Artis medicae principes de curanda febre typhode : comparatos in conspectum historicum / dedit Franciscus Ochs ; praemissa quaestione de auctoribus Graecis circa notionem affectus typhodis dissentientibus

발행: 1830년

분량: 610페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

471쪽

vator, tum quoniam habitu mali et decursu nec non

causarum momentis disserro videret, unde sedem morbio rationem inisernam statuebat diversam tum maxime, quia valdo disserenis per se singulae medendi metho dum requirerent, etiamsi altera cur allesva nihilominus

miscor possit saepiusqu vere mixta fuerit. Alii qui dem diu anis nostrum sandem discriminis rationem habuerant sod quum diligentiore hic o evidentior simi

Iacro morbum utrumque distinctum ante oculo propo Suerit, hactenus palmam prioribu Videtur praeripuisse, ut ipsius maxime praeeunti exemplum et usum describundi intuontes ex posteris permulti, adeoque Ostra etiamnum memoria, febres istas iunxerint. - Dum sutroque sebrium ordin seorsim atque ita dicendum est, ut discriminis constituta rati Sati eIuCeat, praemittati tur, qua melius compertcte ex Suppeditatis auctorum relationibus hucusque habentur Sequuntur, quae Vulgo minus expresse a veteribus descriptae negligentius habuisso Vidorentur, ab H UXΠAM autem, quasi instaurata momoria debitam considerationem adeoque celebritatem

Febros putridas dictae, malignae, et se chia Ies 'b, quae alteram speciem febrium proprie typhosarum efficiunt, fomitem habent in sanguin male temperato, acri utplurimum Vel in dissolutionem qua Iemcunque Prono, quippe qua diathesis incongrua, a tens aliquamdiu febre ipsa accedente exagitetur. Cete roquin et contagionis Via propagatur et pestilentis in modum dominans homines jam cujuslibet constitutio nis inquinat per contagium sanguine, infestat ac propterea magnam edit Symplomatum diversitatem. Adoriuntur autem hae 1 bres in genere major cum Vehementia, quam quae inferius deScribentur, nervo sae, dentae; rigore fortiori aestu utplurimum i 89 De sobrib C. VIII. Opp. . II. . i.

472쪽

tonsior o constantiora, in principi tamen subitanso, transeunt ac remittente. Pulsus in his modo fortior si aut durus, plerumque Ver CeIer et debilis, quando quo lentus et aliquamdiu aequalis, o autem remulus, inaequalis Concurrunt sub initio Vertigo, nati Sen, Vomitus, dolor capitis vel circa tempora, vel ad sup roilia volis orbitas penitior oculi magni, tristes sinuososen tes, haud raro nonnihil inflammati facis tumidula

PallesCens, Cum PutSatione arteriarum semporalium et aurium tinnitu valde molesto serius carotidum vibralio magna, licet carpi pulsus mollior sit, imo lentus, ut poto deliri annuntian proxima Saepissimo simul urgotlanguor gregius et Subit invadens virium prostratio, lico ovo Cuntio minime praecesserit et Pulsus adhucdum sat sortis appareat respirati laboriosa, anhselans, Cum spiritu ipso calido, taedioso, Saepius intor opto. Fre quens morbi Praecursor et Comes est dolor gravis ad

dia vomitio biliosa, porraeea nigra, Saoptu gΓRVEO lens Cum singultu molesto Lingua , in principi qui dom alba, in dios nigrescit arescit quo intordum livet, splendet cum pustulis in apice obscuris, in fastigio morbi maxime arida , rigida, atrO-aurantiaca vel adeo Digserrima , unde vox impedita, intolloctu disicilis, ob

scura. Sitis Crescente morbo Plerumque intensa, qui husdam sors insatiabilis, Sapor ero maria , Vapidus; aliis adipsi adest, Ore et lingua Summopere siccatis, quo facto phresnitis et coma non longe abesse solent. Dontos est labia circa Statum morbi nigris ot tonacibus sordibus obduci R. Urina primum quidem cruda Saepius, Pollida, paulatim coloratior', absque nubecula sel sedimesnto, Serius Obscurior sit, corovisiae saturatae Similis colore, graveo lens, in potechiali statu passim nigra, Cum foetore vel

sedimento uliginoso Alvi dejectiones in inor mento aut circa declinationsm morbi haud raro foetidissimae,

473쪽

virides, lividas, nigrae, cruentact, cum torminibus severis in meliore statu rerum flavae magis et Obscurae; Pessimas , diversicolores, involuntariae, Vel non seu tioni aegroto PeSSimum item, abdornen a profusis dojoctionibus durum manen ac tumidum, tenSum, obpsriculum inflammationis aut nas entis gangraenae Dia rhoea mediocris, saepe valde Salutari et proprie critica.

