장음표시 사용
731쪽
ndet plurimum:nec ego id quod deest antiquitat flagito
potiusquam laudo quod est:prae'tim cum ea maiora iudicem quae sunt, quum illa quae desunt .PIus est enim in vobis,er in sententijs boni, quibus illi excellunt,quam in conclusionesententiarumquam non habenL Post inuein conclusio est, qua Gedo usuras ueloci illos fuisse, si iam
nota atque usurpata res esset:qua inuenta omneta usos magnos oratores ridemus. Sed habet nomen inuidian cum
in oratione iudiciali er 'rensi nurerem Latine Graecesu Ara inesse dicitur. Nimis enim insidiarum ad capiendas aures adhiberi uidetur, si etiam in dicedo numeri ab ora tore quaeruntur.Hoc freti ini, er ipsi infracta er amputatam loquuntur,er eos uitupreant qui πα er finita proonuntiant. si inanibu3 uobis euibusl sententijs,iure: siti probae res,lemuo ba,quid est cur claudicar aut insisteo
re orationem malint, quam cum sententia paritoe ex curames Hic enim inuidiosius num 3 nihil asteri aliud, niβut sit apte verbis comprehensa sententia: quod fit etiam ab antiquis, sed plm qui casu , saepe natura: Cr quae ualde lauduntur apud illos,ea stre quid sunt coclusa a
dantur. Et apud Graecos quidem iam anni prope C C cc sunt cum hoc probatur,nos nupπ agnovimus.Ergo En 'nio licuit ueto contemnenti diem,
versibu' quos olim Fauni,vatesque canebant. mibi de antiquis eodem modo non licebit, praesertim cum dictum non sim, Ante hune, - ut ille:nee quae sequuntur, Nos ausi res re. - legi enim, audiris nonnullos, quorum propemodum absilate concluderetur oratio. Quod qui non possunt,non est eis satis non cotem acta dari etiam uolunt. Ego autem illos ipsos laudo, idq; mera
732쪽
14 ORATOR. rito, quorum se icti imitatores esse dicunt, etsi in eis a quid des dero: bos uero ranime, qui nihil illorum nisi viatium sequuntur, cum a bonis absint longi 'ime. Quod ii
aures tam inhumanus, tams agrefles habent,ne doctisse. morum quidem uiroram eos mouebit autoritas. Omsit Isocratcm, disiipulos. eius, E phoraem Cr Naucratem: quanquam orationH Aciendae Cr ornand e autores loc
Metifim summis ipsi oratores Ie debeant. sed quis oς
mni doctiors qua acutiors quis in rebus uel inuenienda uel iudiςanda acrior Arictotele fuit s quta porro Ibo crati est aduersutus infinitus s I s igitur uersiaem in oratium ne uent esse,imneram iubet. Eius auditor T heodectes imprimu ut Aristotcles sepe significat polirusscriptor,
atque artifx,hoc idem Cy sentit,Cr praecipit. Thcophrastus Acro,iisdem de rebus etia accuratius. Quis ergo istos strat,qui hos autores non probent s nisi omnino haec esse ab bu praecepta nesciunt. Quod si ita est nec uero aliter existimo quia ipsi seni sentibus non mouentur, nihil ne eri inane uidetur, nihil inconditum, nihil curtum ilhir claudicans,nihil redundum I ii versa quidem tbrutra tota exclamant si fuit una fallaba aut breuior, aut longior.
N ec vero multitudo pedes novit, nec ullos nareeros te
nci: nec illud quod ofndit,aut cur, aut in quo obndu' intelligit: Cr tame omnium longitudinum Cy breuitatum lin sonu,sicut acutarum grassistras vocum,iudicium ipsi
nutura in auribus nostria collocauit. Vn ne igitur Bru te totum hunc lacum accuratius etiam explicemus, quam
illi ipsi qui a baecer alia nobis tradiderunt s An his cou ttenti esse,quae ab ian dicta sunt posse vis sed quid quo ro,Metri ne: cum Iiteris tuis erudit ime scriptu, te id uel maxime uiae perstexerim i Primum ergo origo, deinde causa.
