter Spartanos omnes paulatim

ephieli es in Laeeddmon durch die Nachsichi non riselen nach und nach elae solche Wieh-t heit, dass das kon liche Ansehen Latina noch ein Gegenstanti der Furchi oder cles Neides bliab f Iiem Clavi crius T. II, p. 13l: Pausorite des rois , qui me me dans les terris heroiquesctoit peu considerabυ. cipit Presque entiὐremens dethue dans Ia Plupari des vili ga ecques, et devolt eire encore molias respectee a varie, ou ii y avolt detix rois, qui n'ctoient presque jam ais d'uccord entre euae. Longius et niti progreditur Chr. Heine che in libello qui inscribitur: Homor und LyLurg Oder das Altor der Iliade, Lips. I 833. 8, p. 88: das Koni thum rear lange avf zwei In dividuen liber gegangen; es stanti sich ein aristo ratis her undein demo ratischeri nig enigmen, quod unde duxerit, prorsus ignoro, nisi forte Agidem, qui puri oecos ad συντέλειαν coegit not. 69 tanquam aristocraticum Euryponti popul uri not. 76ὸ opposuit ; propius tam eii inspicienti apparebit populum , Cui Eurypon indulserit,

eundem fuisse, cujus imperium Agis Confirmaverit, neque quidquam magis ex illius sentcnt in institui potuisse, quam ovi aen. ειαν illam, quae niteri tribuitur. 103J Uraeter Κ ortu iiii iam et Lactim annuiti, quibus satis responsum est in di Ap. de turb. agror. ac tu. P 1r3 8qq. et Julii bb. f. visa. Krit. p. 233, Plassiumque, qui licet omnes Spartu nos cum peri oecis comparatoa optimatum locum tenere intelligat, tamen etiam inter ipsos illi os aliis nobiliores suisse existimat, in hac senti)ntia egse in Noni virum , quo nemo alias remotior a ic morariis suςpicionibus esse solet, Schlosserum in universul histor. Vober- siclit d. Goscit d. niten Wolt T. I, P. I, p. 325 : die zwischen dem rittet Iichen Adel non Lahonten, an dessen Spitae zu ei Fili sten mit dem fion insistet standen, et ud dem zu rar nichirit ter lichen, aber do h zu den Eroberern gehor en Thelle der im Peloponnes angesiedelten Dorier nach tinii nach enistandenen Stre i helten, verbunden mit der Uribestinanatheit in den et halinis,en des uriterjochlen etiam Theil leibe en gemachicn Vol es etc.

34쪽

eo delapsi esse Videntur, ut diversae stirpis paene obliti cum in digenarum moribu Si et victu coalescerent neque quidquam nisi principatus postulationem ex antiquo discrimine retinerent, unde factum est ut, qui initio singularis populus fuisset, nunc in communi civitate optimatum loco haberetur, quibus Veleres incolae pro plebe opponi possenti' ); quod si quis verbi causa apud Pausaniam legat in Messenia Cresphontem, quia pleraque in plebis, gratiam administrarit, ab opulenti S qui in eum consurrexissent interfectum esse cs. not. 80), facillime sane ad eam opinionem commoveatur, Ut inter Dorienses quoque sicut in plerisque ceteris gentibus alios patricios alios plebeios suisse judicet, quorum ex contentionibus etiam Spar tae illae turbae prodierint, quibus componendis Lycurgo legislatoro

opus fuerit. At enim vero non partem tantum Messeniorum sed uno vocabulo universos Cresphontem occidisse Darrat Isocrates io', ne

que omnino intelligi posset, quomodo Plutarchus hoc potius ' esseniorum Pa riter atque Argivorum regibus Pernicio Sum sui SSe narraret, quod nihil de potestate sua remittere aut relaxare in popularem

