Nova et generalis introductio ad philosophiam auctore Claudio Fromond ..

11쪽

ctum non minus quam neeessit tem aperte co. gnoverim , utpote quae ceterorum sundamentum

est; in hac unice pertractanda peculiare studium conferre non levi fortasse ausu conatus sum , id saltem ratus , quod si opus perscere mihi non contigerit , aliis tamen occasioni esse polsim , qua sententiis meis rite perpensis , postremam

operi tam necessario manum admoveant ι atque

ita plurima , quae prout explicari solent in Lo.

gicis, aut nullius, aut mali videntur usus in veritate tum inquirenda tum demonstranda , in

maximum , optimumque usum conVertantur.

In hunc igitur finem paucis, & generatim exposita Relationum idea, demonstratur cognitiones omnes , quas de quolibet objecto consequi possumus, in Relationibus esse positas . Hinc supre. ma entium omnium genera distinguuntur in Res& Relationes, ex qua entium distinctione, totius Operis divisio in duas partes oritur, quarum prior de Relationibus, altera de Rebus agit. Quae de Relationibus est , tot habet capita , quot sunt veluti adspectus , secundum quos Re. lationes ipsae in ea expenduntur . Et licet plurima, quae hic ordine congesta explicantur , nublius alicui videri possint momenti, maximus tamen eorum usus in altera parte apparebit.' Pars altera , Rerum complectitur divisionem in sex suprema genera , quae probantur esse I. Simplices Substantiae. 2. Vires, quibus ipsae Substantiae a Natura, hoc est a Deo tamquam Auctore Naturae assiciuntur, ut praestitutos ab ipso Deo essectus edere valeant. I. Naturales effectus . q. Varii Modi , quibus effectus ipsi edun.

12쪽

tur. s. mpus. 6. Spatium. Peracta capite primo divitione Rerum , caput secundum agit de Tempore & Spatio. Demonstratur motum illum successivum , qui de Tempore communiter assirmatur, non esse nisi improprium . Temporis quoque duratio, ejusilemque durationis quantitates explicantur . Respondetur Leibnitio docenti Spa.

tium & Tempus non esse Res ; sed illud esse

Ordinem coexistentiarum ; tempus Vero esse Ordinem successionum . Declaratur extensionem Spatio tribui non posse nisi relate ad ea, quibus ob exiguitatem eorum sunt inaequaliter priesentes Partes Spatii , minime autem relate ad Deum , cui ob immensitatem suam sunt omncs partes Spatii aequaliter praesentes . Ad idem quoque Spatium pertinere immensitatem cum Divo Augustino a Trmatur; indeque infertur ejusdem Spatii durationem sui generis esse aeternam . Caput tertium simplicis Substantiae ideam exponit . Caput quartum de Viribus generatim pauca complectitur, easque distinguit in Vires , quibus in. structae sunt Substantiae materiales , & in Vires, quae ad Substantias immatcriales pertinent . At que juxta hunc ordinem de praecipuis Viribus , quae ad immateriales Substantias pertinent , in hoc opusculo disseritur ; priores vero in alio opere , quod Physicam complectetur Deo dantea nobis explicabuntur . Caput quintum , quod

de cogitandi mi , ejusque speciebus inscribitur , de

monstrat primam illam intellectus operationem,

quae simplex Apprehenso a Logicis dicitur , &distingui solet a judiciis , esse judicium i & in

mutua duorum objectorum comparatione consi

13쪽

stere primam, & generalem cogitandi rationem, cujus inferiora genera enumerantur. Capite sexto

agitur de Vi judicandi , hoc est de judiciis &propositionibus, quarum partes essentiales , quae communiter existimantur tres, nempe Subjectum, Attributum, & Copula, sex a nobis constituuntur . Tum quae sint partes integrales ad quamli- libet essentialem pertinentes, explicatur. Et hinc plurima erui possunt, quibus verus propositionum

sensiis in apertam lucem prostratur . Caput septimum varia complectitur circa veram assi mationem , veramque negationem propositionum,

