장음표시 사용
401쪽
cantus decurrit, vigilanter attendat, ne e molli durum, aut e duro mollem faciat. Vocem quisque canentium Verbis confirmare studeat, ita ut in re lamentabili tritiem, hilari quantum potest iucundum concentum promat. Qua in re miratur Saxones pr3dclarissimos Germaniae populos, quod in mortuorum exequiis hilari concentu utantur. Quarto mensurae prae omnibus teneatur equalitas Orientules Francos gentiles suos hic resipiscere vult, ne ut antea in chorali notula iam producant, iam corripiant; sed ab Herbipotens Ecclesia capite suo, in qua Optime canitur,
canendi Xemplum sumant. Quinto autenticorum tonorum cantica profunde subiugalium acute, neutralia vera mediocriter intonentur cum haec in profundum , illa in
acutum, verum ista in utrumque tendant. SeXt mutationem Ocalium apud varios populo notat Franci . g. dum . pro . pronuntiant,
religiosique campestres remus pro Oremus legunt. Rhenenses a Spira usque Confluentiam i vocalem in ei diphthongum vertunt, Mareia pro Maria dicentes. estphali pro a vocali a me coniunctim promunt, vi- 'delicet ebs te pro abs te. Saxones inferiores ac tota natio Suevorum evocalem per e M legunt, eius pro Deus dicentes Germania quoque inserioris incolae omne coniunctim pro u vocali Xprimunt: 0-thariivi pro a sumunt e meria pro Maria dicentes, ratia plena pro gratia plena o similia. Septimo caveat cantor, ne asinino clamore cantum tu aequo vel incipiat, vel inceptum vocis instabilitate sursum trahat. Octavo differentiam festi a festo quisque canentium discernat, ne simplici feria velut summa vel solemni Zet, vel torpeat omnino. Ono ex indecenti oris hiatus atque indecenti corporis motu cantorem declarat insanum. ostrem monet, ut supra omnia Deo complacere cantor studeat, non hominibus. Anne tempore huius auctoris, qui an 3 S. suum de arte cantandi opus C Iuuiae edidit, non adeo, ut hodie passim in primoribus etiam ecclesiis fit, de properari officii divini cantum usu venita Cum is tamen dioecesses sexaginta tres peragratum se dicat ad finem libri tertii qui singulariter notandus est, agitque de accentu, quem sic Ocare mos est, e clesiastico, inflexione vocis, seu modulationibus minoribus epistolarum, evangeliorum, aliarumque lectionum haecque ad finem addit: si In peregrinatione nostra, quinque regna, Pannonia, Sarmatiae, ohemia, Dacia ac utriusque Germauiae dioecesses seXaginta tres urbes ter centum quadraginta, populorum ac diversorum hominum mores pene infinitos
402쪽
3O L. IV. INSTRUCTI MUSICAE ACRR
vidimus Maria duo, fasticum sic atque Oceanum magnum navigavimus, non ut merces Arctoisideris , sed palladios fructus cumularemus. Quae omnia dixisse volo : ut experientia potius quam praeceptis , lius de ecclessiastico accentu librum in lucem prodiise , studios lectores cogno-
Claudius Est Asrix Ni metensis organista in suum Bellum musicale
inter cantus plani V mensuratis cantus r*es c. ex ORNIT HO PARCHO. quas retulimus decem regulas, transtulit, multa item de accentu ecclesiastico , de Mulis concordantiarum , vocum, V cantus partibus , regulas porro clausularum in compositione cantilenarum cum regulis pausarum in contrapunci admittendarum quibus varia cap. 33. miscet pro Xercitatione musicorum instrumentalium ludendo fugas, seu pro more tunc
solenni interludentium sive organo sive aliis instrumentis musicis quae prosequi longum foret: veluti etiam , quas ingenti numero cumulandi mos obtinuit proxima adhuc memoria componendi regulas. E re magis ad institutum nostrum, propositumque huius operis scopum fore iudicamus , si ea adhuc, quibus a recta regula descitum est, notemuS. ornament XXV. Dignus supra laudati incomparabilis d. ΗΑss succeta V m k'si' hy uetite in conservatorio Incurabili fultus a GALuppi tria haec in musica
