장음표시 사용
121쪽
a L. s. s. tr. cis adigi a possunt. De his quaedam disserit Aristoteles r. P θ lit. ι . alia , de gravissime auctor Dialogi de Oratoribus, qui
Tacito vulgo inscribitur. b ubi morem imprimis antiquorum Romanorum laudat, quo eligebatur aliqca major natu propisq- , e vi probato stillatisque moribis omnis familia eumpiam sebalis committerm r, coram qua Mque dicere fas erat, quas turpe dicta neque facere, quod inhonestum facta videretur oc. Cuique autem aetati deputarunt Sapientes studium aliquod, quo pnaeparetur . .e. a. n, animus discentis ad sequentes annos. Niro pueriliis statim iureis r. τiridum anis in in alia detorsis, catara ct pingere , eantia aut ra- imen equorum exercere. sed neglecta eloquentia, ubi iam Princeps oratione, alieno cultu perpolita, verba faceret, anotabanta .. s. o. prudentiores, primum ex iis qui rerum potiti essent, Neronem Mliena facundia τι se. - . ώθ. XI. Hoc loco annotamus , quod in Aurea Bulla Carolina de Principum Electorum filiis statutum, ut in Grammatica, quam lectionem ex Authentico probat, & latina lingua, noa artem & praecepta , sed usum , eo vocabulo indigitari evincitenmmen/- Marqu. Freherus Italica , ac Slavica linguis instruantur, quo a..c. ulti septimo incipiendo aetatis anno, infra quartum decimum annum ad A. s. d. existant in talibus eruditi. In quae plura observant Doctores , δρε. Hr. novissime Limnaeus.
a s. i. LPM XII. Dum liberi sub patria potestate degunt omnia pa- P s. renti acquirunt. a HInc etiam si ex iussu Patris Infantiae proximus adierit hereditatem, eatri acquirit. b Id tamen pro diverstates L a s , pς ultorum, quae stitiam. a rationibus parentum jure habent se--A. I o. parata, variat. Ostrense quidem peculium, quod filiosam. OG H. casione militiae sagatae; e aut quali occasione militiae t c L. r. C. de gatae d acquisitum est, pleno jurea rationibus paternis habet sep patresam habetur. e lita tamen peculia ii
demum posse filiusfam. in aetate militari, seu post XVII. I
μι. tes. annum aetatis, videtur ex rationibus juris. e g. . I. de Mitis. Mest. L s . pr. C. de - es. f art. L. r. r. 3. D d. p. l. Cea
122쪽
litiae causam, aliunde, non ex re patris, obvenit; quacunque m a d. V trate, etiam insantili; a siquidem illud regulare o ordinarium est, o tune filiusfam. nudam saltem ejus proprietatem sibi separatim ha- a. s. t. bet, Pater vero, vi potestatis patriae, usum studium t nisi ipsa obventio in usufructu saltem consistat , vid. L. sin. Q de Ususe. 2 b L. v c. cum libera & plenissima administratione, b etiamsi filius sit perfectae aetatis. c Si vero hoc peculium sit irragulare, tunc siliuia fam. plenum ius,& si persectae est aetatis, liberam eius habet dispo. e L. o. s. sitionem d excepta testamentaria arg. f. 2. I. quis non est perm. d. M .fie. test. In imperfecta filii aetate, Pater, si aliunde filio constitu- . tus Curator non est, & ipse vult, bona ista administrare potest, a XIV. Profectitium peculium, quod citra militiae causam e-L. ποῦ ex re patris vel ejus occasione profectum, s saltem administrat s. δ. filius , etiam impubes ; g Pater pleno jure habet, & quandocunque libuerit , adimere filio potest. bX V. Emancipatione solvitur Patria potestas: qua qui- euir. dem non perimuntur naturalia iura , sed illud saltem praestatur, gut filio propriam habere familiam liceat. Ad hanc omnis artas ά . est tempestiva, qua filius consensum suum declarare potest, quem ρν. L. t. tamen in Infantibus solennitas actus supplet i ρ 'cMLXVI. Sic ergo Pater & Princeps familiae h. factus quocunque modo, in domo dominium habet, eique imper x; propior E L.i,ta. aetatem etiam diversimodὸ. Nam vocabulo Patristamilias potissi- L. ios. ρα inumJus demonstratur, i cuius pleno exercitio demum Majorem δε m. ε
nes tempestivi sunt. :XVIL Minores autem vel Puberes, vel Impuberes sunt. Ni proprie hic vocantur Pupilli , qui sub moderatoria potestate Tutorum degunt, nondum enim ex infantili, vel puerili imbe- 'cillitate rebus suis praeesse possunt: cum & adultis plerisque privatam domum suam coercere haud minia arduum sis , quam pro. ςst.