733쪽
ORATOR. edusa,pU natur tuam ad extremum usus ipse,explicet
orationis apta atque numerose. Nam qui Isocratem mari xime mirantur, hoc in eius*mmis laudibus ferunt, quod uerbis solutis numeros primus adiunxerit. Cum enim viaederet oratores cum sieveritate audiri,poetus aute cura Maluptate, tum dicitur numeros secutus, quibus etia in ora tione uteremur, cum iucunditatis causa, tum ut uarietas occurreret satietati. Quod ab his uere quadam ex parte. non totam dicitur. N am neminem in eo genere scientius
versatum Isocrate confitendum est:sed princeps inuraniendi fuit Thraismachus,cuius omnia nimis etiam extitscripta numerost. Nam ut paulo ante dixi paria pariribus adiuncta, si liter definita, items contrarijs rea lata contraria, quae sua stonte ctiam si id non agas e dunt plerunque numerose, Gorgias primia inuenit: sed his est usus intemperantius. id autem est genus ut ante dictum est ex tribus partibus collocationis alterum. Horanterque Isocratem aetate praecurrit. ut eos ille moderatisane, non inventione vicerit. Est enim ut in transferendis,
sciendus uerbis triquidior, sic in ipsis tu eris sedatiaon Gorgias auicin avidior est generis eius er bis 'stiuiis
editibus sic enim ipse censit insolentius abutitur, quas Jsocrates cum tamen audiuisset in T hessalia adolescens
senem iam Gorgiam moderatius imperavit. Quinetiam se ipsi tantum quanta aetate procedebat prope enim cenatum coscit annos relaxarat a nimia necesitate no eroarum:quod declarat in eo libro,quem ad Philippum Mais cedonem scripsit cum iam admodum esset senex: in quo dicit sese iam minus strvire nameris,quam solitus esset.ita non modosuperiores,sed etia se ipsie correxerat. Quom niam igitur habemns apis orationis eos principes autoα
734쪽
ORATOR. res quos dicimus,m origo inuendi es: cau a quodlκα quae sic aperta est, ut mirer ueteres non esse commotos, praesertim cu, ut fit ortuito sepe aliquid concluse aptes dicerent: quod ciam animos hominum, aureus pepulsa set,ut intelligi posset,id quod casus effudisse cecidisse iucunde, nonnum certe genus,atque ipsisibi imitandi fuerunt. Aures enim, vel animus aurium nuntio naturalem quandam in se continet uocium omnium mensionem. It
que Cr longior Cr breuiora iudicat, Cr pes hi, moderatas per expectat. Nutila sentit quaedam, ex quasi decurtata: quibus tanquam debito staudetur, os ditur. productiora alia,Cr quasi immoderatius excurretia: quae magis etiam asternantur aures: quod cum in plerisque, rum in hoc genere nimium quod est, ostidit uehemetius, quam id quod uidetur par . Ut igitur poetica,CT uerasus inuentus est terminatione auritum, obseruatione pruridentiam: sic in oratione animaduersum est, multo illud qnidem serius,sed eadem natura admonenices quosdam certos cursus, coclus lancis uerborum. Quonia igitur eausam quoque ostendimus,naturam nunc id enim erat tertiam si placet,explicemus: quae distulatio non huius instituti sermonis est,sed artis intimae. Quaeri enim potest qui sit orationis nu merus Cr ubi sit positus, Cr natus ex quo:er is unus ne si an duo,an plures,quaq; ratione coinponatur,er ad qua rei π quido,er quo loco,Cr queα admodwm ad bibitus aliquid uoluptatis afrat . Sed ut inplerisque rebus, sic in hae duplex est confoederandi via: quaru in altera est Iogior, breuior altera,eade etiam suistiser. Est autem Iogioris prima illa quaestio it ne omnino ulla nwmerosa oratio. Quibusdam enim non videturriquia
nihili insit in ea certi,ut in uersibus: r quod ipsi,qui afr
735쪽