σιάσαντας και κοιν ni ους ἁπάντων πλην τῶν χρχῶν καὶ των τιμῶν : unde etiam factum est ut κατωνακοφόροι npud SicJOniOS et Corinthiorum κε νύ io, , quamvis eXterna specie proxime

ad Helotes accesserint cf. Mulier. Dor. T. II, p. 59; Wolcher. Prolegg. Theognid. p. XXXV), in republica tamen Thetibus potius Atheniensium similes fuisse videantur Lehrbuch g. 19, n. 19 sqq); eodemque ducunt tribus illae indigenarum apud easdem gentea ipsosque Argivos not. 79), quarum nihil affine apud Lacedaemonios reperitur. 105 Isocr. Archid. g. 22: Μεσσήνιοι δ' εις τουτ' ἀσεβείας ηλθον, λυ ἐπιβουλευσαντες απέκτειναν Κρεοφόντην πον οἰκιστην μἐν τῆς πολεως, κυριον δὲ τῆς χώρας, εκρονον δὲ Πρακλέους, αυτῶν di γει ύνα γεγενημένον.

35쪽

partem vellenti'. , nisi luce clarius esset, Plutarctio quidem θημου ipsum Doriensium populum dici, qui hac ipsa significatione regi

bus opponatur i07), apud Pausaniam vero idem vocabulum Peri oecos Spectare, quorum opera bos ad polentiam Suam augendam contra Cives suos usos esse vidimus; ipse denique Pausanias adeo sibi non Constat, ut in eodem libro, ubi Argivorum regum fortunam narrat,

horum abolitionem populo tribuat, hoc est Doriensibus, quo S ab initio libertatis et aequalitatis amantissimos suisse praedicat i08), CO-rinthiorum autem plebem, hoc est indigenas, ab iisdem Doriensibus victam esse tradat cf. not. 78 , neque in ipsa Spartanorum re publica describenda desunt, qui ad invidiam scilicet excitandam, velut Isocrates in Panathenaico, horum quoque deditici Os Vocabulo appellent, quos illi per vim et injuriam ad peri oecorum condicionem detruserint, contraque ac in reliquis Doriensium civitatibus sactum Sit, in Servitutem non minorem quam ipsa mancipia redegerint io').

36쪽

Idem praeterea Spartanos certe maximam inter se aequalitatem instituisse i nemoratii '), unde socillime intelligimus eandem, quae cum Peri oecis comparata durissimae oligarchiae speciem prae se serret, inter ipsos cives, si a regibus discesseris, Plenam et persectam democratiam dici potuisse, neque in ullo ex iis locis, ubi ὁημος Doriensium ita Commemoratur, Ut ad Peri oecos reserri nequeat, quod imprimis Plutarchum servasse videmuS m), quidquam causae apparet, quo Propter

illam plebem alii potius populi parti quam regibus opponi dicamus;

horum autem Si quis et i PSOS a SSecla S Voluntatisque eorum Pro P Ugna tores esse debuisse arguat, hos ipSos in Peri oecis quaerendos esse Satis opinor demonstravimus, non in neScio qua nobilium factione, quales neque in celeris civitatibuS Doricis, neque Spartae ullos praeter unam regiam Stirpem invenimus iis, quodque nonnullis ex ipsa rei

quius eludes de lyhist. ancienne T. II, P. 293: esse institua potir et e meme PQulite et Iouis en particulier de la Gmocratie, mala elle obligea tu faction abatque a s'etablis dans la Dolaianage de Ia ville, et en si des veritabies eselaves; nun majore profecto iure quam quo Sanc- tocrucius inetoecos ab Atheniensibus inique tractatos esse cavillatur: citollens par Ia nature et cessant de Potre par Ia Ioi; cf. Lehrbuch S. III, n. d.