yphon a requirit, elegantiam, Claritatem, bonam modulationem, Dag Bedra ma-εguratae redda quona modulati0ne ut ex ore ipsius perhibet D. BURNE in di m L pae ri Itin m . quas musica sacra imprimis desiderat dotes Fatendum Si vero est, illas vel maxime nunc desiderari dolendumque, quod haec, quam ab ineunte sue XV l. repetimus definimusque , aetas tertia musicae seu postrema suis ex crepundiis proxime antecedentium temporum contra-Xerit, ac veluti nascens secum intulerit labem vitiumque e ornamentis illis Gothicis quibus adornandis in farciendisque nihil aptius fuit, quam musica armonica ac figurata quae se ipsa sua prodit nomenclatura, ipsisque notularum figuris natam factamque se monstravit ad miscenda quadrata rotundis, sicque confundenda omnia, ut colores coloribus obfus- centur, flosculique ac soni tanta varietate accumulentur, ut auditus cum ratione nihil discernere ad sui oblectationem satisfactionemque queat, ipsaque copia inopem faciat. Causa haec fuit, cur politiori nostro devo, abiecta alias omnium iudicio Gothica architectonica cruderibus veteribus Gracis Romanisque vera elegantia forma a simplici nativoque Ornatu repeteretur; quod in musica longe maximo prosectu fieret, si stupendos
illos, quos antiquitas memoriae prodidit, spectemus effectus via cer
403쪽
te ratione permotu RoussEAu harmoniam omnem abiiciendam in musica existimat, postliminio revocata melodica. a Demus vero, ut alia ira multis aliis rebus, ita etiam in musica reservatum esse sequior aetati, ut musicae melodicae harmonicam adderet, atque ad OS usque tanti progressibus expolitam transmitteret id tamen committendum nunquam est, ut omnes moderationis limites excedat, ecclesiastica cum primis cum PLATONI iam
nunquam musica sine periculo reipublicae immutata sit visa. tiam sententiam expendens Caelius CALCAGNiNUs in insigni de profectu tracta H 90 qm tu , statum musicae nostrae cum moribus depravatum vehementer luget ' ' 'si Quod ego prosecto inquit tum aliis causis, tum illi imprimis impu
tare soleo, quod omnis musicae ratio Corrupta est adeo, ut nunquam cor
ruptior fuisse intelligatur. Quum enim species triple sit . enharmonica, quae celo, astris attribui solet diatonica, quae sacris gravioribus functionibus olim adhibebatur duabus his desitis ac longe ablegatis , ea
sola viget atque amatur , quae chromatica nuncupatur, ad perdendos ani mos hominum inventa, celeritate, crebris motibus mentem e sua sede
propellens quam dithaeorici perpetuo edicto interdictam voluere. Sed non alia de causa TiΜΟΤΗΕu milesum magna fuisse invidia apud Spartiatas observavimus, nisi quod multiplicem musicam reddens, ad
genus chromaticum divertens , puerorum animos, quo erudiendo susceperat, a modestia ad libidinem traduxisset. Haec ille. Alia vero gravissima eiusmodi testimonia iam supra accumulavimus. passimque operi huic inspersimus; sed surdis musicis cantatam hactenus eis fabulam, inde elucescit, quod lapsu temporum , aliquot nempe saeculorum, vitia hic alibique notata semper hactenus creverint, ipsa etiam instia sequan o lange inquit v. harmonte que
de totis es euples de a terre, qui ou ontinae musique eliant, e fi uropeens sonties euis, qui aient ne armoni des accoriis, qui trouvent e melange agreable quando lange, que te monile a dure tant de ecles, ians que de toutes es nations, qui on cultive les beauς aris, aucune ait conia cette Harmoni 3 u'aueu animal, qu'aueun Oiseau, qu'aueun ire dans la nature ne produit d'au-tre accord, que 'imisson, ni 'autre usiqueque a melodie que les langues orientalix, si sonores, si musicale que les reilles re ques, si delicates, si sensibi es, exerces aveo Mut 'art, 'unt amnis uide ces euples
bruit de voix, que de la Oueeur de accens, de a melodie des inflexions de Dire etiate grande lecouverte, de la doniae potirprincipe a cute les regles de 'arc 3 qua nil, dis-je , on ait attention a Out cela il est bien difficile de ne a setipsonner, que Otite notre Harmonie 'est qu'une invention Gothique barbare dant nous ne nous fumons tamais vises, si nous eum iis et plus sen-sbles au veritabies eaute de Pari, is lam usique vraiment naturelle.