ORATOR. mant eos esse ii eros,rationem cur sint,no queant redis
dere deinde si sit numerus in oratione:qualis si aut quais
Ies,CT epocticisne n meris,an ex alio genere quodv. Cry e poeticis:quis eo m sit,alit quimanque alijs unus modo,alijs plures,alijs omnes ijdem uidetur. Deinde quicunquesunt,sive unus,sive plures: comi nes nesint omni generi orationi , quonia aliud genus est narra di, aliud peris suadedi, aliud docedi. an distares naemeri cuique oratiorinis generi accomodentur. Si comunes,qui sints distaresqd intersit,et cur no aeque in oratione atque in uersu nua merus appareat. Deinde quod dicitur in oratione ninmeis
rosis,id utrum numero solii efficiatur,an etiam uel compositione quadam,uel genere uerborum an est suu cuius; que, ut na merus intervastis, compositio uocibus, genis sipsum uerborum quasi quaedam frina er Iumen oratioαnis apparea sitq; omnium Jns compositio, ex eus Crnwmerus esciatur, Cr ea quae dicuntur orationis quasi fimae cir lamina,quae ut dixi Graeci uocant At non est unum,nec ide,quod uoce iucundu est,er quod
moderatione absolata , er quod i inminutu genere ueraboriam: quanquam id quidem finitimum est numero,quia per se plerunque perfictum est,compositio aute ab utrarique diser quae totastruit grauitati uocwm,aut Ruuituti Haee igitur fre sunt, in quibus rei nauma quaerenda sit. Esse ergo in oratione numeriam quendum, non est disis ficile cognoscere : iudicat enim sensius,in quo iniquus, quod accidit non agnosceres cur id accidui reperire neri queamus. Neque enim ipsie uersus ratione est regnitus, sed natura atque sensu, quem dimensa ratio docuit quid
acciderit:ita notatio naturae Cr animaduersio peperit drintem. Sed in uesbas res est apertior: quanquam etiam amoris
736쪽
ris ORATO R. modis quibusdam cantu remoto soluta esse uideatin ordatio,maximes id in optimo quoque eorum poetarum,qui
rimi a Graecis nominantur: quos cum eantu stoliauearis,nuda pene remanet oratio. Quoruem similiabunt quaeis
dum etiam apud nostros:uclut ille in T hγse, Quemnam te esse dicam qui tarda in senectute.er quae sequuntur:qus,nisi cin tibicen accesit,orationi
sunt solutae simillima. At comicorum senarij propter similitudinem sermonis sic sepe sunt abiecti,ut nonnunquam vix in ses numerus Cr versus intelligi posit, quo est ad
inueniendum discilior in oratione numerusquam in uersibus. Omnino duo sunt que condiunt orationem,uerboα rum,numerorurnis iucunditas. In uerbis inest quasi mrateria quaedam,in nugmero autem expolitio . sed ut caeteris in rebus,nec itatis inuenta antiquiora sunt, quam uoluapcitis: iri Cr in hac re accidit, ut multis seculis ante or tio nuda ac rudιs ad solos animorum sensus exprimendos fuerit reperis, quam ratio numerorum causa delestitiois nis auriam excogitam Itaque cT Herodotus, Cr eas μαperiors aetas numero caruit, nisi quando temere ac foratuito:Cr scriptores perueteres de numero nihil omnino, de oratione praecepta mula nobis reliquerunt. Nam quoder Acilias est cir magis necessarium, id semper ante coagnoscitur. Inque tralata, aut*ti, aut iunm, uerbasiis cile fiunt cognici,quia umebantur e consuetudin quotia dianos sermone. numerus autem non modo depromebratur, neque habebat aliquam nec itudinem, aut cognaistionem cum oratione: imque serius aliquanto notitus Creognitus, quasi quandam pube tram, Cr extrema linearimenta orationi attulit. Quod si Cr angusti quaeda atque conciba,er alia est coad er dirusa oratio, necesse sid non
737쪽