prout eaedem propositiones expenduntur , relatὰ ad ipsarum munera. Capite octavo propositiones simplices, compostae , complexae , & incidentes juxta nostram propositionum ideam explicantur equa occasione nonnulla ostenduntur, quae, ut nobis videntur, minus recte dicta sunt a Logicis , veluti sunt plurimae propositiones complexae , quae ab ipss habentur ut compostae . De vi , modoque ratiocinaridi nec non de imis ratiocinatione inscribitur Caput nonum, in quo idea ratiocinationis peculiari methodo exponitur , quam non prorsus inutilem fore confidimus . Caput decimum explicat quid sit Fundamentum ratiocinationis, quod nempe, si recte homines deprehendunt , ratiocinantur ut homines decet ratione utentes ; eodem autem neglecto , similes brutis animantibus esse videntur . Capite undecimo deis clarantur variae rationes , quibus una, eademque

ratiocinatio proferri potest. De ratiocinationibus compositis agitur Capite duodecimo. Caput ter. tiumdecimum ostendit quomodo investipari de. beant

14쪽

beant ratiocinationum Fundamenta , quibus Inventis sacile de ipsarum validitate dijudicari potest. Qua vero ratione sit expendenda ratiocinationum validitas , variis regulis, & exemplis de . claratur Capite kquenti . Postremo denique Capite uuatuor delectis ex insignioribus Mechanicorum demolistrationibus, regulae ipsae ad earum validitatem examinandam sustus applicantur. non quod longiori sermone Mathematicos brevitati admodum considentes distinere velim, sed ut iam exposita methodus luculentius declaretur . Moc autem ipse Capite, veluti coronidis loco Mechanicas quasdam demonstrationes ad trutinam revocandas suscepi , quod quum magna pars, ut Plinius ait, studiorum amoenitates quaeramus , eaeque in Mechanica disciplina potissimum reperiantur, occurrendum hac ratione erat

morositati eorum , quibus ratiocinandi regulae exiles nimium , & propemodum importunae , ac molestae videri solent . Neque vero quae ab in.

mi subsellii hominibus tradita fiant, sed quae dignissimi laude Viri excogitarunt expendenda esse putavi. Ita enim & quae veritatis inquirendae stu. dio adductus animadvertero , momenti aliquid habere posse constabit , ac si sorte aliorum sphalmata quaedam , quae humana parum Cain Vit natura , apertissime detegantur , nihil de doctissimorum Virorum existimatione detractum erit, quorum profecto nomina nullae reperientur tam ingratae litterae , quae summis laudibus non prosequantur. Quare nemo erit, puto, qui mihi jure succenseat, quod pauca quaedam hoc loco discutere auserim, quae Praeceptor meus adeo. que

15쪽

que dς me optime meritus Guido Grandius , ω Ioannes polenus Vir & ipse celeberrimus publi, ci juris secerunt . Quibus omnibus, ut ordo a me in hoc ope. re servatus primo adspectu dignosci facile possit, breviter per quamdam veluti Synopsin expositis, volo interim sciat benevolus Lector me non re rum novarum studio , non dissentiendi rixandi. que cupiditate , sed flagrantissimo veritatis inue. stigandae , inveniendaeque ardore ad haec scribertida fuisse compulsum.

16쪽

D E furema Omnium nostrae mentis obiectorum

divisione. . pag. IPARs PRIMA De Relationibus . Caput L De. Relationibus relate ad modtim , quo eadem per cipiuntur , nempe de ratione qua percipiuntur .

Cap. II. De Relationibus relate ad compositionem ; simplicitatemque ipsarum, hoc est de compositione O simplicitate relationum. F. I. a Cap. ΙΙΙ. De Relationibus relatὸ ad usum , in quem

usurpantur. F. 3O. 2oCap. IV. De Relationibus relate ad proprietatem , improprietatemque sensus, in quo accipiuntur, σvocabulorum , quibus enuinciantur. F. 16. 3OCap. V. De Relationibus resatὸ ad modum , quo intersuos terminos correlatos intercedunt . g.2o. 3 3Cap. VI. De Relationum compatibilitate oe incom. patorsitate mutua , nee non de mutua separabialitate O inseparabilitate ipsarum. F. 22. 36Cap. VII. De Relationibus relatὸ ad constantiam, variabilitatemque terminorum suortim .F. a - qICap. VIII. De Relationibus relate ad homogeneita tem, heterogenestatemque termisorum suorum pnempe de uuantitatibus oe uualitatιbus generatim. 1. 27. queCap. IX. De Relationibus quantitatum , nempe de uuantitatιbus. 1. 32. Cap. X. De Relationibus uualitatum , nempe de

