장음표시 사용
71쪽
hus sere consentiae ex Chaldaica originem habuisse probabilissimum puto . Kς Quod si Graeca , Hebraica, & Syriaca varia Kpe inter se . diuersaeque dite dignoscuntur,librariorum id vitio contigisse , nemini dubium esse debet. De Graeca, & Hebraica Servius i Extas, inquit , hodie Gν eahtiitis I PI Uerso,is Hetra ea diam quarum Araram a Consantinopolitanis aceepta ante annos amplius quadraginιa nyra hae ed dis Germania Haec ille circa annum Domi-lni millesimum sexcentesimum . Syriacum vero textum reperi in Romana bibliotheca Mediceat Arahi cum apud D. Victorium Maronitam insignem linguarum in Romana Sapientia interpretema quo etiam Latinam v-triusque interpretationem accepi.
o Quanta sit huius libri auctoritas. Doeet Concilium Tridentinum, quod illud inter Canonicos retulit. Quare blaterent quicquid velint Centuriatores Mogde- burgenses, Brentius , Lutherus, Tu inglius , Caluinus, & reliqui huius sarinae homines qui praecipuae auctoritatis , N authenticum esse negant, quod in canone non sit Hebraeorum descriptus et quia solam sacri Oecume inici Concilii auctoritatem illos omnes satis. superque confundere, nullus, qui sapiat dubitabit . Accedit Carthaginense Concilium tertium, a quo eodem gradu, de ordine liber
hic numeratur, cum caeteris canonicis, di
communi omnium iudicio probatis. praeterea summi Pontifices innocentius I. &Gela-sus magna consessione, una eum Augustino, is doro, Cassiodoro,& alsia illum, ut Dei a statu exaratam scriptionem in medium pro serunt . Concilium Carthaginense diuinum' appellat. Cyprianus scripturam, in qua lo-
Α-Dtirim scripturam. Rufinus diuinum eloquium.Aus . ,- , gustinus illum inter canonicos numerat. Cro lniatius per Antonomasia scriptura dictitat . . s in Quod si aliqui ex SS. Patribus canoni. D. brist.c.' eum non esse ceniuerunt,idcirco factum est ,
- ο ρ quod sub iudice adhuc de eo lis estet. Certe Hieronymus pharis,os vocat, qui quod non sit tu canone Hebraeorum descriptus, de catalogo illii diuinar u scripturaru expungunt. ii Nec ossicit historiae, ut pessime argumentatur Lutherus, quod in prima persona de se ipso Graece, Syriace,de Hebracie loquatum, quia & alios prophetas eodem modo loquutos legimus. Sic Nehemias ; Ego,inquit, eram in Susis Cas o . Et alibi: Duaus Uinum, di dedi regi, Et Isaias: Vidi Dominum
sentem seper Iolium excelsum Et Ezechiel:
Et uιus ecce ventus turbinis. α sexcentis
in locis alibi. 4 Interpretes huius libri,
Praeter Glossam ordinariam, Lyranum ,
da, Petrus Berchorius, quorum unus alleg rice, alter moraliter, sed ieiune admodum , illum explicant, Federicus Nausea, & Itali-ee Hiangelista Marcellinus, qui ad mores,&ad litera aliqua non contemnenda in eo proponunt, S. Ambrosus, qui uno scrinone, seu libro, quem Augustinus vocat expositionem
libri Tobiae , aliqua de illo paucis attingit: omni u nouissimus doctissime, breuibus commentariis, ac susioribus qu*stioni hut,illum exposuit Nicolaus Serarius niter illustriis mos Societatis Iesu sacrarum scripturarum expositores , qui hucusque prodierint nulli
secundus, per quem multu in meo hoc opere protecesse me ingenue fateor. Ferunt etiam
Bellatorem illum quinque libris olim, testet Cassiodoro, mille ab hinc annis exposuisse,& σιδ. Γ,
circa annu Domini 138 i. Riceardum Labena inu. --οhain Carmelita, Matthgu Vindocine sem presbyterii. e recetioribus,Cerardu Lorichium, Hadam artu, & Germanice Homel sterium , quorum tamen scripta liceti me diligenti Dume conqua sita, haud unqua reperire valui . t De Explanationibus , R documentis , His meis qualiacunque sint, illud solum praeis sati libet, omnem in eis laciniosam verborum prolixitatem, S rerum super nacaneam cogeriem me in primis euitandam curauisse, ijs duntaxat inexplanationibus contentu, quae sufficere ad textus intelligentiam sum arbitratus, nullam , quam animaduerterim difficultatem intentatam , nullu inexplicatulocu relinquens, ut Sapiretistis is inspient bus, quibus me debitorem cum B. paulo noueram, satis , cumulateque sacerem. D cumenta ea solum tractaui, ne opus in infinitum excresceret, quae magis ad literae explanationem , iuxta ae morum institutione
opportuna mihi sunt visa; omnia in eis bre more,qua potui scriptione perli ringens: quςl partim olim in Ecclesa S. Mariae in Vallicella meae Congregationis Romae,& partim in mea Cauedali Adiacens ad populum fiasius explicaui. Illud identide fieri posse confidens, ut quae non parum viva voce promisi se nouerim, di scripta posteritati prosint: ea tamen a literae expositione ita seiuxi, ut qui solam historiam legere voluerint,facile, si ii
lsa auir bisoria Deeivi. Quod si in aliqua ,
ut humana fert conditio lapsum me esse deprehendes, te pie , ac erudite lector, ut pa
tienter corrigas,etiam atque etia rogo; cum mea Omnia non modo iudicio S R. Ecclesiae,
sed etiam tuo, libens, volensque subiaciam
72쪽
Tobias in captiuitate constitutus a lege Dei non recedit: filium ex Anna coniuge susceptum Deum timere docet: gratus regi Salmanasar pergit
quocunque vult: confiatres captiuos consolatur: decem argenti talenta Gabeto dat mutua:eum Sennacherib,qudd mortuos sepeliret, persequitur CAPUT PRIMUM. O BI AS ex Tribu,de Ciuitate Nephthali, quae est in superioribus Galilaeae suprata
quq ducit ad Occidentem, in sinistro habens ciuitatem Sephel Cum captus esset in diebus Salmanasar Regis Assyriorum, in captiuitate tamen possitus, viam veritatis non deseruit,3 Ita ut omnia, quae habere poterat, quotidie concaptiuis fratribus, qui erant
Cumq.esset iunior omnibus in Tribu Nephthali, nihil tamen puerile gessit in
Deniq. cum irent omnes ad vitulos aureos,quos Ieroboam fecerat Rex Israel, hic solus sugiebat consortia omnium ,
Sed pergebat in Ierusalem ad Templum Domini, de ibi adorabat Dominum Deum Israel, omnia primitiua sua, & decimas suas fideliter offerens, Ita ut in tertio anno proselytis & ad
uenis ministraret omnem decimationem .
