장음표시 사용
2쪽
DE USU ET AUTORITATE JURIS CIVI
LIS PRlVATI, QUAM IN HAC PARTE JURIS PUBLICI OBTINET.
Propositi explicatio. Uplici regimine Imperium nostrum administrari animadverti-.mus. Nam & communi aliqua rep. Imperium univcrsum regitur; singulae regiones, cx quibus componitur, proprios quosdam 'Principes, vel magistratus, judiCia & consilia, atque
3쪽
adeo peculiarem quandam superiori illi subjunctam Rempubl. habent. Propositum igitur nobis est, hujus distinctionis causam & modum inquirere; tum etiam, quid ex summa potestate, vel ad Imperii, vel ad inseriorum regionum administrationem spectet, breviter expli- 'care. Non enim satis liquet, qualis sit potestas ii Aυ- prinCipum, ordinumque Imperii, qua in ditionibus suis pollent; ssi quidem in aliis. rebus aliquanto liberior, & quasi sui juris, in aliis vero sup riori Imperio magis rubjecta videtur. Haec igitur distincte a nobis pertractanda sunt. II. .Quod autem ipsas Rerump. formas, quibus Germaniae regiones gubernantur, attinet; quoniam variae sunt, generaliter de iis aliquid tradere, dissicile seret. Imprimis Civitatum Imperialium Respublicae & a principum regimine, & inter sese toto coelo di- . stant. Nihilominus tamen Principes regiones suas pene una quadam forma, aut certe rationibus non multum diversis administrare Cernimus. Quin si hoc regimen accuratius intueamur, ad ipsius Imperii exemplum quodammodo compositum, ejusque administrationem in multis aemulari deprehendimus. Et qua
vis haec similitudo hodie quidem obscurior videatur;
cum ob varias reip. mutati α tantum non plane eXoleverit : satis tamen dilucida est, si antiquum Impe-
4쪽
rii nostri statum ob oculos ponamus; Cujus vestigialia. hac forma regiminis, qua hodienum principes utuntur, adeo clara supersunt, ut hanc illius quasi propagunem quandam esse, dubitari non possit. Operae igitur pretium facturi videmur, si primo hujus etiam rei rationes quaeramus, tum deinde imaginem illam summae 'Imperii Reip. in Principum regimine, eo ordine, quo lab Aristotele in Politicis partes Reipubl. explicantur, contemplemur. Quo facto, de civitatum Imperialia lum ac liberorum Equitum potestate ac republica aliquid subjiciemuS. III. Verum longe alia methodo ululavs Jurisconsulti, qui de jure territorii, scii su rioritate te ritoriali his enim vocabulis vulgo appellant imperuum illud, quo principes ac reliqui ordines ditiones
suas admin rant) scripserunt; siquidem illi modos hoc jus acquirendi, a s quibuς θ' se sessio
ejus arguitur, denique a Milaos, quae
exponunt; quali sere methodo jura pri Aso
lent. Quin etiam ipsas juris civilis privati Ieges passim allegant, atque inde non paucaS ControUersias, quae in hac materia occurrunt, decidunt; id quod in summis ctiam Impcrii tribunalibus fieri, manifestum est ex relationibus causarum in tamera Imperiali judicatarum, quae in lucem prodierunt. au-A 3 tem
5쪽
tem dubium suboriri potest, recte ne an secus itabat; propterea quod jura privata cum jure publico
non commiscenda ridentur : ecqua ratione tamen
methodus illa Jurisconsultorum nitatur, & inuni, er- sum ecquis juris civilis privati in hac jurispublici pam te usus & auctoritas sit, per summa juris privati capita
investigare conabimur. Quandoquidem vero, quis res, ut a principio oriuntur ac nocuutur inspexerat, . hoc modo optime rei veritatem perspexerit, Ut autor est Aristoteles: I) primo omnium considerandum nobis est, ex quibus initiis Ordines Imperii ad hoc tantum fastigium, quo hodie cernuntur, pervenerint. Sic enim perspecta singulonim origine, deinceps, quid inter se commune habeant, commodius videbimus : & differentiae regionum Germaniae eadem via
6쪽
DE REGIONUM GERMANIAE VARII sGENERIBUS, ORDINUMQUE IMPERII INITIIS ET INCREMENTIS.
