De vi atque usu adiectivi praedicativi apud aevi Augustei poetas Latinos

41쪽

Quae ratio in huius modi exemplis perspicitur: Hor Serui. I. 6, 12 Sq.: tranSu non avide, quantum interpellet inani l Ventre diem durare domesticus otior. II, 7, 28 Romae rus optas, absentem rusticus urbem tollis ad astra levis. c. III, 24 9 Campestre melius Scythae, Quorum plaustra Vagas rite trahunt domos, Vivunt. Quamquam hoc exemplum Si qui reiiciat, iacile patiar, quia ambigi potest, utrum adiectivum campestris ut epitheton ornans Scythis additum sit, an ad vivendi modum accuratius definiendum app0Situm. Proxime accedunt ad haec adiectiva ea, quae primu8

Lucretius vulgasse videtur: a Vius, Ob Vius Supinu S, ObliquUS lae Vu S. nat rer. II, 82 avius a vera longe ratione Vagaris.

Idem adiectivum redit II, 229 II, 40 III, 463 Sq. Verg. Aen. XI, 10 XII, 480. X, 552: obvius ardenti sese obtulit. eis uer. IV, 25 727 L.), III, 1039 104 L.), IV, 33 sq. , IV, 332 30 L.); IV, 1142 1150 L.) V, 401 Sq. VI, 338 Sq. Verg. en X, 34 770 XI, 504. Adieetivi supinus formatu antiquam est auetore p. 291 hie versus exhibet:

1 De consuetudin solutae rationis Graecae multo angustioribus finibus comprehensa s. rem excurs. X ad Lysiam. 2 Forma obviam quamvis sit requentior illo adiectivo poetico tamen non minus antiqua est; s. iiii incert. D. XXXIX v. 384 Rib. - morti occumbant obviam.

42쪽

mittendunt.

II, 247 ponderi um OSSe bliqua meare. es. Cic. Arat. v. 301 Orelli . d.): Atque obliquus in his nitens cuni lumine fertur. Singulari paene ratione apud Ovidium positum est diectivum contrariuS: Met ΙΙ, 3 rapido c0ntrarius evehor orbi. Apud Vergilium it Ovidium indiectivum Medius degitur quod pr0pter igniscati0nem cloealem indicetivis illis ueretianis addendum videtur: Aen. VII, 169 solio medius consedit avito. A. Georg. IV, 436. Aen. Ι, 682. X, 379. Ov. m. II, 16, 3 si medius olluce et Castore ponar. Met. X, 14 sq. inque ferarum concilio medius turba Volucrumque i sedebat. XIII, 80 Hue serus ascendit Cyclops mediusque resedit. Quam levis sit lectio librorum quorundam a Berneggero probata medioque resedit et artesius demonstravit et e versibus modo a me collecti cernitur. Verba quae teste Heinsio e0de Florent. S. Marci exhibet mediosque per aestus ad quae in margine seripta Sunt verba medius que resediti pro mera coniectura habenda Sunt, praeSertim cum sententia actum residendi requirat. cf. Fast. II, 242. Cum illis exemplis comparari possunt ii versus Vergilii Horatii, Tibulli: Verg. Aen. VIII, 302 Et nos et tua vi exter ad pede

Sacra Seeundo. 1 Heinsius ad V, 301 0ni volucrisque quod concinnitati erborum repugnat. 2 D hae lectione curtior laetus sum bon0v0lentiam Keilii, qui collationem huius odiet a se ipso factam domi suae asservat.

43쪽

Verg. Aen. IX, 68 Sq. Lyncea tendentem contra Sociosque Vocantem

vibrantem gladio conixus ab aggere de X ter occupat. Hor. Serm. II, 3, 37 Sq.: Nam male re geSta, cum Vellem mittere opert0 me capite in flumen dexter stetit. Τib. l. V IV), 1, 8 inceptis dextera cantet a Vis. Ad poesis latinae principia cum Spectemus, in eo mi Orum fabulis vix exigua vestigia radiectivorum localium reperiuntur, Au0rum aliqua lars non in adiectivorum sed in participiorum numerum referenda est Quo e numero haec

mihi suppetunt:

Ter Andr. I, 5, 25 Tot me impediunt curae, quae meum animum diversae trahunt. Fleelieisenius divorse seripsit, sed adiectiva forma divorsae a Spengelio confirmata est duobus locis similibus: Plaut Mere. 470 divorsus distrahor. Verg. Aen. XII, 48T: diversaeque vocandi animum in

contraria Cur Re.