8 Haec & his similia secundum legem
Dei puerulus obseruabat. ς Cum vero factus esset vir , accepit uxorem Annam de Tribu sua, genuit q. ex ea filium, nomen suum imponens ei, ro Quem ab infantia timere Deum docuit, & abstinere ab omni peccato. I Igitur cum per captiuitatem deuenis set cum uxore sua , & filio in ciuitatem Niniuen cum omni tribu sua. I 1 Cum omnes ederent ex cibis Gentilium, istecustodiuit animam suam,& nun
quam contaminatus est in escis eorum.
toto corde suo, dedit illi Deus gratiam in conspectu Salmanasar Regis, i Et dedit illi potestatem quocumque
vellet ire, habens libertatem quaecumque facere voluisset. is Pergebat ergo ad omnes,qui erant in captiuitate, di monita salutis dabat eis .
I 6 Cum autem venisset in Rages ciuita tem Medorum, & ex his, quibus honoratus suerat a Rege, habuisset decem talenta argenti:
i 7 Et cum in multa turba generis sui
Gabelum egentem videret, qui erat ex
Tribu eius, sub Chyrographo dedit illi
memoratum pondus argenti. 18 Post multum vero temporis, mortuo Salmanasar Rege, cum regnaret Senna
cherib filius eius pro eo, & filios Israel
exosos haberet in conspectu suori; Tobias quotidie pergebat per.Om,nem cognationem suam, & consolabatur eos, diuidebat q. unicuique, prout pote rat, de facultatibus suis ixo Esurientes alebat, nudisq. vestimenta praebebat, di mortuis atque occisis sepus turam sollicitus exhibebat. a I Deniq.cum reuersus esset Rex Sennacherib fugiens a Iudea plagam quam ci ca eu fecerat Deus propter blasphemiam suam, & iratus multos occideret ex filijs Israel, Tobias sepeliebat corpora eoruma a At ubi nunciatum est regi, iussit eum occidi, & tulit omnem substantiam eius 23 Tobias vero cum filio suo, & cum uxore fugiens, nudus latuit, quia multi diligebant eum.
r Post dies vero quadraginta quinque occiderunt Regem filis ipsius .as Et reuersus est Tobias in domum
suam,omnis 4.facultas eius restituta est ei
73쪽
tribuum fi-lliolu liraclordo , 8ι di positio.
R S. I. Tobias ex tribu,& ciuitate Nephtha
li quae est in superioribus Galilaeae supra Naasson, post viam , quae ducit ad Occidentem, in sinistro
O BI A s Nomen est propriuin auctorum huius Itbri, idem sonans, quod bonus Deus, seu bonus Dei. sue bonitas Dei: nam apud Hebraeos a di Iob bonum, fgnificat π ia vcro Deum. sunt tamen Salii, qui hoc nomine sunt appellati , non
solum in sacris literis ; sed etiam apud Iosephum, Epiphanium , & apud Graecorum
me nologos , Et nostros martyrologos .
1 Ex tribu, edi estiuat. Nephthati Hoc est, ex generatione descendentium a Nephthali: nain tribus nihil aliud significatiquam multorum ab una stirpe descendentium generationem , in qua sint multae familiae varias in domos distributae, & harum duodecim numerantur in sacris literis, iuxta numerum filiorum Israel, nimirum, secundum dinem natiuitatis ipsorum. Prima Ruben, secunda Simeon , tertia Levi, quarta Iudae , quinta Dan, sexta Nephthali, septima Gad, octava Aser, nona machar, decima Zabulon, undecima Ioseph, duodecima Beniamin ex quibus totus Iudaeorum populus constabati unde in terram promissionis intrantes in terrarum partitione, sortibus q. ducendis, cum tribus Ruben, Gad, & dimidia Manasse remanserint citra Iordanem: Vltra eum primam sortem obtinuit Iudas ad Austrum , eique ad Aquilonem iunctus suit Ephraim , cum reliqua dimidia tribu Manasse ad mare t secundam si meon in Iudae finibus i tertiam Zabulon : quartam Issachar: quintam Asert sextam Nephthali: septimam Da . sic re Athenienses populum in duodecim partes diuidebant, quarum unam quamque .u Ia , idest tribum nominabant. PHphthali. A quo nomen , rnem tribus, At ciuitas Nephthalica duxit: sextus nil situs Iacob ex Bala ancilla Rachelis eius uxoris pr gnatus ; sic dia ius, quod statim genitus tanta cum laetitia in
stium adoptionis ab eadem Rachele susceptus si, ut in ea verba laetabunda prorupe-l rite Pro quo eo araxit me Dominus cum Genes. 3 o. sorore mea, nimirum, Lia, quae ipsa Meundior, filios iam quatuor ex eodem Iacob susceperat: nam licet vocem Nephthali interpretetur Iosephus , arti iciosum , hoe est, vastum, & callidum, S Oleaster dicat sviscare inuolutum, seu inuolucrum, quod eodem redit; solent enim callidi suas artes inuoluere, S tegere; veteres tamen cum Hieronymo illam interpretati sunt, comparatum, seu comparationem. De illo pater ipsus iam morti proximus prophetans ait :l POphthan ea tis emisses , o dans eloquia pntihritudinis, quibus verbis,a cerui emissi velocitate metaphoram ducens, futurum significauit, ut In terra , quae sorte eiusdem tribui contingere debebat, celerius nascerentur stuges , & abundantius , quam tria aliis aliarum tribuum sortibus r undo etiam propter temporaneas illius oblationes, sacerdotes pulcherrimas Deo Iaudes cantaturi essent, iuxta quem sensum Moyses ait: N phthan altindantia prefruetur copia nimirum seu gum, & opum, & dum praecoces dabit fiuctus, ex quibus primitiae osseruntur Deo in templo, puentis eris bene-dietionibtis Domini , a sacerdotibus illos exeipientibus , & Deo gratias agentibus ;mure , O meridiem posita fit: etenim con-s steret licet sedes huius tribus ad prorsiis
diuersam partem, nempe Septentrionem sa& solis ortum, montem Libanum , di 1Ο danis fontes versus ; per commercia. tamen
mutuae societatis habebat quicquid boni apud alias tribus, quae ad meridiem iuxtata,
mare posita erant, perueniret.