Cortissimum mali moris indicium maculas sunt si prodeunt nigrae, lividae, Virides, fuscae melior0s, o ridas honum, si nigra aut violaceas soridiovom in

duunt Colorem. Quae magnae Sunt, lividae etc. cum haemorrhagia profusiore saepe junguntur minoribus non levius periculum subest, ut quae ingentibus, frigidis, viscidisque sudoribus, minime levamen Secum ferentibus, crebro stipantur, haud raro inde evanidae, Statu non emendato. Dies eruptionis incertus, quartuS, quintuS, undecimus vel postorior adeo aliquis. Vibices raro priusquam VETSu mortem comparentes, Certo fere lethales, si

cum frigor et livor extremorum incedunt; quandoque etiam Xanthema morbillis similo, sed profundioris ot Iuridi coloris, nil Cutis et pectu speciatim marmorae

inStar, variegatum est, non minus infausto mino. Interduin Circa undecimum aut deCimum quartum

dis a sudoribus profusis disparent e techiae, Suo e dontibus in earum locum pustulis albis miliaribus, id

quod raro prosicuum noster animadvertit vili a se autem prurientes plerumque insigniter levabant similiter pustulae latae, ardentes aquosae , in geni aliquando, pectore, humeris et alibi prorumpentes. Ne non Sca hiosum exanthema , Circa labia et nareS, Praecipue si ardet gravita et prurit, salutem Sat Certo pollicetur. Multo Ver magis ancipites, imo funestae sunt phthas subrufi obscuriorisque coloris , Vel insigniter albae, Iar gae, Iardaceae, ut qua cito equitur magna deglu liondi dissicultas, dolor si exulceratio saucium , OeSO Phagi, cum perpetuo ingultu, dysenteria ruenta, AEa

29 si

474쪽

niosa, nigra foetidissima, quam sphacelus intestinorum excipit.

Aegri maximam partem tristes decumbunt, inge miscentes, stupidi, Comatosi, nonnihil delirantps; se multis phronitis ipsa Supervenit, cum pervigilio, tremo

ribus, Convulsione, tendinum saltu, mortem annuntian

tibus 'o Passim pro ration constitutionis populari parotides erumpunt, Catarrhalia Symplomata Omplicantur, peripneumonica et simit. In Constitutione a. 1740 petechiali multis haemor

rhagia navium Salutaris UaSit PauCae Utem, Cres, SubCruenta guttulae, funestase nocebat etiam profusio nimia surditas diu durans, postemata circa aure levamen ferebant, ne non pustulae largae, more Vario Iarum, modo majores, modo minores. Lovis alvi fluxus circa undecimum diem accodens faustus habesbatur Opti mum vero et certissimum Salutis instauratae signum erat

sputum liberum et copiosum cum Sudore benigno Per- raro tunc sedimenti aliquid urina sposuit per totum morbum; Saepe admodum mutabilis perstitit. Nocebat

Piscium usus, inprimis scombri, plebi Plymuthensi

familiaris, quippe humorum intemperiem adaugΘΠS. Gignitur nim morbus x putridis stluviis, nutri menti incongruis, acribus, Salinis, ex sordibu et qua Ioxe, quapropter in carceribus Vulgo grassatur, in no Socomiis et navibus. Augstur mala diathesis medica mentis acribus, volatilibus aromaticis calefacientibus. Curatio, ico dobilitas subitanea dissuadors Videa tur, plerumque tamen aliqua sanguinis detraction recte instituitur, ut non moles solum movenda, quippe laesis inStrumentis moventibus, diminuatur, et liberior VasOxum contracti fiat; sed etiam ut inflammatorius aliquis in erebrum vel pulmones, si aliam partem nobiliorem ampetus, ut qui solemnis huic sanguinis temperie est,s0 CL hist febr nauticae pestilentis a. 1740. T. I. P. 234 .

