De vi atque usu adiectivi praedicativi apud aevi Augustei poetas Latinos

11쪽

quasi collata per Saturam, conceSS Sibi rerum Varia p0- testate. Tamen his suibus non circumscriptum eSSe adiectivum praedistativum e Dionysii Thraeis Verbis perspicitur, qui ιίορὶ Ma SSe Voluit μερος λογου GD. νον afaex s/αιος λεγόt ενον κτλ. Steinthal. p. 570 .Laus adiectivi praedicativi primum notat Aristonico illi Aristareheo tribuenda est, qui eius notitiam prostetur in his enuntiatis H0meridis expediendis quamquam haec exempla nihil faciunt ad rem demonstrandam :

In historia huius d0etrinae p0rro tractanda confitendum eSt, ea, quae Saeculi inter grammatico Alexandrinos et tempora nostra interiectis de adiectivo praedicativ disputata sunt, merito tenebris obruta iacere. Etenim eum Romanorum grammatici clarissimi in hac Syntaxis parte ab antiquis per se haud ita multum exculta ne hilum quidem recederent a Graecorum ratione, medii aevi studia partim doctrinae antiquae miseri frustuli aegre SuStentata, partim ad impolitam librorum sacrorum latinitatem tamquam εο-ILνε ΓGTOν Xaeta, partim in Sch0liasticorum distineti0nibus minime laetis abdita vi pertinuisse Videntur ad adiectivum praedicatiVum. Velut etrus Elias, qui ViXit duodecimo saeculo p. Chr. cum euasio aptiSSima dicendi de hac e0nsuetudine poetica oblata esset dissertatione propoSita de modi Signi- seandisse in hae sententia aequiescit eis Thurot, Xtraiis de divers manuferipis Latins Our Servi a 'hist0ire des doctrine grammatres a m0yem age, fieme parti de tome

XXII des n0tides et extralis de la bibli0theque imperiale, Paris 1869 - p. 154 :

12쪽

is Est alius modus significandi vel e0nsigniseandi determinare qualitatem actionis vel pa88ionis que per Verbum signiscatur, pr0pter quem repertum S adverbium. que accuratius Me praedicati necessi inibus qua buisse videntur qui Saeculi in Sequentibus grammaticum professi sunt. Ex his Michael de Mari,ais, qui aestui XIIIp. Chr. in Franc0gallia doctrinae grammaticae laude floruit, item hane subtilem quaeSti0nem, quam auSpientus St, misisse videtur, cum haec Scriberet Thuro l. l. p. 226, Chap. IV VI, de principes de construction): Tempu non Si principium constructionis verbi cum nomine Vel pronomine nec a parte ante, nec a parte 0St, eum nullum requirat modum signifieandi similem vel proportionalem ei. . . Utrum autem ipsum sit principium construendi verbum cum adverbio, de hoe est dissensi inter nostr0 doetores. Sed quid de his sit sentiendum visum est alibi. Quid qu0 Rudimannus in instituti0nibus illis grammatteis, quibus homines proXimi Saeculi summa cum verecundia auseultabant p. 372 I a DCCXXIX), satis habet huic figurae nomen uti meriae tribuisset Antimeriam autem esse diei alterius parti orationi pro altera poSitionem. Nostra autem aetate viri docti quaerere coeperunt, num per ingenium linguae Latinae adiectivum vice adverbii p0ni poSSit. Ac nesei a Godosredus Hermannus pro auctore habendus sit mirae illius doctrinae, qua item Reifigium, hier- sellium, alios imbutos fuisse a asius Oeet Vortesungenliber latein. praehWiss ). Qui antianae phil0sophiae principiis ad artem grammatistam translatis contenderunt, ita positionis et negationis categorias in adiectivum et in

adverbium adere, ut Sermonis abundantia recisa, altero utro carere p0SSimuS. Iam vero Hermannus in libro de emendanda ratione Graecae grammaticae, p. 128 - non

nisi vitio linguae Graecae Latinaeque fieri dieit, ut nomen adieetivum vel cum Verbo substantivo coniunetum particulae loco legatur id quod, inquit, clarissime e Germanica