Otum est ex Cornelio Tacito, I) civitates, id e i,con-lbciationes unius civilis imperii per Germaniam olim fuisse complures ; cum singulis nationes suas haberent respubl. ab aliis plane separatas, nec incommune item ut consulerent, adduci potuisse ;tantum abest , ut in unum aliquod Regni vel Reip. eorpuS coaluerint. Itaque singulae mediocris magnitudinis modum non adeo excedebant, ut variis ac diversis partitionibus, Impe rii commodius explicandj causa, illas secare opus' esser. Susticere poterat, quod in pagos A vicos dividerentur, quibus Principes, id est, nobilitate phicipui, juris dicundi catila praeerant φ ita tamen, ut singulis certi quidam ex plebe comites 'est, assessores consilii mautoritatis causa adjungerentur. publiea negotia, minora qtiidem eonventu Principum, majora totius populi concilio tractabantur. Duces nonnisi belli causa eligebantur ; quo finito potestas exi pi
Il. Catterum Franei. eum inclinatis Romanorum rebus pro 'vincias Galliae occlipassent, paulatim Germaniam etiam armis su . actam ditioni adjicet e, R in unum corpiis cogere coepertini. ' Cum igitur hac ratione in be lium majori studio, quam antea fiebat, in eum bere cogerentur , quippe olim. teste Tacito , praeliari magis,qivam bc lligerare,& vi stare magis finitima quam imperio acquirere, moris Germanici erat: respubl. quam optimates de populus hacte nus exesant, in regnum, quo null- alia resp. ad bellicas rationes ac- Commodatior est, mutavit. In reliquis autem antiqua administrationis forma retenta est. Nam principes nobilitatiS, quos Verna .ulo vocabulo Graviones, Romano comites voeabant, atque ut
7쪽
olim per pagos & vicos ius dixerunt. Accepta autem religione christiana etiam Episcopi additi, qui sacra curarent. Atque hi duo per singula territoria, quae Golias dixerunt, ordinarii fuerunt magnstratus. Nam quod paulo ante notavimus, Duces olim in Germania non fuisse electos, nisi cum bellum ingrueret, idem quoque primis regni Francici temporibus in usu fuisse,dubitari non potest. ' Quo etiam tendunt Beati Rhenani verba: I) Nec tantam potestatemhalie-hatDux,quantam hodie videmus;siquidempers e se tantum Ducem militum nominabant; quemadmodum in vetustissimo diplomate apud 'Divum Ludegarium Lucerantem striptumes: Mo Mithardus es
frater meus Rupertus Dux militum Regis Ludovici. Fuit autem is pertus Alemanniae Duxsive Sueviae. Pbtestatem igitur primis temporibus modicam habuerun r. In Franciso Imperio, inquit Bondinus, O Duces, Comites, Marchiones ta qui arces provinciarum habent a Principe, jurisdictionem imperium olim habuere preca- rium, nihilsuum. Similiter vadian iis iuribit: 3 Perinde ut apud Romanos Proconsiles, Praesides, Pugsores, Procuratores, ita is Francorum Regno Duces,Comites, qui Camgrae nuntiiicestantur, alieme potesatis functione erebant. Sed haec non nimis crude intelligenda sunt, ne dum alterum extremum evitare conamur, in auterum incidamus. Non enim nudi Regum ministri, sed magistratus Regni fuere, inter quos utique magna differentia est. Nec cum Ro- . manis magistratibus comparatio bona est. Romani enim imperatores plane monarchico ac sere herili imperio praeerant, siquidem Principi quod phicebat, lex erat. Sed Francorum Reges civiliter imperarunt, legibus adstricti; maximaque imperii negotia ad Procerum& Populi comitia referre tenebantur. Nou igitur officia ista ad nutum fuere removibilia, ceu loquitur Nicol. Cusantis. 4) Juramento enim solent adstringebautur Reges,ne cui honorem nisi ju. re ac judicio auferrent. verum tamen est, Duces, Comitesque
non suam sed publicam Regni ditioncm mministriisse. Regem
I Lib. I. 2 Lib. 3. de rep. cap. 3. 3J Lib. I. de colles. monast. ia
8쪽
CAPUT Letiani supremam directionem habuisse, vel inde apparet, quodeertis anni temporibuSL gatos in siligulas regiones mittere coiisue- vel ii, qui de appellationibus cognoscerent, in vitam & mores magistratuum provinci lium inquirerent, & ea de re ad Regem reserrent, vel pt rscipli peccata eorum, si modica essent, corrigerent. 6 Denique conititutio Ducum, Conlitumque partim quidem ia. Comitiorum, partim vero in Regis potestate fuisse videtur. Quamvis igitur liberi paren: ibus mero jure non succederent; si quis tamen eorum id ne is esset, ut patri si irrogaretur, ejus ratio habebatur. Atque hoc antiqitissimis Germaniae moribus convenire colligere licet ex eo, quod lcribit Taciti iis Insignis nobilitas, aut magna patrum merita dignationem'incipis etiam adolescentulis assignant. Si d de antiquo Regni Francicillatu pro ratione instituti nostri satis. Quoniam autem initium mutationis a Ducibuς iactum est, consequens est, ut hoc nunc exponamus.
