장음표시 사용
31쪽
Graecis literis scribantur: sed fgna tristitiae, aut laetitiae, qualia in avibus, aut quadrupedibus,
quibus tamen nec vocem . nec orationem concedimus. Vide Adagium , Ne indi quidem; & Noto quidem. Valla lib. a. cap. II. InterJectionem a partibus orationis rejicit. Itaque interjecti nem a partibus orationis excludimus . tantum abest . ut eam primam & praecipuam cum Carsa re Scaligero constituamus. Pran Pronomina itidem non dubiis rationibus amen. partibus orationis rejiciemus. Primum omnium, si pronomen differret a nomine , ejus natura per definitionem posset ostendit At verbnulla est definitio pronominis : neque potest vera & propria investigari: nullum igitur pronomen est. Quid quod definitio nominis non excludit pronomina 8 Nam quum dicis , Nomen declinari per casus , nec significare cum tempore, cur non apponas Pro ereemplo, Ut Ego, Adde quod Aristoteles acturus de Oratione , nominis & verbi tantum memim P. Igitur ex illius sententia, Ego devio, non esset oratio. At ut inquit D. Augustinus Nonisupino Lib. de pronomine usurpare solamis. Et ita Aristoteles Magis. intelligunt, quum in Voce nominis pronomina etiam includi fatentur. Sed & quum puero traduntur praecepta de
concordia nominum inter se, non indigemus no va doctrina ad hanc concordiam explicandamnam quemadmodum dicimus; Ziber Mn- , S doctis; sic liber mem, tum, utis. Praeterea, quomodo possunt poni pro nomine, si illis signiticamus res non habentes nomina, aut ea quorum nomen ignoramus Imo res omnes, antequam
nomen n)berent , vocabantur . Me vel ii di Unde &.coelum ipsum , teste Platone, vocR-
32쪽
tum est ab antiquis, me: quia essetne Deus, an res creata, illis in incerto erat. Itaque vetustiora sunt pronomina haec, ' quam ipsa nomina quomodo igitur Pronomina appella
buntur ρ Quid quod individua substantia sui physicε dicamus melius , S peculiarius e
plicatur per tria haec pronomina, i quam per nomina propria: clim enim dico: Ego, neminem alium poteris intelligere. At chm dico Franciscus, etiam in alium potest transmitti intellectus: unde Francisus potitis pro ego ponitur, quam contra. Multo plus errarunt, qui loco nominis proprii pronomen posse poni docuerunt : nam hoc modo: Magister, Rex, Dux , Gubernator essent pronomina: quia pro Pompeio, aut Cicerone ponuntur : Sic Poeta pro V irg
iis , orator pro Cicerone , & huiusmodi se
ipsa nominaJ Ne erres, non omnia nomina, sed quae dam, quae quia nondum erant inventa, vel quia ignorabantur . designabantur res ipsae per το me ι, quod proinde antiquius erat multis nominibus , quorum loco adhibebatur. Ceteroqui nomina natura sua sunt vetustiora pronominibus. nee dici potest Hoe , nisi intelligatur, & ordine naturalis
t per nomina propriaJ Verum quidem , quando illa desierunt esse vere propria singulorum , seu amisere naturam proprietatis. At vero, quando vere unius sunt. αnecdum cum ullo alio communicata , aeque, immo melius Acpecularius perit Ia, quam per tria pronomina significatur i dividua substantia. Etenim quum audis haec verba, Eo fe et , non statim intelligis , quis fecerit, priusquam stias . quis id dicat. At si audias, Numa fecit, re nullus sit alius, qui eo nomine, appelletur, tu autem non ignores, quis eo designetnr, ut nec in altera locutione ignorare debes, quid per an Ego notetur, confestim intelligis quam optime , quae sit illa individua substantia, quae fecerit. Hoc vero ubi per nomina propria intelligere nequis . illa non amplius sunt quod ppellantur. Qua propter nulla est vis in hoc quidem argumento sanctii.
