장음표시 사용
11쪽
FJJςN ς m ad alia, quam quae nune praesto , dudum
tibi obligatam agnosco. Amice Lector , sed quam ut liberem tandem ac repraesentem , brevi iam, si fata Deus. que siverint, seriam ac diligentem dabo operam. Inte rim mihi aliud licet agenti, tu tamen , si videtur, pauxillam iam nunc des operam, & hoc, quod te volo, astas, . etiam atque etiam rogo. Evenit, ut Bibliopola noster in ossicinam remittere decerneret hanc Franc. Sanctii. Viri Eruditissimi, Minervam , librariis in tabernis dudum iam desideratam; & mecum sedulo ageret, ut si quid hujus generis haberem, quod ad eam quacunque accessione locupletandam pertineret , suae , quam parabat, editioni adderem. Non abhorrebam ab hac cura . si quidem in mundo mihi esse arbitrabar, quae ad illustrandam. vel etiam castigandam alieubi hanc Minervam facere videntur. Nec abs re , aut a Prosessione nostra alienum censebam . si hujusmodi provinciam susciperem administrandam, qualem ante me Complures Viri, sanequam Egregii, & omnis Eruditionis Iaude cumulatissimi praeclare gesserant; quos inter, ut Comitem illum Clarae vallae, Gasip. Scioppium, praecipuum Sanctii nostri discipulum, aliosque taceam . familiam suo jure ducit clarillimum illud consummatae in hoc genere eruditionis, & stupendae industilae exemplar, Ger b. Joh. Vossus; neque ut rempore, sic ordine aut loco postremus haberi debet, qui etiam dum viget aesoret, Gallicano sermone Scriptor Nova Methodi Graecae I alinaeque Linguae facilius feliciusque addiscendae , Anonymus quidem , sed quem vel sic scimus esse B nedicti ni ordinis, iuxta Mabillonium , maximum decus atque ornamentum. Horum vestigia licet impari saepe passu legere , & exemplum sequi, quid aliud. quam decorum esse queat homini , qui ceteroqui tantis Viris, veteranisque adeo scriptoribus adscribi aut conserri ipse nolit 3 Sed nec e re nostra existimabam invalescere illam opinationem . qua, qui Singularium rerum locorumque Observationes, Animadversiones, saepe & Emendationes, ut vocant, Critiis
12쪽
eas, sibi inter legendum antiquos Auctores natas, edere M p blicare malunt, quam repetita toties jam omnibus in disciplinis Systemata. nunquam aliis eandem licet madiorum sectam amisyleris, placita, aut placitura, qua illi, inquam, traducuntur Ideo per ora hominum & proscribuntur tanquam ab omni syst matica doctrina alieni, vel quod eam fastidiant , vel potius is quia vix credibile est, quenquam in docendis artibus & disciplianis eam ex animi sui sententia aver sari & reeudiare, quod augusto eam pectore capere nequeant, atque ita tua sibi iubeant habe-Ie, vulpeculae in modum , quae quod percipere suis non valebae viribus, verbis elevabat. Neque tamen nos nunc quiden Systema aliquod heic damus, ne pro eo obtrudere me censeas hanc opellam ; sed damus tamen perpetuas pene observationes ad Librum, quo ipse ejus Auctor tuam Grammatices Latinae Epitomen ubeiarius explicuit, caussas Linguae investigavit, & omnia multis r tionibus confirmare studuit. Atque ageo Systematica, maximam certe partem , sint oportet, quae hie ab ipso illo Auctore, quae que ab eum in Notis dii putantur, Grammaticam rerum locuti numque naturam & causas indagantia. Rectilis sorte secissem , &, ut vere dicam, factum jam paene mallem, ut ex meis ipis Annotationibus, qualescunque illae sint, unum aliquod constru aistem corpus, a quo superflua omnia, & aliena abessent. Sed