ORATOR. Irs id non liternum accidere natura, sed interuallorum Ioniugorum er breuiu uarietate: quibus implica atque peramisti oratio,quoniam tam Itibilis est, tum uolubilis, ne eesse est elusimodi naturam numeris contineri. Nam eis euitus ille quem sepe iam diximus,incitatior numero ipso frtur, Cr labitur, quod perueniat ad finem et in m. t. Pers stuwm est igitur numeris astri lam orationem esse debere,curem euersiibus: sed hi ninieri poetici ne sint, an ex alio genere quodam,deinceps est uidendium. Nuictus es
igitur nu merus extra poeticos, propterea quod desinita sunt genera numeroram. nam omnis talis hi, ut unus sit e tribus. Pes enim qui adhibetur ad n eros, partitur in
tria,ut necesse sit partem pedu aut aequale esse alteri paristi,aut altero tanto,aut sesqui esse maiorem. I Q sit aequalis
dactγlus, duplex iambus, sesqui paean, qui pedes in
orationem non cadere qui possunt quibus ordine locutis, quod efficitur numerosum sit nec e est. Sed quaeritur quo naemero,aut quibus potifimum sit utendum. I ncidetare uero omnia in orationem etiam ex hoc intelligi potest, quod nersus sepe in oratione per imprudentium dicimus, quod uehementer est uitiosum sed non attendimus,neque exaudimus nosnetipsos. Senarios uero, Cr hγponacteos effugere vix posiwmus. Magnam enim partem ex iambιs
nostra constit oratio. sed tamen eos versus facile agnoscit auditorsunt enim inrufinu. I nculcamus autem per imprudentiam sepe etiam minπl usitatos, sied tamen versus, vitiosum genus, Cr longa animi prouisione si glandum. Elegit ex multis Isocratis libris triginta fortasse uersus Hieron mus, Peripatcticus in primu nobilu, plerosque
senarios, sed etia anapaesta. , quo quid potest este turpiusseisi in iligendo 'it malitiose: prima enim fallaba deviis
738쪽
, ORATOR. pia in primo uerbo sententiae,postremis ad uerbum priamum rursus sis abam adiunxit insequentis. Ita fctus est anapaestus is qui Aristophaneus nominatur. quod ne acricidat,obseruari nec potest, nec necesse est. Sed tamen hiecorrector,in eo ipso loco quo reprehedit ut a me animaduersum est studiobe inquirenti in eum immittit imprudes ipse senarium. Sit igitur hoc cognitin,in solumata uerba inesse numeros, eo Dins 4be oratorios qui sint poeis tici. Sequitur ergo,ut qui maxime cadant in orationem aptam numeri,uidens in sit. Et sunt enim qui iambicum putent,quod sit orationi j illimus: qua de eausa fieri,ut iupotifimum propter finalitudinem ueritatis adhibeatur in sabulis, quod ille iamlicus numerus hexametrorum magniloquentiae sit accommodation Ephom autem leuis ipse orator ed profectus ex optima disciplina,paeana staquitur,aut damium: fugit autem spondeum Cr trochaeri
n. Quod enim paean habeat treps breueis,ductγIus auteduas, breuitate Cr celeritate Bllabarum labi putat uerba procliuius:contras accidere instodeo er trochaeo,quod alter e longis constiret, alter e breuibus fieret: alterumnis:s incitatam,alteram nimis tardam orationem,neutram temperatam. Sed Cr illi priores errant,er E phorus in culpa est. nam Cr qui paeana praetereunt, non uident motitifimum a sese numerum, eundems amplifimum praetoriri. Quod longe Aristoteli uidetur secus,qui iudicat horoum numerum grandiorem,quam de6deret soluta oras otio: iambum autem nimis e vulgari ese sermone. Ita ne que humilem,nec abiectim orationem,nec nimis sim Crexaggeratam probat: plenam tamen eam uult esse grauia talis, ut eos qui audient, ad maiorem admirationem possit traducere. Trochaeum autem, qui est eodem statio quo
739쪽