III. Quanquam Duces ab initio militare tantum ossicium gessissent, ut nomen arguit, postmodum tamen cessit eis etiam civilis administratio. Integras enim provincias ex pluribus Comitatibus coagmentatas civili & militari imperio administrarunt. Similemiid jam ante acciderat in Imperio Romano. Nam licet severis san-etionibus constitutum esset, ut Duces limitaneis provinciis prasectia civili administratione abstinerent, I militiam tantum curarent: et nihil , minus tamen praevalente militara impello, etiam praesidum iunctionem arripuerunt. 3 Magna enim est in Republ. pntcstas eorum, qui arma tractant; quippe Aristotelis judicio. 4 Penes quos a morum es arbitrium, eorundem arbitratu manet s non manet Reip.forma. Nian igitur mirum in Francico Regno Duces paulatim insurrexisse, taritoqite tandem incremento auctos, ut pene Regiam potestatem in ditionibus suis exercerent. Praesertiit, cum primae. ' familiae
9쪽
samilia: Reges ita luxu& otio marcescentes, vix singuIisse me Iannisse con Ipiciendos publice praeberent; fieri aliter non potuit, quin
pria se quisque, qua parte poterat, neglecta a Regibus munia ocis ctiparet, & in ditionem suam pertraheret. Pipinus quidem, qui primus ex secunda familia regnavit, antiquam vim & autoritatem iunomen Regium retulit: Carolus autem succerer ejus, cum in o dinem cogere non posset refractarios Duces; plane abolere nomen.& ossicium hoc instituit, substituto moderatiori Comitum impe-cio. Sed hac etiam familia ad senium vergente, iterum succrevit Ducum potentia , & auelis cum tempore viribus, eo iisque tandem provecta est, ut Regio Imperio non multum esset inferior. I Primas hac in re scriptores deserunt Henrico Saxoniae Duci, qui postea etiam regnavit: de quo CranZius, 2JErat, inquit, inter omnes
It gni Principes praeporens ac viribus)ὶrimidabilis ; qui primus si- hera potesar eprincipat uvi Saxoniae administrabar. Nam maiores ejus sub Regibus desiluerunt. Comites quidem aliquanto diutius mansere in ossicio: sed indies cum per bella civilia, tum peraIlas aemporum injuri is, magis magisque decrescente vi I autoritate In peratorum,qui jura imperii partim obliterari negligretra patiebantur, pariim prodigalitate quadam ultro profundebant; factum est ut
. Comites etiam, licet dignitate Ducibus multum inferiores,eandem usurpare libertatem, eademque potestate ditiones suas, utut Du-Katibus minores, possidere coeperint. Certum tempus hac in re determinari non potest. Non enim uno momento, sed tractu te poris hujusmodi mutationes fiet i solent,ita ut non mutari RempubI., fed mutatam esse sentias. civitas, inquit Aristoteles,3 concretasecoagmentata est, quarumsaepe nonnulla occulte augescit
Itaque & fi ustrilaborant, & a veritate historia aberrant qui hac velod Caros Magni, vς Ottonis I. in Germania, in Gallia aute tu ad Hugonis Capeti tempora reserunt, V quasi ab his Imperatoria bus
10쪽
bus te Regibus dignitates illae, olim temporariae . perpetuae
sint. Nam etiam in locis differentia est, cum alibi citius, alibi serius Em introducta. Per Italiam certa linperatorum potestas 4ntegrit tem diutius servavit, cujus nunc ibi vix pauca velligia restant. Itaque Compilator juris Feudalis Longobardici suo adhuc tempore scripsit, in seudo Regali, Ducatu stilicet, vel Comitatu non esse successionem, nec alium acquirendi modum imum habere, quam investituram & beneficium Imperatoris. I At in Germania, dubium non est, quin eo tempore Principes & haereditario jure tςnuerint ditiones suas, & libera pene voluntate administraverint. IV. Facile autem quivis videt, qualita hic facta sit rerum mutatio. Cum enim antea universum Imperium unum esset Civia in corpus, una Republ. animatum, quod Regiones, ex quibus constabat tanquam membris, per magistratus suos, id est, legibus Reipubl. &summi Principis imperio adstrictos administrabat; nunet in partibus Imperii complura quasi peculiaria Regna exorta, suis legibus composita; quae tamen adhuc in Rempubl. aliquam com-- munem , sed ab ipsis distinctam, conspirant. Itaque Principes nostri cives quidem Imperit censentur in negotiis rem illius publia eam spectantibus: in ditionibus autem sitis pene Reges de Aut ratores quidam videntur. Hinc Superioritas territorialis , summae aemula Majestatis: hine illud: tantum posse quemlibet Principem in suo territorio, quantum Imperator in Imperio universo; . quod non ita male diei, ut Vulgo putatur, infra demonstrabimus.FeudorumRegalium,id est,D eatuum Comitatum,atque id genus aliorum itidem longe alia coepit esse conditio. Et enim antea quidem filius pati i autoritate Imperatoris surrogabatur, si ille probata cjus persona, investituram ipsi renovaret, id est, seudiim per mortem patris vacans denuo ipsi concederet, atque ita Ducem vel Comitem constitueret. Nune autem filii Principum nascuntur cum
dignitate regali, ita ut ab ipsa statim nativitate Ducis, Comitis, alius.