Terentius, a M. Antonio Mureto, locis prope innumerabilibus emendatus. Eiusdem Mureti libellus annotationum in singulas comsdias, quibus tum correctionum, magna ex parte, ratio redditur, tum loci obscuriores explicantur

발행: 1588년

분량: 412페이지

출처: archive.org

분류: 문학

11쪽

se aduersas tque studium est, similis pertin

ieres uuit se me, ut pueri, leui sententia. Sspe est quibus: in rebus alius ne iratus quidem est, cum de eadem causa est iracundus

Omnibus nobis ut res dant sese, ita magni atque humiles sumus. .

o fortuna, ut nunquam perpetuo es bona. o fortunate nescis quid mali prsterieris, qui nunquam eSingressus mare. Qui voluptati obsequens est, haud multum hq- Fredem adiuuat. Istuc est sapere, qui, ubicunque opus sit,anima' possis flectere. Censen te posse reperire ullam mulierem, qui careat culpa an quia non delinquunt viri e

Qui post factam iniuriam se expurgat, parum milis prosit:

Non in rem meretricum est, ut quisquam ama tor nuptus letetur. Multa ex quo fuerint commoda, eius incommoda equum est ferre .

12쪽

.m ET DE TRAGOEDIA,

. Ac Comoedia non pauca, ex Aelio , Donato, & aliis .

Vblius Terentius Afer, Carthagine natus, seruiuit Vma Terentio Lucano sienatori: a quo ob ingenium, O formam non institutus modo liberaliter,sed di mature mammissus. quidam captum esse existimat. quod fieri nullo modopotuisse , Fenestella docet, cum in fine secundi belli Puni- ei di ante iustium ter iij natus sit, et mortuus; nec, si driumidis aut Getulis captus sit, ad ducem Romanum peruenire potuisse, nullo commercio inter Italicos di Fos, nisi ps deletam Carthaginem, coepto. hic cum multis nobilibus familiariter visite sed maxime cum Scipione Asticano, di cum Laelio a quibus etiam corporis gratia conciliatus existimatur. quod di ipsum Fenesteἰ- la arguit,contendens Miroq; maiorem natu fuisse. quamuis Cornelius Nepos Maalas omnes fuisse tradit, o Porcius Aspicioncm de consuetudineper haec faciat: Dum lasciuiam nobilium di fucosas laudes petit ;Dum Africa ni rorem diuinam inhiat auidis auribus; Dum,ad Furiumst coenitare,di Ls a pulchri putat; Dum se amari ab hisce credit, crebro in Albanum rapi obstarem aratis,ae; ad summam inopiam redactus s. Itaque e conjecta omnium abbi Graciam in terram ultimam: Mortuus est in symphala crearis oppido . nil Publius nil Scipio

13쪽

Scipio profuit, nihil ei Laelius Ad Furiis , I Z

Tres per idem tempi sit citdbant npbiles scillime . Esrum ille opera ne domum quidem habuit coducticiam. Saltem yt ebet, quo referret obitum domini seruulus oscripsit comoediassem ex quibus primam Andriam cum Aedilibus daret, iussus ante Caecilio,recitare, a moenam tem cum venisset Idictus est mitium quidem saluta , quod erat contemptiore risitu, subsellio iuxta dem tum residens legisse; pia paucos vero Persius, imitatus vi accumberet' coenasse una; deinde cetera percurrisse non sine magna caecitd admiratione. O hanc autem, O quinque reliquas aequaliter populo probauit . quamuis Volcatius de enumeratione omnium ita scribat et sume tur Hecyra sexta ex his fibula . . Eunuchus quidem bis arta est, merustes potium, Paut m nulla antea cui quam comoedia, id es si octo millia nummam: propterea pummo quoque titulo ascribitur . nam Adelphorim principium Vmro etiam pra fert principio Menandri. non obscura fama est, adiutum Terentium vi striptis d Laelio di Scipio ne diquibus eum familiariter vixit . eanitiem ipse auxit: nunquam enim, tis leuiter,st Iutari conatur: ri in rologo Adelphorum ham quod si dicunt malevoli, homines vobisex imm adiutare, assidueq; d scribere e

suod illi maledictum vehemens existimant, V Eam laudem hic ducit maximam: cum iusplacet, Qui vobis yniuersis, di populo placent , - , suorum opera in bello, in otio, in negotio, tuo quiseque tempore Uus sine superbia.. N -