13쪽

lingua eognoscitur, cuius in hac quiden re admirabilis veri tus est atque simplicitas. Nos en in non nomen ad te et ivum iungimus substantivo, Sed ad Verbium, ut in his das serit si ut besser, in besten, plane ut rei natura postulat, Simplicis conditionis nota cum Subieeto c0pulata. Quae explieatio licet iam dudum explosa sit a posteris,e0dem loe habenda est atque multa ingeniosorum hominum errata quibus litterae maiora debent incrementa quam aliorum inventis. Atque illa Hermanni sententia gratam praebuit occasionem amplius quaerendi de adverbii ratione syntactica.

caput II. QUA BATIO INTER ADIECTIVUM PRAEDICATIVUM ET ADVERBIUM INTER DAT

Ad hanc quaestionem speetant ea quae Charisius denotione adverbii Latini non ex suo ingeni ille quidem,

Sed ex memoria grammatieorum antiquiorum, praecipit

Institui Granim. lib. I, 13 p. 180 Keil.): Adverbium est par orationis quae adieet verbo signiseationem eius inplet atque explanat. Finibus huius desnitionis paullo ampli- sentis r. vel kerus Oeet Grammatiselle iudien I: Studien gur Synta des Adieetivum uti Adverbium in densiten praehen, Parehim uni Lud vigestus 183 p. 63, 2):

adverbium a Latinis e consilio usurpatum esse, ut ea ipSaorationi pars, qua qualis sit alterius partis natura indieetur, Reeuratius deseribatur. Quam legem ille lingua vernaeula Sic loeutus est sedas Adverbium egetelinet ine Aestideng die ers Wiede an andere AecidenZen Orhan- de ist. Hanc adverbii vim non primariam illam quidem, Sed USI atque ratione corroboratam plane diversam esse ab

adiectivi significatione, ter se patet, huius pe enim On

14쪽

quo modo se habeant aut verba quaedam aut substanti vi cuiusdam attributa, sed qualis sit natura substantis nomini insita certiores seri Solemus. λPermutatis igitur illis orationis partibus exsistit quaedam verborum ambiguitas, id quod recte Haasius observavit . . p. 129 - quam ut effugerent CaeSar, Cicero, 0ptimi prosae rationi Scriptores, adiectivum adverbii istarium 8Se erraro Voluerunt.

Cum poetae vero, atque etiam historici Latini, de quibus in pr0prio exeursu alio tempore dicam, adiectivo praedicativo faverint, facere non p0SSumu quin quaeramuS, qu0 0nsili dueti aut quibus exemplis perm0ti illi huc devenerint. - Atque cauSas duas, quibus commoti Latini limadiectivum adverbi praetulerint, othius praebet in X- cursu XXII ad Tae Agr. primum qu0 adiectivorum qu0rundam forma adverbiali aut omnino non aut raro in usu fuerit - velut adverbia a scriptoribus Latinis repudiata adiectivorum totus, aditus, equitus, diVerSUS, incautuS , deinde quia adverbiorum quorundam onus aure offenderit. Quorum argument0rum illud eum D0u 0ssit nisi pervestigatis mnibus script0ribus latinis ad liquidum perduci, contentiore studio persequi nolo in quaestione sermoni poetico Solum destinata quamquam e0ncedo, etiam in meam rovinciam inde aliquid ueri redundare posse. Qua ratione, ne e re plane a me omittatur, adiectivum iners in his

versibus Propertii, Gratii expeditur: Pr0p. El. III, 32, 20 tendis iners docto retia n0ta mihi.

und 1870 ubi v. indicem .

15쪽

ferino.