404쪽
institutione musica ad maiorem celeritatem, minuritionesque tum notul rum, cum intervallorum musicorum prolapsa, quam CALCAGNINUS chromaticam cum aliis appellat , ipsique musici minutiores notulas vocarunt chromata, emi chromata , quin etiam, nescio qua notatione , arcibisCr0-
me apud . FBYOo, qui non spernendis rationibus id sibi demonstrandum sumit, tantum abesse, ut his diminutionibus perfectior sit musica, ut de-a struatur potiuS a
Nimia celeri XXVI. Iusta etiam est quam subiungit, querimonia, reprobatque id RVL00m in musica nimiam illam festinationem ad ostentationem admirationemque
conciliandam : qui ni est, quem ibi arrogante mulici proponunt, Omnino contra finem musicae, siquidem vel sola aurium oblectatio spectetur; qui tamen ipse nostrae, de qua agimus, reclus esse nequit. RODOTAPQ 8 commentari in epistolam encyclicam BENEDic TI XIV. . REssor 1uae in testem vocat, cum Rum Versaretur, se multorum admiratione audivis musicales cantus ad aurium solummodo voluptatem compositos, ac dev tione omnino vacuos. Qui fieri potest, ut cum divinorum Verborum maiestate colisereant venatica illa diverticula, cum duo ita canunt, ut Unus praeeat quasi lepusculus, tum venator paribus sequatur vestigiis elahatur ille, fugiat, hic avolet a tergo,is captare contendat 7 Haec ille e CREssor loci addit Cyrilli FRANc si in epistola data anno I 49. ad amicum V olims GUALI E Ruggi locum, testimoniumque Itali, quod libenter in hoc argumento adducimus, aliudque attingit grande musicoelio diernae piaculum, in ecclesia potisimum frequentatum: P0π0n ogki
i musici tuita a loro beatitudine in fare, che i cantore su bene fretio LIu fuga e que ne medesim tempo, che uno die Sanctus, dica ultro Sabbaoth, e altro Gloria tua , con ulcunt urti, mugiti, gazarismi, chesembran piu gutti di e malo, che fori di margio.
a prima si e che rarissimo ara queIIo, que citra far bene tanto colla voce, che cogit stromenti punii tant veloci c. 'altra a. gione, perche quella diminugione di figure distriagge a musica si e che non a lu0go ait' ridit per comprehendere 'armonia. Cossi O- me uel iacere, ehe anali ech nella variet ben ordinata de colori non si citerrebbe, se elascuno passasse la ista con tanta veloci ta che appen facesse distini impressione ell'
organo si dicam medesimo di qualiinque oggetto visibiles nella stella maniera, feci punti, ne'quilli si distinque a musica, sono didurata si breve, che 'inlit non possa distin-rumente impossessarsi di quelli, non viceve
armonia, a confusione. Questi due inco venienti si h ann maggiori per 'abula,che commettono in practica i sonatori moderni, i quali enche ano di man tarda e pe- sanie , anno generalmente ostentatione di ta-
te portano a senata con tu presteZZa diquella, che ricere ii compositore, e che sig-ge 'indole de componimento donde ne heiaque, che perde a musicaci suo costume, non si sequi e t tu elangiale, che consistene elatia os servaneta et modo e de tempo ei circonstanti dono solamente ii confuso rumore. sca delis Chio S. VII. n. 7. 28. I . IOO. 4OI.
405쪽
XXVII. Sed non est hoc solum usurgorum nostrorum peccatum, quod on spectass n ecclesia committunt, sacrata discerpendo verba, ut eorum nullam a s '' ς 'V V
tionem habere videantur, nihilque curare, quo ea animi auditorum inll-rum.