XVII. Puberes fusti Adolescentes plerisque exercendis de Iure Civili tempestivi a quidem sunt: si tamen rationes , a Tu. a . V. 3. δ. I. toribus de pesto ossicio ; aut a Debitoribus solutum e accipere ,
123쪽
a s. r. I. vel in Iudicio agere velint, Curatores habere coguntur. At- rar. que si etiam in aliis Curatorem petierint, Macc erint, tum ve-L durat adolescentia, administratio illis non committitur, licet bene rem suam gerentibus. Iure autem Imperii moder ν έ. no Magistratus ex officio invitis quoque Adolescentibus dat C e L. 3, 1 D. ratores per Rec. Imp. de anno is 48 de I 377. tit. 32. 'Totum autem Ius cujusque Patrisfamilias consideratur aut quemadmodum quid ejus si, aut quemadmodum rem suam cCnservat, aut quemadmodum alienat & amittit, dicente in L. f., D. Ulpiano. Nos saltem in transcursu , circa haec tempestivitatem aetatis considerabimus. Acquisitio ergo rerum isti demum xl xi, competere videtur, qua homo animo re voluntate pollet, adm- .. que intellectum N affectionem rei habet. Verum cum Ius illud,
. quod Societatem dirigit, aeque Infantes, & illi proximos, mesa' bra agnoscat; inde subvenit illis, suppletque detectum aetatis , ut vere acquirant, ne litterim id, quod infanti quomodocunque ob
venit, ab aliis injuste occupetur, aut dominia rerum, quae ex na' turae jure fluunt, aliquando esse non possint, quod contra naturan Π, 3, ε. est. Hinc non tantum ex jure gentium, quod Grinius existimat,
id deducitur, sed ex ipso Jure naturae, quod etiam Jus Civile,
quamvis varia sub ratione, agnoscit. Atque hoc quidem aliquo casu etiam solain insaniisem aetatem tempestivam habet sine juris supplemento, ita ut Insanti rei donatae vacua possesso tr a L 3. Cis dita corpore quaeratur r a imprimis si res talis sit, , ad quam Infans habere possit affectionem. Pupillus infante major, c. n.Ua. DI. Omnem possessionem acquirit, sine supplemento; & s affecti M. 3. lis. t. nem & animum habet, per possessionem etiam dominium. ιν δ Ubi tamen periculum obligationis subest acquisitioni, e ut ςst hereditate, f ibi tum pupilli. tum adolescentes qui Curato sis. D. E. rem habent, sine Tutorio aut Curatorio supplemento intempe-Pus stivi sunt. ἐ
XX. Sic ergo constat Infantem etiam habere dominium , . . sciliciet modo, quo acquirit. Itaque Infuas quoquc habet d
124쪽
mini iuri, non saltem ex supplemento Juris gentium; sed verὰ et- vid. Oe II. iam de Jure naturae. nam quicquid ex dominio habent, illud plene habet, ita ut eo ipso alterius id non sit. Dominium autem '
quod sic latius pro omni Jure in re accipimus est illud jus quores nostra est : a quo usus juris adhuc alius est, quem etiam t naen plenum habet Infans, alio saltem dirigente. XXI. In alienationibus tempestivitas aetatis consideratur vel in actibus inter vivos, vel mortis causa. Inter vivos illa demum aetate alienare possunt homines, qua liberam rerum suarum administrationem habent. Unde cum illa Minoribus Curatorem 3 habentibus, & Pupillis iure ademta sit hactenus, ne sine auctoritate te consensu Tutorum N Curatorum suorum alienent, & per D. - isa. hoc conditionem suam deteriorem faciant; sequitur nullo modo, tur. ne quidem ex causa necessaria, ' illos solos alienare posse, nec A. L. s. g. dominium, aut aliud jus in re, transferre in accipientem. Qui idem a iuris effectus est etia,si vel Minores ejusmodi & Pupilli. cum con-