33쪽
centa. Tum etiam adjectiva a proprio nomine ducta, ut Caesariani , aut Pompeiani milites, essent pronomina , quia Cessaris vel Pompeii milites intelliguntur : ut sapud Virg. Eν-dritis enisae, pro Evandri. Errarunt item & illi qui pronomen vocem esse nominis vicarium definierunt : nam in iis sermonibus, . qnnibal peto pacem, hospita Phyllis queror, deest ego; non ut vicarium , sed ut primarium. Item illo Livii: Audi tu popuIus . Albantis, tu specialius & prius est, quam popuIM Albanus. Alii ut eludant argumentum , dicunt: pronomina personam certam significare, quo apparet non esse nomina. Imo propterea magis euent nomina, quia melius , & proprius res ipsias significarent. Sed quid sit persona illi omnino ignorarunt, nos
inserilis apertemus. Nomen , ait Donatus, est pars orationis cum casu , corpus, aut rem proprie com muniterve sim cani. Haec difinitio comprehendit omnia pronomina. Rursus idem : Pronomen est ars orationis, quaepro nominsposita tantundem pens significat, personamque interdum recipit' Sed haec definitio ridicula est, S in multis Peccat. Probus grammaticus enumerat pronomina
unum & viginti: Priscianus & alii, quindecim: Donatus quaerit quid inter pronomina , &articulos intersit Varro de lingua Latina bis
mentionem fecit de pronomine, quum de nomine hiet hae, hoc, loqueretur , quod & articulum vocat. Quintillianus pronomina vocat, quantua, qualu. Quare . desinant isti mirari, cur huic doctrinae non asientiamur, quum& ipsa secum non consentiat. Et ut semel quod sentio dicam : Ego, tu, fui, Protonomina, vel Prima nomina rectilis vocarentur , quum lint
34쪽
ma declinantur . quod Regum proprium est ;nisi velis grammaticorum commentis accedere , qui etiam , si Musis placet , pronominum declinationes obtrudunt : nam caetera omnia nomina ab his gubernantur , & eis sublatis reliqua omnia muta & manca reperieno tur.
De Accentu , Figura , Specie. ANt quam ad singulas partes orationis
explicandas accedamus , praemittenda sunt breviter . quae accidunt omni Voci: laec sunt Accentus, Figura, & Species. Accentus , sive tenores , quos Gr ei Ade n- νους. Q -σωχας vocarunt, tres fuerunt apud ius. antiquos, ut testatur his verbis Cicero : Mira est quaedam natura vocis r e vi quidem et tribus De Orato omnino sortis , infera, acuto, grava tanta si, S rt iam suavis varietas perfecta in cantibus. Quinctilianus hanc ' observationem accentuum diffici-
observationem aeeentnam di Frelam cte J Accentuum ratio breviter sic se habuit. Syllaba ultima vel penultima , quae in Pronunciando erat tractim producenda , quasi quas haberet vocales, dieebatur pronunciari sono inflexo vel circumflexo , cuius nota fuit litera iv. inversa. Ceteroqui quaecunque syllaba sive ultima , penultima , sive antepenultima, simpliciter in pronunciando paulum intendebatur , illa dicebatur acni , & acutum habere accentum , cujus nota fuit lineola ab sinistra parte , , unde scribimus , sese erigens. Reliqnae syllabae, quae remissius pronuntiabantur , credebantur nabere gravem accentum aquasi in guttur subsidentem . & proinde ejus nota fuit lineola ab sinistra parte sese demittens. Notis quidem istis veteres non reperiuntur usi, sed tamen sonos ipsos, prous vel intendebantur, vel remittebantur . vel elum produce bantur , istis appellationibus diiunxerun9. Distiir orale
