Artis medicae principes de curanda febre typhode : comparatos in conspectum historicum / dedit Franciscus Ochs ; praemissa quaestione de auctoribus Graecis circa notionem affectus typhodis dissentientibus

발행: 1830년

분량: 610페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

231쪽

Ios portendit, . quasi aliquid apprehensurus, mel se tra cturus, quod aut oculi, inhaerere aut ante eos volars ipsi vid satur Facios quibusdam collapsa mes Historta;

genarum rubo perstanS aut per intervalla in pallorommutatus; capitis Siccitas, quae statim ebibat Omonii Iiquorem; sentium stridor gutta Sanguinis auxillae per uaros destillantes capitis incontinentia, Cum aurium in tentione . quasi exaudiat aliquid; situs corporis invere cunduS, pedes continuo ex alto demissi, Virium Vani ac frustranei conatus articulorum torpor arreptio et Con treCtatio cooperimentorum, a pedibus ad superiora , Alvi fluxus p urinae aqueae si biliosa cum nubeculis mali ominis Posthac sacies quibusdam mortui similis, iliis cum collo tumidula manuum tremor, pulsu Celerrimus, obscurus ac tremulus et debilis, quandoque deficiens, et in similitudino olso destituti luminis marcsescensi hy

tractio singultus, linguae dissicilis motio ac loquola im pedita quac intselligi non possit. Exi nil quibusdam

accedit animae d fectus ac virium dissoluti diaphore Sis, CAEL.), nonnulli spasmia aut Sopor, qui Ceteri Con ssenti sentibus in Isthargum mali conversionem denuntiat, cum pulsibus celeribus, irebris est parvis. interdum in fallacem magnitudinem erectis sed aegro incongruis et inanibUS. Perniciosius an ii Iaborant, qui plurima e his et varia eaque Sine remissione patiuntur deterius, qui post tertium morbi diem phrenitide tentantur, quam qui AntΘhoc tempus. Etenim viribus jam ante attenuati graV ter ac indigne feruntur auxilia modica imo et ipsa Venae sectio, ob debilitatas viros potissimum, prohibetur. I sthaIiis decumbere auctori videntur, qui asperrimi et Rudace fuerant, nec non qui subridere videntur et tri dore dentium ac singultu siciuntur et spasmo GraViSetiam est color mutabilis, romor, sterior, aut omnium

rexum fastidium. Majus periculum juvenibus intenditur,

232쪽

quam natu maioribus, Viris majus, quam feminis, o bustioribus quam tenuibus, praeterea iis, qui natura quidem tristes in Orb cum risu delirant, aut rursus, qui hilares antehac et Ocosi, cum iracundia et moesti tia aegrotant. Illud enim semper in morbo deterius h het, quod a natura plurimum reCedit.

Quomodo ab aliis assectibus coloroquin haud alisi milibus ΑΕ Lius phrenitidem dignoverit passim satis in gonios et subtiliter, id apud ipsum auctorem reIegatur l.

Documbers''yphreniticos oportet Ioco interiori, re condito ne transeuntium strepitu Ossendantur per se nestras altiores lucido tepido simul ut ampIo, quibus

omnibus cubiculi virtutibus impugnetur, qua CRUS me thodicis sub sso existimabatur, strictura Calor animimmodicus febrem auget et impetum Versus caput, qui gidus autem constringit. itaque morbi causam Sustoniat. Sunt, ' quo obscuritas juvet mediocris et o frigidius culus, quare aegrorum desiderio nonnihi concedendum. Absint tabulae pictae, colorum splendor a varietas, b sit etiam frequentia hominum Stratis mollibus incum bat, lecto firmo, qui iactationibus non CommoVeatur ne qus Vinctione aegri fori necessaria, inversus a fenestra et a foribus, me hominum introitu proritetur Nequὐ doliriorum frequente correctione ministri aegrum exasperent; SSentiantur cum prudentia, prohibeant etiam, quos invisos illo in sanitat habitorii, admittant autem, quOS reverentia Prosequi consueverit, nequa eos nisi subinde,

nam frequentia contemtum parit Prosiliens Q Hecto, quantum fieri potest, denitor rotin satur, vel si ministri

desunt, Vel ab aegro malo seruntur, vinculis coerceatur mollioribus, mediocriter constrictis. - Lingua Sicca ae