Cui adieetivo auetoritas succurrit Charisii inst. r. p. 18b Keil.): neque omnia tamen quae s litteris terminantur in adverbia transeunt, Sicut conssors, iners quoque habet dubitationem an omnino in adverbium tran Sire OS- sit. y ses Hor. c. III, 5, 36) Alter R0thii argument quom0do utendum Sit cum fruStra quaesiverim, neSeio an vir de litteris Latinis optime meritus aurium iudicio nimium tribuerit. Item n0n suffiei ad hane litem dirimendam quod Zumptius suspicatus est granam lat. 682. cum doceret,p0etas huic usui favisse aut quod adiectivi maiorem deseribendi vim inesse putarent, aut quia libenter a trito Sermone recederent quamquam utrique argument Veri aliquid

Iam ut mittam uelineri Sententiam, gramm. ni. Vol. II. - qui censet, Sermonem Latinum et Graecum iuc0ndicione rei quae agatur ad agens nomen referenda magine praebere multo vividiore et eXpresSiore quam OStralingua Ber hardytis aliqua e parte Verum Vidisse Videtur Wissensebasti Synta de griech. praehe p. 334 - 35), cum hae ratione animis eorum qui legerent Spectum rei agendae, singuli tempori momenti propositis, obiici diceret. At enim Luebi erus l. l. p. 37 Sq. recte enSit, Saepe Summo iure actionis cuiusdam qualitatem referri tamquam ad causam esseientem ad animum illius, qui in ea re X- antlanda VerSetur. Artificio autem quodam poetico, non ratione effectum esse aegelsbaelitus m0net Lat. Stilistili p. 23 ut non Solum ad Sententiae subieetum, verum etiam interdum ad obiectum a poetis adiectivum praedicativum adderetur. Quod1 Etiam adiectiva amens, demens huc pertinent, qu0rum in adverbiis vitandis omnes p0etae sibi c0nstitisse Videntur cf. Verg. Aen. II, 1 II, 14, 21 IV, 79; ib. l. I, 6, 46 Ι, 9 78; v. . II, 4 4.

16쪽

quidem cum e metrica rntione, uni e mero arbitrio pendere apparet: sed quam late pateat hoc ni iandi studium, commodissime intellegere licet inspicientilius dissertationem J A. Volgiti, de adieetivis Η0ratianis, Hal. a. 1840. Ceterum de hae quam voeant casuum hypallage disseruerunt Herigbergius - quaest. Prop. II 6 p. 14 φ 24 , nasius adn. ad Reifig. Seholas. p. 634 , Ungerus, de C. Valgi Rus poematis commentatio, ali 1845 p. 54 Sq., 23 sq. 460. Restat ut dicam e quibus fontibus adiectivi praedi eativi usum ad classicos qu0 dicimus poetas Latino manavisse existimaverint viri doeti.

Exstiterunt sane lim qui laudabili diligentia adhibita, in historiam adiectivi praedicativi inquirerent. A quibus

proseeta est opinio illa de huius constructionis origine Graeca, quae videlicet commoditatis speciem prae se ferens vel in

Imprimis ut Graeco e fonte universum hunc morem ductum esse demonstraret, laborabat et sudabat echnerus Aurim0ntanus in libro summa cum d0ctrina consecto qui inseribitur Hellenolexia. Qui spectans ad versus ill0 Ho

ad aheocritianum durixo o octo ιος κωκυσδέων ali0Sque versus poetarum Graeeorum linguae Latinae usum ab eiusmodi exemplaribus pendere putabat. In Vechneri sententiam a multis sine ulla dubitatione repetitam, ut aliorum nomina omittantur, editore Η0rati Mitselierlichius, rellius, elimidius discesserunt Quae doctrina cum posita sit in diligenti versuum quorundam observatione, qui nitent 1 10ribus ex Graecia Romam translatis, tamen in univerSum removenda est Nam antiquiores latini sermonis usu pervestigato restitu iam Me multis Graecismis qui istim dicebantur iudicatum est ac summo iure raegerus in Syntaxi historica I p. 25 exempla quaedam adiectivi prae-