Lua insuperioribtis Garitiae. Hoc est, ut interpretatur Arabs, in GaIFI a fu periore, proximiore nimirum sontibus Iordanis, utramque Galilaeam superiorem, Sin seriorem alluentis . Qua etiam ratione , At nos hodie Germaniam superiorem illam dicimus,quae sontibus Rheni proximior est. Habebat Galilaea superior, vi docet Iosephus, a Septentrione Caesaream Philippi, &Libanum montem; a meridie Galilaeam inferiorem; ab ortu Iordanem ; ab occasu maritimas urbes Sydonem , Tyrum, S Pt lemaidam: quare Centibus finitima, Galilaea etiam Gentium dicebatur. Calilaea ve-lro inserior habebat a Septentrione Galilaeam superiorem , a meridie Samariam, ab ortu mare Thyberiadis, ab occasu mare
Supra Naasson , Quae ad mare declinans
Mediterraneum, & sicut testatur Brocardus
in planitie posita, tribus sere milliaribus orienti propior est ciuitas, quam Nephtha
li. Sit ne tamen una, & eadem cum Aser
quod Graecus hie dicat supra Aseo non satis constat Pos
perior illa dicebatur , qua erat sontibus Iordanis prori
74쪽
Mundi dextrum, At sinistrum quale
Tohiae parentes sua si nobilissimos
Pos vitam, qua diacit M Oecidantem Arabs : Pos vitam, qua Indicat Oeeidentem quae apud Matthaeu dicitur Cia maris trans Ioiannem GaIliaea gantium. Illam procardus publicam esse asserit, quae initium in Syria sumens,per montana Traconitidis regionis , & eivitatis Cedar, & Coraetaim,atque Iordanem suuium ad litur maris Gali-llaeae prore itura Ptolemaidamq. decurrensi merces suas in oceidentem uniuersum distrahendas at mare Mediterraneu exonerat.
3 In sis o Hoc est, in sinistra parte Nephthali uno milliatio a Septentrione: est
enim, ut docet Lyranus , sacrae Scripturae mos, sesseram , di dextram partem ostendere , quando versa facie ad orientem, a dextris in Auster, di a sinistris Aquilo : nam feetin m Hi sophiam, ait ille, dextrum
eundum vero eommunem Ioquentii modum ,
VANT A esset Tobiae patriae nobilitas, non solum ex iam dictis apparet; sed etiam ex eo, quod Christus Dominus superiorem Galilaeam,in qua, sicut vidimus, sors, tribusq. Nephthalio sita erat, primo tempore, iuxta Isaiae prophetiam, luee suae diuinae praedicationis illustratam voluerit; & Capharnaum, Bethsaida, aliasq. praecipuas ipsius ciuitates, sicut docet B. Matthaeus, toto sere vitae suae tempore peculiariter incoluerit. Quanta vero esset eiusdem Tobiae pare tum nobilitas, non satis liquet: nam licet
Graecus, Syrus, At Hebraeus interpretes , praeter patriam , di ciuitatem, de eiusdem etiam parentibus, di consanguineis meminerint ; ex corii tamen notitia,cum S multi
ignobiles in scripturis numerentur; nihil certum de ipsius generis nobilitate colligitur . Haud tamen a verosmili longe es , fuisse nobilissimos, eum ipse Tobias in captiuitate positus, a rege Salmanasar eonstitutus si omnium,quae ad regem spectabant, emptor , & procurator I & AchiacharusAnael filius statris eius a rege Sarchedono I qui post regem Sennacherib Salmanasaro Isueeesse) electus sit ab anulo fignatorio
administrator totius regni, & computator iri insta ex lectione LXX. interpretum apparebit . Dicendum tamen , quicquid de illa sit quod Seneca dicit: Bona mens omnibus patue omn/s au hoo fiamtis nobitis: Patriaim Merates non Dis: Cleantes aquam tradia xit, O Pseundo hortulo locauit manus. Ha
oiritium bene a natiara ramosim . HoeCntim es in endiam . Non seit nolitim atritim Henum fumosi imaginuuae ... Nemo ad nosram gloriam vixit; nee quod ante o
Nobilitae Ciritis animiam,virtute remolvi Miae at in exirium nobititatis honor. Nohiri ad animista es,atque unicia virtua. Quod ipse Deus non obscure significauerat, quando populum arguendo per samum lem , dixit: aeui eunque glori ea erit me, Δlg riseabo eum . Hoc est et faciam eum nobi-l 9 3 i. lem , & gloriosum ; Sui autem rent vinelme, erunt ignobiles: in virtute veram nobilitatem stam esse ostendens. Et Senex ille
in Apoealyps declarauit, quando nobiles ledili amictos stolis albis, & palmas in manibus habentes B. Ioanni in extasim rapto ostendens, ab illo petijt: Hi qui amictifiant Horis actis , qui sunt, ct Unde tenerunt i Cui ille e Domine mi , tu scis. Et senex. ut indicaret, nihil referre in domo Dei seire fuerint ne homines nobiles, vel ignobiles qui illi essent indieare omittens, unde venissent his verbis aperuit: Hi fiant, qui veneriant de tributatione magna, ct Iamrant Hotia stias, ct dealbatierunt eas in saviaine Agni. sane quo pacto regem Antigonum , cuidam adolescentulo stipendia patri mortuo dari solita sagitanti respondisse serunti A ego ,3 adoissentiae, nen ob patrias, sed ost proprias eatusque Cisi Virtutis, mercedem , ct munera dare soleo. Sic Deus nobilitatis stipendia concedit, non ei, qui patris tantum nobilitate nobilis est; sed ei, qui se ipsum suis factis nobilem reddit, quique ex
Ex quo inferre licet, nobilitatem habentem a parentibus, vis eam virtutibus ornet, & laudabilem reddat in se ipso, nullam mereri laudem, neque inre in ea gloriari posse. sie filiis Samuel nihil profuit patremnabere nobilem , quod virtutum eius haerodes non suerunt: unde Chrysostomus,& Cyrillus non satis esse docent ad veram nobili tatem his, qui claris sunt orti parentihus A a pater-
Vera nobili ias in vim. te sita
A e. 7.13iQu rit Deus non qui sint homines,sed
nishobilitas, nobilitati propriae vidi tutis non se adiuncta. chusa. M
75쪽
paternam habere gloriam, nisi etiam e tundem virtutis suerint imitatores. Qua 'lpropter nullam aliam nosiilitatem se agno licere dicebat Augustinus, 'nisi diuinamomi eitiam i sua, inquiens, rogo, maior esse po-ρ rit gloria , meI Dbtimior honor , qtiam letus imperatoris esse amicos , qui se omnes imperatores est' Et S.HieronymumNissite inqtiam, ait, de generis moliritata Vap mra, nee obstiraa quasque , ct humiriori eo natas te inferiores putes. Necit Nisaeis nos personas aeeipere, nee condition/sbominum , sed animos inspieit Ἀκα γυ- doriatim is nobitim δε moribtis pronuntiat. Siamma apnu Deiam tib/rtas es, non feruire peceatis . Summa apud D/tim nobintra os .eiartim esse virtutιbtis . Poterit ergo ignobilis qui que nobilitatem adipisci virtutis , lqitae in dies hominem nobiliorem , & sanctiorem reddit, veram perquirendo nobili- altatem: satius enim est, ut ipsemet Cicero docuit, unumquemque si is rebus gestis florere, quam maiorum opinione niti; & ita viuere, ut si posteris suis nobilitatis initium, S virtutis exemplum . saepe enim fit, ut multi nobilitatis mundanae occasione in-
leseant, & ies fimos quosque superbe d .lspiciant, & nobilitatis obtentu omnia sbi
licere putent: nam mens humana, cὐm ad
licentiam magis , & voluptatem , quim ad honestatem propensa sit,il nobilitatis dignitate superbiendi potius, quam patrias virtvths imitandi occasionem accipere plerunque solet. Quod Dionysj senioris syracutianorum Tyranni filius , exemplo suo nos, docuit, qui ctim 1 patre corriperetur, quod syracusani cuiusdam ciuis uxori vim intulisset , atque inter alia diceret: An unquam a se rem factam huiusmodi audiuisset: filius ira ei respondit: Hoe aeeiait, God nunquam patrem regem habuisi. Et unus hic regis filius multos habet intemperantiae suae sectatores, qui nobilitatis occasione omnia sbii. licere arbitrantur , cum tamen in maxima
potentia minima esse licentia debeat; sed ' plura de hac materia habentur inserius.
