Aphorismorum sectiones septem / Ex Franc. Rabelaesi recognitione. Quibus ex Ant. Musae commentariis adjecimus et octavam. Et quaedam alia ...

131쪽

quotidiana. Quartana alioquin pari ra sunt mtione longe diuturnior tertianis est: tum ab I aqua inmus bilis habens aestiam afferentis Hippo tum quia corpus amplius refrigescit, quod dieβscriabatrabile id superantis materiae prosei Pi i

scitur ac dissiculter euellitur. Nam cum ea et hi et

ante omnes corporis humores lentissima, diuersare glutinosissima diuturniores sedes qua ratio constituit Mod autem febres quartanae, ple- atra bilis participes sint, hac re tibi pate

bat quod homines autumnali potissimum die t '

tempore,&in aetate ui inti quinq anno- non si rum usq; ad quadragestinum quintum an Hipponum, quae ex omnibus aetatibus, maxime atra bale detinetur,corripitatur quartanis quibus autumnus inter omnia alia anni tempora expositissimus est. Quos igitur ultra citraue id tempus ac eam tale quartana accesserit, pro comperto habere debes hanc febrem minime diuturnam fore. nisi quid aliud homini officiat.1 in Ri DE NATT-

132쪽

HIPPOCRATI COI DE RATIO,

bis acutis esseti de Ptisana, liber prunus

v I CI E L B AG lieni interprete. Priscorum medicorum ires fuisse familias rireminit Galenus libro primo de curandi uiare ratione. Vna eorum fuit medicorum , qui Colim insulam incolebant: quorum princeps fuit Hippocrates. Alia I lladiorum Tertiae sectae authores nidi uocabantur, e Gnido insularuna ex quinque Cycladibus Horum placita Hippocrates hoc loco Gnidias sei tentias uocat.

LVI Gnidias uocatas sentctias posteritati literis prodiderunt, quauis in singulis imorbis astectus, accidentia quaedam aegroruin recte quidem illi scripserint,tanaenea duntaxat attigerunt, qua nullo fere negotio scriberet is quoq; qui medicinam non didicit, si laborantem accurate

133쪽

ei irate super singillis affectioniblis inter

rogaret qluppe multa, quae non referente aegro, medicum praenoscere necesse est, praeterierunt. atque in aliis quidem alia qtiorum non ulla non mediocrem ad conieci uras commoditatem habere uidentur. Igitur de his quae uel ad conte et ira, uel ad curationis rationem pertinet, equi dem longe aliter atque illi enarrauerunt sentiendia puto. Quapropter eos hau d. quaquam laudauero, idq; non solum ob hanc caulam, uerum etiam quod paucis admodum medicamentis usi sunt. Nani Praeterea quae de acutis morbis pr*cipi ut hae duntaxat tradiderunt, elaterium , se rum tactis suo tempore potione. Qitae si satis esticacia ad morbori curationem ellent, ipsi summa laude fuissent extollendi, utpote qui pauca admodum, sed quibus nihil deesset, praescripsi si erat. Id uero longe abest a ueritate. Proinde poste sriores, luscepto corrigendi munere, medica magis uia, ea quae uagulis exhibenda sunt, instituere tentaverunt. Etenim, leuictus ratione, ueteres nihil pene scripserunt, sed hanc partem haudquaquam contenendam praeteriisse uidetur quam Tuis nonnulli singulorum imorborum uarietates

134쪽

Hetates, multifidosq; ipsorum modos, no ignorarent. Quinetiam in hoc pecca- iterunt, quod omnium morborum mimerum manifeste deprehendere conati sunt.

id uero perdifficile est, inde coniecturam feceris , quod morbi inter se differunt,nullusq; sit idem morbus, nisi idem quoque nomen sortiatur Mihi uero placuit uniuersae huic arti sic mentem adhibere, ut enarrata in ipsa singula officia, probe perficiantur, quae celeritatem des derant, celeriter, quq puritatem,pure: quibus dolor accedere non debet, ea iucundissime tractentur, ac reliqua id genus omnia secundunt hunc modum, qui proximo illo plane abhorret, in meliorem formam redigantur. Quocirca illum medicum in primis laudandum putauerim, qui in acutis morbis, ea quaeibues enecare solent, longe diuersa ab aliis ratione, in melius commutare potest. Igitur hi sunt acuti morbi, quo ueteres uocauerunt costalem, peripneumoniam, insaniam lethargum ardorem, de si qui alii illos sequantur,inter quos omnino febress continuae aegrum interficiunt. Quum enim nullum commune pestilentis morbi genus grassatiu, sed dispersi, dissimi

