장음표시 사용
191쪽
est optabam, ut Lectores incor et benevoli, nuIIa
opinione praeconcepta, eXcipiant haec, ConneCtant, compleant.
Alia quaestio, quas in hac lections averti non pol est, s contagio illius typhodis morbi movetur, quod
mirum est, cur neque a medio illorum temporum per Spicacissimo sexpertissimo, neque ab ejus discipulis, Vel quΙcunque Pseudohippocraticorum operum RuCtore Sunt, Neque a posteris adeo compluribus medicis , Vol obiter etiam, Commemoratum sit nihilosecius historiarum scri-Ptore Coaetanei, ut AucYD1DΕs et paulo recentiores auctores, ut ARIsaeo ΤΕΕΕ ''), illius mentionem tali ritu jiciunt, ut se etiam tum trita si vulgo cognita suisse ideatur. Fateor, quas circa hanc disserentiam expo S1la hactenus mihi occurrerent, ad rem expediendam Parum satisfecisse, neque ullo modo eum me Sentio, qui absque audacior aliqua conjectation dubitationem illam e medio possim tollere. - Omnibus temporibus, ut historiarum conspectus docet, nostra aetate minime
excepta, etsi opiniora contagionis in morbis divulgati dis ossicacia inter populum dominaretur, medicos inter nonnulli exstitserunt, iique aspo diligentissimi ac in
Ceri natura scrutatores, qui in peste et similibus mor bis typhodibus consortium aegrorum nocere utiqu et ConStanter negarent, utut Vulgaris et confirmata, Vel quaB magis quibusdam defensoribus placuit, in Vete Tata Θn tentia ipsis esse opponeret. Prasterea PasSim graSSata StSaevissima aliqua et funestissima constitutio typhodes, qua Iis illa, quaedusΥ1K1Λxo imporatore per totum Orbem BgataeSt, in qua contagium aegris manifesto nullum SubeSSet,
quamvis aliis pestibus, in quibus illud ex omnium con
192쪽
sossu vigoret, simillima existeret Quam in compara tionsm Venia sit, modo dictae uis, cujus meminisses e toroquin Non facile quemquam piguerit, praecipua PhaΘ- inomona brevibus secundum nocOPH 'λ commentarios
Morbus ills cujuscunque oneris homines corripuit, sexui nulli parcens, eque aetati partim aestate inva sit, partim hiemo, nihil ius discriminis erat in habita tione, lege, Victu, indole studiis etc. Ortum ducebat
ex Aegypto, incolis Pelusii, quod propis insalubri
tatem antiquitus infamatum fuit, inde per orbem pestis divulgata est. Ac certa lege proced re statumque dierum interyallum in unaquaque rogioris exigere Videbatur; neque insula ulla, neque Spelunca, neque VertiCOmontis, neque ullo terrae angulo abstinuit semperque ab ora maritima incipiens in mediterraneas plagas Ser pshat Obversabantur in morbum pronis speCtra dae monum terrifica febris plerisque repentina, sed calor modiocris, nullaque inflammatio existebat pulsu appa robat bonus. Sed odsm Vel poster die nascebat tinbubo, circa inguina, axillas, aures, semoras APP3ΓΘ bant etiam carbunculi teterrimi, atras pustulae entis magnitudine etc. Exinde alii gravi et continuo Veterno, alii oracri deliri capti; utriquo his congrua patiebantur. Illis oblivio aderat omnium, quibus 8Sueverant,oliam cibi, unde cura destituti necabantur inedia. i, delirantes, vigiles, phantaSmatibus aeriis at citer per turbabantur, atque cum horrenda vociferatione se in lagam dabant, praecipites Saepe et nacti aquam ardebant se in eam dejicere, non potus dosidorio multimBre petebant), sed mentis affectione adacti. Ipsa lues nullo modo sanis afflabatur accessu, nam nec medi CuS nec Popularis quisquam morbum contraxit tactu an guentium quandoquidem multi qui etiam alienos et
193쪽