Cum captus esset in diebus Salmanasar regis Assyriorum, in capti
uirite tamen positus viam veritatis non deseruit,
Ita ut omnia, quae habere poterat,
quotidie concaptiuis fratribus, qui
erant ex eius genere impertiret
n Captiuitas Tobiae quando eontigerit.
millesimo quadringentesmmo secundo. Erechiae regis Iudae sexto , Oseae regis ID rael nono, post primam captiuitatem decem tribuum , quam Teglath- phalasar secerat, de qua in libris regum is, eum uxore, & filiis a Salmanasar rege Assy-l . Rei s. triorem eaptiuus ductus est in ciuitate , 29.
peram , vi bene scaliger, eundem esse pu-lseaωνIaa tant eu eo, qui a Ptolomaeo Nabona sar v lor eatur; cum suerit Salmanasar, ut insta p tractavo .II.
tebit, non rex Babylonis, ut ille, sed Nini
ue, nee eo tempore, ut ex eodem Ρtolomae
eonstat, quo ille vixerit. Hoe tempore transsatae sunt e terra promissionis decem Tribus Israel , ita vi sola
tribus Iudae eum adiuncta Beniamin rem neret , quae deinde,ut docet Augustinus,n la tis . a inmine Iudae vocatae sunt. G Q
3 In ea itiitate tamen positis In duri Diima nimirum seruitute quae mors quaedam eluilis est, cum in ea ciuilis vita depereat, ex quo gentes vere potius emori, quam seruire voluerunt. Sic Philippo regi, ubi it agrum Spartanum irrumpens, cuidam spartano dixisset: id nune faeietis Iaeones Irespondit ille r suid aliud, quam moriemum fomiter λ Sogi enim G eorum nos ti-bori esse, ἐν non obedire a*s dididimus. Tobias tamen constans in aduersis,ut olim filii Israel in durissima Aegyptiorum eantiuitate positi, qui quanto mureis opprimebantuν ,3 od. L
anto massis miaisiprieabantαν, ibat de vidi I a. tute in virtutem, quasi fluuius, qui quo magis arctatur, atque concluditur , eo maiorivi, & copia eluctatur,aggeres,obicem. pr
sternit, & erumpit ; ita maiori ille semper
virtutum vi, atque copia eluctabatur, Serumpebat, ut in serius apparebit. 4 Viam meritatis non defertile. Idest veram Dei mandatorum viam, quam sibi serio sequendam in libertate proposuerat,nec deserere in eaptiuitate voluit: unde cum
David dicere possetr Viam veritatis elegi :lpDI. II p. iudieia tua non fiam oblitus. Mandata Deilao. viam veritatis esse, idem testatur Dauid , Des mandatactim ait: Omnia mandata tuis meritas . sy-lsunt verita
rus: Vium Ceritatis eurrebam, O iustitia , κὴ omnum diebus vita mea . Quod eo mira- . ' ibilius in eo fuit, quo erat iunior. ySane post cladem, duce Agide,acceptam, cum
76쪽
uerorum, clim Antipater obsidum loco pueros quin-nores facile quaginta deposceret , Eteocles tum Lplam in 'iimman-lrus , se eos daturum negauit , ne videlicet male educarentur, N ab institutis patriae discedentes ciuitati perniciosi herent: senum autem , aut mulierum duplum, si vellet numerum obtulit. Climq. Antipater atrocia minaretur , nisi darentur ἔ publico nomine
respondit: Si di itiora morte imperas, D eitius nobis erit mori; quod morte diffici lius ducerent filios hosti permittere , a quo
non nisi male educari poterant, prauis in
t ribus imbui, di a via abduci veritatis.s I TA vit. Ad concaptiuorum in quantum posset subleuandam miseriam , Omnia , quae basere poteras, quotidie Arabs r Omnem rem,quam poterat acquirere in svulos dies, illis benigne impertiretur . sic enim, haud dubie , quas alieno- paci&laete Irum bonorum procurator, de bonis suis famosyna noniciendum existimabat, ut quantum posci,souim de tu' eoti tribulum inopiam subleuaret, nec su'
- δε - lperflua tantum ; sed necessaria quoque in eam rem insumens, id quod hominis amicissime erga pauperes assecti, argumentum erat clarissimum. Quod omnibus faciendum docet Ambrosus: Nam hoc, ait, maximum os incent aratim miserieordiae , Ct compatiamur Hienis ratimstasilus , nera a
tes.atiorum quantum possumus iuvemus, ct ptas interdum , qtiam possumus . Et quidem hoe ille scripsit, cum ex omnibus suis bonis Ecclesiae vasa eo ari, & pauperes subleuari iussisset. 6 Concutitiis fraινUM . Et speciatim ex tribu Nephthali, & generati in Datribus ex progenie lacob, t quci omnes tribus originem ducebant: ita Syrus: Et misericor-Hau multas feci fratribus meis , ct populo ,
qtii ibat m/eum in regionem Amyrsorum Arabs i Di Hujlut fratrittis , quι erant ex genere stis enisui eum eo. Nam licet omnibus, iuxta B. Pauli documentum , debeatur misericordia; maxime tamen d mesticis debetur fidei, si egeant, vi latius
etiam denoeessariis. Aαδν. M. a. u. ostia.