475쪽

prohibeatur et aestus simul forte nimius compeScatur. Postulant venae sectionem pulsu Celer, tensus, aestus

acrior, magna Spirandi difficultas, cordis palpitatio, do lor capitis et dorsi Voli mens, habitus a0gri robustus Caut tamen in contagiosis febribus mittendum est, quia a contagio ipso solidorum robur frangi solst et sanguis velut a sermonto dissolvi, neque symptomatum apparenti intensioni adeo Multum confidondum est Ita ius licet

prima quidem sanguinis missio admodum OnVenire Vi deretur, iterata tamen facit erit perniciosa, et qui Sanguis prima vice haustus floridus cernebatur alter die detractus, lividus plerumqus et tenuior apparet Pulsus etiam post alteram mission sem. interdum post primam adeo, mirum in modum screscit qui antea fortis et tensus haberetur Monet noster, Θ, SYDΕΝΗ ΑΜ SUCCΘS- sui in curandis postilentibus 10hribus AEgregio mimium confisi, ultra modum antiphlogisticam methodum extendamus. Illius rationem modondi locum haber duntaxat

in Ientore sanguinis inflammatorio occurrer autem se bres, quae aliquo modo plura, quam IanCeolnm, Cevevi Siam Secundariam et purgans, requirant; BRSque 3nguinis missione et purgatione 4ntempestiva saepius valde protrahi et anomalas ac periculosas reddi. Quum ossi uvia morbi cum saliva potissimum deglutiantur, Omitu excitato aliqua ex parte a natura rejiciuntur. Cujus ope quoque biliosa, acris, Putridaque, quae sorte adest, colluvies educitur, quae lioqui Cor ruptione increscente morbum primarium valde adauxis Sel. In quo negotio natura aris utiliter adjuvatur, e nibus quidem medicamentis Mera calida aqua ad Vo mitum eliciendum improbatur, ut adiumentum incertum, Saepe nocen aucta Ventriculi relaxatione. Quodsi purgato stomacho non ceSSat VomituS, PR-rum theriacae cum potione RiVeriana porrigatur, O mentum aromaticum Cum theriaCa Plerumque compescendo symptomali susiciet.

476쪽

Nequo ero Ventriculos solus, sed totus intostino rum tractus acuandu est, napiliocri medica mitis, si Clysmate emolliente pro re nata Saepius repetendo; si quidem momenta vulgo purgationem indicantia exstile rint. Inde mire saepe relevatus est aeger, utpote Γο-hibito materias biliosas, uiridae in sanguinem tran Si tu . Pessime nocuerunt catharii as nam leniter naturae OPUS Promovendum est. Generatim, ut res agitare videtur, octavo aut non dis commodissime purgabitur, nisi eru- Pti quaedam salutaris appareat, vel sudor bonus. Quodsi e moderato forte purgantium usu effrenis alvi dojectio Concitata fuerit, restringatur aleXipharmacis, theriaCR, Vino rubro, quod cum Cinnamomo perCOCtum Sit, Vel Clysmate adstringent Q. Caut vor incedendum hic est; nam critica aliqua diarrhos non nisi cum peri Culo com

Pescitur consultum ita quo hic illic Videtur, unam aut alteram dosin radicis hei pras mittere. At criticum esse alvi fluxum, nihil certius testatur, quam Si e nignus sudor mediocris vel calidus cutis nando istam

comitantur.

Etiamsi vero saepius natura materiae Vacuationem per Vomitum vel alvum instituat tamen Constantior et Ο- Iemnior Via per cutis exhalationem inStauratur, qua sine non videtur unquam talis f0bris rite judicari posse. Prodest autem sudor modicus, caliduS, per totum O

Pus aequalis, qui circa statum morbi accedit, cui pulsu Paulo ante liberiore, molliore, tranquilliore timendus est prosuSus, praecox frigidus, viscidus, inaequalis, Velut Circa caput Vel pectus prorumpons Utilior evadit, qui natura, quam qui aris excitatur hinc minime extricandus est pellentibus medicamentis, vel regimine Sudori

sero potius alendus laborioribus diluentibus et acidulis potionibus . cardiacis blandis ot leniter diaphoreticis.