aliter res rationetque meae nunc quidem tulerunt. Nam cum primum ad dandam hanc Minervae Sanctianae operam invitarer, non licuit profecto per varias occupationes integram & per ominnes suas partes simul eam explorare, priusquam manus comme tando admoverem e neque arbitrabar, toties me ab ejus Auctore in alia omnia abiturum , ut quam curiose jam olim legissem. de maximo probavissem opere. Praeterea sic semper existimavi, coninsultius esse literis & studiis omnibus, quae jam copia potius , α
multitudine librorum, quam inopia laborant, si bene a prioriabus edolata iterum incudi reddat tur, & adspersis hinc inde animadversionibus expoliantur, quam si ova ejusdem argumentI Ope ra identidem in publicum protrudantur, quae plerumque, qui quid in iis adfabre factum , alienae seu priorum debent dolabrae ,
sed quorum hac ratione memoriam prors ira, contra quam oportebat, intercitiunt. Verum, ut fit, quum in rem praesentem
enissem, & singula, prout magis minusve festinabant operae, Pen
13쪽
per partes suas eonsiderarem, usu ipso deprehendi, nimium quam sum in plerisque mea sententia ab antiquioribus Grammaticis seisce ssisse Sanctium, rejiciendo, quae jam inveterata usu. & satis commode olim inventa mihi quidem videbantur. Quod tamen non ita accipi velim, ae si vitio id sanctio vel cuiquam verterim ,
quod non mordicus tenuerit superiorum praecepta, seu quod ea ad Genium & Usum Linguae Latinae eum cura exegerit, aliasque, quam illi dederant, rationes eausasque locytionum exquisiverit,& invenerit. Qui hoc ingenio sunt, praeclare illi plerumque studiis & disciplinis, quas pertractant, meo quoque judicio, consulunt. Neque vero ccc veniret, me insimulare alium ejus culpae,
cujus ipse me adfinem . si qua ea esset, fateri deberem , aut si id
ra arer, praesentibus documentis argui possem. Nam multa sine ubio nove, uti nunc sunt, & forsan etiam paradoxe disputata hiea me & tradita reperies, sed quae pleraque putem probata, ut Vix haesitationi locus superesse ullus queat. De Partieipiis , ut veris Nominibus, atque ideo Accusativum Casum per se neutiquam regentibus in Lingua Latina , si quis refragetur, minime id mihi
mirum , aut praeter omnem exspectationem accidet, quum itivernaculis Linguis aliter sane se res habere videatur, & facile crediderim ipsos G cae Latinaeque antiquos Scriptores , non animadversa constructionis Participiorum cum Accusativo prorsus
frequenti Isimae natura, sicuti id eos saepe & alias non secisse varii exemplis clarissime, ni fallor, passim docui, non aliter ergo ipsos existimasse, quam ab istis vocabulis proxime hunc casum flagitari 3 atque idcireo eam magis magisque illo animi sensu frequentasse. At nos hic primigeniam stingularum cemstructionum naturam, & sic frequentati deinceps Usus, licet sepe in Abusum , ut exM pluries rebus ipsis declaravimus, degenerantis, ori ginem eo Linguae genio primisque initiis eruere pro virili, & pro- trabere studuimus, sicuti id vere nostri esse muneris, susceptis hisce partibus, judicabamus. Ea vero gratia non tam Pristianum aut aequales semper excussimus, s nec enim per temporis angustias potuimus in sed rationem ipsam usu vetustissimorum, Plauti, aliorumque subnixam maxime adhibuimus, nostraque unice Ad verearia leu scrinia nostro modo & jure compilavimus. Ceterum dum mihi Typographum quasi Modimperatorem quendam constitui sum pavus, saepe subitaria opera ellandi debuit, quod ulti-
14쪽
mam adhue limam , & intensiorem curam desiderasse ipse postea deprehendi. Unde adeo factum, ut aliquando de iisdem rebus aliter disseruerim , dum . ut fit, secundis & repetitis curis perspexisse me credidi ea, quae prius necdum plane per ideram, vel ee te non ita acceperam, sicuti deinceps sine ulla haesitatione expliacanda censui. Hujus generis sunt, quae de Verbis Impersonalimur,