233쪽

pius humoctanda st, is colluendum spongii aqua calida infusis Rsmittonte autem morbo caput et regio nem abdominis inferiorem Hana cum oleo calido foversconducit, vel similibus emollientibus, cinodoris , . nequs irritantibus. Eodsm tempore potus largu concedi potest.

tibus viribus, sena secari debet 'o idque ubi plurimum

urget casus. intra triduum . primum Sertu nunquam, quandoquidem vires citius collabefiunt. neque ad delia quium animi usque mittatur, quod Summopere metuen dum Dohinc caput similiter fovendum a prius, meCnon coxae hypochondria et ubi regio, ut quae partes cerebri pathomati necessario compatiuntur Simul os colluatur aqua calida, totus porrigatur et somnu ConCe datur Cibus implox sit, larvus, concoctu facilis, ΙΘ-niens, ut alica, calida aqua, aut mulsa cocta, Orbitiones ex pane vel melle, oleo et anetho, Sale pauCiSSimo a ratas Ubi alvi laxitas concurrit, pullom dabat GAELIUS, et panem c ova mollia. Post cibum aeger ad somnum se componat Sequent autem dis a cibo abstineat, o mento et potu usus Posthao clysma, Si alvus non re

spondet. injiciendum ex aqua et oleo calido Vel cum decoctionibus emollientibus, partim ad ventrem Iubri candum, lartim ad caput liberandum; cataplaSma me diis partibus mollion sup0rhabondum Serius in iis quinto ad septimum caput noster tondebat, ut perspira tionem juv ret. Ianisque olso calido expressis fovebat.

Mox a dis VII ad IX ' cucurbitam occipiti adponebat,

utqu sub fronte hirudines admittebat quatuor vel quin que, ut multifariam sanguis diducoretur Vel totum a Put, ubi magno remedio opus, radebat. Et in circulum POSitas plurimas cucurbitulas, ras tamen diu. insigebat, quibus detractis, rubefactas pari s leniter scarificabat, non rubentes vaporibus spongiarum ovobat At si in

49 Ibid. c. 10. 50 Ibid. c. 11.

14 u

234쪽

h ochondriis et VeSica regione tumor exortus, noster has ipsas parte prius CarisiCabat, Serius post unum alte rumus diem caput et Verte a aliasque partes Sic qui dsim totidem sanguini detrahitur quantum per venam sociam, nec tamen perinde Vire eXhauriuntur dam a

taplasmata denuo partibu Variis applicanda, dein P0r unctio fiat. et ab hac ibu porrigatur ut foris in congrua appetierint, deCipi Possunt Vinum plano dene gandum. Post cibum somnus denuo roficiat. Sic alter nis Hisbus cibo, et 'interjectis lataplasmate utendum. Vorum si protrahitur morbus, jamquo declinat, gestatio caut adhibeatur, Si ire ferunt, vel susponsio lecti, olonis ot continua motio. Continuanda cataplasmala, o manta et aporationeS; ubi dolo in aliqua paris, etiam scarificationss. Sed ubi Vires aegri fuerint oxhaustae,

o sobris neutiquam acris cibo . ubi necessarium Visum fuserit, vini paulum et cum magna caution addatur; neque imponere hic medico debet pulsuum sola obscuritaso frequentia, me forte praepostere concesso in insu perabilem mentis perturbationem facessat, quare Plura

anto debilitatis signa circumspectet ' Et ubi virps salis

adhucdum ConStant et morbus secrescit non illico e stinandum Si Circa mutationem curationis, nisi triduum doclinationem confirmaverit Facit enim uecrudescit malum, idque in pejus, etiamsi exigua Ccesserit auSR. Nunc etiam varietas cibi et major copia concedatur, eo tamen superfluum aliquid, etiam gestatio sensim auge tur et frictio corporis ines balia sum accodant A vino convalescens adhucduin abstineat, donec secura omnia

sint ' Animi superstos aliqua alienatio prudenti allocutions diversimode removetuT.