35쪽
lem esse dicit. Et Servius antiquus grammaticus
in Donatum Gravem accentum iu usu non uso contendit. Ego quoque credo circumflexum perii si se &solum acutum, vel quasi acutum remansisse. Quare vero magis acutus, quam taeteri, Permanserit. ex eodem Ciceronis libro causa poterit elici. Natura, inquit, quasi modularetur ho- 'minum orationem , in omni verbo posuit acutam vo- Π, ursus una plus,neque is postrema Eaba citra ter-rmm οῦ quo magis naturam ducem ad aurium volupta
rem sequatur indust ria. Vide Quinctilian. lib. r. Cap. s. Erasinum in lib de pronuntiatione ; qui tamen mihi in omnibus placere non possunt. Figura. Figura dicta est: a fingendo , & 'fingere est
Fingore est exprimare m. J Ipsa haec sunt verba , quibus Iul. C, Scaliger in libb. de Caus. L. L. τὸ fingere ex- existimans v Nelicet idem esse , 8c ejusdem origini gere, & pingere. Sequitur eum Sanctius, & inde ortum, quod figura vocem in simplici vocabulo non ag-NDicat, N.c admittat. Sed pace utriusque dixerim. aliud eri Ingere aeque simplici ac comm sito convenire potest figura vox. Etenim singi dicitur proprie omnis res, quae figendo, seu assigendo alterum alteri, formam suam accipit, non tum alterius imitatione expressam, sed etiam Plane novam. Et hinc aves quando nidos suos struunt, pe4 quum favos , homines cum ex argilla vel luto vasa fictilia, di statuas evnfielunt, proprie fuere ea dicuntur, quia D mnia hare opera primis temporibus facta sunt assiten do & addendo materiam materiae. Hinc porro vasa sit cujuscunque formae. εQ figisti, qui ea conficiunt, denique Prometheus, qui homines i eorumque singuIa membra ex Iuto finxisse traditur . Auctor vulgi favis vocatur apud Phaedr. fab. 72. Immo Antera & pingere diversae prorsus fuerunt artes. Unde Alexander Μ. ab Apinapingi, sed a Liserino fingi volebat teste Cicer. Famil. V. 2. .& Nero pingenai sngendique non medioere habui sudium dicitur Sueton. e. y3. Sed & nullus ego dubito. Ingere Sari ia figere esse formatum, uel potiust utrumque voeabulum luisse olim unum idemque , & viinfraiad illa, quae utroque nunc
verbo significantur, adhibitum, Posteavero ad fguificatio- nem
36쪽
primere imitatione rem veram. Ita vocamus
figuras in tabulis & signis : hinc ducta est similitudo in re literaria, quando ex duabus vel pluribus vocibus essingimus upam. Ego figuram in voce simplici propriδ non invenio: propterea in hac parte hoc mihi nomen fnondsatis arridet: nam antequam compositio inventa
esset, simplicia nullius fuisse figurae certum est: sed inrtasse per relationem, ut vocant Dialectici, / recto dicemus, quicquid non sit compositae figu-- simplicis debere appellari. Simplices Noras, inquit Fabius , prima politione, id est, natur ua con- ω, flant; co που ne aut praepositioni. ysi unguntur, cap. s.
