장음표시 사용
251쪽
si1bus omnibus scribendum earum pruvinciarum , in quibus stationes militum minimὸ ωrunt, PMitrimonii videlicEt, Umbriae, Sabinae, de Maritialmae, ut ibi minori, quo fieri poterit, pretio ova
comparent, Sc Romam od suppeditandam cocpiam, celerrimὸ curent asportanda. Similiter Amnonae Praesecto mandandum, ut.exploratores tam. D''' , quam extra Urbem emittat ad monopoliorum auctores notandos, qui debitis poenis as,
fietantur. n.Domisua eun-., IX. His auditis , ineffabilis Sanctitatis Suae
Pietas, non modo probavit omnia, sed sine ulla persicivmur, mora absolvi, perficique jussit. Unde postpa eos dies Urbs sordibus expurgata, ovorum, ac sis lubrium ciborum aluentia redundavit. Quinimo Illustrisi. Bonaventuraia Secretis Sanctissimi largitionibus, etsi crurismorbo duinemur, acri tamen, O .posset ingenio. assiduam operam prae stitit, ut pauperariis tam aegris, quam adhuc sa--nis, nee Medici, nec pharmaca, neque victus neque alterius necessariae rei , praesertimque ignis copia deesset. X. Illud non praetereundum existimo, quod postridie me invisentem Principis Ruspuli Conjugem, cum Excellentissimus ejus vir de Congregationis decretis esset percontatus, rusticorumque miseriam. accepisset, qua est animi pietate, in se ultro recepit eosdem, ex ora maritima .id Centum
252쪽
Cellas, quo loc' praedia ditionis ejus maximὰ patent , in Nosecomia qua racelerrime exportandos . Quod nobile charitatis argumentum, cum ad Sanctissimum Patrem attulissem , Sanctitas Sua plurumum commendavit, de Eminentissimo Cardinali Marescotto ejus Patruo benevolentiae testimonium exhibuit. Progressus tam constitutionis temporum , quam videmiae per totum Martium,
. ' C A P. V. UΜ prope Februarii finenti, ingenti stigore jam remittemte , epidem iam sensim decrescere laetaremur, novo metu
perculsi, novo periculo obj cti sumus. Nam copiosis nivibus in vicinos montes pridie Kal. Martii delapsis , una cum pluviis, & austris , improvise Tiberis elatus est, atque imas Romae partes inundavit. Quamobrem duorum dierum hiatio, paulatim alluvione crescente, cellae vinariae in via Ursi, & S. Ro chi, aliisque humilioribus Urbis locis repletae sint.. ll. Crevit praeterea calamitas pavor, cum
charitas a Saninctissimo Patre commendata. Mettis rerint gram tiam ex niυibur, σre redeunte , tum ex Tiberis mundarione.
253쪽
α3q H I s T o R I A. relatum esset. non modo pratorum scrobes, M
nae civitatis, ur tollas moemum Leoninae Civitatis aquarum exun-
- Σ' datione repletas esse; verum etiam majore Castri sesum, licet cataracta dimissa aquae fluminis illinc arcerentur; nam pluviis e coelo tam recta cadentibus , quam oblique per terrae poros ex altiori Arce subeuntibus, ac penetrantibus, impleta suerat. Immo, cum post quatuor dies Tiberis intra suum alveum se recepisset ue a propterea in spem venissemus , fore ut magna etiam sessa , sicut pratorum scrobes pene aruerant, evacuaretur, delusii suimus; cum illam per- tinaciter eodem latice plenam intueremur , qui stagnando virere jam , ac foetere incipiebat . Causa igitur vestigat , compertum 'est , vetus emissarium antecedentibus fluminis alluvionibus,
aggesta terra prorsus occlusiim, ita ut elaid quanquam cataracta, liber praepediretur effluxus aquarum , quae cum sordibus eo loco residentibus , corruptioni erant obnoxiae. II1. Interea complures magnae aestimationis viri suadere Sanctitati Suae conati sunt, ut quamprimum E Vaticano, inundatorum pratorum exhalationibus proximo, ad Quirinalem a Tiberi
remotum incolendum transiret . Sanctissimus autem Pater, subditorum suorum charitate succensus, nulloque propriae valetudinis timore correptus,
ejusmodi consilium respuit, libeIeque respondit:
254쪽
Non decere Pomificem de sua potius , quam de Patris publica salute esse follieitum. Se adduci nullo modo pop., ut de migratione Blita cogitaret, nisi'
omni alienae valetudinis metu sublato. Hinc evestigio Io: Baptista: Contino Sacri Palatii Aris etikachita imperavit , ut nulla sumptuum habita ratione , praedictae fossae quamprimum expurgarentur. Ille nihil cunctatus, statim una mecum, tam minorem , moenium nempe Leouinae Civitatis, quam majorem Arcis fossam invisens, minorem illico exonerari curavit , cum liberam haberet cloacam, parumque, aut nihil serdium contineret. Ad majorem vero exhauriendam novum emissarium versus Tordinonam,quam vocant,apertum est, per quod superno profluente latice, majorem partem exinanita fuit. Parva tamen sesi la, seu medius canalis, qui vulgo Cunetia dictitur , quippe prosandior, exhauriri non potuit, in quo sane lutulentior humor subsederat , de di turniori stagnatione computruerat: quamobrenia obstrivstio propere submota est, quae vetus infa ciebat emissarium, seu cloacam inferiorem , qua propior patet in Tiberim exitus juxta S. Spiriatus Nosecomium. IU. Illud etiam salubriter excogitatum fuit, . .