curabant vel Aspeliebant, Praeter opinion m salvi perstabant mulli rursus nulla data ansa morbo correpti protinus intoribant etc. se Haec B Occamus. Multa sunt in doctrina de contagiis popularium morborum obscura et ambigua adhuc Veritas opinionibus et experimoniis tot tamque disserentia enuntiantibus sub mersa certissime et hic toti et i ρα σφMEρη di κρισις
Nolandum est et iucundum lectu, quod ΗΠcYDIDES Circa eos innuit, qui ex morbo SuperSlite evaserint. Sanabantur, ut manifestum est, in Cero naturae senesi cio. Nullus hic anguor secundarius, nulli aut perpaucis recidiva invasio Convalescentes , utut dirissima per pessi, alacri et Sereno animo erant laeti Vigore revi viscentes, rebusque humanis restituti vitam recentem, exoptatam Salutabant; plena et Sincera gratissima ques novi roboris et sanitatis integrae perceptione fruebantur, ac intentiore studio et patientia ossicia sua quis ius resumebant; quasi inquinamentum quodvis naturam im podisiis ot insidiosum 10liciter abstersum fuerit et ut1 ditus Apurgatum. Instaurata Simul erat in pector humano benevolentiae et Charitati facultas, qua bene u piebant hominibus, neque aliorum miseriam a se alienam
putaroni. Simili fortuna, qui x typho contagioso
bit, et ipse, ut THUcYDIDES , morbum quondA PEPPES sus. Cito ire restauratae, corporis et animi Vigor pri-Stino saepe superior, jucundissima gustati Voluptatum quarumCunque Corpori paratarum, Concocti optima, torositas multis major, animi Vero ad suaves et placi das emotiones insignis propensio etc. '). - Et si re
70 In memoriam hic revocamus, typhum, quem nostri Vulgo diCuut, aionnullis salutatum jam esse ut conamen instaura-
194쪽
licta vita singuIorum hominum privata, ad publicam
valstudinem contemplandam ConVertamur, post Perniciosissimas morborum Constitutiones, post densa fune rum agmina, mox a desinente calamitat nullam saeped preliendimus hominum penuriam, quasi damna gentis humanae uberiore foecunditate laetius compen Sarentur. Sic Roma 'Ab, peste saevissima urbsem et agrum Cum
trienni pernicie depopulata a. 29 a. h. n. , nulla
animadvertebatur incolarum attonitatio quin etiamsi in termedio tempore in colonias condsndas mulli disces Sissent, Sequenti anno Iustratio populi instituta maiorem frequentiam exhibuit, quam quas ante Iusem exstiterat. Haud aliter etiam eo quo nunc vivimus tempore Contigit. Post morbum enim populars intor atrocia belli longe lateque Vagatum, agmine homilium absumto neu liquam mediocri, Statim ubiqus sors terrarum numeri
hominum citat passu accrescebant, quaeque nuper sacta erat actura, abunde reparata agnosCitur.
Ad hanc generis humani copiosam post publicasojus modi calamitates progeniem alludere Videtur vi Dius λ, ubi post pestilentor cladem Asginae insula circa a. 1200 a. h. funestissimam, ingontiqus multi tudine mortalium direpta, hominum agmina fingit for
inicarum instar ex terra prodiisse luculento testimonio, socundarium illud humanae oecunditatis augmentum jampridem comparuisse et cum admiratione fuisse animadversam. Est ubi ad damna reparanda adminiculo magis manifesto usa fuisse videtur providentia divina. Ita qui dem, ut ex compluribus exemplis, quod proxime ad manum est,' depromamus, EVAGR1υ 'δ narrat, in o
tionis spolitaneae morbum voIutorium vocant, quasi integratorium , Sive an Cipitem naturae contentionem, qua Communis vitalium facultatum vigor reficiatur , vel in melius promoVeatur, instrumentorum autem compages et virtus simul tu integritatem iudicetur.