duod opera nostra quales simus
tutem hic in litera patet, ubi eius in primis charit uis Oeera recensentur adeo illustria , ut quasi sui ipsius oblitus, mnia, quae habere poterat, concaptiuis dedisse statribus dicaturi nam , clim virtutum , & vitioi um habitus , ita haereant animo, ut oculis nequeant cerni corporeis , sed ex operibus dumtaxat, quae ab illis proficiscuntur, deprehendi valeant maximam eius suisse virtutem affirmare necesse est, qui praeclaris, & insignibus operibus enitebat; & sicut eum superbum , Sarrogantem iudicamus, qui splendido nimis habitu ornatus ad pompam , incessu graui , crediis oculis , e& clata ceruice progreditur , atque magnifice de se loquitur ;ita illum per viam veritatis incedere, ian-gnoque erga Deum, & proximum amor flagrare dicere debemus, qui legem ipsius Dei obseruat, misericordem se praebet erga proximum , alia l. huiusmodi, quae oculis intueri corporeis licet, atque ab ipsa sunt veritate praecepta,Opere ipso exequitur. Sic summi ipsius, ta omnipotentis Dei potentiam prisci philosophi, qui de Deo acute,&grauiter disputarunt, mundi creationem, prouidentiam , dcc. ab erlectibus cognouerunt. Vnde B. Paulus od notum es Dei, ait, manifestum es in tuis : Id est quod cognoscibile est de Deo ab hoinine, in creaturis per ratiocinationem mani sestum est , quia nimirum ut subdit: Inuisibilia ibistia ereatura mundi , idest ab hoinine, per ea, quae Deia sunt inteliacta constieruntur. Sic
rerum crcatarum natura occulta dignoscitur, sic artificis cuiusque peritia: nam quo pacto cx imagine cgregijs picturae coloribus, summoq. artificio expressa, pictoris excellentia; ita ab heroicis cuiuscunque operibus,heroica ipsitus animi virtus dignota sci potest. Praeterea quo pacto, in vita animali illud corpus vivum dicimus, quod seimouet, respirat, & loquitur, illudq. mor tuum , quod his omnibus caret: sic in vita morali, cuius quali forma, S anima est virtus , illum debemus virtute praeditum dicere , qui virtutis, illum vero viiijs coinquinatum , qui viti3 actus , & opera exercet . Quare eum de Christo Domino Iudaei quidam inuidi, qui nouerant coecum natum
ab illo fuisse illuminatum , dixissent r.Hiedaemonium habet: alii ex operibus melius argumentantes diccbant: Haec verba non sunt daemonium habentis: num7uId daemonium potes eaeorum oeuos aperire id est, non solent daemoniaci huiusmodi opera
Eodem est argumento usus B. Ioannes in
sua Canonica, ad probandam charitatem in aliquo : Ebri tabuerit, inquiens, sub amtiam huius Lundi,er Oiderit fratrem suum neeese habere , ct Hauserit sisera sua ab
eo , quomodo charitas Dei manet in eo y H-
Iioli non diligamua Uerba , aut tingua , sed
opere , ct veritate: nam nullus credet ei,
qui se proximum diligere ait, & ipsius indigentiam , elum possit, non subleuat; quod nequeat ignis in sinu absconditus retineri, nec Punicum malum decoris repletum granis, ardentissimis solis radijs occlusum resistere. Hinc loquens Isaias de Christi Ecclesia, sit ibiae in dicta . Dei attribu
77쪽
clesia , & fortitudine fidelium noui testamenti in operibus virtutis . Et υoeabun γ, ait, in ea fortes iustilae plantario Domini ad Horseandum : hoe est sortes ad opera iustitiae peragenda , unde inducuntur homines ad glorificandum Deum e nam quo pacto ex conspeciu arboris onustae seuetibus excitantur homines ad Dei gloriam e lebrandam, ita viri Christiani tot bonorum stactuum operibus onusti esse debent, ut quisquis illos viderit, confestim Domino,a
quo bona uniuersa promanant, benedicat. Sic etiam animalia omnia, quamuis pulchra , immunda esse voluit Deus, quae um.4gulam non diuidebant, ut inde sciremus,al- lterius vitam, non ex pulchritudine , sed ex Jdiuisione ungulae, ex operibus scilicet prudentiae , & consilii, quod ungulae diuisi iv significari Theodoretus affirmat,dignoscendam , immundamq. vel mundam esse cen- isendam. Quare nullus est, qui iure conqueri possit, quod se homines vlararium, superbum, prophanum , de sensualem iudicent, si opera talium operatur . Hinc volens samuel innocentiam suam fili s Israel manisestam fieri, non sacerdotale munus, sed egregias , quas praestiterat, actiones considerandas proponit: Loquimini, dicens, da me coram Domino , ct eo amChμisto eitis, mirum lotiem euiusquam itiδε-rim , aut ornum, I qtiempiam Oumniatua
sum, soppress aliquem: s de manti otiinf
luam munus Meepi. Quibus verbis eonsilii ui causam Optime reddit: seq. non animal immundum; sed mundu, ungulam diuidens,
quod prudentia, & eonsitio in suis acti nibus pollet) ostendit. Sic prudentissimus
Isaae, volens filium suum dignoscere, cum ccxcus esset, n n voci credendum et sed ma , .litibus censuit: Vox quidem, dicens, mox Ia- eal os; sed manus manus sane Esaia, ut do-i ceret Opera nostra quales simus ostendere,
Cumque esset iunior omnibus in tribu Nephthali , nihil tamen puerile gessit in opere.