nuentur alterum notat laudatus . FEYO per excessum, dum nempe sic 'ς musicam verbis accommodatam reddere Volunt, ut non ad integrum attendatur contextum, sed verba quaedam aucupentur singillatim, quorum dum singularem energiam quandam exprimere nituntur, aberrant ab ipsius
fententiae sensu. Exemplum affert ex KIRCHER : nonnullaque alia foe-pe laudatus Auctor Guilicus in historia mu icae eiusque effectuum parte O- steriore, qua de musica sacra singillatim tractat, non neminem etiam ex fui gentilibus sugillans, ingenio ad musicam alioquin insigni praeditum. destitutum vero notitia linguae latinae. Huc referenda a Dos Io usurgis exprobrata, in sacris praeprimis
gravioribusque concentibus, quae non recte atque ordine, neque X e
clesiae praescripto quae errare non potest sed temere, ac licenter, arindelionum quorundam arbitrio usurpantur. Quis eos, quaeso, docuit, Minrie Dison moestam flebilemque precationem, laeto hilarique concentu Gtemperandam esse Τ Quis contra plenam laetitiae atque e Xultationis Mariani cantici clausulam, id est, Gloria Patri moestam flebilemque faciendam 3 quod in usurgi passim factitant, .Petrus oNTIus, non infimae inter eos auctoritatis, diserte praecipit. Quae halum antiquiores illos
ac celebriores Missarum modificatores o DOCUM, MUΤONIUM HADRIA NUM, atque eius farinae reliquos vesania adegit, ut sacrosancti atque inis temerati sacrificii mei non e profanis tantum argumentis, sed saepe lascivis abiectisque desumerent ΤXXVIII. Me alio desectu, huic vicino , modernae muscae egimus Ablataque supra, singularique libro 1bi discutiendum sumsit cis ossius de poema que Rinymptum cantu viribus isthmi quod nimirum nulla in enuntiatione emborum contra naturam sermonis habeatur ratio e concinno carminis motu qui fuit ex eius sententia veluti anima cantus apud veteres Nec minus diserte DoNius iri hoc argumento versatur, eundemque passim in nostra musica notat defectum, citi sacra quidem adeo, ut etiam sacraescripturae verbis energiam illam abiudicare videtur Nam inquit lati se pro nimn quidem e sacrae scripturbe verbis sere consarcinantur, quos molietos '' vocant, quae non modo metro carent, imo omni pene numerositate sermonis, sed phrasi quoque ipsa ac sententia constant vehementer a musica abhorrenti.
406쪽
Sed hic rhythmi vim compensant aliae sacrae Oeseos Virtutes, ac energia suaviter fortiterque influens in animum. Ea hic intelligimus o tuta seu prosaica themata , e officio ecclesiastico sacraque scriptura lima to selecta iudicio , ex salmis imprimis, aliisque cantici S prophetarum item sententiis, non vero de Verbis temere multifariam consarcinatis, ac nonnamquam arbitrio indoctosmorum hominum interpolatis quae cum Do Nios, . . .. perinde improbamus Xplodimusque, ac illo quos paullo post nominat musicastros quosdam insulsos telo rhaptas potius, quam metopaeos, si qui dictionem atque sententiam adeo non nauci faciunt, ut serVire eam Ogant intolerabili facinore famulae suae symphoniurgiae. Quid enim aliud
est mel prius componere , deinde iis carmina sermonemque aptare quod invita, ut aiunt, Minerva, seu potius invitis Musis, Gratiis omnibus, quoquo modo id cadat, semper efficitur, ut nudius tertius dicebam distorquenda enim plerumque est omni recta emendataque pronuntiatio : confundendae accentuum leges longa tempora corripiet
da producenda brevia, ac barbaris quibusdam inconcinnisque paretcysmis vocabula distrahenda sunt. Aliter sane rationem iniit cel Alexander Sc ARLATTI, cuius hos Io Eapi reti sire ιMARaeis in epistola ad L. Bapt. AssERI affert dictum purule evo-.' ι in somminis; are idea desia musica Attulerat is paullo ante ex D
Nio dignam lanc suo auctore sententiam ex saepe citato opere de prostantia et mus T. I. p. 24. nimirum artificium obesse nativae elegantiae; quod ille alibi etiam ex eo imprimis probat, quod nimia verborum fiat, b confusio, rectaeque obsit pronuntiationi. . XXIX. Ea ero notatu imprimis digna sunt, quae Dosius suis genti-
es, se muta libu Iam ante duo saecula Xprobrare potuit, praVamque Vocat atque Invete- repeti trones ratam consuetudinem , quae ars Venditetur simum enim inquit can-.8ης, δ' ore nost ri vitare student rudem quandam cantus siccitatem ac rigorem,
