장음표시 사용
131쪽
Patris de 'culto serensi. XIIL de Peculio Auventu, R gutari, Irregulari. XIV de Pecusio Profectitio. XP. de mancipatune. XVI. Tempestivitas atatis D. irassem. XVII. de Pupillis. XVIII. de A itis. XIX. An Infans habeas dominium.
X X. ri templi:itate Infantum o aliorum
nodum inter vivos: XXII. mortis causa.
XXIII. Tempestivitas ad mbluationes:
XXIV Tempestivitas ad Delictae XXV. in Iuriciis.
XXVI. ad Condemnationemer Parnas. Ames de
IN Singulorum actibus tempestivitas aetatis prima est, quae nuptias Conjugalemqite Societatem respicit. Sine hac enim nulla futura esset Civitas, nulla civilis aetatis tempestivitas. Praec clunt autem Conjugium Sponsalia, quibus ob hituri matrimonii proinissionem, animi sponsorum praeparantur Si disponuntur ad istos affectus, qui deinceps tantam amicitiam docent. II. In Sponsalib. centrahendo, atra contrahentium defη ta non eΠ, inquit Modestimis. interiin a primordio aetatis foris siponsaba, modo id fori ab utraque persona intelligatur , con cludit idem , & explicat, si no sint minores sevi/m annis. Q parte dispensationi principali tamen locum reliquit Leo a Imperator: de supplemento per malitiam glossa in ta Juvenis X. do Sponsal. & matrim. b Quod autem de C. Octavio Augusto resert Suetonius e illum tempus sponsas habendi coarctasse ; SDio d scribit Augustum constituisse , ne pactio aliqua nuptiali rata esset, ubi ultra biennium nuptia essent disserendae, i. e. ut mrinosponsa decem annos nata esst: id ad effectum Legis Juliae& Papiae pertinet, quem diuturnis sponsalibus eludere tent abant
132쪽
Romani. e Effectus autem Sponsalsorum intra pubertatis annos e Iacob. soccontractorum est, quod actui condicionem imprimant, eumqire suspendant ad pubertatis tempus, ante quod resilire non datur : eo tamen exiuente is, qui impubes sponsalia inierat, actis aut sta. L. impure consentire, aut re integra, contradicere potest. fAlia ex his quoque arcanae rationes pro oportunitate exuruunt. Agrippinan iam Claudii conjuri despondero Domitio a Claudio Ob- ι,.. ρφα. tinet, quod aerari utrimq- non majora patescctu- 6. . δ. x. derum erat.. nam & mox artificio matris θοποι jam ct tener Do--itim aquari Britannico. a denique etiam Domitium Alia a t ponit Claudi-.b Carpa. I ri
III. Ad persectam Civitatem, qualem concipit Aristoteles, e regie facit ejusdem aetas, quam tempestivam ad Nuptias ex r. rotis. I omnibus causis inter se collatis computat. Mari enim destinat annum circiter XXXVII., seminae vero XVIII. Atque hae ad justum probumque finem recte collimanti Cum tamen concupiscentiae humanae vel hic potissimum exorbitent, fine alio, quem S: indigitat Apostolus, ' Legislatores nuptiarum aetatem ex naturae potentiis & ipsis Pubertatis annis definiunt: i qui tamen 'Iure Can. , si qua sorte generandi vis ante illos adst, malitia Φ,1 g. .. D. iupplentur. Recensentur hic promiscue amoribus multa exem de R M qui pueri adhuc, generarinta, & inter illos etiam reserunt Sa omonem, ex quo nono vel decimo aetatis anno Roboamus na μ' tus sit; imposueruntJudaicae istae tabulae etiam D. Hieronymo, ιl Covain. .' causam forte addente lyco in 1. Reg. 3, . ' De Germanis nostris m eram, p. olim Caesar m meminit . quod illis intra annum XX. femina notitiam habuisse, in turpissimis habitum fuerit re . Lesessiotiti
IV. Lex Papia Sexagenario viro, & seminae quinquagenariae, fibulam, ut ex Seneca dicit Lactantius,n imposivit, nuptiis- n 1. IV. i que ineundis interdixit. Id licet auctum a Tiberio, o deinde tame qxon. abrogavit Claudius Imp., in quem sensim etiam rescripsit Justinianus. ρ Cenerandi quidem finem ponit Aristoteles mari an- p - L. 27. C. no LXX., seminae L. anno. Sed licet rarum sit, etiam ultra