o I: A T O R. 7ir quo chorem,cordacem appellat, quia contractio er breis vitas dignitatem non habeat. Impaeana probat,eos aitvri omnes,sed ipsos non sentire cum vnntur: esse autem tertium, ac medicis inter illos, sed inscios eos pedes esse,ut in cis Angulis modus infit aut sesquiplex, aut duis plex, ut par. Ins illi de quibus ante dixi,tantummodo moditatu habuerat ratione, nullum dignitatis. Iambus enim et ductatus in versum cadunt maxime: iras ut uerissum fugimws in oratione ichi sunt eutandi continuati pedes. Aliud enim quiddam est oratio,nec quicquam inis nucius, quam ilia uersibus. Paean autem minime est aptus ad uersi ,quo libetius eu recepit oratio. Ephorus veronestondeu quidem, que fugit,intelligit esse aequalem dari Δγlo, que probat: γllabu enim metiendos pedes,no inoteruulus existimat: quod idem scit in trochaeo,qui tomis poribus er interuauis est par iambo: sed eo uitiosius in orationedi ponatur extremus,quod verba melius in Hulabas longiores cadunt. Ais haesiquae fiunt apud Aristo telem,eadem a T heophrasto, Theodectes de paeane dia tur. Ego aute sentio omneis in oratione esse quasit pera flos Cr conlusos pedes. Nec enim efugere possemus animaduersione i semper isdem uteremur, quia nec nu merosa ese,ut pocma: nes extra numeru,ut sermo unugi est,debet oratio. Altera nimis est uinctum,ut de indi stria fictu appareat:alteru nimis Asolatu, ut peruagatu ac uulgare uideaturi ut ab altero non delectere, alterum oderis. Sit igitur ut seupra dixi pertam ex temperata numeris,nec disolum,nec tora numeros paeane maxime quonia optimus autor is censeo sed reliquis etiam n meris quos ille praeterit,teperata. Qisos autem numeros cum qssibuli nnqga pulliram n ceri oportea nunc diazZ cen
740쪽
ORATOR. cendum est, etiam quibus orationis generibus sint quicue accomodati iuni. lambus enim frequetiysimus est iniss quae donipo atq; humili sermone dicuntur: Paean autein amplioribus,in utros daciditus: ita in naria ex pιτα petua oratione hi sunt inter se nocendi ex temperandi. te minime animaduertetur delectatio ius auctipium, Crquabundae orationis indu fria: quae latebit eo meto,si Cp uerboru Cp sentctiaru pondo ibus ut str. Nam qui audiunt,haec duo animaduertunt, Cy iucunda sibi cenasent,uerba dico, sententias: ea, dum animio attentis admirantes excipiunt, fugit eos Cy praetervolat numerarim: qui tamen si ab Fct, ilia ipsa delectarent. Nec veron in us is cursitis rit numerorum, orationis dico nam est Ionge aliter in uersibus) nihil ut fui extra modumam id quidem esset poema. Sed omnis nec claudicans, nec quasi fuctuans Cr aequaliter costin tres ingrediens, nummrosa habetur oratio. Atque id in dicendo numerosium puuntur, non quod totu conmt e numeris, sed quod ad n meros proxime accedit: quo etiam deficilius est oratione ut quam uersibus: quod in illis certa quaedam Cr definita
lex est, qua sequi sit necessen in dice do aute nihil est proopositu, nisi aut ne immoderata, aut angusti, aut dii oluisis, aut fluens sit oratio. Istis non sunt in ea tanqua tibia cini percusiionu modi,sed uniuersa coprehensio, Cr st
cies oratiotita clausa, Cr terminuta est, quod uoluptate aurium iudicatur. Solet aurem quaeri, toto ne in ambitu verbora numeri tenendi sint, an in prinita partibus alcain extremis. Plern enim essent cadere tantu numeros e oportere, terminaris sententiam. Est aure,ut id maxime deceat, non id solum pone dus est enim ille ambitus, non ab ciendas. Quare eam aures extremum serverex euctent.