sensu Curatorum Se auctoritate Tutorum, vel Curatores & Tuto- ..ι. res soli. vel Minores Curatorem non habentes, aut veniam aetatis L. 3. Cod. de
adcpti, ' immobilia, de quae his aequiparantur, sine Decreti interpo-'' εsitione alienaverint. Senectus autem ad donationem faciendam sola non est impedimento, rescribunt Impp, A. A. Unde quod teti . DA . Menochius Gib. e. pras. s. n. a30 scribit, Senex dum donat, do- deamn. rerinare dicitar m/rtu causa, per L. s. D. de M. C. Donat. id intelligit de Senibus, qui adeo gravantur, ut non possint superessegocio pertractando. ati sic
XXII. In actibus mortis causa puberes etiam tempestivὶ de rebus suis disponunt, eum ultima voluntas semper revocari possit: unde valide testari, codicillos condere, a mortis causa a L. r. ' donare possunt. Si tamen donatio m. c. per rei traditionem sat AE f 'ci Minore Curatorem habente, ipsa quidem, etiamsi Curatoris consciisus non fuerit adhibitus, donatio valet, ita ut secuta ejus morte plenum sortiatur effectum ; ante tamen nullum in accipientcae ius transferatur. b Senes, qua tales , non inepti testa. b arr. z. o. menti factionis sunt. e XXIII. s a.
125쪽
XXIII. Obligationes, quas nunc subjungimus, ex fassis licitia In aetate Pupillorum & minorii qui Curatores habent ita procedunt,d Pν. R. ut ipsi alios libi efficaciter obstringant: d aliis vero hi regulariter ex Mo, solitatio suo facto, sine silpplemento Tutoris aut Curatoris ne qui-
, - naturali ι tali sc. qua Ius Civile agnoscit obligatione teneane L. i. D. tur: Id tamen ex meraJuris Civilis dispositione introductum. Hi ne δε Cen . νη- ubi aequitatis aliqua ratio subest, di vel locupletior factus sit ex isto contractu eiusmodi aetatis homo, vel dolo sit versatus, s vel etiam c. , iis de teiau .gatur P judicio, g obligatio tenet; primo tamen calueerν. res. non nisi naturaliter obligatur, b unde non tam ex ista obligatione, i quam propter illam ex rescripto D. Pii oritur contra talem Actio. i . Cum alitoritate Tutorum vel Consensu Curatoru contrahentes p o. c, A. pilli & minores, vel si minorum nomine eontrahant Tutores&C h L s m. de ratores, vere & civiliter obligantur minores ; unde tamen per
j, s integrum restitutionem, si se laesos probare possunt, liberat aa. DE. 2 Justiniὸnus Imp. in Casu Legis Properandum. C. de Iudiciis. tum demum admittit, in quantum ad damnum , quod
kr. r. Is desidia Tutorum vel Curatorum contraxerunt, resarciendum ho-
bona non sussiciunt. Quod beneficiiun restitutionis, Grb-6, se I denegat Regibus qua talibus, quia si civile : Unde ad id rari quod Eduardus II l. Angliae Rex negabat, se sedere teneri, quod II, 14ν r. se minore cum Scotis ictum erat ; respondet Albericus Gentilis, 'minorem, qui iure Regnandi aptus regno est, ec' '' muneribus regni. Verum cum restitutio non in se, sed saltem ratione modi , qui hic in definitione aetatis consistit, iuris civilis
si, cum naturalem aequitatem in Edicto de minoribus Pratorem L. t. V. de secutum esse enuncia Ulpianum; si supponatur casus, quo in-- ρη- tra aetatem iure regni minorennem, ex aetatis occasone laesus su. ex sententia Conringit ' ob evidentem aequitatem nec in Remper. ς- 9- , ex iure, quod ipse agnoscit, restitutionis beneficio utitu ser absurdum putamus. In actibus Regis non regiis , sed cum privatis initis , concedere videtur Grotius restitutionem ex lx