Phrenitido in haud raro dothargus excipit, qui

morbus, utpote circa speciom illi contrarius sed gravior

235쪽

CAELIO dicitur: . sensuum sebotudo is sopo cum febrencula, Sive continua, Sive intermittente et pulSu magno,

tardo. inani o inflato Uberior assectus descriptio, ex eodem auctore depromta alio loco Communicata est p. 52 ras. β') Rarius Hethargus nascitur, in Morbi initio, frequentius in astigio et solinations. Eo Iaborantes β'

Oportet cubaro loco lucido ac mediocriter calido, in ac cessione per intervalla leviter excitari, Vel nomini ac Clamation Vitalisque asportoribus irritamontis , lotost otiam frictio blanda articulorum in hunc usum adhiberi. In exacerbatione Symptomatum caput fovondum est oleo dulci, calido mollibus lanis collum togondum . . Luctus subinde mutetur, ac depellente impetu S ColluatuΓ, u perat Ver eodem, potu suppeditetur In febre coni tinua hypochondria ac praecordia fovenda, atquq dorsum lanis mollibus circumtegon dum Ubi, magnitudo mali xigor Vi lotur, ona sectio fiat intra primos tres dissi visinde sola fumentati0ne aeger utatur . OS Ollua et aquam vel mulsam libat mox sorbitionem 'capiat, atque ad cibum Ssumsendum subi nil admoneatur Post cibum vero aliquanto artuum frictio instituatur, xaepiripue ubi frigidi sint. Sic etiam oliqua adminicula Sur Pentur clysma, capillorum resectio cucurbitulae, hiru

dines, ataplasmata etc.. fere ut in phronitide At si

Sopor PerSEVeret etiam ter remissionem , ' et propterea cibi dandi dissicultas ob oriatur; portet aegrum e Citari, donec sentiat; tun C, Piusquam rursu COUSOpintur, OΓbitio aliqua saucibus ingersenda, et manu mento retariato

ut phreniticis, varietas cibi adponorida, et Iavacrum uti liter 'inparabitur. Vini etiavi potu S, II O tempoΓΘ re motus, eriti Concedatur. - Et haec quidem utriusque typhodis assectus curatio Solemnis erat cum nostro tum celeris Sectae medicis. 51 Acut L. II. c. 2. 3. 52x Ibid i. 6.

236쪽

Si circa curationem morbi nostri methodicam, quam

SoRΛs auspicii CAELI Us Apositam nobis reliquit, ani mi quadam intentione opus erat, ut SecernerentuΓ, quae scholas placitis et usu ad Sinceram naturae observatio nem admixta SSent; major etiam is ascitur dissicultas, ubi in GALEx medicina experientiam puram, nudam ratiociniorum praetextu eruere velimus Nihilominus,

quum negari non possit. in utraque medendi mothodo,

utut sibi invicem adversante, multum inesse communctet utile et constans, quodque ad genuinam experientiam et perennem medicinam conservari mereatur; optimo jure in hunc coetum praestantissimorum Virorum, a qui hus Vere adjuta ars Sit, utrumque auctorem admitti a bitrabamur exclusis ilioquin speculationum captatori hus, arbitraria ponentibus artiquo saciendae obtrudenti bus In curatione morborum GALENUS HIPPOCRATIS V

stigiis quam plurimum institit, ejusquo medicinam tunc temporis fere neglectam restituere sibi visus est eo vero discriminΘ, ut ' Certe in scriptis editis, non tantopere ad naturas indicia artem dirigeret, quam ratiocinii mo hos adaptare, iisdemque medelam exornare et illustrar conaretur Verumtamen Q quis sexistimet, stabili se damento propterea Caruisse medicinam GALENI. ipsum qu doctrina quidem et ingenio, neutiquam Ver arte exercenda valuisse, quod in tali casu quotidis fiori ob Servamus; ex Operibus enim suis, irassertim historiis Casuum et exemplis insertis separata etiam magnilo quentia familiari et proprias laudis arrogantia, rabunden Steri Cognoscitur tamquam observator quam maxime

probabilis, Exitus divinator acutissimus quin ad admi

rationem Saepe veracissimus, versatiSSimVS, et aegrorum

Curctior impleX, circumspectus, doctus, ingeniosus At que . etiamsi ingens dibrorum apparatus expositionibu