1 Liv. ist. X, 1. 32. 72 Metam L. VII, 642 s. 73 mist ecclesiast. L. II, c. i. Bibl. Max Patr. T. XI.
195쪽
pulari lue, quas ex imbrium paucitat si alimenti boni
penuria a. 454 p. h. n. per Asiam minorem grassa retur, famem iis, quibus Vita suppeteret, divino bene scio levatam esse. Quippe, pergit Piu auctor, anno terili et Tosio illo alimonium non aliter atque manna olim Israoliticis delapsum dicitur, et insequenti anno
fructus maturos terra sua sponte produxisse. Sic ille.
Qui vero do progonis illa mirific aucta rationem sus cientem si dors sibi videntur, dum simpliciter statuunt,
Veneris studium, praegressa lue inter homines auctum suiSSe, Vereor, ut circumspecte Sati atque intentius rem Perpendorint Partim enim magnitudinem et varietatem causae ex inserior et angustiore loco, minimeque in genti animo contemplantur, partim re vera dissiculta tem nullo modo sustulerunt; nam ne hilum quidem
hujus argumsiit auxilio proficimus. Mihi oro in tali
Terum conditione haec nata est sententia Studium eruenda veritatis laudabit est et generosum ac proprie humanum, dumne in o obliviscamur finium, quibus Scientias humanas spatium divinitus circumscriptum est. Ubi montis cisi naturam rerum perspiCere ConCESSum non est, divinam sapientiam praestat admirari modesto et Cum pietate venerari, quam ingenii modulo Potos et Superbientes, rerum absconditarum revelationi inhiare. In erroros nim deducti, paulatim ad inanes devenimus, specie quidem splendentes, sed momento dilapsa argu mentationes a coeca caligine mens obnubilata demum rosipiscit imbecillitatem naturae uae agnoSConS.
Sed tempus est, ut ex diverticulo, quo historiarum scriptores nos doducebant, in Viam medicinae redeamus. Praetermissis scholae dogmaticam sectatoribus, quippe
196쪽
d quibus lauca dispersaquo tantum, innotuserunt, . in
certa simul, nequ scrutandi studium nutrientia, ab H1Ρ-rocnΛΥΕ Statim ad HERAcLIDΕΜ descendamus, BCta em piricae principem, medicum suo tempore praeStantiSSi
pserit' omnia teperdita sint, apud CAEL 1UM AURELIANTIM' Commemoratur; inde quae commoda ad usum nostrum sunt, repetenda si Praetorsa ab omnibus sere, qui ejus mentionem faciunt, magnopere laudatur, Tar'tim i, diligenti orsem Materiae hodicae scrutationem, ob causarum etiam in morbis non contemtam ut OS
illi sociae erat, indagationem, ob voritatis studium et sincori talom, denique ob modondi ration si iustam et sagacem GALEX. deiunio quid in imperando in quar tana sobrs nimis dicitur indulsisss, ad 0oqus in damnum
aegrotantium Ceteroquin pii usum tum internum, tum eriternum, qui antea Sat rarus et parcus fuerat, frequenter admisit si magnopere commendaVit. Phreniticos autem quomodo associos scripserit AE-Lius , infra videbimus promiscuo loco obscuro habebat. Statim a Cura suscepta clysma injicore sol sebat, dein sanguinem ex Vena mitterct J. Notatur a CAELIO, quoniam non distinxerit, quibus maxim conferret, et ubinoesro fortes. Altero die alvum iiserum sublustiat, id qu quotidie, quamdiu morbi Vehementi perseVeraret. Caput simul orasum lauri decoctionibus fovebat, post hac oleo rosa eo infricabat. Imponebat praeterea Cata Plasma ex farina, aqua mellita, iride illyrica, oleo en
74 D. m. actit. 1, 17. 75 De scriptis deperditis, medendi rationa et Virtiatibus ΗΕ ΠΑ- CLIDis collegit inulta CLARI cus Hist. do a medec. T. II. L.