1 I) Cf. imprimis c. 2: ἐκ δἐ τῆς τοιαυτης ἀγμεως που /ιἔν δῆμου θρασυνομένου , των δ' πιστερον βασιλεων τὼ μἐν ἀπ χθανομένων πω μά σθαι τοῖς πολλους, τὰ δὲ πρός χάριν ῆ δι' ἀσει- νειαν ν φερομένων, ἀεαεια καὶ ἀρομία κατέω χε τὴν την ἐπὶ πολυν χρόνον : ubi non periOecos sed Doriens ea regibus opponi inde patet, quod remisHio illa ab Euryponte orta Proclis et Eurysthenis instituta abiecisse dicitur, quos perloecis prae civibus favisse vidimus; eadem que cauga est c. et, ubi Messeniorum reges, qui et ipsi initio rem publicam in portoe- eorum gratiam administrarant, μηδέν χαλάσαι ἐπὶ το δημοτικἶν Voluisse Iegimus; cs. not. 106.1129 Bacchiadae enim, qui Corinthum usque ad Cypsoli tyrannidem rexerunt IIcr. V. 92), quamquam O ligarchiae speciem gessisse dicuntur, a regia tamen Heraclidarum stirpe

37쪽

natura prodire visum est, ut aliae familiae alias maiorum claritate superarent, haud scio an in eo Vivendi genere, quo D Orien Ses usque ad Peloponnesi occupationem usi erant, quum inter perpetua bella sedumque mutationeS tantum qui Sque auctoritate Valeret, quantum Sua manu cor Siliove praestaret, familiarum discrimina, si quae olim exstiterint, jam dudum ante Lycurgum exaequari potius quam propagari consentaneum suerit. Soli restant Aegidae, Therae posteri, qui geminorum regum tutor fuisse traditur ii δ), quos etsi perperam e X- istimarunt qui unam ex Spartanorum tribubus fuisse censuerunt ii ), tamen non omnes in Thoram insulam Secessisse, verum etiam POStaliquot saecula magna inter ipsos Lacedaemonios auctoritate fuisse praeter Herodotum ii β) imprimis Pausanias te Statur, qui Euryleontem, septimum a Thera, una cum duobus Spartanorum regibus exercitum

oriundi erant, nominisque mutatio eodem modo explicatur, quo alii Proclidarum converSIG-nem in Eurypontidas explicant Diodor. lam. I. VII, p. 14 ed. Dipont.: καὶ Βύκχις ὁμοίως τὸν νοῦσον χρόνον, γενομενος ἐπιφανεοτατος των προ αυτου, διο καὶ ξυνέ Di τοῖς μετὰ ταυτα βαoιλευσαντας bi τι ' ακλείδας ἀλλd Βωκχίδας προςαγορεiiεσλιι: cf. Pausan. ΙΙΙ. T. I: Mρυπῶντα δε εἶν Συουφαοὶκ ἐς τοσουτον ἀφικωθαι δυξης, ως καὶ τον οἰκίαν ταυτον Εὐρυπωνείδας ονομα απ' αDToυ λαμίν, LIροκλείδας εἰς ἐκεῖνον καλουμένους), unde facilis suspicio eηt, illic quoque regiam potestatem, quam Aletes priscis incolis retinendis firmasset cf. not. 78), sicut Spartae gubEuryponte, in civiliorem formam sub Bacchido redactam esse, eo tantum discrimine, ut Corinthi mox simili modo, quo Athenis post Alcmaeonem archontem factum est, in totius gentis oligarchiam transiret, quod Spartae La sander demum frustra tentasso dicitur; es. Plui. V. Lysand. c. 24.

38쪽

contra Messenios duxisse narratii β); eosdem tamen, sive cum Doriensibus demum in Laconicam pervenerint, . Si Ve, quae aliorum suspicio est, jam ante liorum adventum inter Achaeos consederint 11', non ejusdem cum Spartanis stirpis sed e Boeotia oriundos fuisse nec nisi sortuitis atque externis causis cum illis coiisse constat, ac si vel maxime aliquae ipsorum in turbis de quibuS agimus partes suerunt, certe non alias ac reliqui populi fuisse inde apparet, quod Eurysthenes et Procles, quos alienis a populo suo animis suisse vidimus, in

hac ipsa re unanimem Operam posuisse' seruntur, Ut Theram sub coloniae specie extorrem agerent ii β). Illud tantum concesserim, quo et Minyarum exemplum cum ipsa Aegidarum sortuna conjunctum apud Herodotum ii θ) et Aristotelis testimonium superius not. 76 ad hibitum conducunt, inter primorum temporum confusionem multos alienigenas in ipsam Spartanorum civitatem cooptatOS QSSe, quos Consentaneum Sit, postquam Agis et Eurypora peri oecis ad inseriorem condicionem redactis Spartanorum Principatum restituerant, ab iis, quitiatione et origine Dorienses essent, Pro uio ὁΔwn δεσιι habitos Pleno