17쪽

Qualitatibus . g. 6l. I

PARS ALTERA. De Rebus. 73Cap. I. De supremis Rerum omnium Leneribus.1.4 . Tq . Cap. II. De Tempore ct spatio. F. 66. 78Cap. III. De simplici subbantia. g. 6 I. Ioo Cap. IV. De virabus generatim - g. 63. Io Cap. V. De cogitandi M, ejusque 1 ciebus.1.64. IosCap. VI. De Vi Iudicandi, nec non de judiciis, provositionibus, earumque partibus tum essentia. libus, tum integralibus. g. 7O. I 2oCap. VII. De ormatione , negatione propositionum. F. 83. I ICap. VIII. De Propositionibus musicibus, compostis, eomplexis, δ' incidentibus . . . 9 . I sCap. IX. De H, modoque ratiocinori, nec non dei a raetiocinatione. F. I 6. 179Cap. X. De Fundamentis Ratiocinationum.F. I 9. I 88 Cap. XI. De varietate rationum quibus exponi missunt ataumentationes. L Io. 2 OsCap. XIL De Ratiocinatione composita. 1 26. 218 Cap. XIII. De ratione inveniendi argumentationum Fundamenta. F. I 29. 2 22 Cap. XIV. De ratione expendendi ratiocinationum validitatem. F. I 33. 23 ICap. XV. F. I o. Exposita superiori capite Leges, quibus expendenda sunt ratiocinationes , illustribus applicantur exemplis. aq8Α Ρ-

18쪽

ADPROBATIO.

DE Mandato Reverendissimi P. D. D. Io.hannis Ipsit totius Camaldulensis Congregationis Abbatis Generalis Librum, cui titulus generalis Introductis ad Philosophiam erc. Auctore P. D. Claudio Fromond ejusdem Congregationis Monacho, & in Pisano Lyceo Publico Philosophiae Prosessore, attente perlegi , eumque nedum Catholicae Fidei, sanisque

moribus consonum, verum etiam Auctoris se mae, ac Congregationis nostrae decori maxime profuturum censeo, cum noVam Vere, rectam,

expeditissimamque philosophandi viam ingeniorisissime sternat . Quare merito publicam expectare lucem lubens profiteor. Venetiis ex Monasterio S. Michaelis de Muriano die XV. Iulii 1747. Ego D. Petrus Urseolus a Tonte Monachus camald. ac Philosephiae Lecton.

19쪽

. Nos Domnus Iohannes Ips a Venetiis Abbas Generalis totius Congregationis Camaldulentis Ora dinis Sancti Benedicti.

ratis Introductio ad Philosophiam, a D. Iobann Claudio Fromond Monacho nostro in Piasino Deeo Publico Pbilosophiae Professore compositum, P. D. Petrus- seolus a Ponte Philosophiae Lector in nostro Monasterio S. Michaelis de maviano, cui hoc ipsum a P 'bis commissum fuit, in lucem edi posse censuerit , T os facultatemtauctori praefato elargimur, ut eumdem librum typis mandare valeat, si cateris, ad quos spectat, videbitur. In quorum fidem has literas manu m-

strii subscriptas , ct Agillo nostro munitas dedia

20쪽

NOUA ET GENERALIS

INTRODUCTIO A D

PHILOSOPHIAM.

De suprema omnium nostra mentis objectorum divisione.

Uum in alicujus objecti cognitionem alios inducere volumuS, ea mihi ratio usurpanda videtur, qua eXplicandum objectum primδ in praecipuas ita dividatur partes, ut iisdem singillatim declaratis, ex ipsarum postea connexione, objectum ipsum ex integro cognitum , perspestumque fiat , & penitus

ab iisdem comprehendatur. Quare cum in universam Philosophiam, quae scilicet Omnium humanae mentis objectorum cognitionem amplectitur , adolescentum animos inducere hoc opulculo cogitemus, eadem ab initio in tua suprema veluti capita discriminabimus. Priusquam vero aggrediamur divissionem iptam e Xponere, duo animadvertere oportet , & osten-A dere.