. , videtur

14쪽

videtaer autem 'huiur defendisse, quia finiat,

.in Scipioni non ingratam Use hanc opinionem: quc tamen magis, o sique ad sineriora impora valuit. O. Memmius in oratrumne pro se ait. P. AFicanus , qui a Terentio personam mutuatus, quae domi luserat isse,n mine illius in Aenam detulit. Nepos auctore certo Eoi perisse st ait: C. Liuium quondam in Puteolano ca Martii , admonitum ab Hore, temporius is dissumberet, petiisse ab ea , ve interpellaretur: strius tamdem ingre Sfum triclinium, dixisse , non saepe in siribendo magis fluccesssse sibi. demde rogatum M scripta illa proferret,

pronunciasse Perseus, qui sunt in Heguton timorumeno, Sati polproterue dire dripromis huc induxerunt.Santra Terentium existimat, si modo in Rribendo adiut ribur indigue iit , non tam Scipione S Laelio utipotuisse , qui tunc adolestentuti fuere; quam Sulpicio Gallo, homine docto, qui consularibus ludis initium fecerit fabularum dandarum: NI Q Fabio Labeone, ct 'ri. Popillo, coinlari Ptroque, ac poeta: ideo ipstum non tuu

nes designasse , qui st adiuvisse dicerentur; std viros ,

quorum operam ct in bello, di in otio, di in negotio populussit expertus. Post editas comoedias nolidum quin tum atque trigesimum egressus avnum, causa euitanda opiniovis, quia videbatur aliena pro fluis edere,fimpe cipiendi Graecorum instituta, moreson, quos peritae e primeret instr*tis; egressus aerbe est, neque amplius rediit. de morte eius Volcatius tradit. 'Sed ut fer flex populo edidit comoedias, Iter hinc in iustam fecit: navim cum semel corum cerera, visus nunquam est,sic vita vaces .

15쪽

i hconstitus redeuntem e Gracia teri Femmari die lacum centum di octo fabulis conu, b d Menandro. ceteri, mortuum esse in Arcadia Symphalo, tradunt, . Cornelio Dolabella, M. Fulvio Nobiliore cos. morbo implicitum acri , dolore ac taedio amissarum rabularum, quas in naui praemiserat, ac simul fabularum,.quas nouas fecerat. Fuisse diciturimediocri statura , gracili corpore , colore fusco . reliquit filiam , quaequiti Rom. nupsit. Item hortulos .i XX. iugerum, via Appia ad Martis villam: quo magis miror Porcium scribere, i nil Publius , Scim profuit, nihil ei Laeliut, nil rarius, Tres per idem tempus qui agitabant nobiles facillime .N Eorum ille opera ne domum quidem habuit conducticiar Saltem ut e et,quo referret obitum domini seruulas . , hunc instantus quidem omnibus comιcii praefert, Ariabens in Compitalibus , , . Terentio non similem dices quempiam. Volcatius autem non solum Naeuio, di Plauto, in ca-ciuo ,sed Licivio quoquepostponit. Cicero in Limone tam Oenus laudat. VTu quoque, qui Alus lecto sermone Terent hi

conuersum expressumq; latina voce Menandrum In media populi stilatis vocibus effers,suidquid come loquens, ac omnia dulcia dicens .

item C. Casar.

Tu quoque tu in summis o dimidiate Menandre

vo neris . in merito visuri sermonis amator. I

16쪽

mica; ut equato virtus polleret hocme Cum Gracis, neque tu hac despectus prete iaceres . Unum hoc maceror ci doleo tibi deesse Terenti. haec Suetonius Tranquillus. noem duos Terentios poetas fuisse scribit Melius: quorum alter Fregellanus fuerit Terentius Libo, alter libertinus Terentius Afer patria, de quo nunc loquimur. Scipionis fabulas Haesse Terei lium, Valgius in Acteone ait, Ha qua vocantu abula, cuius sunt 3 .: . , et en has, qui iura populis recensentibus data Honore summo assectus, fecit fabulas eduae ab Apollodoro translatae esse dicuntur comico, Phormio, o mora; quatuor reliquae a Menandro ere quiabus magno successu. di pretio stetit Eunuchus; mora saepe exclusa , vix acta est.