tit innocens; interdtim repugnantibus inter se duabus, quale est,imperterritus: alioquipossunt aliquando con-
nem operum fictilium ab aliis rebus , quae item figendo fiunt, distinguendam , prolatum esse quasi novum vocabulum τὰ cere interposita litera N. id quod inde etiam confirmatur, quod pleraque vocabula ex eo & hae ejus significationaolim derivata non agnoseunt hanc literam , veluti'aera Agulus, figmentum , eriles. Neque mirum hoc cuiquam acciadere debet, quum & in aliis similiter evenerit, veluti in quaeso. dc quero. Et se etiam hodie tanquam diversissima habentur ansa de ara, quum antiquissimis temporibus utrumque idem Plane fuerit vocabulum , nempe asa, quod significabat primo generatim omne id quo aliquid apprehenditur, deinde vero 3 peetatim dc quasi κατ' partem illam altaris , quam supplices prehendere solebant. h. e. cornua altaris. Ex uno hoc vocabulo tandem suo pro duplici ejus signifieatione lane orta, non derivatione,sed diversa solum pronuntiatione. Nam in generali illo sensu coepit M AD , interjecta litera N. Ansa efferri. In altero usus pronunciandi literam S. mutavit in R. sicuti in quam plurimis aliis fecit. Ut vero ad fuere redeam, ex paulo ante disputatis satis liquere potest , fguram proprie significare quamcunque formam , & proinde non minus simisplicem vocabuli formam posse denotare, quam compastam , aut aliunde effictam. Et quidni in ipsis uocabulis duae vel tresstituantur figurae, cum de in oratione tota Rhetoribus ponantur. Audi Ain. ad Herenn. IV. 8 Sunt tria genera,quanos singuras appellamus, in qnibus omnis oratia non vitiosa consumtiar. Unam 1 vcmiastiram medior emi tersiam ἔκιensatam vocamuν. Duilired by Cooste
37쪽
rinuari ditae,ut incompostus, reconditis, quo Cicerstititur subaburdum: aut o duobus quas corpor με coa- Iocunt ut malefetis: nam ex tritas nostrae utique lingua non concesseritet o quamvis Capsis, Cicero dicat compostum eise ex cape ii vis: S inveniantur qui Lupercalia aequo tres partes orat onis se contendant, quas luere per caprum : naim solitaurilia , jam persuasum est esu ex sue ove. dc tauro Iane ita Ie habet sacrum, qua e apud Homorum quoque ed : sed
haec non tam ex tribus,quam ex part culis irrum coeunt.
Caeterum i etiam ex praepostione ae duobus vocabulis dure vi8titur fruxisse Pacuvius a Nerei repandi: . rostrum, incurvi cervicum pecus. Junguntur auram ex duobus Latinis integris, ut su per fui. subte fugi: Υ qualiquam ex integrii an compostasnt quaeri-ruνὰ aut ex inigro.corrupto, ut malevolus : aut ex corrupto, is Integro , ut noctivagus : aur ex duobus corruptu ut pedisequuS: aut ex nostro S peregrino, ut biclinium: aut contra, ut epilogium , ae Anticato: aut ex duobus Zeregrinis , ut epi' rhedium. Nam cum si praepostio im Graeca, rheda-Gallicum e neque Graecus ramm, neque Gallus utitur composito. Romanissum ex alieno utroque fecerunt. Frequenter autem praepostiones quoque copulatio sacorrumpit: Inde, abitulit, aufugat, amisit: cum
praepositio si ab sola; ο, coit, cum sit praepostio
con . Sic, ignavi & erecti. Hactenus Fabius Illud addendum fuit, ubicunque rectus sit, flectetur; obliquus non flectetur, ut omnipotens. ' Neque excipies cum Prisciano h*c nomen ' alteruter ;
38쪽
nam alter factum est ex alterus , & alterutritis ex alteri utrius , more antiquo.
Species dicitur ab sterio antiquo i dicitur & Species. forma, atque etiam fixura ; unde haec nomina conful δ aliquando a Grammaticis sunt imposita. Sed dicamus speciem more Logico dici ;illi enim vocant species partes generi subjectas sic in re literaria flexa ones illae quae ducuntur ab uno capite dicentur species: ut a lego legens, Iectio, lector. Hanc flexionem seu derivationem Varro non uno in loco declinationem vocat: sed
latius extendit nomenclaturam , quam caeteri Arammatici opinantur. Varronis verba sunt: Lib. s. Declinantium genera sunt quatuor e unum nominan- linguadi, ut ab equo equile: alterum casuati, ut ab equo Latina. quum: tretium augendi, ut ab albo albius : quartum minuendi, ut is cista cistula. Haec ille. Posse mus hic verborum species numerare, ut cursro,
forbilis, caleso, quas ego ad Grammaticam nihil Eertinere arbitror, cum illorum discrimen a Bla , lignificatione pendeat. C A P. IV.