17쪽

dieativi ex sabulis Plautinis repetita quasi speeimina rudia

imitationis elegantiori enumerat. Quae eum ita Sint operam a me suseeptam haud inutilem ore Spero, Si rem eo deducere mihi contigerit, ut poetarum aetatis Augusteae consuetudinem et per Se Xpli-

starem, et quae X antiquiore poesi Latina illis mi sita fuisse videntur adiectivi praedicativi vestigia proferrem. Imprimis autem in hae gura p0etiea ad ertas leges revoeanda ii mihi Videntur erravisse, qui solum ad adiecti Vorum genera quaedam ui consuetudini faventia Spectabant, Velut Berni, ardyus ab die et ivis ad quantitatem pertinentibus ut a vetustissimis praedicati dieetionibus proseiseitur, aegelsbaelitus primo loe ea habenda esse dicit, quibus animi motus signi sistentur, Handius Lehi buch d. lat. Stiis p. 379 a die et iva temporali natura praedita omnibus eteris praeferenda esse affirmat. Ab hisee explieandi modi reeedenti mihi quaestio bipartita eaque ita instituenda videtur, ut exordium disputationi capiam a generibus verborum, quibus die et i VaVie adverbiorum apposita Sunt tum Ver adiecti VI quorum formam adverbialem poetae illi reformi dare solebant, XRminem. Sed antequam ad rem tractandam aggrediar constendum est, consulto a me rationem non habitam esse prolepti eae quam oeant onstructioni adiectivorum, ad quam, ut ait uelinerus in arte gr. Vol. II p. 179 Sermonis poetiei seriptores eum ad suem coniugerunt, ut qualitatis alicuius notio aut Verbo aut alia parte sententiae efficienda tamquam perseeta repraeSen inretur. De qua construetione praeter Bernhardyum, detinerum,

. 1 Cf. Vigeri R0t0magensis de praecipuis Graecae dietionis idiotismis librum d. 0dola Heran annus praef. p. XXIV ,, Linguae Omni Suu quidam est, ac singularis genius et certis quasi formulis Llligatu S.

18쪽

menta ad Obneri Hellenolexiam. Solum ni transcursi immo etiani hanc Onstruendi rationem apud Latin , antiquissimam esse in Plaut. Trin. I, 2, 19 Aulul. I, 1, 36 al.

1 DE VERBI SUBSTANTIVI VICARIIS. verbo substantivo adiectivum praedicativum requiri in additamento aliquo qualitativo, nomini tribuendo vetus est grammatistorum leX. Ad quam legem non est mirum quod edommodata Sunt ea Verba, quae primari Significatione attenuata, paene in verbi substantivi notionem cesserunt. Quam et notionis et conStructionis mutationem deprehendisse mihi vide0 in vivendi Verbis vivere, Vigere, Spir Rre, an DOS X-igere, imit. Quod iam pridem cum ab aliis, tum a D0ederlinio perspeetum est, qui in adn. admorat Serm. II, 2, 13 Verbum vivere esse dicit et krastiger autendes Synonym Von 8Se. Huc accedunt a Verba, quae simplici vivendi noti0ni leves quasdam c0ndiciones, ut ita dicam accidentia adiungunt quae cum in partes diversissima Spectent, tamen in eo consentiunt quod illius verbi

rationem Sequuntur. Qu0 Oe Verba e X Stare, manere, durare, iacere, at habenda SSe exiStimo. Atque haec dicendi consuetudo, quae ad vitae rationeSpertinet, cum Sit per Se probabile, eam e Vitae quotidianae Sermone in poeticum Sermonem irrepsiSSe, tum hiSce Ver- Sibus comicorum in Serm0nem vulgarem Vindicatur:

1 Ad sermonem epicum Graecum spectans itgsellius de interpretatione in pr0lepticam partem admittenda quaedam congessit in adn. ad Η0m. , 234 item Schaeferus ad reg0r. 0rinth. p. 533, 1047, , adiectiV0rum Sum peculiarem, pr0lepticum dicas apud poetas Graec0s perstrinxit cui de H0mero fidem n0 habet 0rnhardyus.