lo sub ponte ad Portam , cui vulgo nomen est I Porta castello, affluenter illac duceretur, ne cras
255쪽
siores, S putidiores strdes, quae post fluidiotis
laticis emuxum ima fossulae tenebant , deterius contabescerent ; sed perenni purioris aquae cursu diluerentur, atque in flumen abriperentur. Quidquid vero nimia tenacitate abstersioni obstitit, excavatis ad latera scrobibus, ut alias, sepultum est . Haec omnia intra Martium abseluta fuerunt i eodemque tempore cellae vinariae a Tiberi inundatae, coenoque plenae, expurgatae sunt, cum
Illustrissimus Praesul Augustinus, viarum Praeses Edictum' promulgasset. V. Opportunum quoque visum filii die ix. Martii Arcem universam lustrare cum Illustrisi1-mo Praesule de Marinis Camerae Auditore , qui
AErario etiam Pontificio tunc temporis praeerat, cum quo, praeter D. Continum, Illustriss. Dominicus Serlupus intersuit, utpote qui tunc Propraesecti Arcis munere sungebatur . Probatum fuit, murorum expurgationem abselvi, & insuper jus sum, omnes herbas mortuas, palmites, spinasque in fossa comburi. VI. Vertim, ut ad temporum constitutionen Hac praefatorum morborum historiam revertamur, silentio non est praetermittendum, quod circM.
Martii finem, & Aprilis initium, cum aliquot iterum diebus frigus rediisset, inclinans jam epi-demia virium aliquantum resumpserit, donec circa medium Aprilem, inopinato, ac sere aestivo suc-
256쪽
ROMANAE EPIDEMIAE. 237cedente calore , penὶ profligata visa est ; cunia unum, aut alterum , ut de Londinensi scripsit Sydenhamius, sparsim sexiret ; non tamen omniano pravam indolem depositit, quam post idus Majialicubi ostendit. Popularis morbus in malignam naturam trainfimutatur . Tandem ineunte funio desinit, ac penituι extinguitur . C A P. VI.