pyiis. ωὲρ eum ita emolliunt, ciuitIllatim , ut ita dicam , concidunt, ut ferend1πιβί. 8-rsa non sint Quo vitio nostrates Iola praeter caeteros tenentur, qui belli ac festivi saperdae sibi ipsis videntur, ac reliquos meras pecudes ac stipite putant. In quo merito sane ab X teris deridentur, qui iudicione an inscitia, certe eiusmodi ineptiis parcius indulgent, neque enim id quaero: tantum dico , tam frequentibus prolixisque melismatis nihil insulsius, nihil levius, nihil effeminatius, nihil inefficax fieri posse. Quam tu quaeso vim, vel emphasim si hoc exprimit illud quod aerem vulgo vocant agit affectum habere putas, eiuscemodi modulationes, in quibus tertia quaque
407쪽
que syllaba cantantis vox, repetitis usque ad satietatem iisdem fere excurssibus, nusquasi consistit, nuSquam aure implet, nusquam ullum concentus saporem percipi sinit; sed saltuatim, ac volutatim huc milluc celerrime ducta, nullum sui vestigium relinquit An hoc canere tandem est, vel cantillare potius, musasque discerpere ' Verum tamen ferendae fortasse essent huiusmodi deliciae, si in clausulis ac longioribus syllabis, non ubique in rebus ludicris, non in gravissimis; si in lascivioribus carminibus non in sanctissimis sententiis; si in scena, non in sacris aedibus; si in commessationibus, non in supplicationibus adhiberentur. Illa vero
speciatim melismata, quae eatenu e X tenduntur, ut uno spiritu proferri nequeant, ac necessario divulsa sunt, atque hiulca in mimicis fortasse modulationibus atque agonismatis, quae Ostentationis causa fiunt, tolerari possent caeterum in sacris piisque argumentis, ac saepe etiam flebilibus,
qualia sunt, quae Christi Domini cruciatibus ac pastioni dicantur dicam equidem, quod sentio, nec me stomacho magno saeculi nostri dedecore tamdiu tolerantur. Sed totum hoc partim inscitiae, partim incuriae illorum, qui haec moderandiis corrigendi potestatem habent, tribuenda sunt. Decipimur quippe specie recti, paucique oppido reperiuntur,
qui suavitatem a mollitie, artiricium ab assectatione, varietatem copiam a supeffluitate seiungere sciant. Interim hoc Vos habetote, non tantum eiusmodi melismata nimia prolixitate peccantia, divulsa, incohaerentia, earundemque perico parum inculcatione fatiscentia, parvi esse facienda sed etiam, quae brevior ambitu ineptas quasdam eorundem phthon
gorum iteratione habent nimiamque praeses erunt affectationem. Item quae X tra proprio modorum cardines licentius evagantur, aut θος sive proprietatem praeseserunt subiectae materiae parum convenientem. Hucusque DONI Us , apprime ad rem praesensque de musica ecclesiastica argumentum in qua pronius reddunt Concisiora plerumque themata illud praecipue vitium tot tantarumque replicationum recantationumque. ostent nihilominus ac deberent nimiae illae repetitiones unius ab pe alteriusque vocis evitari, si musici suis modulis illigarent non solunt serie Dison e g. sed integrum Introitum, prout olim cum suo psalmo
canebatur continuabaturque, quantum tempus permittebat. Repetendi autem flebilis Orie Dison Xus est numerus. Libet de hoc etiam au dire is ossium, haud abs re cantores contra punctistas incessentem , Qui inquit auribus sane non carent, licet saepe cerebro non multum valeant, omnia sibi licere existimant in corripiendis aut producendi ad li-P. 81. bitum syllabis , in torquendis aut lacerandis vocabulis, ne incommodus sit cantus. Quis non rideat, quis audiat illa vocabula , quae cantu iapta existimant, decies msaepe pluries intempestive prorsus repetere, MART. GERBERT DE MUSIc ΑΕ cc L. T. II. L. IV. Rr sic
408쪽