237쪽

scateat subtilibus, Ictitiis et argulis rese Iationibus incdistinctionibus, quo temperamentum iΠgeniumque Ruct rem perducebant ad lectulos ipsos aegrotorum, dimissa

theorematrim pompa, naturam in Ceram ante Oculo habuit ingoniique acie assecutus est, et illi, non argumen talionibus, curae rationem superstru at . quam dein ceps describendam cum systematicis meditationibus con Ciliare et sexplanare satagebat. . Atques his ipsis conjecti tris expositionibus passim tantum speriebatur probabi litatis adjunctum, tanta cum natura apparente OnCΟΓdiR, ut non solum iis usu Venerint, quamvis hisce e Stri citore, qui imitatione GALENI addictissima Seculum suum infamarunt medii 4eri scriptoros sed ut recentioribus etJam temporibus, quibus clarior medicina lux assulsit, principes medici, ut BOERHAA 1US, WIETENIUS, STOL-xius et multi alii non sprevserint morbosarum mutatio num in Orpore nostro, earumque sanationi Tationem, quatenu SenSuum acumine cognosci non possit, ad hanc maxime normam ibi Proponere p. adeoque eorum, qui nunc scribebant, optimi multi vel mutatis verbis ea dem untaxat cogitationis methodum sequuntur et Ommodam ducunt in modicina tum facienda tum illustra da, quasi iri naturae commentariis 10lici dections ex scriptam. Quapropter quum posteriorum tot auctorum huc respiciant medicat ones, quantumvis se Experien tiam comprobatae, et ex GALENI doctrina et conje Ctationibus commodo habeant rerum gestarum explicatuSi utique et ipsas, qua parte maxime ad artem ConduCant, si necessariae ad hunc finem fuerint, sincoras huic ob servationis supellectili passim intortosores .ab instituto nostr alienum non putabamus Excogitasse enim haec

GALENUS Videtur, velut ornatum et honorem Taxeo et commentarios medicinae factae, non tamquam IegeS, ad

quas illa in exercendo debeat adstringi, vel quibus ipse

conductus curam instituerit: in vero ut verbosus idem est, nec ubique sententiarum rite sibi constans, Pere Bram

238쪽

o divorsimode a sectatorum caeca turba st intolloctus.

In orbis enim dum addictissimi illi hasrobant, ingonii

minimo capaces, ac de placitis singulis et poculiaribus disputabant, mentem auctori ampliorem et reconditam ponitius non perspiuientes, ut vulgo fieri in quavis se vili imitations Videmus, natura ipsa plurimum postha bita, accidit, ut in ista literarum et artium obnubilato et calamitoso torpore, toti essent in speculationibus et controversiis inanibus, neque auderent, ultra ALEXI auotoritatem sapere Culpa vero longi hujus sorvitii ii terarii, unius viri praepotenti ingenio adscribenda non eSt, nam Sua quodUi Seculum ingenia profert, sed aevi constitutioni pluribus de causis, quas spetere locus hic

non datur, infaustae. Quae bona in GhLΕs existerent, illa aetas proprie non percipiebat, neque uno adeo permultis idem recte aestimari Videtur, quum non ni Si pauci legatur, et virtutes ipsius ac merita a scriptoribus magnae auCtoritatis, tum prioris tum recentioris temporis, paulo iniquius sint tractata.

Ad obrem typhodom nobis dictam qualem GALE

Nus a Voce innuerit, supra Vidimus, . 23. 24. quao reserenda sint, multa apud nostrum Occurrunt atque mul tis Iocis , quaquaversus dispersa quam ob causam licet non leVi data opera ac aspius opstita sections facile poterat evenire, ut vel oculi aciem in tanto Verborum BPParcti U , tantaque rerum confusion hic illic gravioris nota aliquid effugerot, Vel animadvorsum memoria ex Cideret Ouae vero servata nobis sint, circa Uno mor bum memoratu digniora, hisce fere comprehenduntur. Statum illum typhodem , vel nervOSUM, GALENUS,

similiter ac prioros, partim phrenitidem, partim lethar gum Vocat, TO Varistat si scisi xtornae, ut alibi passim demonstrabatur; nec tamen strenue inter Se utrum