PrΘeStat Vero, evacuatis primis viis et sanguinis, ubi Opus erat, instituta missione, cunctare PauliSper, ut, quo natura ergat, comperiatur, nequs farragine medicami-

477쪽

num devia haec agatur. Quapropter diluentia quae dam subacida, Velut alterantia, utilissime interponuntur, quibus risis bona praeparetur nisi forte virium ingens Iapsus Vel alius gravior casus alium agendi methodum

requirant. Ceteroquin varianda medicatio est pro varietal eon

stitutionis aegri temperamenti etc. Aliis igitur magis,

aliis minus nocebunt calida medicamenta Promiscue Ver tonu VaSorum tuendus est, putredinis progressus retardandus, avertendus; quo consilio acida plurimum conducunt, passim etiam subadstringentia alexipha maca. Absit spirituum alcatino-Volatilium usus, utpote dissolutionem sanguinis adaugsens, uti ipsa minSmata e stifera maxime a putridis cadaverum exhalationibus pro ficiscuntur. Certe acidis alexipharmaca acriora tempe

Vesicatoriorum applicatio cautes coercenda, UiPPBqua multi abutuntur. Locum habent proprium declinante morbo porro generatim ubi solida torpent, ii morum circuitus languescit, Vitalis facultas dei cla est et OmRte aeger occupatur, quocunquo febris stadio talia comparuerint. Aliter subministrata pernicioS Saepe evadunt pervigilio, delirio, urinae suppressione, remoribuS, subsultibus elo inductis. sequitur noster BA GLIVUM de usu e Sicut Oriorum praecipientem. Temperatur acrimonia cantharidum sero lactis , mulsionibus , Potudemulcente subacido.

Camphora his febribus grogis prodest, enem

Sudorem promovendo minus quam alcatino volatilia ex aestuando, irritationem potius pacando et Omniam indu cendo Virtute sua demulcente parsegorica, quando Pia

ta quidem nihil juvant, imo tumultum accelerant. Haec enim, si unquam in his sobribus opportunitas datur, Parca tantum copia praeberi deboni, os toties, quoties indi

Catur, repetenda; theriaca , mithridaticum, diascordium.

Ubi stomachum amphora ossendit, facilius seretur aceto

478쪽

vini calido soluta, et plim tal connubium conducit perspirationem promoVenit , recreando , ACBndo. In decremento sobrium putridarum, petechialium, ui alias in similibus rorum conditionibus, anguente jam Naturae lacullat se, nostro plurimum profuit tinctura Propria Ierii pharmaca ex Ortio peruviano, avedine Cori. BUTΘΓ t. radiC Serpentar. Virg. Croco et coccinest lis a rata' ), elixivio vitrioli admixto. Commendaverunt et Secundum nostrum plurimi Solidas enim partes haec medicina Videbatur roborars majorem sanguinis disso

Iulionem vertere.

Quando phrenitis ingruit, quippe quae nullo non

tempore potest accidere, praecedente saepe rigore Θοfebris exacerbationes, protinus enemate alvus ducatur, Si adstricta fuserit ubi furor urget, cucurbitulae cavis Catae humeris a cervici iugantur, posthac epispastica pono aures, ad occiput, vel etiam ad semora vel tibias, prae- Sertim ubi vis naturae torpet est pulsus obilis est. Si vigilias urgont, diacodii nonnihil interponitur. Quum haud raro morbus longius trahatur, OPUS St, ut Victu et potu aeger convenienter nutriatur, ne desi ciat. Praestantissimum adjumentum in in generΟSO rubro est, quo arte Vix melius quidquam Paratur, P portunum praecipue in statu et declinatione febrium, Optimequo temperandum Succo aurantiorum Vel li Ino num Plurimum etiam laudatur vinum album Rhena num Gallicum, aqua dilutum, Vel Omaseum Pro Pota offerendum ' b.