sic eorundem verborum perpetuam quandam facere quasi palinodiam, aes seculum verborum laboraret inopia 3 Offent equidem duae hae voces e. g. 'rie DisDu, centies etiam milliesque repetitae pie tempestiveque percellere animum, si pensaremus, multo adhuc pluries nos peccatis Deum offendere, neque unquam satis esse , si incessanter etiam ab irato malis nostris Numine supplices peteremus, ut propitium nostri misereatur. Sed plerumque tantum abest, ut musici moduli his verbis aptati, ad hunc contriti animi sensum instillandum facti sint, ut potius ad distractam mentem reddendam, aut e X hilarandam oblectandamque compositi videantur, aut etiam taedium vitandi causa, ac tempus in ecclesia fallendi transgendique iucunde apud auditores apud musicos vero ipsos, ut laudem assequantur , ac admirationi sint. Quod si rectum sibi propositum haberet finem musica ecclesiastica, eidem coaptatas audiremus in sacris nostris musicas modulationes, verbisque sacris emphasim adderent, ut suaviter in animum influerent, ac dura nostra emollirent corda, supernisque instinctibus accommodarent, devotionem piosque affectis X citarent. Afferam, quas requirit in musica sacra ad hos salutares effectus prone div. fat ducendos conditiones Card. BONA Sunt autem inquit quatuor, ni'. et fallor nae conditiones, quibus positis musica procul dubio inducet ho-Iuis. minem in Vari Ox affectus, commotiones. Prima conditio est , ut harmonia ex Vocibus 9 sonitu proveniens ciuXta toni Xigentiam recte ordinetur. Secunda, it numerus musicus, quo modulationis totius series a gravi in acutum is ab acuto in grave procedit, qualitati verborum toni accommodetur Hic est numerus, quem vulgu vocat aerem cantionis de quo poeta Numer0 memini. si verba tenerem. Tertia. ut ipsa verba talia sint, quae mentem percellere, commovere TOLsint His adiungebant antiqui totius corporis motus ac gestus patheticos ad excitandos affectus aptissimos. Quarta tandem, ut qui musicos concentus audit non tam aurem quam rationem adhibeat , uti docet Ii Lς ' log Tius, sitque aptusis dispositus ad musicae effectus recipiendos. Perverso mu XXX. Sed, ut hoc iterum iterumque oggeram, ita Vulgo companis ratum est cum hodierna musica, ut quotidie ad hos salutares fines ineptiorem se praebeat, quanto magi eius patroni de eius perfectione gloriantur, ut summum fastigium attigisse e X istimetur ad amovendum nimirum pG-tius animum, quam commo Vendum, ac lenocinandum auditui, quin corpietatis sensu imbuat dum ad se rapit intellectum, totum occupat hominem, eiusque disturbat attentionem musicus concentu tam varius, talia intricatus cum instrumentorum commiXtio tam di Versa, quae omnia sese obfuscant mutuo .confundunt. Solent Itali pro suis illis, qui
409쪽
qui se non castraverunt propter regnum Dei, sed ob ocis suavitatem,
compositiones musicas ira instituere, ut unus alterve principatum teneat in canendo nempe ut vocem continuo ostentet, arteque canendi audientibus placeat, admirationem sui faciat .applausum conciliet a Salse avanitatem hunc saepe laudatus ON1 Us de praefantia muscae Deteris deri r L is Νdet Audis nimirum inquit ac vides, quam tinnulis vibrationibus, 'quam molliculis plasmatis, quam mellitis fusisque melismatis eunuchi nostri formosul ac venustuli luxurientur Video nimirum, ac rideo quid enim ' tu in eo sitam putas summam musicae pulchritudinem , atque elegantiam J si ita putas, falleris; sed falleris cum plerisque. Eundem vulgo sibi composito finem proponit eximius quisque, ut oblectet, laudem consequatur approbationemque suae artis musicae apud peritos imprimis auditores qui ipsi in hoc toti extra se rapti distinentur,
ut evolvant artificiosam illam placidamque confusionemri caeteri stant attoniti, arrigunt aures, modulos persaepe audiunt, quibus pedes potius ad saltandum commoventur, quam mens ad devotionem. Dum e contrario
is solus finis esse debeat musicae sacrae, non delecLari solum, sed docere ac movere. Id suapte natura musica melius, quam oratio praestaret suavius in animum influens. Atque hinc quidem musica dicitur scientia varios sonos ita coniungendi, ut auditui gratam e X hibeant harmoniam, ut EU-LERus definit in Tentamine nova theoria muscae, ubi ea disquirit, discutitque unde in sonorum modulationibus gratum illud ac suave est. Sed hic non subsistit musica ecclesiastica , quae est eloquentia quaedam Tacra unde, quod dicit lcgRo de oratore, hic spectandum est 'Omnis enim vis rutioque dicendi in eorum, qui audiunt, mentibu aut
sedandis aut excitandi est polita Equidem sunt, qui illud S. Ausus ΤΙ-NI, ex Opere de musica huc trahunt Ergo modulatio non incongrue L Omin.
