장음표시 사용
11쪽
Vanquam, ut in omnibtis aliis sclantiis, ita in DoctrinaGeographica quoq a me nihil vel dici , vel tradi posse videtur, quod non jamtum a multis vel dictum, vel scriptum iit prius,ita ut frustraneum me suscepisse laborem quis dicere posset 'eruntamen eam inplerisque hacte nus de hac parte Matheseos Scriptis Methodi rationem licuit deprehendere, ut, siquis vel maxime nil novi deinceps afferre posset, videatur tamen operae precium facturus, si omnia illa,ab aliis tradita, ad talem reducerentur methodum, quae Tironibus produce, iliquo usque progressis pro comite esse ponsit. Hinc dum plerique alii autores sua potius consilia, qtiam accurata Methodi praecepta observari,&di ilia tantum principiis tanquam ubique obviis, vix ac ne vix quidem tactis persequire quae omnia tamen nullius in contemtum dicta sint voluerunt; Mihi longe alia,&quidem haec fuit ratio, ut in praesenti libello facillimi, ea tamen scientiae genuina me-
12쪽
thodo Geographiae Mathematicae vel Generalis traderem fundamenta. Viginti vero annos, supra
jam numerare possam, ex quo tantum in privatum Auditorum meorum usum haec conscriberem, atque illis ad calamum dictitarem nec unquam fuit ani-inus exhibere Typographo suis ut ille typis publici faceret usus ac juris Sed cum pex esse dissicile Auditoribus meis deprehenderem, ea excipere caJamss,
ac illi ipsi, quibus ad salivam erat, ut in publicum hic libellus iret,iactutum volebant nantum abfuit ut abnuerem, ut sparsas potius colligerem paginas, ad excudendum Typographo tandem exhiberem libellum Methodum monstrabit libelli hujus vestibulum, ita, ut de illa hic jam multa facere verba non videatur esse opus: Vidi errata nonnulla typographica cum perlegerem, quae hic, ne sensus perturbetur, adnotare volui, nimirum pag. 32. lin. ZZ. Pro omnium, omnia, pag. I. linea et . hac prosilanca I nca, b leucas , pag. VI o. in pro dextram,sinistram. pag. in I p. pro ls.io 8. legendum veniet. Si vacatu non tantum haec , sed re reliqua forte occurrentia in a me non observata corrige plura dicere jam non habeo, nisi hisce
13쪽
nor olim uerit habitus, non est jam nostri instituti,ut sonis igo verborum tractu deducere satagamus.Illud autem Di- vitati nomen, cum consideratio ejus ad Divinorum Contemplationem
quoddam quasi sit praeludium ac praeparatio, iamdudum sibi meruisse videtur. Et rimosilisma illa aureaque Piatoni, Academiavestibulo instripta lex, haM άγιι. s. v si ibi h. e. nulli. Geometria expers accedito veritatem vendicat. Quid quod apud Nipti imathematicum Magisterium Divinum re
14쪽
Sinctum, idemque Sacerdotale fuit, imo adhuc hodie est, adeo ut ad Sacerdotium itemo, nisi Mathesi imbutus admittatur: ApudLacedaemonios nemini nisi Matheseos gnaro fuit ciavus Reipublica creditus Et Perse nullum nisi Agathematum perquam scis,lem solebant salutare bitanis autem ipse, ut audit, Plato hocce suo effato nonnisi genuinam ac optimam, inque docendo discendo quam maxime observandam significare voluit methodum. Omne enim vera ac solidae Eruditionis fundamentum non tantum P thagorica sed Flatonica Schola ponebat in Mathematicis, cάμ σκc, Sio exietEc, ἀγεωμί η res a sua arcebant schola, oesolum Geometriae peritus, vel
certe capax Sidonem erat quditor. Et tantum
abest, ut Ariamus alio in philosophiae institutione fuerit judicio,ut potius, quas in Platonis Academia didicerat, habui reliquas philosophiae partes deductas cognoverat,Mathemati
cas Artes ipse similiter scripserit&docuerit, habuis consequenter Philosophiae partes derivaverit. Id quod Auscultatio illius emina, ad quam nemo admittebatur, nisi cujus Elementa prius explorata essent, satis testatur. Profecto non destitis Aristotelis qualibet occasione a Mathematicis praesidium aut
exempla accersere ad id, quod in philosophi
eis erat necessi comprobandum. Universia illius de Motu, Quiete,T:mpore Caeloque ac de Ania