Hoc est, unus tumorum,uel Δαν era tem iunior, vel etiam. cum
i uerstatem docet Hieronymus, ubi alti Se lis. . esset iunior inter omnes alictans nritae viros suae tribus. Nam omnH, haud semper significare omnimodam mi-nmnes iseeonaureunt; ct omnes , qui ven ph Irunt ante ma, fures fuerunt: ct omnes , qua sua fiant quae raue. Nihi . Quod non esset laudabile, aetatem transcendendo suam opere gessit; sed,ut habet Graecus i Cum esset iuuenu , ct omnia ina M.
tamen nisώραιν iam it. Matis: Non ope- Arasa. rattis es opus iuuanam . Pueri ..Vt ohseruat serarius, duplex; sorarius DC. unum leue, & Iudierum, sed ab omni vitio
Ludera paν - ν qtiit e in arMine Iosa. Puerilia quae a Qnod licet in viris merito improbetur,lsantiorum
nisi sat animi relaxandi gratia , pueris ta- φ hia
men eoncedi merito videtur. Nam: cum ny tan .ess/m paruvius, ait B. Paulus , loquebar τι i. Cor. II. partiulvi, sapiebam ut par tua . Alterumtra. leue, ει ludicrum; sed cum malitia; ut otiari , compotare, & tempus locis, di verbis perniciosis male , vel nimium traducere rquod quamquam in omni aetate sit fugiem dum i communibus tamen pueris sat commune esse conspicitum unde canit Horatius: Ajtatis evilucitis notandi fum tibi mores. Mirarivi A mdGH εώ, voees iasit puom in pede corrod νι. an .
Sunat humagois,pars a eouuaera, ct ira Colligit,et ponit temeri et mωtatur in horas. Quin & ipse Augustinus puerum se iusti Aus iι.ε. pilae nimium deditum fuisse constetum it -- misee at, inquiens, Domine memoria, mol in ' genium, qua nos habere viatisi pis iuri aetate fatis , sed rities ibat uriri, se mindieabasti in nos as eia, qtii taria inique agebam, sed maiorum nia a neotia voeam tur , puerorum aiatem talia etim snt puniuntών a maioribus , edi nemo m feratur, piae os , CH illos, meI Ut sitia: nsυ93 ο- probet quisquam bonus νerum arbiter C. ρώI e me , quia ludebam pHa puer , in eo ludo impiati,aν , qtio m nias celeriter dis rem titeras, quibus maior deformius uri- rem . Verum qui maiore indole, ac nobiliore pueri sunt, non tantum ludos poste riores ; sed etiam priores aut omnino deserunt, aut certe vis attingunt. Sic de Themistocle narrat Plutarchus, quod caeteri S FI iariatia. pueris ludentibus,ipse orationes tacitc mς sus pueri ditabatur secum,adeo ut illi maeister dice- le pueri mulro: Te, . puer, paruum mhia; sed magnum ti contem. aliquod, aut bonum , aut maIum faturam,pierunt. avxγον. Et de Malachia, ait Bri nardus; ab is, a m- ὸhat s vim morabus puer expers lassulalmittis.M pMHIis. Et unum subiungit, quod non bO-I Mi. nae modo, sed etiam magna cuiusdam spei insigne in puero erat: nam cem excitus opinione magistri cuiusdam, ad eum discend
rum siterarum causa veniset , eumq. ludem
tem subula,ci sitscos nestis quos in pariete
78쪽
c:.3 Aper otium ducentem animaduertisset, eo toto viso ostentiis, puer serius , quod leuitatem redoleret, abscessit. Talem etiam
describit Basilium Nahianaenus . Hinc Augustinus : Sit sene eius vestra, ait, pueritas , o si pueritia senius, ita ut, nee sapientia vestra , si eum superbia , nee humitita μω lapientia . Ut laudetis Dominum ex Menane, ct usque in saeculum.
uod puerilia simi mundana omnia ,
Cy contemnenda. D O C UMENTUM. V M QV E esset iunior omnibus in Tribu Neph bari ;nibiI tamen 'eriti gessit in
pere. Sapientissimus noster puer, puerilia fugiens, insipientiani hominum maxima, puerilia insequentium redarguit, nimirum mundana haec omnia, quae puerilia elle imsemet seneca docuit, dum illorum amat ros pueri u comparans .ait: Non ιd quic-σuam intre iussa, puerosq., interesse quo dixerit, quia illus talorum , nucumque 1 σaeris minuti auaritia es , las auri, argentique, ct orbium ' quod ilii inter ipsos magistratus gerunt, di prateriam,jacGq. ac tri. bunas imitantuγ ; bi eadem in eampo , for que er in curia ludunt; tili in tito intra are. eonge simulacra domuum excitant; hi, ut ma num aliquid agentes in lapidibus, ac parietibus , Er tectu mure uias occupati, ad tutelam eorporum inuenta 3n periculum Uerterunt: ergo par pueris, longiusq. pr UM. Sed in Mia , maior . error es. Quare post iuuentam. & annos, lacila via uia quisque haec omnia mundana contemneret, rus deposita aetatis pueritia , puerilitatem morum, & in senum aetat puerorum , aciniantium vitia retineret. Et quidem si bullas lacere , & umbrani sequi, puerile dicimus , Cur non puerile item dicamus, bullas dignitatum . S: umbras vanitatum huius mundi quaerere Z Vanitas Danit tum , ait Ecclesiastes, ct omnia Vanitas . Et in dic tus Seneca: Tota , inquit, rerum natura Ombra est inanis, o fallax, umbra , quia , teste experientia, fugiunt mundana omnia instar umbrae sequentes se , ncc unquam capi possi in t : Ctrins rei inter reliquos testis
est rex Syriae Alexander Antiochi Epiphanis filius, Hances dictus, qui postquam adiutore,& amico Ionatha Machabaeo, Demetrium hostem suurn sit perauerat, atque
occiderat, regisquθ Aegypti Ptolomaei filiam sibi desponsauerat, dum mundanae selicitatis unabram, se iam eonsecutum fuisse arbitrabatur, ex improuiso ita sederisum inuenit, vi hostis soceri sui enectus, ab illo
tagatus sit, & non sol uni uxore priuatus, quam Demetrio mortui Demetris filio Pt lomaeus despoli satam voluit, sed etiam vitii ; nam a rege Arabum , ad quem confugerat , obtruncatus est, de caput ipsius Ptol maeo donum acceptissimum milium . Testis est idem ipse Ptolomaeus, qui tanta intolescens victoria , tertio die, ex improuiso , , je Testes itine Romani sere omne&Imperatores , dc Reges propemodiim infiniti, qui dum rerum,omnium dominium adepti existimarentur, ex improuiso defecerunt. O mundanarum rerum constantissimam ii constantiam l O umbram umbrarumion
nium fugacissimam lVerum non solium umbra verissime diu cuntur mundana ; sed umbra inanis, di Ldlax ; quod cum nihil habeant eorum , quae praeseserunt, sequelites se ludant,ac taliant. Nam eum inane illud omne dicatur, quod
est sine fructu, quo pacto nucem inan madicimus, quae nuclco caro, & granum inane, quod medulla pila inania mundi omnia dicuntur, quae clim maximam gloriana, maximamq. selicitatem promittant; nuc gloriam tamen, nec felicitatem habunt. Vnde : Domιnus exercituum , ait Isaias, cogitauit bse , ct detraheret superbiam amnis xl ria ι ad ignomImam deduceret Unister. sos ineθtos terrae . Fallit praeterea mundus amatores suos, quia sicut illum notabiliter deceptum diceremus, qui ex circumuentione eligeret si mrium, ubi post et elige re centuplum, aut Liud bonum infinitd melius ; ita suos notabiliter mundus decipere dieitur, dum minima sua dona, v n gna proponens, illos vere magnis priuit, quosnque gloriosissimos iaturos promittebat, In glorios ad extremum usque spiritum, de tussisque perducit. Hinc Sapiens: Est datum, inquit, quod non est otiis , quid vero illud sit docens , subdit: O propter gloriam minoratio , per gloriam scilicet, huius mundi , quam mundus promittit,gratia in praesenti,& gloria in futuro minorari i Quia, ut qui dam e S. Patribus dicere solitus erat: Im
possibile es, ut babentes gloriam saecularem,
similiter ct fructum east amni cesse . . ut enim, teste Seneca, lege cautum ab antiquis suit, ut haereditatis . patre acceptae diuisio quidem penes filium natu maiorem is, electio autem penes minorem esset, quod
Abraham fecisse legimus, qui senior terram promissionis diuisit. N Loth iunior elegit ;Sic Christus primogenitus, ut ais B. Paulus, in multis fratribus, paternum regnum diuidens, ex una parte mundi bona posuit, & diuitias, quas licet paruas, visibiles tamen,& sensibiles esse voluit; ex alia vero bona caelestia, quae licet magnitudine terrena su perent in infinitum ;inni sibilia tamen, dc fide credenda illa est. voluit: nostrum est eligere; nec possumus, saecularia eligentes habere
79쪽
protegit, tu. perbiaq. inducit.