dicitur movendi quaedam peritia , vel certe qua fit, ut bene aliquid mo-' 3'veatur At ille non de musica sacra ibi tractat, sed numerosorum io- tuum species quinque prioribus illius operis libris Xplicat, ac seXto demum, quomodo a corporalibus X spiritualibus , sed mutabilibus numeris, perveniatur ait incommutabiles numeros, sui iam sunt in ipsi incommutabili teritate, insistibilia Dei per e , sua facta sunt, intellecta conspia
a Sono ia due secoli, ille dat professori si a temperanei, semplici e composti, con altra qua-pi tost cercando it diletto , i solletico , de lita fra dicior si contrarie, che non gli vienPiacere, e singolarmente a variet angi, ille pernies d'operare neu animo sino in uella moetione essicae degit ametti, i se qualche grado, ille Tarebbe necessario Ter produrre il olla se ne sente alauia Lampo, che ecciti quat deviato fello. I. E. ARTINI loria iis . .ehe distincto movimento egit e frammis hiato T. II dus. III. p. Ιαcon tanta varieta 'l'intervalli successivi M. coim
410쪽
316 i. IV. INSTITUTIO MUSICAE SACRAE
spiciantur: ut suum illius operis scopum in lib. I. Retractat. c. o. e plicat. Id quod ipsum quidem in musica sacra etiam debet esse propositum , ut mens in Deum assurgat, non solum ut sensus delectatione afficiatur iuxta eundem S. Doctorem in libris Confessionum Cum mihi,
inquit, accidit, ut me amplius cantus, quam res, qua canitur, UTPat, poenaliter me peccare confiteor, tunc mallem non audire cantantem.
Multo magis ergo musici ipsi, compositoresque modulationum sacrarum pecςant, si populo Christiano peccandi causam praebeant, mentemque Otius a divinis cantu Musica vocent, verba sacra infuscent, confundant, ut percipi nequeant organo aliisque instrumentis mussicis lasciviant; ludicris , vanis, profanisque modulis omnia repleant. In quo genere symphoniae longe magimus est abusus hodie , vitiumque iam notatum ostentandae artis, celeritate imprimis agilitateque digitorum tedum, robore pulmonum, distensione buccarum , impressione labiorum. Fuerunt, qui omnem eius cemodi sine humana voce musicam tem pii expellendam existimarent: certe id tolerari nequit, ut recto fini non respondeat in excitandis piis animi motibus, movendo scilicet, dum docere simul inepta sunt instrumenta. Eloquentiam animorum reginam appellat CicER citato iam libro, quae istos mox laetos, mox tristes, iam iracundos, iam lenes, ac mites suo arbitratu e Ciat. Hic vero musica, quae haec ut olim , promtius longe praestare debuerat, sermo scilicet can- tuis modulis X conatus musicis, dupliciter peccat defectu, excessu cillum laudatus observat V. Vossius, de poematnm cantu F Diribus rotb- mi, statim in praefatione, quod non perinde atque olim aures sensusque assiciat, sed adeo longe intra efficaciam cultae orationis subsistat, ut nullus hoc tempore reperiatur musicus, qui vel mediocriter disertum audeat provocare oratorem. Excessum vero illum lascivientis musicae, quem supra in conciliis posterior huius aevi tam frequenter damnatum Vidimus, magis magisque insolescens theatralis in ecclesiam introducta musica quotidie auget quae dum animum pacatum reddere ac tranquillare debeat, uti olim Αvs Dis cithara, malum potius X citat spiritum, templo ad theatrum cogitationem avertit, a choro ad choragium locoque desiderio . rum aeternorum ac coelestium caducaeo terrenae delectationi affigit imaginibus phantasiam facile replet rerum, quas nec nominas vult Apostolus, praesentaneo scopulorum illorum periculo, de quibus cavendis e suavisi renarum cantu ipsa etiam gentilis antiquitas monebat sanctique Patres tantopere scenicas res abhorrendas volebant, ignari tunc, ab illis aliquando ne templa nostra ore immunia, una eademque utrobique musica , musicisque haud raro iisdem etiam , lenocinantibus.