PIὸ NAmero. Ostquam ea quae dictioni accidunt ent meravimus , quomodo ipsae voces interata se dividantur , explicemus. Omnes se-rδ grammatici hanc divitionem per declinationes distinxere , ut partim dicerent declinari, partim non item. Sed declinatio posterius quid est , & ex numero casu. tempore, &genere constat : nam de quolibet nomine prius rogamus speeiem , figuram, numerum,
genus , quam declinationem. Ouid suad
39쪽
in rectis , si propriε loqui velis , nulla est declinatio , sed in obliquis. Adde quod etiam adverbia flecti , seu declinari possunt,
teste Varrone, Ut cras, crastinus. Contra Uero numerus prior est omnibus iis : quia cae-Partes teras partes per numeros explicamus ; ut
orationis prima persona , primus casus , prima decli- numeri natio , prima conjugatio , Sc. Itaque nu- participes. merus accidit tribus partibus, nomini, Verbo , Dualis participio. numer Numerus alius singularis, alius pluralis; ne-Hi vii . que plures numeri fuerunt necessarii : nihil enim tertium est inter unum & plura : quoniam unum & plura ex uno frequentato facta sunt. Neque rationi consonum est , aliquos Graecorum sui Iones) recepisse numerum dualem , quem ISoles non receperunt , . quos La-
tini in multis fuere imitati : & Latinos qui
Contendebant esse numerum dualem satis exa Lib. i. gitat Quinctilianus. Non tamen ibo infi- cap. cias , duo nomina esse apud Latinos in duali numero ambo, & duo. Sed a Graecis haec acce
Artis ed. sec. Numeri sunt duo , singularia , mr hrcsapiens , pluralis , nisapientes. O duatιι numerus , qui sivnlariter ennneiari non potest , ni hi ambo . ει duo. Verum qui' dem hoc . quod ad significationem , at minime quod ad rationem Grammaticam , de qua hic agitur, & ad quam , ut infra initio cap. 7. traditur, Aniscaria non pertinet. Latini prorsus non agnoscunt in sua lingua Dualem numerum, atque idcirco illa ipsa vocabula amba & diso eonstruunt cum pluralibus non suae modo linguae, sed &Graecae, quae dualem ceteroquin habet. Manifestum id ex Gellio Noct. Att. I. 36. sicuti rena , se dua χιλια ne. Quod si O in arte Grammatica Latinorum dualis haberetur
numeri . debuisset utique necessario additum sibi . habero etiam dualem illius Graeci vocabuli, qui est non antem pluralem , seu plurativum. ut ibidem Gellius , Malibi saepius hunc numerum appellata
40쪽
perunt, & tamen cum verbo plurali conjungunt, ut ambo currunt. Sed jam ad lingulas vocis partes
tire videntur : mihi autem a Myso -- vi , notum, novimen , momin et ut a moveo. movi, motum, movimen, momen : est enim
imago quaedam Nomen : qua quid noscitur. Haec Scaliger. Porro nominis finitio est per Nomen vocem numeri casualis cum genere: quae defi- eswnnitio propria est & persecta : τοα enim seu numeri dictio , seu pars orationis genus proximum c fualis est, & casus est specialis differentia. cum gene- Auctor ille ἐν ὐη μως qui circumsertur, N' indignus prosecto Aristotelis nomine . nomen definit: vocem Agnificantem ad placitum e tempore , cuIus nulla parasignis Ueparata. An nomina significent natura, an fortuito, magna quaestio est, & tota physica , nihil ad grammaticos :aliqua tamen attigimus cap. r. Caeterlim haec pseudo-Aristotelea definitio, aut potius descri- ptio etiam conjunctiones' i& adverbia comprehendit : ut mittam interim pessimam esse definitionem , ubi negatio reperitur. Neque necesse fuit addere in e tempore, ut differat a participio : Participium enim omnino nomen
est , sed habet praeterea aliquid a verbo , ut Rex Philippus est etiam Dux, & Comes. Sed haec latius, quum de participiis agemus. Alii Donatu