39쪽

atque optimo civitatis jure caruisse i δ', idque haud scio an Hero

dotus quoque sui'. not. 1 Significet, ubi Spartanos ante Lycurgum ξεἱυοισι ἀπρος, ἱέτους sui SSe, hoc est priscos cives cum peregrinis illis dissiculier coaluisse ait; neque Lycurgum horum immemorem mOX videbimus; longius vero suspicando progredi in hoc argumento nolo, quia praeter unum illud sive Minyarum sive Tyrrhenorum eXemplum, cui mox colonia deducenda remedium allatum est, nihil vestigii ne dum testimonii exstat, quapropter illorum potius arrogantiae turbarum cauSas tribuamus, Deque in ipsa regum populique alter catione ullae horum Partes commemorantur, satisque habeo ex ipsa Veterum memoria ea fundamenta collegisse, quibus jam immortale Lycurgi opus quasi denuo a nobis superstrui clareque intelligi possit, quomodo ille institutis ad ipsam rei praesentiS neceSSitatem accommodatis ad tantam sapientiae et prudentiae civilis laudem pervenerit.

Tripertitum igitur, si recte in antecedentibus disputavimus, Lycurgi negotium erat, ut et regibus populum conciliaret, et Peri oecorum condicionem justis finibus describeret, et inter ipsos cives quid quid dissidii intercederet exaequaret; quorum Omnium UeCeSSit A Squum Post Peloponnesi occupationem demum orta esset, finis qui

120J Hane certe Tyrrhenis, quos Minyarum in Ioeum substituit, condicionem tribuit Plutarchus de viri. muli. T. VIII, p. 272: οἱ δ' ἐς τὸν Tαίναρον κατύραντες εγένοντο χρησιμ

Σπαρτιαταις περὶ τὸν ε λωτικὸν πόλιμον, κωὶ διὰ τουτο πολιτείας καὶ γάμον τυχόντες, Ουκ αξιου- μενον δ' ἀρχείων καὶ βουλῆς , i πονοιαν εσχον ως ἐπὶ νεωτερισμῶ ουνἔρχυμποι καὶ διανοοι μενοι Tu καθεστωτα κινεῖν et cf. Boethh. I. E. P. 84.

40쪽

dem, quo omnia sua consilia dirigere debebat, is erat, ut eum sta ium, qui sub Heraclidarum reditum fuisset, quantum posset in tegrum restitueret; idem tamen quum tot tantisque exemplis lur batus et coni Sus esset, ut eum Suis unius viribus stare amplius non posse a P Pareret, maxima certe legislatoris prudentia in eo cernebatur, ut nova firmamenta inveniret, quibus sanitas et integritas restituta etiam in posterum sei Vari et perpetua propagari posset. Atque in his primum locum ipso antiqui talis testimonio tenet Sena lus institutio, quem ita medium inter reges et Populum interposuit, ut aggeris instar hostilium fluctuum concursum utrinque diremtum arceret summamque potestatem, de qua inter illos disceptatum fuerat, tanquam Sequester in se Potius reciperet i*io; cujus licet exemplum et ut ita dicam elementa nec ipse Prorsus nova excogitas Set, Sed in Homerica civitate, sicut superius Vidimus, et apud Cretenses, quo quasi meditandi causa ad priscam Doriensium rempublicam cognoscendam

c. I 0 et univcrsam Iustini laudem III. 2: populum in obsequia Principum, principes ad justitiam imperiorum formavit.