Ad hos versus accedit: Plaut. Trueui. IV, 3, 3 omnium primum diversae State. Scenicorum poetarum cillo versus denique imitatus isse videtur Lucretius: IV, 1196 1204 M. 12 10 L.) divorsi cupide summis X viribu tendunt. Maerobius, qui in saturnalium libro sexto ostendit Vergilium ex antiquiorum ieetione multum profecisse multosque flores in arminis sui de rorem ex diversis libavisse, cum

aliorum tum h0rum versuum rationem tangit: Aen. IX, 16 Di Versi circum Spiciunt. . . Paeuv. Med. Rib. r. 224 di Ver Si circum SpicimuS. . . 3 ε

44쪽

Bacch. II, 1, 3 - 4 Saluto te, vicine Apollo, qui aedibus pr0pinquus nostris adcolis. Decurtatus enim codex praebet: propinquis, Vetus recte pr0pinquus

seu propior terris aestivum fertur in Orbem. Verg. en V. 388 Proxumus ut Viridante toro consederat herbae.

V, 43 Proxumus cingreditur Monis qui vincula

rupit. Ov. Ars amat. I, 139 Proximus a domina, nullo prohibente, Sed et O. Met XII, 14 In platanum, coeptis quae Stabat pro-Xima Sacris i s. XII, 389. Magna exstitit controversia de Plautinis Terentianisque sormis sublimem et sublimen in quibus cum et e praestantium librorum testimoniis et ex doctorum virorum disputationibus imprimis itschelii Mus Rhen. t. VI p. 56 sq. t. VIII, 155, opu8H. II p. 63 q. , Ribbeckii Jahrb. s. hil0l. 1877 p. 184 8q. et protegg. ad Verg. p. 447 , Ussingit ad Plaut. Asin.

V, 2, 18 ita Sublatam esse appareat vim adieetivi ut interdum e certo quodam consilio adverbium in D terminatum p0situm videretur, refragantibus lolgio ad Ter Andr. p. 19 et Wagnero, tranSaction Os philos. Soc. 1869 p. 15, ne ligna in silvam feram, et illa et adverbium sublimiter x et ad lectivum generis neutrius sublime et ea ligeri substantivum limentum et Selim tigii superlativum sublimentissimus silentio praetermitto. Sed quoniam adverbium sublimen proprium Si paucis enuntiatis, non est omittendum adiectivum sublimus ab antiquis p0etis Latinis ad praedicatum ornandum adhibitum esse, velut in hoc Attii

2 cf. Scal ad Varr. de re ruSt. p. 235. 3 Ex notis ironianis protractum: cf. Mus. h. 1872 p. 16.

45쪽

Lucurg. VII, 30 alias alis sublimem in altos saltus inlicite invios)

a Nonii odie iei densi pr. m. exhibitam Ribbeckius suadente lueehelero probabiliter in sublime mutavit eum numerus singularis Vi huic Versui nee immodatus sit. Ribbeellius . l. Jahrb. te. complures Versu Vergilianos posuit, in quibus adVerbium sublimen ex librorum fide, imprimis Guiliani, olim exstitisse ostenderetur qua in disputati0ne id unum improbo quod dicit: fortasse etiam in versu Aeneidos I, 15 idem ad Verbium restituendum esse, cum libri in tradita lectione sublimis eo sentiant ipsa Paphum sublimis abit. Equidem multo verisimilius esse existima Verim, integrum SS hune VerSum, quia adiectivum sublimis cum eundi Verbo coniunctum est. Ceterum adieetivo sublimis adverbialiter usi sunt Catullus Tibullus, Ovidius, Manilius: Catuli LXVIII , 9: Ne tenuem terens sublimis aranea

sueti consurgeret im0. Ovid. Met IV, 21 sq. Vulnere laesa graVi modo e Sublimis in auras i attollit. VII, 220 sq. Quo simul lascendi, frenataque tolla

draconum

permulsit manibusque leves agitavit habenas, sublimis rapitur. Her0id. XII, 179: Rideat et Tyrio iaceat sublimis in

1 Item n0 dubito do int0gritat adiectivi sublimis in altero versu Vergiliano a Ribbecki fumptat Asen. VI, 357, cui interpretati0 rati0n articipiali tot de Hohe schwebendo c0nvenit.