I tium tragoedia ct comoediae a rebus diuinis est in

cohatum e quibus pro fructibus vota soluentes, operabantur antiqui . nam incensis iam altaribus, ct admoto hirco, id genus carminis, quod sacer chorua reddebat Libero patri, tragadia dicebatur: vel avo Teu Vex ou, hoc est ab hirco hoste νinearum, di a cantilenaeceius ipsius rei apud Virgilium plena fit mentiso vel

quod hirco donabatur eius carminis poetae vel quild uter eius musti plenus solenne praemium cantoribus fuerat: vel quod ora sua faecibus pertinebant serenici ante usum personarum ab Aesculo repertum: faces

enim dicuntur graece D er, O his quidem causis tragoedia nomen est inuentum. At vero nondum coactis

in verbum Atheniensibus, cum Apollini Nomio, id est, pastorum vicinorumque praesidi deo , cox rugis aris.

17쪽

in honorem suis res , circum Attica Pim H ai, p. gos , et compita festum carmen file teri inrumparente orta est comaedia, egro Tov x ιHieisse quod est, comessatum ire cautantes. qnis d poetis solenni die , vel auratorie lasdulentibus choris comicis non absumdum est . itaque Pt rerum, ita etiam temporum ipsorum coepto ordisse tragoedia primo prolata esse cognoscitur . nam ut ab incrum is di feris moribus paulatim peruentum est ad massuetudinem , urbe esunt condita disti a mitior atque otiosior processit e ita res tragica longe ante comicas inuentae quamuis astem retro prisca votuentibus reperiatur Thespia tragoedia primus uentor, O comoedia Peteris pater Eupolis, cum Cruino , Ars bauesque esse dicatur Homerui tamm, qui fere omvis poetica largissimus fons est, etiam bis carmillibus exempla praebuit, W velut quadam fluorum operum lege praescripsit: qui Iliadem illJar tragoedis , Odripam ad imaginem comoedia fecisse monstratur: nampsit illius tale, tantumque documerumtum, ab immiosissimis imitatoribuain digestata ordinem, O diuisa Aut ea quae etiam tum temere scribebantur adhuc impolita atque in ipsis rudimentis haudquaqIam, ut posteafacta sunt, decora , atque leuia. at nos ea , qIs proprie de tragoedia dicenda sunt, titulo propositi operis iussantra bin alia tempora disser mus, ct de bis fabulis iam loquamur , quas Terentius imitatus est. Postquam demonssranda uriginise causa de utriusque generis initio diximus ;quod necesse est, iam dicemus . comoedia fere ritus,m ipsa Potae olim tragoediai sit' ex carmen, quem

18쪽

i admodum iam diximus, Sit, quod chorus circa

aras fumantes , nunc spatiatus, nunc re oluens g ros, cum tibicine concinebat. sed primo una persona sub tituta es cantoribus: quae respossis sesternIs cho. ro, locupletavit , yariauiitque rem mscam: tum a tera, tum tertia: in ad poctremum crescente numero , per auctores diuersospersi a , pssae, cothurni, som. ci, di ceteri ornatus,atque insignissim o m reperta,

. in ad hoc ynicuique suus habitus:UM xltimum, qui Primarum partium , quisecurum di tertiarum, quiquartarii, atque quintarum actores es nudi tribula ra. diuisa quinquepartito tota effabula. qua tamen in imi prius sui aeelut ibusdam incunabulis , ct νix dum incipiens, dicta es rco quia vobis parum cognitis initi s nata est; qR qcla ines in ea relathistoricaries verae narrationis ,ο nominatio omnia , de quibus libere describebatur . etenim per priscos poetas , non, aet nunc, penituistiuia argumenta, sed resgesae a ciuibus, palam cum eorum s e, qvigesserant, no- metve decantabantur. ideo ipsa suo tempore mortibus multum profuit ciuitatis; cum xnusquisique caueret culpa, espectaculo ceteris esset, di domesu oprobro .sed cum poeta abuti licentius Io, Spassim ladere ex libidine coepi t plures bonos; ne quisquam in alterum carmen infame proponeret, lege lata, siluere. O hinc deinde aliud genus fabula , id essat ra , sumpsit exordiu: qua syrii, quos istolossemper ac petulantes deos scimus esse, vocitata est . etsi aliunde nomen traxisse praud putant alij. hac, quae sadra dicitur, eiusmodi fuit, Pt in

i ea, quam id ro di veluti agrestimodo,de mitra ciuia .