133쪽
potestate fluit, qua alimenta patri egeno praestare tenetur filius :idque, si aliter fieri non potest, venditione tali in servitutem; qua tamen operae potius filii , quam ipse filius, venditae censentur unde pretii oblatione etiam liberaturi quae ita examinat & explicat Elchellu, singulari libro . de Ino nataraliter Meri orιι sbi μ-r. a ubi etiam disquirit, an, re quo iure Lothus GU. Gror. filias suas nubiles Sodomitis prostituendas potuerit offerre p b MI β V, DVII. In adoptione, qua & ipsa societas haec paterna con- ctrahitur, tempestivitas aetatis, naturae imitatione, id exigit, ut, cum adoptandus natus esset, Plenam jam pubertatem flerit asse' e, . r. δε cuius adoptans, adeoque Pater praecedat filium non minus annis λωρ. XVIII. a Deinde, ut sexagenario minor extraneum in suam fa-L go, I. 1.D. miliam non inducat, si propriis liberis procreandis adhuc sit po- ' 'tens. d In Arrogatione ut Insante major adoptandus sit, Ius Civi. 1, : ἰla exigere videtur. e Impuberis arrogandi aliqualem intempe- δε - να
stivitatem, supplet & sustinet provisio Iuris. f ηVIII. Unio prolium spintlnbsita iri qua liberi di
versi matrimonii, a Parentibus secundis nuptiis junctis, quoad si liationis jura uniuntur, & ad eandem quasi familiam rediguntur; miclicet ex moribus, in multis adoptionis speciem serat , tamen quod ad aetatem, a nihil cum illa habet commune, ob distinctum
IX. Debentur liberis naturaliter h alimruta, quae qui denegat, necare videtur. , Sed qua aetate, & ad quam Z Lact xio' hcibi. Πν. nem trimis deputant vulgo, per L. 6. C. de Patr potest. reliqua .. ' 'alimenta praeliandi erunt eo usque , donec de propriis sibi pro i L. 4. D. spicere possint : ι si modo nec aliunde in aetate etiam idonea suae rit σε crei providere impediamur. m Reciproca autem est haec alimento k uiae. . rum obligatio , ut liberi quoque Parentes alant. quod beneficiorum ratio exigit. neque tamen & hic aetas ; sed indigentia D . .
X. Prater alimenta dignum in educanda prole studium adhibere debent Parentes. nam de ad hoc imploratione ossicii Iudi-N 1 ins
134쪽
a L. s. eis adigi a possunt. De his quaedam disserit Aristoteles r. D.
M AEE U lit. ι . alia , & gravissime aucior Dialogi de oratoribus, quiis a Tacito vulgo inscribitur. b ubi morem imprimis antiquorum Romanorum laudat , quo eligebatur aliqua major natu propiisqua , c in prebaro ste tuque mι ribis omnis familia e inpiam se alis committererar, coram qua neque disere fas erat, quas turpe dicta neque facere , quod inhonestum factu videretur oci Cuique autem aetati deputarunt Sapientes studium aliquod, quo praeparetur eae. a. 1ι, animus discentis ad sequentes annos. Nero puerilibu flatim onar, viridum animam in alia detorsit, calara st pingere , rantia aut ra Wimen equorum exercere. sed neglecta eloquentia, ubi iam Princeps oratione, alieno cultu perpolita, verba faceret, adnotabant a. o. s. o. prudentiores , primum ex iis qui rarum potiti essent, Neronem Gliena facundia eguisse. - . .li. X I. Hoc loco annotamus , quod in Aurea Bulla Caroli. na de Principum Electorum filiis statutum, ut in Grammatica, quam lectionem ex Authentico probat , & latina lingua, noa artem & praecepta , sed usim , eo vocabulo indigitari evincit Marqu. Freherus Italica , ac Slavica linguis instruantur, quo a . . o. ult. septimo incipiendo aetatis anno , infra quartum decimum annum ad A. a. d. existant in talibus eruditi. In quae plura observant Doctores , &m ωθ. novissime Limnaeus.