15쪽
animalium Progressis historia, totaque illa Disputatio physis non tam exemplis, quam etiam fundamentis Geometricis abundat. Et quis in Posterioribus A ticis non viderit Demonstratione Geometricas Siquidem Geometriae I et reliquarum Mathematicarum Dissiplinarum mirabilem fructum humanam msuevitam sine his ferarum,non hominum .li sciebant esse vi a iis Hinc Plauni in Timao appellatur Mathematica tare et mmAυαινggoc ad Eruditionem via , ut qui Mathematicam didicerit, possit reliquas omnes Artes facile perdiscere Geographia igitur Generalis Pediam jam scripturus S traditurus Platoniis cum illud Esatum secto quoque meum Quippe tota quanta quanta est Generalis Geographia omne suum in Mathematicis ponit fundamentum ; uno ipse Dirum lina Mathematica est. Unde,quo pluribus Mathematicis rebs luis fuerit instructus munitus eo nelius: facilitis,quae dicenda ac demonstranda veniunt,intelliget. Et cum nemo in Speciali Geographia, quae praeprimis de Hominum moribus ac Regionis qualitate judicium ferre solet, absque haec ex narum enim, Climatum ditiersitate, de quibus nimirum agit, desumenda illa tantum sunt Lillud efficere vadeat miror sane a mustis, qui tamen omnem Sapientiae delmjus quoque studii numerum implevisi sibi Videntur, aut parum, aut nihil, aut si modo
16쪽
quid , nimis frigide dc praepostero ordine
tractari parum curae cordique habentes, qua eonscientia sic sua perversa methodo Philo-Geographorum studiis consulant, eaque prommoveant.Nos er ab horum animo longe est di-vetiissimus cum peritissimis hujus studii Docto .riby&Scriptoribus,puta, Strabone, o ne --tos uagino, Bernae naremo, io epho Langio, huneque Lucubrationibus suis illustrante, si acombrechto, Iohanne Baptista Ricciolio, ac multis aliis sentientes ac putantes, Generatim non tantum speciali mographia esse praemittendam, sed recte quoque tractandam Ombis autem Generali nostra Geographia aliis adhuc, tanquam auxili cibur indigeat Matheumaticis Dissiphno nunc erit dispiciendum Sed quam id exponamus talarum faciamus, prius, non exactam atque omnibus numeris abso kitam, aliqualem tamen illius placet Descriptionem dare, quae hujus tenoris esse posse se nobis 'idetur.
GEOGRAPHIA de quidem simpue est
Scientia, vel quod nobis idem est, Cognitio certas Terraqueam olim,quatenu quantae mensurabilis, tumsecun um se, tum etiam quoad coeleste proprietates, es quantum cognita ac si iiij partim describit,ac delineat, arnm etiam ex frumeroaiiovibus in in rumentuariis alibis, Globis scilicet Mappis,seu O- Caeli et Terra imaginibus, ocularit r
17쪽
s Pt emaei lib. I. Geogr. Cap. p. m. uti vestemus verbista esset GAEO GAPHIA Imitatio pictura mim Terrae cognita, cum ii .qua sibi quasi universalirer
Quae videlicet juxta Iohan Baptista Ricci- in Geographiae Mydographiae Reformatae ad Lectorem praefatione expositionem stini Figura trina Dimenso S tus in liniverso respectu Caeli , unde oritur ditiemias Climatum, ac Parallorum, Tempestatum Anni, Dierum, Ne ctium Umbrarumque Gnomonicarum S diversa siderum sparitio Ast qua rati'ne alias Geographia a Cosmographia, Chorographia ra sopographia differat, posset ex Trho illo, qiuod hoc est, ubi desinit Geographus, ibi incipit Cho rographus, e ubi definit Chorographis, ibi incipit et vegraphus , jamdum satis clarum esse,
ita, ut multis exponere verbis non sit nece se Ast unicolarnen adhuc dicere lubet, nempe Coimographiam esse universi totius Descinionem is cum Geographiam, tum Vrano-gmaphiam suo tenere complexu Chorograph.-am es operaphiam vero esse Geographiae femina es rudimenta et,ut cum Ricciolioca amem loqui, illas Geographiae ancillari Schujus m-ginem ex Apographia, Chorographia esse antiquissimam Id quod laudatus Ricciosius exprimis agrorum limitiis a divisionibus, que est Diluvium Nokticum una quaque regio statuit sibi, ut ditionem a finitimis fretam Posteri-