R Neutris contra Sanctium, procedente opere, aliquantum aliter& certiore animi nostri adsensu, quam antea. disputavimus sicuti collatis inter se loeis, in indice notatis, facile cuivis patebit. Sed 2 ex eadem festinatione , quam ossicina subinde Indicebat, factum, ut eandem rem jam alibi prolatam, denuo, quasi nusquam
antea traditam, memoraverim, id quod, dum omnia raptim per lustro&relego accidisse mihi comperi pag. 39. M 38 . in eruenda utrobique origine & vera significatione vocabulorum Arae αAη . Ceteroqui vero, quantum potest, effugere studui omnem αντη, &superfluam verborum copiam , idque adeo, ut etiam, quando a Sanctio dissentire, aut ejus quacunque de re sem, tentiam refutare visium fuit faciendum, vix unquam Omnia aeque Auctorum loca ab eo secundum istam sententiam male explicita, vel simul ad partes una dissertatione vocaverim, vel per ungulas paginas aliter exponenda monuerim, sed reliquerim potius pler que Lectorum arbitrio, qui mea istic eum Sanctianis comparare sustinuerint. Verum ita quamvis saepe sic satis prolixae evaserint ΑΠ imadversiones nostrae, vereor tamen , ne nimis aliquando in verbis brevitati studuerim, & sie dum brevis esse laboro,obscurior alicubi sim factus. Quod tamen si quando evenit, evenit certe praeter meam voluntatem & opinionem , ut qui ipse aliis in seriabendo nihil antiquius aut studiosius commendem. quam ut priamam dent operam perspicuitati. Atque adeo neque in his sperem aut rear, quenquam attentum satis Lectorem facile usquam prorsus adhaesurum. Quod superest, quicquid tamen in Grammaticis hiscedisquisitionibus desiderari deinceps co noscam, sed & eas ipsas sorte, in idoneum magis ordinem digestas, secundis aliquando curis, siquidem publicum ab iis saporem non plane abhorrere intelligam , Iubens omen dabo. Vale Benevole Lector, Miludiis
meis, tibi deservire gestientibus. si 'idetur, i N.
15쪽
Humaniorum titerarum Professorem , Cum Sanctii Minervam , notis & Animadversionibus auctam, ederet.
JUm, Min WM; Venua , quarum regit altera urevi, Ahera martiales non sinit esse raedes , Tretia divinis humana calescere sammis
Pectera , nar ra corda movente , baebet. . . Arbitrium peterent streando aemula Gmina firma.
Debuerat judex insior esse Farii. φMagne Perisoni, quo Frani a nosra 'perbit , Frani a Doctorem non habitura parem . 'nιον hane litem sententia vesra diremit , Et victrix -rita est palma tribista Pea. Arbitrii iurisque rui Natura reliquit,s .am Tybi Divarum demernus velis. et bene pos abitis , quarum Venor arbitra , formis a. Et quas innumerar altera iactat opes , Indice Te, nosra cessit victoria Diva Eι superat binas rena Minerva Peas. Hane colis , Hanc ornas, Haec Te cultora renaseus, Altius Avusto tollit in astra eunt. Radditus es Latia tandem, Te vinHca, tingaea s, . prope Muranι barbara seela , nitar. Reddita majesas , modo deplarata, Mineroa est , . Auam vix monstrarat Sanctins esse 'Deam , Sermonis Veneres Tibi se debere sedentur , Eν pura antiquι divitia etiqnii. Nec tanιaem victrix plandit Tibi Diva . sed ipsa Induis aecedunt mmina victa tua. blatisque odiis . alim alta mente repsis , Iungunt, Te , faciles, conciliante, manu . Premittunt ae Tihi veI dant eat mnnera Dise ,2αοι data Priamidae pactave, fama negat. Inferior tantum poterat Dia ea sa videri, Numina quod judex miderit ipsa Paris t c oculis etiam , vel plus tua naemina ve is sSi quid Aabet veri nωra camana , dabunt. ves ergo mi spectes humans in corpore vivas, Et referas meritis praemia digna tuis.
Dii faciant , jungenda Tibi sit semina , dote , Ingenia , forma , Iuno, Minerva, Venun
16쪽
Sive de proprietate sermonit Latini.
