장음표시 사용
271쪽
licet neque supra modum plenum , neque
uacuum extiterit, aut in calore, aut frigore, aut siccitate, aut humiditate excesierit corpus quod si aberrare contigerit paruus sterror. Melius aute illi calefacto magis quam infrigidato: pleno, quam uacuos 'umeet potius corpore, quana exiccato uti uenereis Horti aut singulorum que dicta sunt, qualitas in optima corporis constitutione est ligenda exercitii quide in quo totius corporis partes aequa proportione mouentur, ita ut non aliae quidem ultra modum fatigentur, aliae uero citra. cibi autem dc potus optimam habeant temperiem S unt enim naturae conuenientiores quae optima fuerint praedita temperatura. Eadem in reliquis tia est ratio adhibenda . At si quod ab optima constitutione defecerit corpus, non autem uehementer, hae que ipsius san)tatem causae conseruant, proportione mutabuntur. Sed cum multa sint huiuscemodi corpora, per singula genera corsum dicendum. Quod igitur in temperatura euariat, instrumentariarum autem partium seruat commoderationem , duplicem habet salubrium causatum formam alteram quidem earum quae ipsius conseruant tempe
272쪽
ratiaram, alteram uero eam, quae ad optNinam transferunt. Quae itaque ipsius temperaturam conseruant, tantia a causis opti-tenaperatae naturae distabunt quantuludi totans corporis temperatura ab illa euariabit. Calidiora siquide corpora calidi
ris uictus rationem exposcunt .Frigidiora autem frigidiori; hsacciora siccioris , humidiora humidioris ac secudum cor iugationem calidiora,ac sicciora calidi ris, ac siccioris, eade in reliquis etia coni xgationibus proportione seruata. Recte siquide causaria utetur materia, qui naturales earum potetias agnouerit,ueliit quod motus, desectus alimenti uigiliae excretio, homnes animi affectus corpus exiccant, at quae his contraria exis uni,hume- lat. Ita uero,calefacientia,& refrigeratia uita instituta, ciboria ac potuit, atq: ut si inpliciter dicam, omniu, quae corpori asseruitur, materias quis nosces, atq; poteratias, salubribus utetur causis, similia similibu a fetedo siquidem eius propositum fuerit in eodem in quo acceperit, corporis
seruare temperaturam. Quod si permutare, atque ad melius traducere statuerit,alterum est hic salubrium causarum genus,
his quidem quas nuper diximus contrarium:
273쪽
thim ae itialiter uero declinans ad altera in partesia, a bene temperatis, inediis, quae optimis coiienire naturis dicebamus. Calidior si quidem , ac siccior temperatura, a calidioris, ac siccioris lictus ratione ad exactissimum bone temperature habitum minime traffertur. At talium erit usus necessarius, quae latum eis, quae bene te imperata existunt frigidiora sint, atque lau-midiora, quatum latura nat tara in caliditate, de siccitate superabat. nam tale causarum genus naturales corrigit intemperantias , alterum uero de quo supra diximus temperaturam conservat. Est autem
iitriusque uicissim apud medicos usus necessarius nam cum plurimum suppetit otii, corrigere oportet, ac sensim ad meliora transferre. Neque enim natura patitur eas quae subito fiunt alterationes hominem autem necessiariis occupationibus districtum, in eodem praestat habitu conterua
re . Quo paeto igitur&hoc ipsum pri
mum causarunt enus conseruatiuum appellamusa nam orte magis alterativum, curatiuum Sc naturalium defectuu correctiuum uocare conueniat. Quoniam ad uniuersum salutatis genus referentes non
ad eas quae secundum speciem disseren-r , tias
274쪽
26 VALENI A' stias quaecunq; sanos conseruat conserirativa omnia vocamus siue praeter id quod sanitatem conseritant ad melius totam, traducant temperaturam, siue pristinum talitum modo habitum tueantur: at quae deteriorem statum esticitat, an salubria. Quaecunque igitur similem habent in omnibus corporis partibus intemperiem , ea- mirum e diem egens procuratione: quae itero dissi, si, cum dissimili. Nam fieri potest ut uentriculiis frigidior tu quam oporteat,caput uero calidius, atq; utrunq; propriis egeat
auxiliis ac ratione eade singulae alie partes cum fuerint aut praeter modum humidiores,aut sicciores, aut calidiores, aut frigidiores, suae intemperiei uictum exigunt accommodatum. Neque igitur modo codem omnes tales corporis partes exerce
bimus, neque aequaliter humectabimus, aut exiccabimus, aut tale aliud quidpiam agemus. Plenius uero de his diximus uolumine illo, quod de salilbribus inscii,
bitur. DE AEAvsis SALvBRI Bus partium instrumentari artana
IN strumctariarum aut e partium causatiabilires, quemadmodue hic ab optima
275쪽
M s. 26sma constitutione delinquitur, ita de inuicem distabunt. Alle enim sunt salubres erroribus qui in formatione consistunt, alia his qui in naagnitudine, uel numero, uespositu . Informatione igitur plureScon- tangunt errores: nam figura partis, eliqua in ea cauitas est secundum naturam, uel meatus, uel orificium, uel asperita uel leuitas, qua dia naturali mediocritate recellerit. Si quidem parum hoc patiantur, salubratam corporum retinent appellationem: si uero amplius, insalubri v. Quod si
tantus fuerit recesius, ut operationi afferat detrimetum, iam aegrotare dic cetur. Secundum quantitatem autem excessus atq-
defectus ad easde ducit differetias Inni
mero uero sule una, siue plures quaecunq; cx miliaribus partibus fuerint, aut deficiant, aut superabundent. Ex hoc genere etiana sunt quaecunq; in nobis substantiae praeter naturam consistunt. Reliquum esta uid genus, quod ad silui cuiuslibet simplicis attinet partis, in quo Ipso quatuor sunt omnes disseretiae . prima qui dein quae optima existit: secuda uero que parue uariat, atque ideo salilabre adhuc efficit corpus de tertia quae insalubre, quando a inpluis amodo recesserit: hquarta quae iam
276쪽
iam aegrum recesiti plurimo reddit. Quae cunqxi igitur partes in figura delinquunt, si ueluti quae ' blaesae, varae, de obliquae ap-migi frum pellantur hae quum nuper natus de adhuc . I L . tenellus est,formatione, atq; alligatione,
libro de ad naturalem traducuntur habitum quod illothora si iam aucto infante ad duritiam peruenecauit SVa rint,emendari no possunt. Sic errores quidem qui ad cauitatem attinet, cum adhuc augeri perseuerant, correctionem ad mitis tui: cum autem iam ad ultimum peruenerint, nullus est remedio locus Cauitates agitur, quiete, atq; alligatione paruae red-duturi magnae uero partiti operatione, spiritus retentione: sic de utcunq; foramina oraq;. Et quidem quae naturalem magnitudinem partes exupurat, quiete, haccommoda alligatione minores reddiatur, augentur autem sinaturali motu in frictione moderata, ct quibuscuq aliis plus
sanguinis attrahere natura aptis.Deficientes uero partes quaecunq; ex sanguine ortum habuerint, corrigi quidem no est impossibile quae aut ex semine, propemodii impossibile existit: licet tame aliquando loco eorum alia facere quiuiunt haud dissimilem prestent .Eanim uero omnium natura opirex est, medicus autem mini
277쪽
ster. Quae uero numero excedunt,liis ablatio causa salubris existit inspicere ii ro oportet in quibus id fieri possit. Nam si impossibile appareat, transponere tentandum est. Eadem est, eorum quae insitu uitia lint emendatio, neq; in obsciumro est quod duo saepius aut tria uitia eandem partem possunt occupare, sicuti in eo qui uentriculina paruum simul atq; rotundum, atq; aduersus septum habuit incumbentem In ipso etenim magnitudo, firmatio, ac situs erant deprauati,temperatura quoq; frigidior existebat, at nullo artificio ad naturalem habitu transfer ri poterat dat ne adeo infestaretur erat remedio locus nam quoniam replet,ue triculo dissicultate spirandi premebatur, minus cibi, a magis alumento opportuni, quino disticulte subduceretiir, ter die assiimebat Alteri uero cui obstructio inlaepat ob vasorum angustiam silpius co tingebat, extenuans uictus pro remedio
inuentus est. DB OLvTIONE CONTI-nnssi x xii, A P. xxxv III. Eliquum igitur id morbi genus est, quod de similatibula instrumetariis partabus cona nautae existit. solutio scilicet
278쪽
cotini litatis quam quispiam forte in unquam adesse negaret qui integra sanitate fruuntur, quoniam semper sit passio. quem sane latet eandem in omnibus generibus fore dubitationem . Nisi enim operationis laetio sensibilis, sanitatem ab aegritudine separet, sed italitatem tantummodo dispositionis introspiciamus, perpetiae passibilitatis dogma necessario recipie-Drus , cum nil liis sit qui omnes operationes optimas habeat. Sed de hoc qisi deni, ut quod ad logicam potius pertineat contemplatione seorsum consideretur. Salubres uero causas, ut his quos nemo dubitat aegrotare, deinceps percurramus amala temperatura exordiu facietes. Hic uero
prius distinguamus quq omnes fere med ci pretermittiat, alias quidem esse salubres causas eius inteperaturitque iam facta est, alias aut illius quae hadhuc fit, sicuti etiam alias eius, quae futura est. Huius itaq;pos remae, hae quide in praeseruatiua artis
parte continentur, hae uero in salubri. Pri- autem inter omnes in curati uastatummodo, sed lux, qua mediam inter utraq;locati inuis in praeseruatiua de curativa. Iam enim fac am,atque existentem aegritudinem curare oportet: sed quq nondum qui
279쪽
, itidem adest, at futura est , prohibendia ni est ne fiat ab ea quae est in corpore dispo satione. Eius autem quae adhuc fit, quod quidem factum est curare purum est: quociautem futiirum, prohibere ne fiat. Prohibebitur autern sublata ea dispositione quana sequi natura apta est. Talis uero dispositio causa antecedens appellatur. Facta autem ae ritudo curabitur soli ita ea dispositione a via a primu ea quae secundu naturam laedi litur operatio, quam quidam&- - ,
orbi essentiam die imuheso et r
DE COMMvNISSIMAtione curativa.
Uratio uero unam precipuam, ac sim nitanissimani habet intentionem, ad
id quod est dispositioni auferenda cotrarium Ex hoc a quidem genere sunt causae illae omnes quae sanitatem efficiunt. Secundum partem uero, ex unicuique dispositioni contrariis Calido igitur affectui, causa frigida contraria existit, frigido autem calida Leademque in caeteris propo tione. Etenim si omne immoderatum est praeter naturam, ni oderatum uero secundum naturam: necesse est onmino, ut immoderatum ab immodetiuo contrario ad med
280쪽
a o GALAN ARS mediocritatem redigatur. At manifestuina est quod secundum potentiam, no autem imaginationem, Vcalefaciens, S refrigerans ' quaecunq; alia huiuscemodi opo te assumere. Voco autem secundia potentiam quod re ipsa uere tale existit, quale esse dicitur. Secundia imaginatione aute, quod ex prompto quidem sensu tale esse
imaginamur, cum tamen uere tale non sit.
Sed qua sint haec ratione distingueda, di ximus in his libri; in quibus de simplicia
medicaminum potestatibus agitur. Ad inuentionem autem salubriu causaria, quaecunq; quidem, ut ad eam que iam facta est aegritudine causa salubre existunt, uiae illa doctrinae utendia, qua id quod maginamur, ab eo quod tale habet potestatem, separetur. Quae cluaq; uero, ut ad eam quae adhuc sat,3 hac eadem uia, neq; non illa praeterea ex qua aegritudinum causae inueniuntur. Esto enim si ita contigerit in humoribus putrescentibus accendi febrem. i ' Indicatio in huiusmodi est evacuatio, atq; alteratio, haec quide quae putredinem finiat manente adlati substantia, uacuatio uero quae tota ex corpore substantiam educat. Sed di ista quidem alterationi species concoctio existit, quam ubi inueneri