46쪽

Manil. Astronom. V 598 ac toto sublimis corpore fertur. Eadem ratio, quae Valet in adiectivo sublimis, etiam in Synonymi celsu S, altus perspicitur: Ov. Heroid. X, 126 Cum rateteris nurbae celsus in

ore tuae.

II, 80 Inque capistratis tigribus alta sedet. Fast V, 2, Illa coronatis alta triumphat equis s. Fast. II, 250. Iam in disputati0ne de iis adiectivis, quibus inest loci notio, digna Sunt quae strictim attingantur adiectiva ordinalia quae cum etiam in S0luta ratione frequentisSima Sint ab antiquis poetis exempla repetam, e quibus Simul illud intellegitur, et antiquum esse eum usum et X arbitrio p0etarum pendere: Plaut. Aulul. IV, 8, 5-6 Nam ut dudum hinc rubii, multo illuc adveni prior, multoque prius me conlocaVi in arborem. Truc. II, 4, 6 IT Eum munc moi illa peperit, quae peperit pri0r, sed tu posterior. V, 9 prior tu da aliquid. es V, 7).Ε Terentio unum ossum, de quo lim viri docti dissentiebant, descripsi: Eun. Prol. 6 qui laeSit prior. Codicis Bembini leetionem prior aernus, Benileius formae priu8, quam sere omne reliqui libri praebent, recte ante- habent qua in re diiudieanda plus Valet dicendi usus quam quo item forma pri0 confirmatur Eugraphii incertum testimonium, - s. mpsent, praef. p. XLIII sq. Ex incertis incertorum fabulis palliatis hic versus decerptus est Rib. r. II v. 0 : prior ire luci claro non queo. Mos ab hac antiquitate oriundus insequentibus Saeculis non in oblivionem cessit cuius rei testes Sunt Versus multi poetarum, qui Ciceroni et Augusti temp0ribus fuerunt. Ex his paucos eligo: Luer. VI, 1049 1051 M.): posterior lapidis Venit aeStUS.

47쪽

Aen. I, 581 prior Aeneam coimpellat Achates. cf. Aen. I, 548. VI, 341, l. Hor. Serm II 6 27 Ne prior officio quisquam reSpondeat, Urge. Tib. l. I, 4, 32 Qui prior Ele08 carcere miSSUS equUS. OV Mel. IV, 112 nee prior huc Veni. XIII, 34 An quod in arma prior nulloque sub in- die Veni. Fast. IV, 24 Qu0dque poteS alio perdere, perde prior. Teste Merkelio quattuor codice exhibent perde priuS: quo non audiendo eSSe cenSeo. Heroid. VI, Cur mihi fama prior quam nuntia litera venit. Sed iam his quae m0d dixi ad adiectiva temporalia disputanda aggreSSu Sum, quae pari ratione poetarum Sermonem paulatim adeo occupaVerunt, ut, cum iam Attius ad hanc Sermonis poetici proprietatem aspiraret, ' tamen potissimum linguae mamime excultae aetate Romani deleetarentur his

epithetis:

Serm I, 3, 117 Et qui nocturnus saera divum legerit. II, 699 moenia nocturni Subrepere. s. c. II, 5, 19. Epist. I, 6, 20: Gnao mane forum, Vespertinu pete

tectum.

1 Cf. Anten0rid. III 123 Rib.) , sed quis est qui matutinum c Sum huc celeranter rapity

48쪽

In quo Versu commemorandum est, adiectiva interdum poetice aut obiecto sententiae aut ali orationis parti addi. Eadem ratio in his versibus apparet: A. P. 268sq. Vos exemplaria Graeca nocturna Versate manu, VerSate diurna. Epist. I, 19, 1 Nocturno certare mero, utere diurno. Ex Vergilio hos Versus Saepe citato repeto: Ge0rg. Ι, 390 Sq. nec nocturna quidem carpente pen Sapuellae. nescivere hiemem.

III, 53T: Non lupus insidias explorat ovilia circum, nec gregibus nocturnus obambulat. Vocativi forma denique in huiusmodi adiectivis ut unica est et digna quae notetur: Tib. leg. I, 7, 53 Venias hodierne. His addo Versum Propertit: El. IV III), 5, 27 sq. unde c0actiScornibus in plenum menstrua luna redit. Tib. l. II, 1, 48 Deponit flavas annua terra coma S, ubi Dissenus annua pro quotannis dictum esse

docet.