a s. i. LPM XII. Dum liberi sub patria potestate degunt omnia pa-P f. renti acquirunt. a Hinc etiam si ex iussu Patris Infantiae proximus hereditatem , patri acquirit. b Id tamen pro diversi te, L s. f., peculiorum, quae stiirim. arationibus parentum jure habent se--- ιι O. parata, variat. Castra e quidem Peculium, quod filiosam. OG H. casione militiae sagatae; e aut quali Ca strost, occasione militiae t . L. r. C. de gatae d acquisium est, pleno jurea rationibus paternis habet sep ratum, inque ed pro patresam. habetur. e Ista tamen peculia iiDbere demum posse filiusfam. in aetate militari, seu post XVIL Iμι. res. annum aetatis. videtur ex rationibus juris. e g. . I. de Milis. test. L. M. pr. C. de in . es. f arr. L. r. r. 3. D d. mutat. Cesb
135쪽
DIlitiae causam, aliunde, non ex re patris, obvenit; quacunque m a d. V δ. Atate, etiam infantili; a siquidem illud regulare o ordinarium est, fi Gritune sillussam. nudam saltem ejus proprietatem sibi separatim ha- f A t. bet, Pater verδ, vi potestatis patriae, usumnuetum t c nisi ipsa obventio in usufructu saltem consistat, vid. L. sin. C. de Usese. 2 b L. K c. . . cum libera & plenissima administratione, b etiamsi silius sit per
sectar aetatis. c Si vero hoc peculium sit irregulare, tune siliu fam. pletium ius,& si persectar est aetatis, liberam ejus habet dispo- e L. s. g. 3. sitionem d excepta testamentaria arg. g. 2. Lquib. non est perm. Dc. test. In imperfecta filii aetate, Pater, si aliunde filio constitutus Curator non est, & ipse vult, bona ista administrare potest, s 'p' ' XIV. Profectitium peculium, quod citra militiae causam e ario re patris vel ejus occasione profectum, s saltem administrat s. ε. Cori filius , etiam impubes ; g Pater pleno jure habet , & quandocunque libuerit, adimere filio potest. bX V. Emancipatione solvitur Patria potestas e qua qui- euis. - .dem non perimuntur naturalia jura , sed illud saltem praestatur , gut filio propriam habere familiam liceat. Ad hanc omnis aetas sest tempestiva, qua filius consensum situm declarare potest, quem pri L. g. D. tamen in Infantibus solennitas actus opplet i ρ 'cul. XVI. Sic ergo Pater & Princeps familiae , factus quocunia i
que modo, in domo dominium habet, eique imperat; Laetatem etiam diversimode. Nam vocabulo Patristamilias potissi- L. ios. re mumJus demonstratur, I cujus pleno exercitio demum Majoren- δε 'ε
nes tempestivi sunt. :X VII. Minores autem vel Puberes, vel Impuberes sunt. Hi proprie hic vocantur Pupilli , qui seb moderatoria potestate hu/, Tutorum degunt, nondum enim ex infantili, vel puerili imbe- 'cillitate rebus suis praeesse possunt: cum & adultis plerisque priavatam domum suam coercere haud minia arduum se . quam pro. ςit,
XUH. Puberes ficti Adolescentes plerisque exercendis de Jure Civili tempestivi a quidem sunt: si tamen rationes ι a Tu- a au. s. a. T. toribus de pesto ossicio ; aut a Debitoribus solutum e accipere i
136쪽
a s. E. I. de vel in Iudicio agere d velint, Curatores liabere coguntur. At- Curat. que si etiam in aliis Curatorem petierint, Macccperint, tum voL. a. c. - durat adolescentia, administratio illis non committitur, licet bene rem suam gerentibus. e Iure autem Imperii moderano Magistratus ex Olucio invitis quoque Adolescentibus dat C e L. 3, s.f. . ratores per Rec. Imp. de anno 1348 & I377. tit. 32. X in. Totum autem Ius cujusque Patrisfamilias consder tur aut quemadmodum quid ejus si, aut quemadmodum rem suam cGnservat, aut quemadmodum alienat & amittit, dicente in L. f., P. Ulpiano. Nos saltem in transcursu , circa haec tempestivitatem aetatis considerabimus. Acquisitio ergo rerum isti demum aetati competere videtur, qua homo animo re voluntate pollet, adeo . . . que intellectum N astectionem rei habet. Verum cum Ius illud, . , . quod Societatem dirigit, aeque Infantes, & illi proximos, membra agnoscat; inde subvenit illis, suppletque detectum aetatis, ut vere acquirant, ne litterim id, quod infanti quomodocunque ob venit, ab aliis injuste occupetur, aut dominia rerum, quae ex na' turae jure fluunt, aliquando esse non possint, quod contra naturam Io 3,ε. est. Hinc non tantum ex jure gentium, quod Grinius existimat,
id deducitur, sed ex ipso Jure naturae, quod etiam Jus Civil ,
quamvis varia sub ratione, agnoscit. Atque hoc quidem quo casu etiam solam infanti em aetatem tempestivam habet i me juris supplemento, ita ut Infanti rei donatae vacua possessio tra- a L. 3. Cis dita corpore quaeratur r a imprimis si res talis sit, , ad quam
si, s liabere possit affectionem. Pupillus infante major, coninem possessionem acquirit, sine supplemento; & s affecti
νώ. 3. O . t. nem & animum habet, per possessionem etiam dominium. ιν. α L Ubi tamen periculum obligationis subest acquisitioni, e ut est G. hereditate, f ibi tum pupilli. tum adolescentes qui Curὸ infiis. D. Ea rem habent, sine Tutorio aut Curatorio supplemento intempestiVi sunt.