In hac artis et scientias parto, quod prioribus DC-ceptum reserebat. HuxΗΛΜus confirmavit quidem egre

479쪽

gie, propriis usus obserVationibus, novi vero vix ali quantum de suo adjecit. Vere autem ad auxiss disci plinam et praecepto medicis exstitisse videtur, dum animorum attentionem cum eliciore primus successu ad febres quasdam sui generis dirigebat, qua ad nostrum USque auctorem, iCet memoratae saepius ' variisque Passim nominibus insignitae, nondum tamen CuratiuS distincta fuerant, proseolo quidem medela conVenientea prioribus, utut ceteroquin sinibus, disserentes. Descriptionem harum obrium didit 'δ ad ipsam naturBm, Provocatu S, ut ait, et adjutu si equontia morbi tum magis quam aliis divulgati Lontas dicit in dis crimen malignarum putridarum, quoniam fere paulatim adoriuntur absque impetu ferociors, attamen in Iongius temporis spatium protrahuntur Symplomatibus conspicuae minus turbulentis nervo Sa autem Simul, quo niam non, ut putridarum, praecipua in Sanguine, sed in tenuioribus potius humoribus, ner Veis scilicet aclymphaticis unoque in solidis partibus, nerVi Proprie, ingravescente debilitate sedes ac semes morbi retineri .ppareRt.

Aeger in principio piger est ac levem persentiscit

horrorem et remorem cum errante repentino Calore et

defatigationis aliquo sensu, dum obambulat interim, sci tan8, Pallescens, pusillanimis, capite graVatus, vel dolens, vel Vertiginosus, semporibus quasi adstrictis inquietus;

modo etiam somnolentus, frustra tamen Somnum SPirRI S. Mori Sequitur nausea, omnium rerum fastidium absquo

insigni aliqua siti, haud raro cum omitiaritionibus, quibus tamen praetor pituitam paucam insipidam Vix quidquam ejicitur. Ingravescunt symplomata Spatio ali quo emissionis interposito, praecipue VeTSu noctem,

480쪽

calor increscit, pulsu occeleratur, iam vero debilior, cum respirationis dissicultate. Torpor Vel dolor obtusus o frigoris sensus ad occiput, haud raro gravis dolor in

vertice ad suturae coronariae longitudinem, quem ple rumque excipit delirium. Talis rerum status per quinque aut se die pro trahitur. Interea pulsus celer est, debilis, inaequalis, passim formicans, lentus, imo intermittens Atque tunsi Cum repentino Oris rubore statim fit celerior, mox ite rum quietus, omni modo variabilis Calor et horror incerti, mediocres, inaequales, adeo ut 0nae interdum rubeant, dum nare et aures frigent caput ardeat PQ dibus algentibu Oto. Urina plerumques pallida est o limpida, vino ad colorem Similis, absque Sedimento, Vel cum materia Iasui, furfuracea, ad fundum inaesqualitor dispersa. in gua in principio raro aut nunquam sicca vel disColor, interdum leviter albsescens tandem ero in statu vel sin morbi saepius arescit, rubet, et fissa est, uvantiaCO

colores Iabia simul Sicca nihilominus sitis vix ulla,

neque ilius rei desiderium. Circa septimum aut octavum diem augescunt e ligo, dolor aut graved capitis, cum perpetuo aurium susurru Vel tinnitu molesto, delirium saepe inducente. Magis urget anguor, anxietas praecordiorum; Ilima erecto corpore delinquens, sudor frigidus in frontes et manuum OPS Subito erumpens, cito evaniduS, geniStamen et palmis Simul aestu ardentibus. Jam si urina

pallidior et limpidior redditur, simul cum tremoribuS, tendinum subsultu certissim instat delirium. Id quidem raro Violentum est, potius ursitans , placidum ;subito saepQ ad se sedeunt aegroti, sed mox in Confu Sionem mentis relabuntur, palpant, stragula ContrEClant. In hoc statu morbi lingua valde tremula est, Arida in medio margine utrinqus avescente, quae Si eo tempore humidior sit si sputum accedit Copiosius, Optimum

SEARCH

MENU NAVIGATION