Dissenus Vernum recte dici posse alVeum Xistimat quod status alvei apum alius sit Vere quam hieme et aestate. Quae explicatio quam sit frigida et ab omni venustate poetica rem0ta, apparet eaque facile is carere p0terit, qui mecum in adiectivo verno nihil nisi temporis noti0nem praedicato tribuendam latere statuerit. Ov. Fast. III, 345 Sed tibi pr0tulerit cum t0tum crastinus orbem l Cynthius. De hoc adiectivorum temp0ralium usu apud VetereS poetas dubitati0uem movit Benileius in Ter Heaut IV, b, 6-T:

49쪽

o otidianos fieri . Contendit eniim hunc versum is magistrorum acinuSμe88e, qui nihil prisci Saporis voluerint relictum. Itaque Veram lectionem se revocavisse existimat adverbiali sorma cotidiano restituta. Quam ad comprobandum eum ad solutae orationis eriptores tum ad Plautum confugit Capt. III, 5, 67: Cotidiano sesquiopus confecerit. Sed iure Fleelieisenius, alii in tradita lectione perstiterunt. Apud Lucretium denique adieetiva men Struu et perennis inVeni: V, 760 q. 762 L.): et eur terra queat lunam poliare ieissim l lumine et oppressum Solem Super ipSatenere, menstrua dum rigida coni perlabitur umbras.

463 exhalare lacus nebulam suViique perenne S. Laelii anni mendatione exhalare pro X halantque, quam ratio grammatica requirit, minime infringi censeo huius sententiae VenuStatem. Venio ad ea adieetiva, quae non ad certa quaedam temporis spatia, sed ad incertas condiciones temporale spectant quorum ne copiam moleStam COR erVem, pauca undique collecta ponam

AdiectiVum perpetuus, quod classici poetae adverbio praetulerunt, etiam apud antiquiores p0etas legitur. Sed hi interdum sorma breviore perpes, usi sunt id qu0d Festus animadvertit p. 12 M.): perpetem r0 erpe tu , dixerunt poetae. eis aeuV. Ilion X 208): Fac ut 0episti, hanc peram mihi des perpetem. Plautu modo perpes, s modo perpetuus dixit: Aamph. I, 1, 123 sq. Neque ego hac nocte longiorem me

vidisse cenSe0, nisi item unam, Verberatus quam pependi perpetem.

II, 2, 100, Ibi lena vi atque ibi quievi in navi noctem Perpetem.

50쪽

Forma recentior perpetuit legitur AS in I, 3, 2 Sq.: perpetuom annum hunc mihi ut Serviat. Stich. I, 3 14 Sq.: Solere elephantum graVidum perpetuos decem SSe nno S. Mosteli. I, 2 66 sq. non videor mihi sarcire posse aedis meas, quin totae perpetuae ruant. Hi Versibus quaedam exempla ex posterioribus poetis Sumpta addo. Hor. D. I, 7, 16 q. neque parturit imbres perpetuosnam ita eod. Par. 900' Ah et Servius ad Georg. I, 60 Scripserunt perpetuo alii codd. quo Bentleius Secutus est. OV Mel. IV, 46 sq. Molirique suis detum latruelibus ausae t assiduae repetunt qua perdant, Belide undas. Sies Mauptius. Merkelius scripserunt, cum aeditioneSquaedam antiquiore a S Sidue exhibeant. Am. III. 6, 98 perenni QRS.

2 In tempestivus, tempestivus, immaturuS, maturum subitus, repenS, repentinuS, impro Vi SUS, Serus aeternu S.

Plaut. Mosteli. III, 2, 141: In tempesti Vos excisos credo scit. 0stes) id ei vitium nocet. cf. v. FaSt. I, 33 Sq. Verg. Geo. I, 256 quando conveniat tempestivam silvis evertere inum. Lucret V, 221 quare m0r immatura agatur γProp. l. ΙΙΙ ΙΙ), 18, 12, Maturos citerum est questa redire die S. Η0r. c. II, 17, 5 m: Ah, noe meae si partem animae rapit maturior Vi S. Huic adiectivorum generi adnumerandum est adiectivum festinus quod apud Vergilium semel quantum memini legitur: Aen. IX, 486 q. nec te, tua funera materpr0duxi pressive gulos aut vulnera lavi Veste tegens, tibi quam noctes festina diesque