re Civili; Vcrum cum Rex civiliter & suo iure obligatus non sit, illo jure quoque nec restitutione indigebit; naturalis au-ςM G, . . II. tem, si quae adiit, Obligatio, naturali jure restituendus erit. Si
126쪽
rcmque Galliae adducit, quo Reges illorum, etiam infantes, num 'quam aetatis benescio rcstituuntur, sed in omnibus maiores iudicantur. Quod autem subjungit de Republica ex L. 3. C. de jure Reipublicae ibi quidem dormitavit de Republica scribens, dum non attendit, Rempublicam ibi subjectam Civitatem & Municipium ' denotare, quorum res abusive publicae dicuntur, & priva. - - L. . torum ergo jure gaudentes, tanquam minores restituuntur ex Lege. XXIV. Ex delicto in se commisso delinquentem ess ca-cher obligat omnis, qui non volent injuriam patitur; quod in dubio nemo videbitur velle, cum natura laedi abhorreat. lnfans res. ergo, & illi proximus, eo gravius offenditur, & laeditur, quo magis innocens & inermis aetas ab osselisionibus aliorum remota, contra vero tuitionibus aliorum indigens est. Inde bene Vlpianus, postquam dixisset, Impaberes doli non capaces pati injuriam selere, non fac/re, addit mox, pati quis injuriam, etiamsi non sentiat potest. Sensum auicni infantilis injuriae sustinet ratio communis, & legis, magis hanc aestimans, ob sevius inserentis vitium. Itaque homicidium Infanti attcntatum c ut communem . Dd. sensum retineamus ) piaculum, ' non simplex homicidium L dicitur. Et stuprum impuberi aetati inserens , si violentum sta . fit, capite quoque punitur. Ex dclicto obligari etiam videntur . d. Carpet. Iure Saxon. Infantes, quod' 'ergeldum exigit, si contingat ho minem ab eo occidi, vel mutilari. verba ita habent: Orpr. 6.
Sed recte Carpχovius ' monet, vocabulum Infantis ibi ad ejusmodi impuberes restringendum, qui doli sint capaces. Ita in Legibus m n. His. Longobardicis non insecquens est, ut Infantes dicantu romnes, qui 'M. ι 3. n. 16. infra legitimam aetatem, i. e. XVli I. annos sunt. Ergo ex delicto, quod Lex Reipubl. notat & punit. ' obligari dicimus solam illam aetatem, quae doli capax habetur. licet culpa ad delictum sussciat. ' 14. D AR de qua superius jam egimus pari. II. cap. IV. Sunt tamen quaedam 3. delictorum,quae nec omnem ejusmodi aetatem admittunt, interdum os alienam addunt, quotu, citra ordinis studium, aliqua saltem obi- - L. , ter dannis. O P0ι- L.
127쪽
gnita imbecillitas, essiciendis rebus intempestiva est, cum ne sibi
quidem sussciat; satius autem est, administrationibus non peccaturos proicere, quam damna re, eum peccarint. VIII. In, Magistratibus legendis naturaliter tempestivitatem aetatis insinuari scribit Aristoteles, pro diversitate muni rum. Tacitus quidem, apud majores, inquit, eunctu civium, si bonis artibvi si rent, licitum petere magistraim: ac ne quidemarati distinguebatur, quis prima juventa consistitum ac dictaturas inirent. Ciijus rationem pro praesente statu approbat Machi r. Di . ad vellus. ' Deinceps tamen, annaria Deci introductae, quibus desi-1. 9 6o nitum quot annos nati quemque maPstratum peterent capcrentve.