habere caelestia: Nosq. o Deus t adeo paruuli erimus, adeo dementes, ut veluti r tionis expertes, sensibus tantum credamus decipit nos , o mortales, decipit mundus , dum partem suam potiorem dieit: simplum proponit,vi centuplum ti nobis oeterna selicitatis tollati Dicam itaque cum B. Pau-l
te. Tobiam imitantes puerulum, qui puerilia hae omnia eontempsit, quod itinior omnibus siet, hoe est, corde humilis : nam bene iuniorem, hoc est , humiliorem interpretari possumus, si Ambrosium docentem
audiamus; quia specialis singulis iustis su petit praerogatiua dicendit Ititienis fiunis d/0eestii, si hutalis corde se, si mitis atque mansuetus: Quare ideo nihiIρtieritin is in vis. suo sanctus Tobias, nihil la- scinum , nihil miniis pudicum, nihil minias graue inmmist, quae commisisset, si modestiam, & humilitatem a moribus sujs ablegasset. Hre est enim , quae amatores suos ab uniuersis vitiis protegit; sicut e contraita superbia se sequentes innumeris malis immergit, quod Gregorius docet dum ait: Sι- in mirrus humiritatis omne viritim enerat; Ae arro antra roborat. Quia nimirum , s-cut initium . di quas compendium omnis pereati est superbia lita & humilitas est omnium virtutum exordium. Verum de mundanisu rerum vanitate plura dicemus insta.
v ERS. U. Denique cum irent omnes ad vitulos aureos, quos Ieroboam fecerat rex Israel, hic solus sugiebat
I Ieroboam , quos Vitulos erexerit ado
contigerunt ante captiuitatem, dum adhuc puerulus in sua tribu esset, S ciuitat , iterum narranda hic Tobias proponit, neque enim omisitenda duxit, ut anselico pareret praecepto,
qudi Dei erga se misericordiam non modice examerabant, nimirum , illam fuisse ipsus pueritiam, ut non modo nihil puerile in opere suo gessisset, sed potius, Cum irent omnes. Nimirum Tribus Do. mini , ita Syrus r ει omno Tristis Dominiciam Nees.sens, feriserabat in Reuia obia tione, ct domvis Neplabati patris mei,ct exosus ibam in Ierusatim , mutiis visibus .
M Oimus au eos . Quos Vatablus p tat non quasi Deos iam erectos fuisse, sed tantum ut Dei simulacra i scriptura tamen repugnat, di maxime lib. a. Paralip. unde &Iosephus ait, vitulos fuisse ipsi Deo Ep
nos Ireoboam feerat. Arabs os fa-bmi vireat Iemla stitis Nabat, rigis Is n. Etenim , ut lacra narrat histoma,ciuntimeret Ieroboam , ne decem tribus sit rum Israel, quas suae ditioni subiecerat, ad Robam filium Salomonis reuerterentur, si Ierosolyma secundum Dei praeceptum adirent , ut ipsi Deo in templo sacrificarent; paulo ante Scenopegiorum fenum,duos fecit vitulos aureos, illos i. in Regni sui s-nibus, in Bethel unum ; alterum vero in Dan adorandos proposuit., R/ae I MI Ad distinctionem regis Iudae : nam post Salomonem duas in partes Israelitieum regnum diuisum esti dictaque est una, ut explicat Augustinus,Regnum Iu-ddi, quo continebantur duae Tribus, Iuda, &Beniamin, & qui ad eas sese sponte contulerunt Levitae, N ex aliis Gibubus alia, doquibus in lib.Paralip Altera Regnum Istae lis, ut ait Hieronymus, i plurium Israelitarum Tribuum multitudine: vel regnun Ephraim, ab earum decem Tribuum prae
Ad vitulos itaque aureos,quos Ieroboam Rex Israel secerat, cum Tobia tempor r nam anni plusquam ducenti a regno Ieroboam ad Tobiae tempora essuxerunt)ex omnibus Tribubus maxima undique multitudo consueret, ipse Tobias 3 Sotas Inter contribules suos, vel solus , quod valde pauci illum comitarentur: sie enim in libris etiam Regum legimus,s iam Tribum Iuda secutam Roboam suis Q, eum tamen etiam Tribus Beniamin eundem secuta in libris Regum legatur. Graecus socios aliquando illum haber consueuisse Anania, & Ionatham docet: qui tamen cuius essent Tribus non satis constat, licci dum str Tunc .Maνα - , innuere videatur quod vulgatus docet, videlicet solum fuisse.
uod destiti Α bomin inter malos es, es quod mala secietis diligenti Ffime sit emtanda .