135쪽

les i scierint morbi, ii magis quam residui

omnes holninen perimere solent adlo-iotae uero, quod ad maius nodi morbos pertinet, sicuti sequeunt quantum quisque aprox uno disserat, discerneret Ita modo ithas, modo illas curationis formas, aut laudant, aut uituperant. Cuius rei haud inaediocre indicium est, quod horum morborum curandi rationem populares, ta pote rudes, omnino ignorant: medicos enian ibitrantur esse eos qui medici non sunt, maxime ubi dictorum morborianigeritu aliquod inciderit ficile enim est apud , gros nomina usu comprobata pro ferre quippe ii aut ptisanae cremorem, aut uinum aliquod, aut aquam naulsam

qui nominauerit, uulgares haec ea lena apud medicos, tum pre tantiores, tum deteriores suae ullo dictamine in usum uenire existimant. uerum contrario res sese habeturam longo interuallo, quantum adaam proposita attinet, inter se dissident. Igitur scribere aggredior, in primis ea, itquae qua uas scitu utilia sint, tamen a medici ignorantur, deinde ea quoq; quae magnopere uel uuare, uel laedere consueuexunt Q Fagnorantur haec ferbsunt. Cur alii quidem edici non colata ptisanate petuo

136쪽

petuo exl albentes,minime se errare putat alii uero omnino praecipi ut, ut ne hordeii quide ullum laboras deuoret, magna inde noxa timentes, sed per linteum colatum cremore exbilici. Sunt qui neq; crassioreptisana , neq; succum eius dandum ccnseant, id i alii usq; ad septimum diem, alii

a Monec laniatur morbuv. Sane huiusce-

ni odi quaestiones, medici neq; propon

i te neque propositas explicare consueu sunt. Qua ob re populares graui admodum caluninia uniuersam artem damnat,

perinde ac si nulla uideatur si medicine si professio. Tanta enim est artificia inter se pugna ut quod unus saluberrimum id alter protinus perniciosum esse cotendat. Atq; nac ratione factum est, ut diuinationi rere ars ipsa comparetur. Si quidem augures, eandem aue ad sinistram quidem fausta ad dextra uero infelice esse putat. Similiter ubi uictimarum exta inspectan tur talia quaeda inueniri solet, a qui b deinde uatum non ulli omnino dissentiunt. Hanc perpensione, itim honestissima esse, tum cognatione quada plurimis, eisdcq; perqua utilibus in arte rebus,couenire di Tyberim: utpote qua aegris uniuersis, magna quadam ui sanitatem, sanis secura talem,

exercit

137쪽

exercitantibus bonii inhabiti ina, de qui quad aliud quoq; tiolueris,pollicetur.

I Gipiriti sana in iis morbi , caeteris is

quae ex frugibus constant pulmetariis mea quidem sententia Tectissime antefertur neque mediocri laude efferendi suntat, qui eam anteponere decreuerim t. Nana uiscosatas eius lenis, continua iucunda, lubrica modico axa est, sitim arcet,&tibi ablutione opus est, facile descendit' non astringit, non vellicat grauiter, neq muctre tumescit, quippe quia decoqueretur, tumuitqtranti maxime tumescere potuit. Caeterimi qui in huiusmodi morbis pii sana ut ut tir, ne una quidem die uenas,

ut ita dicam, concidere sinant, sed ab eius usu nequaquam desistant, nisi aut medicamentum aut clyllar id impediat Proin tori qui bis die cibum ex consuetudine su-nrimi, bis quoq ptis in eis exhibenda est. Qui uero semel untaxat , iis primo quidem die semel tantum detur, facta tanton additione. Quod si fieri potest, bis quo i cxhabeatur, ubi uidelicet res ita exposlulare videtur. At in principio neque mul ratam, neque crasi am dare, sed aliquid tum