Uν. o ambitionibus limites fuerint positi, tamen & magηηs 'pe indolem virtutu, prii quam Rei'b. prodes possit, exstincta in ριit p. s. fuis, 'lucritur in tempore Cicero. Solon omnem Juvenem , βε. G quantum υM Dρι- tia praestantem, Sonatu arcebat: ob opinionem ' vulgi, qui raro juvenes sapientes aestimet. Impuberem omnibus L. a. s. i. ossiciis Civilibus abstinere jubet Ulpianus. ' Idemque ' ante Ae R. t. XXV. annum ad reipubl. administrationem neminem admitti, ...,.ιμ nisi ex causa , tradit: ac illam aetatem in hac materia justam ' di-ηL. r./ν. de tamen ad PrOVincias & Municipia pertinere videntur. Hiscat mon. In Urbe singulis sere Magistratibus sua aetas descripta, aliaque inA Dio Quaestoria , alia Consularis, alia Senatoria, Equestris &c. erat C/ssiv μμ tamen si uocismo lex Senatorem non ei tat, inquit Seneca,
d. Vul- l X. Judex Romae alius erat a Magistratu, ' a quo demum tes. de Mae c. dabatur. N ossicium eius pertinebat ad munera publica, ' iaci ς - i' invitus copi poterat, si XXV. annis fuisset major. ' Spon'. L. γ/.do iam n & intra istam aetatem judicare poterat, modo non mia MAD. nor essct octo dcci in annorum. ' Atque ex his Assessoris sui, seu' Iudiciali, Consiliarii. aetatis tempestivitatem definit an a quo V ιδε 'Omnia modo, dubitamus Antonius Winterus peculiari tr. . t. v. d. Assessore. Re)ώie. e. X. Circa Bellum attenditur, Romae quidem, ς s coiistitutione Servii Tullii Regis ab septimo decimo anno: intra
128쪽
intra quam, eum Octavius decimum forte & sextum annum ageret, expers risti propter aetatem dicitur Suetonio. Qiii vero Mi- Hlitum vicena stipendia fecerant, Veterani erant, & honestam miti a L.ς. C. --sionem consequebantur. a De delectu militum ex aetate, brevibus, sed graviter agit Lipsius b in Politicis. νε X I. in iis quae iusto bello licent, aetati imbecilli crudeli btii. r. e. ita
talem defendere c exigunt quaedam gentium Iura. Et certum est, π. 36. seqq. inquit Florus, ' ad profligaindam provinciam maxime profecisse s G Qx. . t singularem Scipionis sanctitatem: quippe qui captivos pucror puci . iasis praecipua pulchritudinis barbaris restitiurit. Tale in consti- '
und lebeiae. Obsides, in securitatem pactionis accipiuntur etiam impuberes, d prout accipiens, si ejus sit arbitrii, commo. λή. schil
XII. Pacis & bclli commercia agunt summae potestates .. 'in' 'per Legatos. Hos aetas quoque idoneos facit. Sane Loinani Carthaginensum Legatos, e dignitatibusque ad e Liv. a. mittunt, quasi decoram aetatem Legatorum, ad suam aestimarent dignitatem. Et magis commovent majores natu Viri a S. P. R. ad Iugurtham repetita Legatione missi, s quam ante tres Ado s situst 1.Llescentes, unde non adeo serium Romanorum animum sbi sor. I. Ivώνι te fingebat. Deinde praeter auctoritatem, cauta omnino aetas hic requiritur, & sui potens, ne temeritate aliqua impingat , cum g ron& decus & utilitas mittentis in illo iregocio versitur. cffem de ἔπινXIII. De Subditorum & Civium aetate nunc despicien- 'dum. Aristoteles, dum Civem suum omnia civilia munia ferie- ,. Pol /.Lcte obire vult, de Puerc s & Senes non proprie appellari Cives dicit: illos quidem, cum snt impersecti adhuc; hos vero, quoniam vacationem a muneribus habent, & jam sunt defecti. illos tamen, a Civibus natos. Cicero h vocat d si natos reipubl. cito: de h ON . pro Plinius, i futurum populum, p. rvulasque cives. Et Athenis quidem in Cives scribebantur anno aetatis vigesimo. Romae forte 'post sumtam virilem togam. Apud antiquos Germanos quan
129쪽
domaque armis quis aptus erat, pro Cive reputabatur. Sed arma Tasitinerem. sumere non ante cuiquam moris, Civim sufecturum probavarit. Tum in ipso concilio vel principum aliquis , vel parer, vel pr incrum scuto frameaque juvenem ornat. Lec apud istos tua , ise primm Iuventa honos. ante hoc domis pars viasntur, mox resepubbca. Hodie Homagia, quibus subiectio de obsequium civile ωέ. Ritter. promittitur , praestantur ab his qui sui juris sunt, si vel proprios
Musam g ς lares sibi constituant, vel ubi majores sunt: atque ex eo verici I - ' censentur, tam originarii, quam adlecti.