19쪽

Plaut. Amphitr. IV, 2, 3 Viva aetatem mi Ser.

Baechid. IV, 3, 3, Ineredibili imposque animi, inamabilis, inlepidus Vi Vo. Mil. IV, 8, 10 hodie Stulta Viveret. eis laut. ulul. III, 2, 5 Capt. IV, 2, 48 Ca8. II, 6, 1 8, 53 Menachm V, 5, 10 Merc. III, 4, 20 V, 2, 56 Rud II, 1, 1 Trinumm. II, 2, 109.

Vix huic l0e eonveniunt versus illi, in quibus adiecti-Vum Vivus cum vigendi aut vivendi verbo e0niunetum legitur, velut Naevii qui fertur Versus, Incert. ab. III 109 - Rib.: Cuius facta viva nunc vigent, qui apud Qente solus

Nam adieetivum vivus aut quasi proleptice app0Situm videtur Verbo, aut, quo Vigendi i maior fiat, explieandum est ex geminandi studio in vulgari sermone usitato De qua geminatione conferenda Sunt ea quae Lorengius Xposuit pr0leg ad Plaut. Pseud0l. p. 40 Sq. - Eandem Sermonis Vulgaris ubertatem observare licet in his versibus Plautinis: Pseudol. I, 3, 103 dum ego Vivo Vi Vam. I, 5, 3 Vivo Vi Ves tu mi hercle argentum dabi8. In poSteriore versu adiectivum Vivos a RitSehelio, Brixi praeeunte, additum, ab orengi comprobatum St, ut Versus numeri complerentur: quae emendatio ne ab auctoribus ipsis quidem pro certa habita St, cum VerSUS X-plendi cau8a etiam vocem ipsus p08t hercle inseri possediderent. Non Semper a Plauto adverbium reiectum esse in vivendi ver , illustrando . Seyssertus dem0nstravit, Stud Plaut. Progr. de Soph. Gymnas. v erit 1874, cum VerSum Aulul. IV, 1, 1 meudaret.

1 Figura huius quam dicunt etymologica exempla quaedam ex inferi0ris aetatis script0ribus Graecis delibata Bernhardyus c0ngessit

Paralipom. Synt Graec P. 32.

20쪽

Illa exempla autein Terentius Secutu est: Andr. IV, 5, 3 pauper i Veret. Eunuch. V, 8, 1: Vivit fortunatior. Heautontim. II, 4, 11 de Sertae Vi Vimus.

Hecyra V, 4, 21 vivat blandior.es L. Afran. . Privign. ΙΙΙ 25 Rib.)s Vixisti tristis, durus, difficilis, tenn X. VI 25 Rib.): Nemo illa vivit carie curiosior.

Apud Lucret quaedam alia Verba Singulari paene rati0ne verbo substantivo substituta sunt, Velut con Stare, patere, durare, iacere, a quibus verbum illud repraesentatur, Singulari quadam diuturnitatis significati0ne

auctum.

Constare, patere: I, 956 Sq. pervideamus, utrum finitum funditus omne constet, an immensum pateat VRSteque profundum. II, 24 at contra quaestunque mole Sta atque Sper Rc0nstat scit figura). 469 cum squalida constent. 694, 24 paria omnibus omnia con Stent. IV, 14 sq. 15 Lachm.) splendida quae con Stant. Durare: V, 9 Sq. animi natura, natiVo primum OnSistere corpore creta nec posse incolumi magnum durare per

Forma incolumen, quam Lacumanno teSte c0dex oblongus et antiquiores quidam libri impressi exhibent, et quam Hieronymus vantius in instolo mem mutavit, Sine dubio a Marullo incolumis Scribente recte emendata St. 1 Cicero inino dubi sermonem vulgarem imitatus est ad Att. lib. 3 p. 5 ego vivo ni is errimus et maximo d0lore consci0r.