18쪽
Posteritati aeliquo po ac cnumento ineptico consignaret, satis superque probare sustinuit. Sane parva Geographiae fuisse initia, s aulatim adolevisse, facile quis an luci potest, ut credat. Cum enim Ttrriarunt Orbis, neque uviversim neque singulatim ab iisdem lustra .ri potuerit multi in unum conferre debuerunt Imagines mente conceptas, Unde Seraphia est tandem conflata Ptolemaei tempore Latitudo Terrae Bore is extendebat se ad gradum
LXlII in Insula xli, quae idcire ultima Poetis dicitur: is alis ad gradum usque XVII. Ita ut terminum Orbis habitati fixerint in Prasso Promontorio Agasiimbae AEthiopum Regionis, quod hodie dicitur Mosambiaque Quapropter quicquid marum hodie ultra Insulas Canaria navigationibus inventum demtectumque est, a Septentrione indem ultra sexagesimum tertium, a Meridie ultra deci anum septimum, ab ortu ultra semicirculam
gryduum CLXXX Id omne Ptolemaeo, Prisco illo seculo incognitum fuit. Hodie enim
terminus Latitudini Borealis extendit et usque ad gradum octuagesimum primum,m ut novem tantum gradus restentu Austram si ferme ad gradum usque sexagesimum, Lon-titudinis ad gradum 3 o. Sed nolo jam morari circa prolixam enumerationem eorum, qui quasdam orbis partes dellineariant, ita
unum postea colligerunt Systema. Unici
19쪽
tantum Josse placet adhuc mentionem iniiceretqui Capite VIII, 8 p. Libri sui giniejus deauros, quos in Terram Canaan miserat, ut oppidatim in septem delinearent Drtes. Quae vero cuncta, ut non tantum illi Iosuae
Chorographi vel Topographi, sed multi quoque
alii eo facilius xcommodius efficere possent, imo potuerint, primaque Geographia ponerent flandamenta, Arithmeticae Geometria re bo-xomia opus habuerunt auxilio. Quod Mathematicarum Disciplinarum Trifolium tamares: est unitum, ut inter eas postrema duabus prioribus, ceu duabus alis indigeat, quibus ad Astra evolare valeat Geographia vero nostra Generalis omnium trium opus habet auxilio. Et qui hisce probe instructus ac munitus, universum peragrare poterit mundum. Etenim G culas, vel potius Tractus Coelestes, analogos errestribu , suas in partes sive gradus distinctos deprehendit Geographus quos
vero nonnisi succurrente illi Arithmetica valebit computare. Tota Terraque Molescere formaves figura magnitudine gaudet;
secundum tamen omnes quantitatis species certa aliqua mensura definienda, explicanda, locorumque inter se distantiae investigandae. Quod unice Geometriae consilio, vel potiuauxilio fieri potest. Coelum orbem hunc uni versum undiquaque quidem ambit non ubivis tamen eadem illius facies, idem influ-
20쪽
xus deprehenditur , sed pro diversitate loci valde est diversiis. Etenim adminiculo Circui runa, quos quidem in Coelo non Natura, sed hominum opinio finxit locavit, illisque ad facilitandam demonstrationem Astronomi
utuntur, ociis nostrarum actionum ubi nos nabitamus homines, in vari. Zonas Imata, Parallelii, imo in multifarias Regiones, Pro Mincias, Regua, Ducatus Particulares,-
.peria sexcenta alia distingui describi solet, haud commodius aliter describi potuisset, nisi veneranda Antiquitas Circulos illos Coelestes superficie Terrae assignasset, sic ut singulis
terrestribus exacte correspondarent, tanquam filiae ex matre haberent ortum. Et cimi Apparentiae quaecunque coelestes ad nos referantur, qui secundum variam Coelistis Sphaerae posturam in diversis Terra locis habitamus; tanta dierum, noctium varietas accidit, tauraque in mures occasu ri derum disserentia, ut haec omnia absque Astronomia , quam certe cum Replem Epit Astron lib. I. p. m.
eo ubi Animam dicere non veremur, in
telligi nequeant, Minc Sprata lib. I. Geographiae p. m. s. ex versione aeuandri ita loquitur: Nuicunque locorum proprietates aggreditur, proprie eo accommodat expositionem Coelestium Re um Geometricarum Detineatio-mm, Magnitud num in intervallorum ac Im