X X. Sic ergo constat Infantem etiam habere dominium
sciliciet modo, quo acquirit. Itaque Infans quoquc habet e
137쪽
minium, non saltem ex supplemento Juris gentium; sed verὰ et- via. Oe IA iam de Jurc naturae. nam quicquid ex dominio habent, illud plene habet, ita ut eo ipso alterius id non sit. Dominium autem '
quod hic latius pro omni Iure in re accipimus est illud jus quores nostra est : a quo usus juris adhuc alius est, quem etiam tamen plenum habet Infans, alio saltem dirigente. X X I. In alienationibus tempestivitas aetatis consideratur vel in actibus inter vivos, vel mortis causa. Inter vivos illa demum aetate alienare possunt homines, qua liberam rerum suarum administrationem babent. Unde cum illa Minoribus Curatorem habentibus, & Pupillis jure ademta sit hactenus, ne sine auctoritate & consensu Tutorum & Curatorum suorum alienent, & per D. δε hoc conditionem suam deteriorem faciant; sequitur nullo modo, νών. ne quidem ex causa necessaria, ' illos solos alienare post e, nec d. L. s. s. dominium, aut aliud jus in re, transferre in accipientem. Qui idem a iuris effectus est etia,si vel Minores ejusmodi & Pupilli, cum con- 'sensu Curatorum & auctoritate Tutorum, vel Curatores Sc Tut --,uor. res soli. vel Minores Curatorem non habentes, atri veniam aetatis L. 3. Cod.
immobilia, de quae his aequiparantur, sine Decreti interpositione alienaverint. Senectus autem ad donationem faciendam Ou sola non est impedimento, rescribunt Impp, A. A. Unde quod tet . D, ωρ. Menochius lib. Lyras . . n. a30 scribit, Senex dum donat, do- deaben. remn re dicitar mortis causa, per L. s. D. de M. C. Donat. id intelligit de Senibus, qui adeo gravantur, ut non possint superessegocio pertractando. abis. ιε.
XXII. In actibus mortis causa puberes etiam tempestis de rebus suis disponunt , eum ultima voluntas semper revocari possit: unde valide testari, codicillos condere, a mortis causa a L. f. με donare possunt. Si tamen donatio m. c. per rei traditionem fiat μνη 'a Minore Curatorem habente, ipsa quidem, etiamsi Curatoris consensus non fuerit adhibitus, donatio valet, ita ut secuta ejus morte plenum sortiatur effectum; ante tamen nullum in accipientcae jus tranastratur. b senes, qua tales , non inepti testa, b arr. T. p. menti factionis sunt. e XXIII. g na 2. δε
138쪽
XXIII. Obligationes, quas nunc biungimus, ex factis scitu In aetate Pupillorum & minorii qui Curatores habent ita procedunt, ut ipsi alios sibi efficaciter obstringant: i aliis vero hi regulariter ex solitatio suo facto, sine supplemento Tutoris aut Curatoris ne qui dem naturali e tali sc. qua Jus Civile agnoscitὶ obligatione teneantur: Id tamen ex mera Juris Civilis dispositione introductum. Hi ne ubi aequitatis aliqua ratio subest. & vel locupletior factus sit ex isto
contractu eiusmodi aetatis homo, vel dolo sit versatus, s vel etiam de tertii agatur praejudicio, σ obligatio tenet; primo tamen casa non nisi naturaliter obligatur, b unde non tam ex ista obligatione, quam propter illam ex rescripto D. Pii oritur contra talem Actio. iCum autoritate Tutorum vel Consensu Curatoru contrahentes p pilli & minores, vel si minorum nomine eontrahant Tutores & C ratores , vere & civiliter obligantur minores ; unde tamen per in integrum restitutionem, si se laesos probare possunt, liberantur : quod Justinianus Imp. in Casu Legis Properandum. C. de Iudiciis. tum demum admittit, in quantum ad damnum , quod desidia Tutorum vel Curatorum contraxerunt, resarciendum horum bona non sufficiunt. Quod beneficium restitutionis, Grb-tius denegat Regibus qua talibus, quia sit civile : Unde ad id quod Eduardus Id. Angliae Rex negabat, se sedere teneri, quod se minore cum