consuet

138쪽

consueti id inas gratia, tum etiam ne uenae et concidant, ingerere covenit. Sed de sorbitionis incremet animaduertenda est. Nam si quam aridissimum sic conieceris morbia, haud ita multu ipsius dare oportet: sed ante sorbitione, aut aqua mulsam, aut uinum, utrum magis profuturum exis inlaueris, propinare utriusq; uero usum

in singulis affectionibus postea dicemus. At si humidum fuerit os, quae a pul-

mone excernuntur debitam qualitate seruauerint, augenda est,ut summatim dica, sorbitionis quantitas quippe quo copiosior, citatiorq; humor apparuerit, eo matu riore: quo uero tardior, minorq; tardiore iudiciti morbi nnem denuntiat eria hec plar serie magna ex parte talia deprehenduntur. multa uero haud inutilia a quibus c5iet tiaras capere porret, hic omisimus, deas ipsis postea dicturi Caeterum quo copiosior fuerit purgatio, eo cibum oportetesie auehiorem, idq; iam ad morbi iudicatione, cuius napetus magna ex parte duos dies non excedit, ubi uel quinto aiel septimo, uel nono die morb finiri debet. quocircam pares, de impares dies accurate

perpendere oportet. His ita cognitiv, sorbitionem niatutino quidem tempore exhibe,

139쪽

exhibe, uespere autem ad alios etiamnum cibos transare poteris. Huiuscemodi igi et rtur institutio, na agita ex parte iuuate OS, qui protinus ab initio tota iituntur ptisana. Mutana filaque pleuritici aliquid no- et latu dignum screare& expurgare ceperint, dolores ipsorum ilico sua sponte desinunt. Quin etiam purgationes hoc pacto longe perfectiores sunt, minusque suppuratione afficiuntur quam si aliena uictus

ratione educarentur insuperi u lacationes

simpliciores , facilioresque fiunt, neque tam facile morbi reuertuntur. Sane pii 22 sanam ex hordeo in im optimo facere, eam probe concoquere oportet id i praesertim ii non solo cremore uti decreueri x. Sic enim praeter reliqua vitis anmcdmo-ryditates, lubricitas eius prohibebit ne inter deuorandum noxam inferat hordeu, neq;enim adherebit, neq; per thoraceni transmeundo mora fac aet, usi enim studiose socoquitur per quam habrica euadit, stimne quaqua excitat, atq: ut facili in concoquitur, ita imbecillima est quibus nimirum omnibus indigetarias. At nisi exqui bsita fuerit huiusmodi sorbitionis preparatio,adeo ut nihil desit quo minus expectatu auxili uires et,noxia sepenumero est 1

140쪽

3 citur.Etenim quibus cibus reces conclusas cli, si eo no uacuato, sorbitio detur, doloriam instas iritabitur: aut dolor non est, protinus inducetur, spirit reddetur quam frequctissimus, id quod non aediocre malinia est nana pulmo exiccatur, orae cor dia abdonaen, atque septum transuersianas dolore cruciantur. Itinetiam ubi lateris dolor continuus est, atq; calidis fomentis non leuatur, neque procedit sputum, sed lentum, hincoctum est, sit tum neque alui ductione, neque sanguinis missione, si horum auxiliorum alterutrum conferret uideatur, dolorem solueris, sed ptisanam

si astectis exhibueris nihil obstabit quos minus pr*cipiti morte rapiatur. Itaq; ob has causas , atq; id genus alias, qui tot aniptisana ingeriat, uel septimo die, uel citius

mori utitur, ac alii quidem de inentes, alii uero a spiritus di incultate stertetes suffo-3scatur. Proinde uetustissimi,eos syder torum esse putabant, cum ob eas quas modo

commemorauimus causas, tum uero quod

mortuis, latus livore affectiam ad plagae 3 similitudine uidebatur. Cuius rei causa est, quod perseuerante adhuc dolore mors ipso pr occupat citatur enim spirationes. Ex multa uero frequentiq; spiratione, ut