l A M, exeunte Majo, vires epudemici morbi conciderant, atque ex longo metu , periculoque Populus Romanus r spiraverat 3 cum, post efiitissimbres , post austri status, rursum aquilones invaluerunt; quibus reliquiae, ac veluti semina epidemiae, quae supererant, rarias quidem,
sed gravius repullularunt, potissimum apud V bis regiones Tiberi, sessis, vineis, locisque aliis inquinatioribus finitimas, E quibus serdes, fimum
que nondum integrὸ abstersus erat. Etenim m lignae ibi pleuritides emerserunt, quarum atroeutatem nusquam hactenus inter maximos epidemiae impetus fueramus experti . Sectio namque
257쪽
verrae , quae prius tot aegros a mortis discrimine vindicaverat, mox, versi in contrarium malorum indole, multos miserὸ perdidit. II Testimonium pertivitati moris in populari pleuritide inter caetera habuimus aegritudinem cujusdam Moiiachi, quem nos invisimus ad ripam Tiberis in via Ursi, intra Coenobium Samctae Mariae in Puilarula. Eo loco, postquam medio 'rhetarius, de coquus Monasterii, per-
ad mortem adi- niciosa peripneumonia correpti ex sanguinis mis-ε ' - ' sione deterius se habuerunt, vitamque cum mos te commutarunt, ipse arcessitus sum, ut adessem in consilium aegrotanti Parocho Reverendisi. Dsio Henriso Noe, qui ob assidue praestita domesticis moribundis officia pietatis, eundem morbum
contagione contraxerat . Erat hic quadragenarius, robustus, habitusque gracilis, febricitabat acute cum dolore lateris, magno anhelitu, lingua sicca, de , quod plus adhuc urgebat, cum vaniloquio, urinis confusis, de maculis hic illic tertio jam die in cute apparentibus . Agitatum cum doctissimis viris, qui ejusdem curationi praeerant, A jalair ωλὰμ an secanda esset Vena, ubi de viro agebatur prava
se quidem pleuritide, sed vigentis aetatis, de validi ρομ q. ' pulsus . In diversa abeuntibus aliis , ipse multi
argumentis evici , non esse mittendum sanguianem 3 eum non illius copia peccaret, nec purum,
ac servescens sulphur morbum pareret, sed lymphar
258쪽
ROMANAE EPIDEM 1 E. 239phae ubertas, ac lentor, & impurum sulphur cum sale acri luctarentur in sanguine ; unde oleosis potici, diaphoreticis alexipharmacis, diluentibus ; chicis , anacatharticis, topicisque laxantibus curationem incohandam , absiavendamque . . Propinatum igitur statim filii oleum amygdal. recenter metum ad uncias quatuor cum duobus granis camphorae ; admota dolenti lateri sementa , necnon adhibitae universe corpori frictiones, de siccae cucurbitulae . Alvus interim ab oleo seluta, aditum praebuit diaphoreticis, ac dissolventibus ex singuine hircino, rasiua dentis apri, stibio dia-phoretico, mandibula pissicis lucii , & cor. cer. philos. praep. , copiosis itidem . sectitionibus .., partim ex jure tenui , castigato rasura cor. cenrad. scorZonerae, εc flor. papau. rhead. partim ex aquis stillat. scabiosae, Sc card. sanc. quibus lapis hi stricis insusus fuerat. His porro medicamentis largus sudor quinta die erupit, oc anacatharsis libere promota est, quibus evacuationibus perd ' rantibus , aeger feliciter , ac sine ullo relapsu
III. Hine intelligit unusquisque, quam necesse sit, ut, variantibus quoquo modo in populari etiam morbo causis, & signis, illico medela varietur ; ne facultas levandis aegris divinitus data , in perniciem potius , incuria Medicorum vertatur 3 quod tunc praecipuὸ accidit, cum theo
259쪽
asso RTORIArearata medica , tanquam geometrica axiomata
. Clinici sequuntur; quasi vero utraque abstracta, , nihil a materia, ejusque affectionibus penderent. Caeterum, cum vagi, & inconstantes epidemiae alicujus vices, moresque fuerint ; in quacunque earundem mutatione semper melior est conditio illorum, qui posterius, quam qui prius aegrotaverint nam Medici ex priorum exitu, aptiora passim ad curam insequentium documenvi depromere selent 3, ut ingenue advertit Franciscus Uali lib. Lepissee.' , Nis alias, tum maximὸ p super hist. Cla- stiemis hisce in casibus inperti sumus, in quibus
zomenia pU-73 - , conditionem Parochi, permum
lata epidemiae indole, meliorem fuisse , quam coqui, ac rhedarii, qui, cum primi in novam morbi speciem incidisient, bierunt.
Devato buas. IV. Tandem Superis gratiae, laudesque, prin-Junii, ciun multi dies nullis ventis turbati,
immo constanti serentatate lati illuxissent, aestus invaluit, atque Elutis, dissipatisque impuri nitriparticulis, atmosphaera puriori aethere sensim re- Virescens, omnes penitus epidemiae reliquias a nobis excussit. n
260쪽
idemia Historia duabus epistolis ulterius illustratur.
N abs re futurum visum est nobis, si, nihil praetermitte res , quod argumento nostro qualemcunque lucem assirre, epistolam subjicer Viri Io:Fan toni , tinac cum nostra , ex quibus uberius constat, quam latὸ per totam Europam riteumatica epide a pervagata sit 3 neque ullum fuisse peculiare R mani coeli vitium in universali illa omnium firὶ provinciarum calamitate culpandum. Haec igitur
fo: Fantonus S. P. II. Bina aegritudo corripuit me, postquam literae tuae elegantissimae postremo ad me perVe-- H li ne-