239쪽

que malum discernit ac modo ut assectus symptomati cos, febribus supervenientes δ), modo ut morbo pecu liares, sibique constantes Videtur considerare. Praeterea distinguit typho maniam s. coma Vigil, S. Iethargo phrenitidem ' , in quo pathemato ambiguae naturae et Speciei, mixta appareant phronitidis ac lethargi sympto mata, et quod alterutri malo, praesertim Vero phreni Itidi accedere soleat symptomatis Vico. Observabat e teroquin modo primariam mali utriusque genesin modo secundariam, cui praecederent febres Varii moris, et particulares assiones ut in paraphrenitide); nec non epi de micam constitutioncm phreniticis assectionibus urg0n

tem quibus singulis posthac dicetur. Veram et primariam phrenitidem ερ nostor do pingit in I. d. loc. V. V. c. 4 ac distinguit ab alio quo cunquo doliri sobribus familiari, quod ne in semissione

quidem 10bris delirium qui oscat, neque ex Con SenSu, Sed Propria ac primaria lassiones frobrum laboret Morbus Paulatim nascitur, so subito delii tum accedit, ut in Paraphrenitide, sed prascedunt asp vigiliae, vel Somnus manifestis phantasmatibus turbulentus, unde Clamor non nullis et surrection s. Subinde cum mentis alienationQaccedit oblivio, qualom ΛΕL10 isthargicis adscribit siq);

Vel major cum asperitat aut temeritat , quRmVi Con grua adhuc, aeger respondet, etiamsi antea fuerit Ino

destus. Omnes xiguum quid, idque saepe interruptis vicibus, bibunt, nam sespiratio laesa est, rara et Agna, PulSUS minoreS, rarissi in magni, mediocriter tensi duria nervosi, celerrimi ac frs lustitissimi, praeterea, Sed raro, nonnihil undosi, intordum quasi tremuli, modo

etiam pastio prascisi Alia iidem insigniter reperiun-

240쪽

tur inaequales ademu tota arteria subinde dessrta sede attolli videtur, potiusque cum Vibratione ebulliens, quam mors pulsus distenta M) Nonnunquam occipitis dolor. Proxime Vero ad phrenitidem accodstitibus oculi admo dum sunt qualidi . aut ex altero ipsorum acris Iacrima

guine turgent Sanguis ex nari bus destillans Quo tem Pore non Plius ut mente compotes respondent; flo cos vellunt, destucas carpunt '). Isbris cum univer sali siccitat incedit secretionibus sis suppressis, DBquvmagna in alterutram partem. i. s. Vel in mitius vel in majus . facit mutationes, , quae alibi morborum impetuΘgrarissimos Verum et remissione. habeat . conspicuas. Lingua arida, inspera, interdum obauditio, Vel moΘstitia, ad quaesita et acclamationes mulla Vel tarda responSio, Vel quum pars quaedam ullo modo laesa fuerit, Vel e hementius contrectata . doloris nulla percoptio. Etenim multi reperiuntur phrenitici, qui neutiquam surgant, UOS quidem attollere queant. sed truculter moti

diunt Vocem et sonum Omnem, et si tetigeris partem CorporiS, mox Culo elevant, et ad tangentem prospiciunt Sopor detenti vel manum movent, VeLC S, Vel univ0rsum corpus disji Ciunt praeter rationem, ac repente

et sesipientes exiliunt, spasmi ad instar. simul Ioquun tu incongrua ' . Coma vigilis inhomania ., Alii susegsntes . magi, intelligunt, nec hiatum dein moventur, Verum tuus magi desipiunt, quando comati psmiseris Τ). Sic a cerebro male habent paulatim phreniti eva dit Ab aliorum vero partium aegritudine nulla eπου-

Buim ad ertit, et monuisse refert adstantes , ut Urilli BSSeut,

ne tu phrenitidem lucideret. Curabatur irrigationibus capitis idoneis D, Ioc assect L. IV. . . et lib. 59 CL iPP. Epid. III. s. 3. v. supr. θ. 36 GAL. d. Oniat. C. M60 Comm. in UIPP. Prorrh. I, 1. 1. 61 D. Oviat. I. C.

SEARCH

MENU NAVIGATION