Inervam narrat Homerus poetarum Princeps , inter bellantium turmas Diomedi apparuisse , Oculo rumque caliginem , ut bellantes Deos ab hominibus posset discer- ussisse. Quod fgmentum Plato in Alcibiade seeundo , nihil aliud interpretatur , quam rationem ipsam , quae discussa caligine , qua quisque tenetur , ani mum faecibus purgat , ut mala, bonave possit propius contemplari. Quin &.ipse Plato in Cratylo quum Pallados etymon strutatur, ora P , id est, ab agitatione.& saltatione, quod sese, vel aliud quippiam a terra in altum tollat dictam existimavit :Idem eodem loco Atheneam , quam nos Mi
nervam dicimus, mentem agitationemque esse declarat. Haec tam praeclara Minervae mune ra , ut ad Homerum revertamur , non cuivis
17쪽
revelantur, sed Diomedi tantlim, qui Διοι id est, Iovis cura, sive consilium, aut deliberatio dici potest: bonorum enim artium scientia humani ingenii inventum non est , sed ex Jovis cerebro, unde nata Minerva dicitur, in humanum usum delapsa divinitus. Itaque nisi te totum inquistioni, tradideris , nisi artis tuae , quam tractas, causas rationesque probe fu . ris perscrutatus , crede te alienis oculis videre, alienisque auribus audire. At invasit multos perversa quaedam opinio, seu barbaries potius, in Grammatica, & sermone Latino nullas esse causas , nullamque penitus in uirendam esse rationem : quo figmento nihil quicquam vidi ineptius, nihilque potest excogitari putidius. An homo rationis particeps qui quam aget, dicet, machinabitur sine consilio
& ratione ξ Audi Philosophos , qui nihil fieri
sne causa obnixi testantur; audi Platonem ipium , qui nomina & verba natura constare assii mat, qui sermonem esse a natura, non ab arte contendit. Scio Aristoteleos aliter sentire et sed nemo dissilebitur, nomina esse velut instrumenta rerum Ec notam : instrumentum autem cujuslibet artis ita illi arti accommodatur, ut ad alia omnia ineptum esse videatur; sic terebro terebramus, & serra scindimus lignum, ac .
lapides cuneis discindimus , & cunei gravissimis malleis adiguntur. mi igitur primi nomina rebus imposuere . credibile est illos adhibito consilio id fecisse; & id crediderim Ar stotelem intellexisse, quum dixit, ad placitum
nomina significare : nam qui nomina casu facta contendunt , audacissimi sunt , nimirum
illi , qui universi mundi seriem , & fabricam
fortuito , ac temere ortam persuadere cona
18쪽
bantur. Nomina certε & verba, rerum natu- Primaram significare cum Platone assererem liben- linguatissim δ , si hoc ille tantlim de primaeva Omnium verba φlinguarum asseverasset : ut in Genesi legimus : gnifica-Formatis igitur Domi itis Detis de humo eund is avn bant na mautibus terrae, es unAersae volatilibus caeli, addu- iuramni ea ad cistam , ut videret, quid vocaret ea e omne rerum
enim quod vocavit . Gam animae viventis, lassium est Genest l. nomen e us ς appellavitque .Adam nominibus suis cuncta animantia , o universa volatilia caesi , is
omnes bestias terrae. Vides in illo primo sermone, quicunque ille fuit, nomina & etymologias rerum ab ipsa natura fuisse deprψmtas. Sed ut hoc in caeteris idiomatis asseverare non Aliarum possum, ita mihi facile persuaserim , in omni lingua idiomate cujuslibet nomenclaturae reddi poste rum ver- rationem : quae si in multis est obscura , non babatameia propterea non investiganda. Multa Ia- bent alia tuerunt Philosophos , quae Plato eruit in lu- Dam racem et multa post eum invenit Aristoteles : t mem multa ignoravit ille quae nunc sunt passim Obvia: latet enim veritas. sed nihil pretiosus veritate. Sed dices, qui potest fieri , ut vera
sit nominis etymologia , si una eademque res variis nominibus per orbem terrarum appella- , tur ρ Dico ejusdem rei diversas esse causas , quarum illi 'hanc, nos aliam contemplamur: sic Grae
Hi a υemendοJImmo potius eum Angelo Caninio sentiam, veni originem non ex Latino sermone, sed Graeco peten d Rm , dc primitus quidem ab eodem vocabulo , unde ἀνεμνd'dueitur, h. e. ab αα Diro. Hinc enim Partici P. α Φως , ELu- . α dein αμης sparιιus, ventAI Hesiodis
19쪽