tamen

19쪽

remens ne dillo proprii nominis titulo carmen esse . quod itemgenus comoedia multis obfuit poetis, cum in suspiationem potentibus ciuibus xenisseret, illorum Dcta d, scripsis iv peius, ac deformasse nus si se caminis .mod primo Lucilius nouo couscripsit modo' poesim iu- de faceret, id est, unius carminis plures libros . hoc igiatur,quodstupra diximus malo coacti omitteresa tyram, aliud genus carminis in rear Mulvis ixe, hoc est, Vottam comoediam, reperere poeta I PS argumento communi

magis, o generaliter re omnes homines, qui mediocri-busfortunis agunt , miseret, diminus amaritudinis spectoribus, ct eadem opera multum delectationis asser, et, concinna argumento; confluetudine congrua, utilis sentent,is,grata Mitius, apta metro . vi igitur stuperiores illa suis quaque celebrantur auctoribus, ita haec remia cum multorum aure, ac postea, tum praecipue Menandri Terentiri; est: de qua cum multa dicenda sint, sat erit tamen velut admonendi lectoris causa, quod de

arte comica veterum chartis mutilletur, expollere. Comoedia rimae vi ab initio chorus fuit, paulatimq;per o-naru numero in quicque actusprocessu: stapaulati velut attrito atque extenuato choro, ad nouam comoediam H prouenit, Pt in ea non modo non inducatur chorus,sed ne locus quidem ullus iam relinquatur choro nam 'quam otioso tempore fissi lassor spectator est reus, tune cum ad cantores ab actoribus fabula transibat,consurgere, O abire coepisset; admonuit poetas primo quidem chorospraetermittere, lacum eius retiis senter ; ut Menander fecit, hac de causa,vom vi alis exictimant, alia.po-yremo ne locum quidem reliquerunt: quod Latini sic

runt i

20쪽

runt comici: unde apud illos dirimere actus quinque partitos discite es. tum etiam inari prologos non habent more no roru, quos Latini habet .deinde s aur aed, id est deos argumentis narrandis machinatos, ceteri Latini instar Graecorum habent, Terentius non habet . ad hoc et ommime Noeterea, id est, personas extra argumentuaccersitas, non facile ceteri habent: quibus Terentius sipe utitur, ut per harum inductiones facile pateat argumentum . Veteres , rasi ipsi quoque in metrii negligentius egeruvit iambici versis duntaxat inflecundo di quarto loco, tamen d Terentio vincuntur resolutione huius metri, quantum potes comminuti ad imaginem prorsa orationis. tum persiouarum leges circa habitum,aetatem, oscium, partes agendi, nemo diligentius Terentio cu-sodiast . quin etiam solus ausus es in fictis alumentis , cum fidem veritatis assequeretur, etiam contrapra scripta comica meretrices interdum non malas introducere; quibus tamen , cur bona sint, di voluptas per ipsum, causa non desit. hac cum artificio si a Terentius fere rit , tum istud est admiraridum, quod di morem retinuit, ut comoediam scriberet, di temperauit assectum, ne in tragoediam transiliret . quod cum aliis rebus minime ota tentum Od Plauto, ab Annio, o Accio, Simultis fere magnis comicis inuenimus. iEud quoque inter Terentianas Firtutes mirabile, quod eius fabula eo sunt temperamento, Pt neque extumescaut ad tragicam ce situdinem, neque ablutantur ad lactrionicam. adde,quod

nihil ab rusum ab eo ponitur, aut quod ab historicis requirendum sit et quod sapius Plautus scit, di eo est o securior inpluribus locis . adde, quod argumenti ac DI b ita

SEARCH

MENU NAVIGATION