, t V. Civis quicunque est, Juribus civilibus quoque fruiatur, ac munera oneraq; Civitatis subire tenetur. His maximam L. 3. 3ri in partem inservit censia, in quo aetarem signifieare uecesse ea, ut in- μ' -- Ulpianus; nam, quibu/dam, ex more recepto, aetas tri itane tributo onerentur et ut in 'riis a pubertate, ad fixa simum L.6. I 4. δε quiuium anno tributo evitis obligantur. Id tamen in aliis pa- Munerab. L trimonialibus a muneribus vix locum habebit. Personalium mune-7 si rum necessitas incipit regulariter cum majorennitate. b Ubi t Tib . d. -honor, sine administratione, spectatur, etiam impu--rat. 8 g. bes c nulneris capax est, & Infans. d Senes vero quomodo*67 I ' immunes sint, docet Cicero e in persona Catonis MajOct in tutis vacat aetas nostra muneribus tu, qua ηο r. s. D. pus nisi e viribu/ sustineri. cui sere respondet Callistratus sex dia miser. stinctione negocii. Id tamen restringitur ad suscipienda demum c L. f - ς muneras civilia ut ab iis vel quinquaginta, vel quinq; amplius 3Π' - ' natus se excusare possit. nam a Lscepto munere, nec septu di . i. C. de genario major liberatur. b
Exeus νω - X V. Tutela suo modo etiam publicum munus est: atqύς ι excusatione, nulli, cui illa recte dela- . ta, immunitas eius praestatur. Deserri autem non potest tu
Ts. ιών. tela minori XXV. i annis, de Iure Civili: cnam subest condicio, Ορ i si major fastin D rit, si in testamento minori desertur J Septu)' 1 genario autem major ab isto munere tutelae, si hoc tempore ci, . deseratur, excusare se potest. ι
130쪽
XVI. Aliter se res habet in tutela Regis & Principis, quae uti in tuitione maxime publicae personae occupatur, ita vere publicum munus est, quod extra Regnum alii delatum, ex gentium Jure committitur & suscipitur ad eam aetatem, quae eo iure rebus gerendis apta est. Ubi vero Lege Regni perpetua, vel ex procerum populive arbitrio intra regnum Tutela Principis committitur, ex Jure Civili publico res diiudicatur. XVI l. De Elei,orali tutore in Imperio nostro contro. versum est, an illi ad munus id subeundum sussciat Electoralis singulari lege constituta aetas, octodecim annorum; an ex communi jure legitima aetas requiratur. Prius censuit Arnisaeus: cui nem .ed stit in casu necessitatis, facile subscribimus, ita tamen, ut auctoritate & decreto Imperiali sit opus ; ' quod & in aliis Principibus ac --κStatibus locum habere potestia Posterius tamen regulariter Ob. ..tinet, cum nihil specialiter de tutore sit mutatum in Lege.
De Tempestivitate aetatis in actibus, qur
I. Tempestivitas aetatis ratione Societatis Conjugasis. II. Tempestivitas ad Sponsal
nium contrahendum , ratione termini a quo, IV. ratione rermini ad quem. V. Tempesti Pisas aetatis ratio
nes etatis heridis. VI. Tempestivitas ratisne So-
IIII. de Unione probum. IX. de alimentis , liberas , parentibus debitis. X. de Educatione. XL-Grammatica sininguis Fibis Hectorum Principum addisiendis ex lege A. P. XII. Tempestivitas filiorum-fam. acquirendi omnia Patri: