Camilli Plautii Paezonis ... Commentaria ad rub. De verborum obligationib

51쪽

nem sententiam attestatur Iacin d .l. si id quod, απι probari in l.ius naturale, oc 1 l.iuri etiu.i.dist. 3 Primaevum ius gentium intelligitnr illud, quod cum ipsa hominum natura proditum,ec naturali ratione inductum fuit: Quo i ure cauetur, Vt quae inter hores placuerunt ea observentur, re sic fidei obseruandr ratio hoc i ure introducta est, de qua tI.i.sside pac.θc in I.i.de cost.pec. Huius i uris capax est seruus l.si id,qcrsside cod.ind . Quia eo me oeshomines erant liberi,i.manumissiones.sside i ucoc iure,&m haec tempora cosideratur naturalis obligatio,d.l.si id quod, si doctoribus fides habenda

4 est.Secundum est ius gelium,quod ex constitutionibus hominum fuit introductum. Quo iure heltilare captiuitates,&seruitutes introducte rediata fuerunt distincta.d.I.ex hoe iure,&l.postliminiss.side capti. Ita Bar.in d .l.si id ,quod.oc ibi Ange.αPau.oc Iasae alia communiter. Non desunt tamen qui Unicum Iuventium ense arbitrentur 3 Arch.in c.omnes dist.i. Are.seMtur in l.i.col.ix.εde acqui.possiticin rub' de ori. ivr.oc Fulg.in d.l.si id,quod.Quorum sententiam reprobat Soc.in l.i .in primEde acqui.possi laci d. Lu ia,quod agri,iu d.rub de orig.iu. ς'Ruy.aliter considera ut hic per eum col. ii .nitis v3 ius gentili simplex,quod ex constitutionibus humanis introductum suiq& apud omnes peraeo quἐ custoditur. Alterum est quod natura ipsa stanaturalis ratio homines Geui distinctum a naturali quod orbus animalib.coe est,nec ex meris grvum praeceptis constans et quia naturali rone fuit

52쪽

De illis. Iurist. et de manu MI ar

ῆntrodui Ei,ut hie per eum,qui in obscurius a Bariautem in d.l.ex hoc iure col.in. circa H.nu:κΠ cie iust.&iu:scribit, Iusgentium duas habere parteoearum altera ex naturali squitate descendique L. fides promissa prςstetur de qua in I.i.ffde pac.ec in Icilae coaepeccuius obligationis actu/oc passiud capax est deportatus.l. quidem .isde poen.l.si

mandaueros. is cuius.ffmand .capax etiam est serratas da.si id,quod.Altera pars est,eius iuris qus exustare ex constitutionibns gentium descendit. Lede hoc i ure.isde i ust.& i αα hoc iure inspecto sertius non est obligationis capax Fin Barisan d.l.ex hoc i ure,col.ih.circa finem,nu.Io.ν i Haec distinctio Bar. coi ter approbata, non misi terminos iuris nostri defendi.Na dnia fuerunt distincta,re contractus introduci, oc obsones in m tutae ex Vno eodemis iure ged. hoc iure.isdeiuR.α iu.Et haec ora naturalis ratio inter oes ho/mines constituita.oes populi in ii.de iust.& trunci in diuinitus fuerunt statuta,nec nata,sed getes ly. Lae iura haec sibi costi tuerunt,Vsu docete, re huma

3 d.l. spop.in ii.ifde iusici ur.Qua in re illud ad uertendu est non posse cosiderari obsonem ulla ante iusiad.Lex hoc iure. licet possit c6siderari ro naturalis sta si obsones fuerat itroduc d.l.oes pop. in tuoquor de obligad agendu,aut ad defendeda paratirare sola Varietas teponi no distinguit ius:

53쪽

nec ex eo solo aliud primsuum aliud fina appellari debet,q, di vcrsis temporibus fuerint statuta Lyd emptionis Oc Venditionis exemplo ostenditu qiogo interuallo permutationem sequuta e litis. de contrah.emp.tamen in eadem specie iurisgenatium reponi solet emptio,in qua re permutatio d. Lex hoc iures.ius autem gentium,lasti.deium natu.gen. α ciuil.Ita. Vt iuuentium sim sit alterum necesse est, Videlicet quod in eo ratio naturalis no subsit sed sola Iuri igentium authoritas,quia tamEratio naturalis,qua di stante multa fuerunt instituuta,prius sui ui quicqj contra naturam statueret, illud non perperim Primsuum seu prius appella bitur,hoc fim seu posteri us Vocabitur,inspectio initio causarum,non autem item Pore constitutionu,

re ob id acceptilatioMus forte posteri us fuit intro

dueia,quia tamen naturali ratione subnixa est diiscitur esse iuris entium, in L an in utilis. Lini.sside acceptilation. 9 Dico igitur sententiam Ruyn. nonnullis tamen additis,& declaratis,esse Veram. Ital arbitror ius gentium omne ex constitutionibus gentium fuis . se introducit A receptum ab omnibuSgctibus. d. ius autem gentili,quod hisce Constitutionibus non fuit comprehensum,id iuris entium appellaritione non continetur, tametsi forte ratio naturalis qua dictante i us istud prodηAds singulam . illud suadea intelligo aute constitutiones,.siue expres lsas,sive moribus receptas,quod re facilius,& verisimilius est,nam vita est, Vi facile coierinn, seu in

unum conuenerintcmnes gente' Vt aliquam coinstitutionem Oncirent,vius autem facillimus est, ut uno Vtente caeteri tequerentur,de hoc tame nodisputo,quod non doctrinae studio. Sed conicist

54쪽

De oblis. Iuri et de manu Resa. is

ra tantum inequi possum. Io Ad re ipsam reuertedo,mihi videtur,qer: gεtiis non fuit receptum,non posse dici iurisgentiu esse. Quia cum non fuerit receptum,& sic non sitiit vom,apud omnes gentes, nec persque custodiacus, non potest ius gentium dici,d.l.omnes populi, insi. ubi sentit non sufficere rationem naturalem,ni sit id fuerit consti tutum, re apud omnes peraequ4

custoditum test enim ius commune omnibus hominibus,t.i.infi.sside iussire iuriitem est a natura proditum cum ipso genere humano d ksingulorsi.naturali ratione suadente.I.i.sside acq.rerum do. d.Lomnes populi,in fi.interuenientibus in gentili constitutionibus d.f.ius autem gentium, Instit.de im e na.gen.& ciui. niuersali omnium obseruatione,& cultu,seu Vsu.Et sic duo requiruntur : αq, Vsu fuerit receptum apud omnes,ct persque,&q, ratio humana id suaserit,& hoc est primum ius gentium,seu prima ei us pars.Et hoc recte dici poetest cum ipso genere humano a natura proditum esse,ut ins.singulorum,Inm .de rerum diuis usnaturale,Vtin l.pen.deiussire tu.&in. sed naturalia,Inaede iv.na.gen.& ciui.Vbi etiam diuina quadam prouidentia costituta dicuntur, re ideo quiequid quocunque tempore,in ratione naturali sundatum fuerita gentibus receptu,id appellabo prinasuum iuuentium,Vtpote super causa primaeva fundatum restabilitum. 3 3 Alterum est i us gentium,seu altera eius pars,quex posteriore causa,&posteriore loco fuit introductum,non ex naturali ratione,sed potius cotra naturam receptum,& ab omnibus gentibus appro batum : qualis est seruitus: quae naturali iuri contraria est,tamen ex gentium constitutionibus fuit'

55쪽

introdu fia.d.f.ius autem gentiu , oc Uibertas', de M.tio. f.seruitus,Inst.de iure persue i.Insside libere. Hoc iure viis,& necis potestas dno in seruum da ea est quicquid acquirit seruus d no acquirit. In potest te,Inaede his qui sunt sui,Vel alte.iu.l.is. i.Reo.ti.De hoc iuregen.posteriore recontra naturam recepto loquit tex.in d.l.si id,qd Ede cod.inde.& hoc merii appellari psit ius genti um, quodno naturali roiae,sed ob necessitatem suit receptu. ia PlanΦius istud nunu appellatur naturale,sed pQ nitur ad differetiam iuris naturalis, in d.l.si id O isde cond.inde.hoc est ad differentiam eius iuris, quod naturali rone fuit constitutu,qSplerunque appellatur ius naturale hominu d.l.n id, q*oc est seruis cotaVt ibi est expressum:& hoc tu ent. appellari potest,ratione cau hoc est necessitatis, ex qua fuit introduetum,quae causa, hoc est, quae necessi ras posterior est, re longe post rationis nacturalis ortum, emersit,& sic rone posterioris Causs,ius gentium posterius, seum appellari poterit

ut aliqua in parte satisfiat Doetoribus, qui h sc introduxeriit nomin totum tamen est iuuen.quia utroque omnes gentes Peraequὸ Vtuntur, nec est teri. animantibus c6αl.i.in ii.de Iust. Oc iure.Ethoe sufficit ad demonstrandum aliqdid iuregent. fuisse introductium,sq, omnes gentes eo peraequὰ utatur,licet non subsit ratio naturalis hoc probattex.in I.igi.sside his qui sunt sui vel ali.iu. Inst.eo.

isde iust.& tu Msc distinctio, nisi salior, congruit

terminis iuris nostri quibus Vti debemus in interpretandis legibus,non autem aliunde exquireda sunt argumenta,per quae disciplina haec in artemta ab Iustiniano subtiliter redacta subuertatur.

56쪽

De silii Iuris et de manu MP.

n i Hac distincitione admissa,defendi poterIt obligationem illam,quae beneficio affectos ad remunera dum obstringit,non esse iuri ei. Quanu enim ronaturalis hoc suade Ut bnfactores nostros rem v .' neremus,Vt inquit gl.in l.sed oc si lege ficonsuluit

in Verb.obligauerunt,ffde pe.haer.m iuregen. n5 fuit recept repropterea eos,quibus acquisita est, locupletiores non facit,d. consuluit.l.si non sortes libertus.sside cond.inde.l.si Vero non remuneradis.inde Papinianus,infi.sfmand. Nec exceptio ' Mem parit, nec compensationem admittit regula

ritem Vt scribit Bar.in da.ex hoc iure,&in d.l.si,5 sortems.libertus,ec sequuntur Docit. Et haec iproprie dicitur obligatio. Item hac ratione dominatio seu potestas in sera uos rem oc seruitus,dicitur esse iuri uent.Cposte . rioris Oc meri,quod naturali ratione non est subnii acum re opponitur iuri naturalitidest iurigeri um, quod naturali ratione fui t constitutum, ita intelligo tex.in da.si id,quod. ff.de cond.indeb. Item defendi potest,obligationem naturalem,

quae efficax est, oem descendere ex iuregenta.

placitis obseruandis,introducta est.Cum.n.coue rion s oes eo iure introductis fueriit, da.ex hoc ii Te,oc do. ius aut gentium:& exinde oriantur obsones:non possumus dicere ante conuentiones Vlla

fuisse obligationem fidei seruands . Ideo recte ait

lex, ligationes iureg.fui me institutas,d.l.ex hoc iure,haec tamen obligatio,licet ex iuregentium desceda naturalis dicitur,quia naturali ratione suadente fuit introducita,& recepta a gentibus,ita Mobat tex.in d.l.ex hoc iure iuncta.l.omnes POPuli,

57쪽

Obligatio ad antidora naturalis est, non autem Iuri uentium: quia in sola naturali ratione consi stens,non fuit teccpta agetibus, sine qua receptio Memon potest i uigentium constitui, Vt saepe dixiec inculcare non piget. V Si quis quaesiverit quo iure suerint introducta hella primo. Lan secundo iuregentium: Respondeho fuisse naturali ratione introducta re sic ex pi mo iuregentium,d.l.ex hoc i ure . Scilicet pro de sensione corporum re rerum nostrarum,&ad propulsandam iniuriam: cuius rei causa, licitum est hellum,omni i ure.l.Vt Vim.sside iust.& iudaicientiam s. qui cum aliteriis ad i. AquiU.is Vim Vi. T. devi,& Vi arma.sed repartus f.peis.ff.quod mericamhostes enim nostras res occupando nobis iniuriam inseruntil.postliminium,in prin.sside cap. Idcirco illata eis bella sunt iusta ex iure gentium , da ex hoc iure,ec ita glo.ibi sentit,&Bar.& carte ii admittunt. 16 Seruitus autem est contraria rationi naturali,ve dixi,quo fit Vt bella ex primo, re naturali iuregentium introducta esse defendi possit: quo etia conuentiones,& obligationes fuerunt initi tumet Sereuitus autem,quia naturali ratione carer,posterio

re, re quidem mero i ure gentium inuaserit d.Lsi id,quod.ffdecond.indeb.d.l. manumisti nes. de iust.& iure,d.l.libertas.sside statu hom.& f. i.Institu .delibertin. i Ex quo nota, ad hoc,Vt ex posteriore iuregettium quic*introductum esse dignoscamus, non lassicit,in posterioribus temporibus fuerit intro ductum,sed Φ naturali ratione non sit subnixum est necesse.Colligituretiam,non omne,quod natuli ratione subnixum apparueri siesse iusigentiu,nec

natura

58쪽

De illis. Dissi et de manu Rest. 27

naturalem obligationem inducere, nisi gentiu lue. re laetit constitutum,cte ab omnibus gentibus V

su reseptuni Seatenus tantum,quatenus apud O

' annes fuerit comproba tum & periequΦ apud omnes obseruatum,non difformi ter: cuius illationis effectus postea ostendentur, ad demonstrand sit. n. aliquid iuri entium esse,eo argumento sema lex utitur,cν illud apud omnes gentes peraeque custoditur,seu quo iure omneS gentes Vtuntur.I. i.Vers. quod Vero,&s. ius auellem gentium, res. sed natu Tali Instride iure nassen .l omnes populi, in pn.ffis de iust.&i uri Aduertendum est praeterea, quod licet ius nostrum,quo utinivir sit triparti tu hoc est, aut ex naturalibus prsceptis,aut gentium,aut ci nilibus collectum, J.primas h ui us studη,Vers priuatum. 82de iust reluctamen re uera duobus tan/tum iuribus Vtimur,hoc est,partim Iuregentium partim iure ciuilia.orimes populi, in fi.eod.tiis uver.& populus,Insti. de i ure na.gen δε ciui ut faciis intelligamus, de naturalibus prsceptis nullam apud nos rationeni haberi,nisi aut iuregentiu fuerint recepta,aut iure ci uili comprobata, re sic effecta suerint pars iuris gentium, Vel ciuilis per ap/probationem.l.Ius ciuile,de iust.& iur. Nunc e tera,quae retentis comm unibus axiomatibus Docto.nostri inculcant recenseamus re quatenus Vi/ribus subsistant disquiramus. Quae in sequuti capite rencteda celai,Vt satietas logi sermonis vitet.

CAP. V.

IN V i T v s nemo primo iuregentium cogebatur se

dem implere. Πu. L

Reges constituti,qui dera serum cogerent manu reo

59쪽

munus regia remedium exequutillum erat euens eo bitorem adsolationemd. Et pro omni couentione et nuda competebat. . . Et pro contractu innominato. nu. 3. Iungentiu non differt nuda couentis a uestitae 4. 6. 8 . Naturalis ratio adseruada fide nos improrit,pp obligatione naturale,quae ex consensu orta est. m. s.

Aequitas fidei feramia nudum facit discrimen interpu

dam er uolitam conuentionem. 6.nanus regiae auxilium bose superest in regibri,in paucis in dominoinu. 7. Principe. 7 Manus regia pro pacto nudo hodie indu rei debet a Poenitentia non habet locum iuregentium in contrambus innominatis.9.nte coram principem Cr 1 nee quando imploratur larum licium iudicis n. imc fa comi a de aequitate,uelmanu regia pactumnuda exequutioni mitti potesttiadem est cum claustula Ia facti ueritate instecta, uelstne figura iudici .n. la.

In mercatore curia procedit ex bono er aequo,σ m. nu regia,er pactu nudum escax est.nu. Is. Arbitro data potestate, ut procedat sicundum aequiustem,pactum nudum coram eo erit efficax.nu. I 4. statuto cauetur,quod facti ueritate instecta, ius dici. tur,pactum nudum ejicax erit .i . Idem et in foro canonico.nu. I Pactum nuduerit licax cora Principe si implaretur manus reg. 7.Idem est in conuentionibus innotatis.miridem si imploretur latum iudicis osticium. nu. Io. Ide qn comissa caest,de aequitat uel manu regia. II.

60쪽

Idem in eum mercatorum.nli. I .

Ide Gras arbitro cui data e pias procedessi m a tute i Id sistatuto caueatur,quod procedatur um ueritate

instem. is. Idem in foro canotuco. Is.

of is extruiudicialis absinte parte facts plene pro Fbat,stante statuto de quo supra. nu. r.

VBIICIVNT Do Tex primo Iure getium nemine inuitum potuisse copelli ad fidem impledam. Bal.

NimcoLiij.in prin.nu.3.&DBar.sentit inl.si id qσff. de cGd.ind.iacit quod trad.Bar.inl.ex hoc iure, col.iiii.post prin.ff.de i uaere iuri oc in I.si testos.i.sside fidei usLsed pudore, re verecundia compulsi fidem datam obseruabat.l. Quintus.ssimandati. a Postea crescente ho1um malitia, cum multi fide frangere cspissent id sp graue apud bonos viros reputaretur.l.i.Ede cos .pec. Quia nihil est tam co gruit humans fidei,in ea quae placueriit iter nos, obseruari.I.i.sside pac. stituti sunt reges l.ex hoc iure.ff.de ius& i ua libertas in verbo, speratores, ff.de sta.ho.Qui regali platere sic manu regia inouitos hores ad fidei praestatione c5pellere cs periit Lij.in prin.Ede ori .iu.θc hoc i ure efficax obso esse