DOCUMENTUM.x TOLLIT amplissimis en-eomiis Epiphanius Iosephum
quendam a Constantino Magno Comitem factum , quod Mithoncili eum omnes essent Arriani, solus orthodoxam fidem egregii
a. Reg. II. Israelitici r gni diuiso post Salom
80쪽
haesetur I. ad laude, maiore noster Tobias Pthaeum, ubi Christus: Venia, inquit, sepa- Ma th. io. laudandus, qui cum Omnes irent ad vitulos Prare hominem a uersas patrem fatim, O a L,Α. aureos, solus adhuc puerulusan Dei seruitiossium aduersus mirem Iuam, O nti m perseuerabat; veruti mi uius quod de Basi-na restis Soertim stiam , ct in misi homi N. .. .f. a. .llio dicit NarianZenus) per satiummare dul- uis domesiei eius; idest, quia inimi ei ho
eis fluens; & ueluti animal inter igne omnia minis Le. si inquam tantus vir, inniornm .eonsumentem incombustus permanens.mo-Dconsortio,pollutus labiis euast,quales tan-ribus, scilicet, incorruptus, inter viros mo- dem euasuros nos credimus, si cum eisdemia rihns eorruptissimos, degens: solus inter il-uindifferenter versemur a los vadens ad templum Dei , ut Domino sa- Certe scut magnum Met miraculum, ,
crificaret; & verre solus; quia sicut sol, ideollanimalia mansueta inter ferocia, & imma- psol , quia solus lueet , & asia omnia fulgent nia vivere, nec ab illis interfici; & aedificili, illius illustrata splendore ι ita ille solus in Da debita rectitudine iam deficiens, vel ho-Isimiliu conae se luidie sanctitiae fulgebat; eratq. lueerna lu-0minem infirmum vix pedibus consistentem,loerim eens in caliginoso loco, di lilium inter spi- magna vi impulsum, non cadere; ita ma-Cais . h , Inas. Magna quidem, di exagerata virtus, ignum, sine dubio, miraculum censendum Qu1,2 .it-linter Idololatras fidelem vivere,& inter sa- est, hominem vi nulla praeditum, S per pectutis si bo-lgitiosos, ' in os homines , purum, inte-ocatum a rectitudine itistitiae originalis definum esse in I grumq. conseruarie Vnde Bernardus t Noni cientem, spirituali'. peccatorum stomun I . r D lmediocris , inquit, ιitulus perfecta virtuso aegritudine grauiter laborantem, inter mari M. es. intre pyauos uiuere honiam, O interritos incolumem vivere. nec eorum impuls- malignantes . innoeentia retinere eandor3,ubus cedere. sic Moyses magnum appellauiti m. dis Gνor. maria.4N Gregorius: Stetit, ait, gratiioμis es eti*al miraculum, filios Core immunes a seditio- ii.
lpr eoo inter mesos etiam,honiam extiti e V l Et quis nesciat ex impiorum conuictu, summum periculum sanctitati creari λ Hoc , ut
Unde a Faestim es, inquit. Rrande miracu-IMiraeulsi est tam , ut Cora preeunte, fl6 etas non peνL magnu eum rent . Hoc est, grandet sicium est contra na--besie nobis innueret Eliseus , sermonem cum uturam prodigium , ut Core paretinis, & ut i ς
Naaman Syro leproso habere minim/vo-uterra pro meritis absorpto, filii illius, quiluit , nis postquam a lepra mundatus est . una cum patre vivebant .exempti l crini 'Ioannes Apostolus, & Euangelista vi ex ijs,une patris , & a morte suerint. qui lycarpo martyre Audierunt, refert Hinc S. Franciscum legimus, in monti-ls phahesau, ... M , Irenaeuo cuivi Ephesi in balneum introisset,libus commorari consueuisse , & cum timore eis, homihesia. .... . Cerinthus haereticus lauabatur, exiliitumaximo se populis eomniis isset quod ho-is udioia fui ilico, vi eum vidit dicens r timere se, ne uminos ex diuina conuersatione diuino, Rigeret , balneum concideret, in quo esset Cerin husi ex humana humanos effici dieeret. Et delainimicus veritatis. Eunomium haereticumnquodam S. Anachmeta, qui ab humana tris γλ M. a. a Ualente Imperatore loco Eusebii, in Epi- leonuersatione quinquaginta ipsu annis re-ώμι./4. scopatu famosatensi suffectum, adeo popu-0motus , in secessibus montium vixit, nulla Ddlus catholicus a minatus est, ut nunquamualia indutus veste, nis quam pila corporis Quam peri-lisium adire, nunquam salutare, iannquami sui sibi ministrabant, legitur, quod cum vi euuta ut 'laudire voluerit; nee aliquis fuerit, qui veluros, sue seculares, siue resigiosos ad se velorum iος ς'lillis publieis balneis lauari volueritan qui unire cognosceret, cursu rapido illorum fir hus apse se lauerat, donec aqua tota, quae glebat occursum. Cum l. vni tantummodo, haereticum tetigerat hominem, non fuisset qui id ab eo potenti fide obtinuit, semes se eiecta. Et quidem, si ferrum, quo nihil du-0videndum praebuiset, inter multa colloquiarius, S quo uniuersa metallorum genera percunctanti: Cur homines tantopere fuge- domantur , in terra diu de sum , duritia oret; respondit: Lui ab hominibus frequemlhό sua consumpta, in terram conuertituri quidntatiar, non potes at Arietis frequentari. liti, fiemen faciet carneum eor, s carnalibus cum ho-HEt homo, qui adhuc est in persectione, tali non posimillibus conuersetur si Isaias, vir interuvirtute rudis, S nouus, malis associabitur,liunt 3b se prophetas,& sanctos veteris testamenti nononee timebit ti ritu Io Α minimus 3 Vae mihi, ait, quia tacui, quia . Intraturis filiis Israel terram Chanaam , V Uir pollutus Iabse ego sita 1 quia nimirum, praecepit Dominus, ut omnes Chananios Initi mii, regem alienum ministerium teme- interncerent: dicens, transeruis ij. iam eousue -& arroganter sibi usurpantem, Ee lepra HIordanem intrantes Dyram Chanaam , di-ltitudine labiisspercussum, leprostrum legiem non custo-HJerdιιὸ ennesos habitatores terrae Utitis Ain pollutu euxidiente-mini, sicut debuissem,corripui eo tem nosieritis interseere , habitatores,
h Et in medio potiti possvia Iasiis halensisti ai r/manserim, eγiant vobis, quas Haus ego baiato: hoe est: quia in miaio m Iiuin riviis , O qtias Ianestis in laseribus: ani-
regem.corripere metuentis, ego habito. Estumas, nimiru, vestras prauis exemplis, quasi enim hoe in loco particula Et causalis ,Delauis ita excreeabunt, de prauis suasioni- idem. valcns ac quia: vi etiam apud Mat-tibus . quas lanceis ita percutient, & stimu-