197쪽
tisci ot caIam aromatico Capiti et naribus modica m ntum quoddam compositum, nonnihil calefactum si portlahobat, quod ingrediebantur eucedanum, Opium,
Castoreum, oleum amygdalar. marctP., Cetum et oleum
iridis Circa haec et alia a CAELIO, pro more ipsius, ut qui spugnantia inter Se commiscuerit etc., acriter perstringitur. Simul papaveris ac serpylli decoctions se vehat ad somnum conciliandum. Bibendam dabat muΙ
Sionem papaverinam Cum mulso et dia Odio, Vel ad VerSu tussim, pectoralem aliquem potum. Declinantὐ malo jusculum gallinaceum Vel Succum tisanae, hordei, Vel oryzae propinabat, serius panem Concedebat levio rem et carnses en et facile nutrientes. Vidit otiam a sordibus intestinorum natam phreni tidem. Ubi talo originem suspicaretur, praeter modo dicta adminicula: clysma, CataplaSm etc., PUΓg3nS medicamentum exhibebat, cui scammonii aliquid nos Set Venaesectionem vero mittebat. In aliis, quibus non universalem sanguinis plenitudinem inesse Censeret, sod caput solummodo humoribus CCupari, venam fron tis secabat. Illos deniqu phreniticos, quorum morbum ab humoribus corruptis derivandum judicaret clysmate immisso et aquae larga potione, interdum etiam vino
mollito, si Chio si Rhodio curabat, primum ens di
Phronitidi votoros, inde ab HIPPOcRATE, Iethar gum eadem ratione habebant oppositum, qua recentio res febris servosas duplicem speciem dignoscebant, tum BRm, qu3 Cum erethismo, tum quae cum torpore in codat. Nostor ' hanc asgritudino seri putabat a mul
titudine crassorum crudorumque humorum, a medendi causa Clysmata Qxhibebat, cum decoCti herbarum ama rarum parata Propitiabat simul Castoreum et aquam
Salsam et pithymum, guttatim infundens aput autom
198쪽
posca fovehat, in qua lauru esset decocta et ruta ra sis quoque capillis ungebat castoreo vel spondylio taceto cum leo Veteri et cataplasma resolvendi gratia sup0rhabebat e sarina, posca, absinthio et nitro para tum Dehinc, capite deraso, sinapi cum nitro et fico, et clysmata eadem adhibebat. Ut humores phlogmati cos ex cerebro derivaret, masticandas dabat radioses acrioros, et balanos immittebat, si alvus enomati non cessisset; et totum Corpus aceto et oleo perungebat, sternutatoriis idem concutere studebat, et odoramentis castorei et spondylii, aceto acri soluto um, excitare. Ubi humors depravatos in causa haberet, aquam dulcem aegro Crebram porrigebat, Similiter atque phrseni licis sub hac conditione , dein I Vinum, post hae acΘ itum cum melle, ad Vire tuendas, tunc juscula tonuia Ox carnibus avium, et Sertu ab his , declinante morbo, oryzae vel hordei decocto alpha et pane cum radicibus paulo acrioribus, quibus tenace humors incideret. Copiam et opportunitatem medicaminum et alimon torum plerumque infusicienter aut plane non notatas ab ΗΕΒΛcL1D habemus; praeterea non liquet, an CAEL1 Us invidia si sprohondondi studio hanc silendi rationem, qua omnino, etiam uti ad nos descripta pervenit, seno convenientia et experientia Perenni comprobata multa habot foris iniquius tractaverit. Certe ex his apparet, mΗmoriam medici Tarentini neutiquam esse abolendam. Quantopere Vero adjumentorum supello inde ab H1p PocRAT ad ΗΕRAcLIDEM Sque adaucta fuerit, etiam si non moneamus, cuivis in oculos incurrit.