deduxit Latinus . ventana a nostris dicitur: Lusitanis 3auella , quasi parva janua. Praeterea multa traXit Latinus a Gracis , quorum Graeci reddent rationem : ridendi enim sunt , qui in suo idiomate alieni nominis rationem sci utantur : ' ut qui petram, quod pedibus teratur aut pedem terat ; S lapidum a labando , sive a pede Eedendo deducunt : quum utrumque sit a Graecismre. κἰ λῶ s. Non igitur dubium est , quin rerum omium , etiam vocum , reddendast ratio: quam si ignoraverimus rogati, fateamur ἐικ' ἀνεμοι κακse aeriis- αητας s venti ab inuerunt noxios saltis & v. 673. νο πιο δινου ἀή me ii graves sa/ω. Vt qui petram sec.J Apprime his eonveniunt,quae ex varrone
A. Gellius adfert Noct. Att. I. I 8. In quo , ait Varro, L. Aeliuinoster literis ornatissimus memoria nostra erravit aliquoties. Nam aliquot verborum antiquorrem Graecomm . proinde atqne essens propria nosra, veras dit causas falsas Non enim leporem dicimus, σνι ait, quod est levipes , o qnod es 'MeabnIiam antiquaem Gra- enm. multa enim vetera Gloraem ignorantκν , quod pro iis , aliis nunc voeabnIis aetantaer: ct 1:Iornm esseplerique ignorens Graecum. quod nunc nominant : puterem , qaeod vociant φρεαρ: leporem quod λαμυον dierent. Ridiculus hic est Phil. ille Carolus, qui hoe loca existimataem esse queritur, teporem Σπη πῆ λαγῶ potius . qMam a letiitate pedaem nomen invenisse aeaque occasione invehitur in have in literator.m quo aendam, qui spinentur Latina pleraque vocabnia Graecis accepta referenda : Quod ipsum utique voluit varrci . & verissimum est, sicuti contra ineptissimum est , quod tuetur Carolus leporem ii levitate pednm dictum: & inscitum prorsus, quod hoc loco vel Uar TOnem vel quemcunque alium leporem GK ἀ- derivare ait , quum is nihil aliud dieat, quam hanc Causam esse , quare leporis etymon non quaesiverit Aelius in Graeca lingua , quod Graeci non amplius uterentur antiquo illo vocabulo , tinde suum sumserunt Latini, sed pro eo tunc iam λαγνὸν dicerent. Antiquum autem illud , quo priores Graeci, Mmaxime Aeoles sunt usi , λένο ιν fuisse tradit lib. III. de re
20쪽
mur potius nos nescire qua nullam esse conflanter affirmemim. Scio Callarem Scaligerum aliter De causissentire: sed haec vera ratio est. Haec tam multa lingua invitus congessi, contra morosos quosdam, qui Lati AE,
quum in Grammatica rationem explodant, te- v N.
stimonia tantum Do horum e flagitant. An non legerunt Quinctilianum . qui sermonem conflare C p- ω
ratione, vetustate , autoritate , consuetudius scrip
sit 8 Ille igitur non rationem excludit . sed in R tio Praecipuis enumerat; quasi vero Laurentius, S liri iε . alii Grammatici. suarum etiam ineptiarum non mi /m statim conentur adhibere rationes , quales quales exuἰ et δ ipsae sint. sus porro sine ratione non movetur. alioqui abusus, non usus dicendus erit: auehoritas vero ab ulu sumptit incrementum : nam si ab usu recedat, auctoritas nulla est: unde Cicero Coelium, & M. Antonium reprehendit qui tuo arbitratu , non e X usu loquerentur: Nihil aut potes flesse diuturnum, ut inquit Curtius, cui non I Lylxatio. Reliquum eli igitur ut omnium rer. . ni ra- Lib. 4.
tio prim lina adhibeatur: tum deinde, si fieri pote
rit, accedant testimonia. ut res e X Optima fiat illu-
' Usus pam ct e. J Saepe tamen usus ab analogia & omni ratione
recedere deprehenditur, quoniam antiquissimis temporibus Rcimani Grammaticam de rationem suae linguae ignorabant. usus autem sepe torte fortuna, ἐκ ex inconsiderata uigh li- . bidine oriebatur, atque ita rationi praevalebat Quando Comici di eunt, Nemo homo a ratione illud certe est alienum , siqui- idem in τί Nemo jam expressum est τό Howο. Sic quum deo .m dicatur brevius pro de rursem, parum accurate Cl. Quadrigarius apua Gellium IX. I. Drorsem versum mitti ait. Denique cum quis gramIani am: CO dicitur de re , qua ei prospere evenerit, non alia eis eius locutionis & syntaxeos ratio ae signincatio, quam . pro amico dc propter amicum gratia S age re Dias. Non ergo huic rationi attendunt sed usui , qui ipsi s Deos gratNI.rntes inducunt. veluti Pliaco r. lab 69. dum Ileranti mcaelo receptum perfalntasse inemoratgratilaniss Deos. Res m tamen Sanctias quod omnium ratiotiem etiam an irrigua, praeserintam Latana, centuit indagavdain, id quod α praeclare piaestitit. Duilired by Cooste