Scotis ictum erat; respondet Albericus Gentilis, 'non eum este minorem, qui iure Regnandi aptus regno est, remuneribus regni. Verum cum restitutio non in se, sed saltem ratione modi , qui hic in definitione aetatis consistit, iuris civilis sit, cum naturalem aequitatem in Edicto de minoribus Praetorcm secutum esse e nuncia Ulpianum; si supponatur casus, quo in tra aetatem iure regni minorennem, ex aetatis occasione laesus st: eae sententia Conringit ' ob evidentem aequitatem nec in Rege , ex jure , quod ipse agnoscit, restitutionis benescio uti absurdum putamus. In actibus Regis non regiis , sed cum priuatis initis , concedere videtur Grotius restitutionem ex jure Civili; Vcrum cum Rex civiliter & suo jure obligatus non sit, illo jure quoque nec restitutione indigebit; naturalis autem, si quae adiit, obligatio, uaturali jure restituendus erit. Sit ca
139쪽
Pos III. Cap. III. NItamen Rex iure a se lato quoq; uti velit, & secundum id restitui, id in hypothesi, quasi indignum Majestate, denegat Bodinus, 'mo-rcmque Galliae adducit, quo Reges illorum, etiam infantes, numquam aetatis beneficio rcstituuntur, sed in omnibus majores iudicantur. Quod autem subjungit de Republica ex L. 3. C. de jure Reipublicae ibi quidem dormitavit de Republica scribens, dum non attendit, Rempublicam ibi subjectam Civitatem & Municipium ' denotare, quorum res abusive publicae dicuntur, & privatorum ergo jure gaudentes, tanquam minores restituuntur ex Lege.
XXIV. Ex delicto in se commisso delinquentem essica-
citer obligat omnis, qui non Volen* iniuriam patitur; quod in m ..dubio nemo videbitur velle, cum natura laedi abhorreat. Infans recergo, & illi proximus, eo gravius offenditur, di laeditur, quo magis innocens & inermis aetas ab offensionibus aliorum remota, contra vero tuitionibus aliorum indigens est. Inde bene Vlpianus , postquam dixisset, Impuberes doli non capaces pati injuriam selere, non facere, addit mox , pari quis injuriam, etiamsi non sentiat potest. Sensum aulcm infantilis injuriae sustinet ratio communis, & legis, magis hanc aestimans, ob saevius inserentis vitium. Itaque homicidium Infanti attentatum ut communem . Dd. sensum retineamus piaculum. ' non simplex homicidium dicitur. Et stuprum impuberi aetati infercns , si violentum Ma . fit. capite quoque punitur. Ex delicto obligari etiam videntur . d. Carpe. Iure Saxon. Infantes, quod V ergeldum exigit, si contingat ho minem ab eo occidi, vel mutilari. verba ita habent: ' Erscs latit
Sed recte Carpχovilis ' monet, vocabulum Infantis ibi ad ejus-- 'modi impuberes restringendum, qui doli sint capaces. Ita in Legibus . n. His. Longobardicis non infrequens eri, ut Infantes dicantu romnes, qui 'M. 143. π.IO. infra legitimam aetatem, i. e. XVIII. annos sunt. Ergo ex delicto, P . quod Lex Reipubl. notat & punit, ' obligari dicimus solam illam aetalcm, quae doli capax habetur. licci culpa ad delictum sussciat.' , ..d. R de qua superius jam egimus pari. II. cap. IV. Sunt tamen quaedam S. delictorum,qitae nec omnem ejusmodi aetatem admittunt, interdum alienam addunt, quotu, citra ordinis studium, aliqua saltem obi- - L. , La ad ter damus. O P0ι- L.
140쪽
L II K H l. Cum ergo pupilIus etiam pubertati proximus. in p t/yςm iit, non fefell:il e censendus est, si aliter iure, rando edacat , ac res vel nunc est , vel futura est. Sod tamen intelli mus de respectu jurisiurandi ad hominem tan .um, quatenus ille ex side jurata non servata liditur, quomodo omne periurium in. Civitate consideratur. Ccterum in re tau ad Deum, quatenus iustitia Dei in jurejurando invocata quod
1 inerit omnium accu*rionum complementum fuisse dicit Tacitus
Hastica seuficta perdueIlio. Vel est