199쪽
a Ch. n. , inter Romanos, ut probabile Saltem est, s dicinam faciens. In arte sua prae Ceteri HIPPOCRAΥ1set AsoLEPIAD1 Vestigia premit, illum in prognosticis si
causis eruendi tam studiose secutUS, ut ad Verbum Iu
rimis locis roddidserit huic circa curationem praecipiendam plurimum debet, tamen ut passim dissentire non dubitet. Sectae cuiquam ex iis, quae tunc florerent, nullo modo impensius et addictius adhaerobat, id quodox praefations libri colligitur. Nam de causis et rations interna morborum multa depromebat a dogmaticis in
cura exponenda empiricis et methodicis maxime assen tiebatur; est Vero, ubi omnes perinde refellit. Statum autem typhodem, Similiter C HIPPOCRATEs, primarium quidem agnoVit, frequentius Vero Secunda
rium absebat. Ut priores, ita et ipso phrenes in
compellat s. insaniam acutam, ubi Cum quadam exa gitatione motuum, vigiliis, inquietudin etα, malum in cederet; et hargum Vero, ubi cum febre gravis in somnum delatio conspicua esset f. nerv. Stupida recen tiorum . Utramque mali varietatem febribus promiscus observabat accedentem, ita tamen, ut propius plerisque phronitis instarest, multis demum in Iethargum OnVersa. Ex iis, quas ex HIPPOcnAae discerpsit, quaeque Supra jam notata fuerunt, potiora Solum repetemuS, maxime Voro, ubi a nostro additum aliquid fuerit, vel accura tiu expressum; et quum plura apud eum legantur O Stro proposito non incongrua, sinibus autem opusculi ampliora, Saepius in hoc quam in aliis auctoribus ad ipsam fontis ubertatem lectores relegare CoaCli erimu S. Ouum variae febres sint, quibus insania acuta Sub nascatur, illaeque variis anni temporibus adjunctae apparet, Phrenesin peculiari cuidam tempestati adstrictam non 8Se. Interim si compertum habetur, plurimis morbi auctumnum implicars, eundem ero pestilentibus quam Cetera anni tempora magis patere, cujuscunque ii generis sint, utpote variis rationibu nocenteS: ToSSit
200쪽
aliquis suspicari etiam de majore phrenitidis roquontia
auctumnali Prctetere auStrina tempestas praecipue ob noxios reddit, aure enim hebetat, Sensus tardat, capi iis dolorem inducit, totum corpus ossicit hebes, humi dum languidum Hipp.). At si a prima hiems austes ad ultimum e continuariant, phrenitides speciatim quam colerrim rapiunt, velut et laterum dolores. Inter aeta tes, quae Constans dicitur, maxima utitur lethargi et
phronitidis insaniae propsensione 'b.
Circa origine Vero ac Symplomata utriusque mali, quod a materia incongrua cerebrum adssectante gigni pu tabat, hae maxime CKLsus memoriae prodidit. Ante sebres si caput grave St, aut ex somno oculi caligant, aut frequentia Sternutamenta sunt, ad caput pituitae impetus timeri potest, atque ex hoc semite soporosus ali quis assectus '). Cortiora vor habentur Signa, ubi se bris accesserit. Tunc uim insania protinus erispectanda est, ubi expeditior alicujus, quam uni fuerat, Ssermo est, subitaque loquacitas orta, et hase ipsa solito nuda olor ubi rara et vehemens respiratio, utSUS CODCitatuS, praecordia dura, tumentia. Oculorum quoque 'equens motus et in capitis dolore snsbras oculis offusa Θ, vel citra dolorem quemquam Somnus ereptus O Vigilia Continua vel Contra Consuatudinem rostratum corpus inventrem, etsi non doleat abdomen nec non inso itus, robusto adhuc corpore, dentium stridor, insaniae Signa sunt. Eandem notam habent abSCeSSUS ante IUB SUP-purent, manent adhuc febre subsidentes, nec non auris dolor acutus, cum febre acuta et Vehemente 7' . Non omnis sero desipisntia labrilis ebs phrenitis vocari, minimeque ea, quae reris esse consuevit, in AccesSione Summa, quaeque levat impetu cessat illa enim reme
dium aliud non dosidorat, quam quod febri curandas convenit, sed phronitis tum domum agnoscitur, ubi On