장음표시 사용
41쪽
res; aut quasi haec definitio ip rum pronomini buS non conveniret. Sed de iis nugis hactenus i nunquam enim finis esset , si singula vellemus persequi. C A P. VI. De Casibus. Graecisexto non carent. Co. go. Rima & specialis nominis disserentia , vin teste Scaligero, casus est. De cujuS natura, ordine . atque nomine deinceps est dicendum. Ac primum solet quaeri , Cur re Rectus ctus dicatur casus, si casus dicuntur a cadendo, με' quia cadant a recto : Hoc lath disputat Scaliger, tandemque huc tendit , obliquos dici casus,
quia cadant a recto : Rectum autem ipsum, Voce largius communicata casum etiam appet Iari. Disputat insuper Scaliger, non rectὰ casibus nomina indita ab ossicio , ut nominartivus, genitivus, &c. Sed haec nomina probat, primus, secundus, tertius, usque adseX-tum. Ego ut Scaligero non possum non asia sentiri , ita etiam antiquissimorum vocabula non audeo convellere. Video M. Varronem casuum qm ad Ciceronem scripsit) iis uti nominibus, nomina quibus nunc utimur : similiterque Asco- antiquus , , Dium in . Verrin. Nominativum casum; &, in χ. Verrin. ' . Ablativum dicere: J quin tiam Varro lib. t. de Analogia , rationem casuum iis verbis conatur ostendere: Sunt δε- esinati cassim, ut is qui de altero diceret, distinguere
. Ablativaem dicare I Adde Sueton. Aug. e. 87. Demos Genitivo e re sngulari , pro domus & Geli. IU. I 6. ubi promiscue Genitivum & patrimm casum , Dativam , di dandi casum secundum & tertium vocitat.
42쪽
tas i, ρνβm vocaret, quum daret, quum accusaret.bie sua suaedam discrimina, quae nos, o Graecos ad declinandum duxerunt. Idem Varro eodem lib. 2 secundo, vocativum non esse rectum, quamvis recto si lis sit. Donatus nominativum, & vocativum rectos appellat , non recte. Priscianus
late ordinem casuum ostendit, & singulorum reddit rationem , quare ita vocentur: simulque confutat eos , ' qui septimum casum Lib. 1. sunt commenti , in quibus est Quinctilia- . . nus. In Omni porro nomine natura ieX par- Causa istes constituit. Primum ipsam nomenclatu- origo hexram , cui merito datus est rectus , qui ver4 easuum. nomen est : reliqui enim , ut censet Aristoteles, non sunt nomina , sed casus nominis. Dein
de quid generet , aut possideat. Tertib cui sint , vel operi destinetur. Quarto in quem
finem tendat actio. Quinto vocandi officium. Postremo modum , in quo causas, & instrumentum collocamus. Hic est sextus casus,
'qui pessime vocatur ablatium et quum sit in Ablatiotis illo comparatio; ut doctior Cicero et & modus non ratio B ue ut dicitur.
-septimκm eassem I Sic appellabant Ablativum , quando
io instrumentum vel modum , quo res gesta, denotandum itini bebatur . nec ita manifeste regebatur a praepositione. Iervius ad Virgil. Ecl. II. Mollia luteola pingit vaccitiis caltha : ms Inteola , inquit , septimus sit cosus , noniat versus. Et ad Aen. I. v. 79. pulchra faciat te prolepa entem : qnod nos per Genitivum singularem dicimtis , antiqvierώρtimum dicebant, ni hoc loco, parentem pnlchra prole , id H, puschra prolis.
Mui pessime vocatur Ablativus J Nihilo peius, quam alii
asias receptis appellationibus sunt insigniti, quum & in illisari i usus possint notari, &saepe contrarii istis appellationius. Veluti in Sativa. 8c Accusativo , qui aeque eripi in- ac danti . aeqve defendenti atque accusanti junguntur. Deram naticines hae casuum factae a potissimo usu , qui in obla-νo est , qUod regitur a praepositionibua , quae unde quid sui cur Zc Proficiscitur, maximam partem significant.
43쪽
ut Iento gradu: & causa essiciens; ut amore patris: ct materia; ut tapide quadrato et S in stiumentum; ut lapide ieius. Et ver b si Quinctilianus
adverte et , sextum casum omnino a Praep
sitione pendere quod in constructione ostendemus & pro natura praepositionis signifi-
cationem mutare , nunquam in dubium ver
teret , an septimi casus vis apud Latinos reperiretur. ' Sed quoniam haec casuum partitio
Sed queri uam haee e nnm cte. J Falsa te inanis est omnis haec
disputatio , quae sequitur , de sexto Graecorum casu. Nam Primo, quae de partitione naturali casuum . & sexti in omni idiomate necossitate traduntur, inepta adeo sunt , ut ipsa experientia refurentur. Neque Latini sextum adhibuere admodum, instrumentum, causam, pretium , materiam, locum per se denotandum , sed in omni significatione praepositionibus , quae non requirunt quartum, junxerunt. Graeci ver Praepositionum & sexti casus usum penes Latinos divisum habent in secundum 8c tertium , aliquando di quartum. Immo quoniam Sarid ius heic tertium Graecorum praecipuum , vel potius solum disporriri vult in Latinorum tertium & imprimis sextum , quasi cui maxime ille ex Graecis casibus respondeat. afirmare vix vereor , ei, usu certe, Genitivum seu secundum Graecorum aeque convenire , quippe qui longe pluribus apud istos nedhitur praepositionibus , quam Dativus , ε maximam partem illis, unde formatae sunt Latinae, Ablativum requirentes. Nec ciuicquam magis proprium Ablativo , quam Absoluti , ut dicitur constructio. Κam vero ipsam etiam Genitivo dederunt Graeci. incassum porro quaeritur , si Graeci sextum non haberent, unde Latini eum formassent in Graecis vocabulis, quum utique si Graeca haec vocabula in suae lioguae s armam & eoni ructionem transferebant , debuerint iis dare litos ea sua , qui in sua lingua erant usitati , & proinde etiam illum , qui in ea destinatus erat praepositionibus seu expressis , seu suppressis. Neque vero ineptius cogitatu est , praepositiones M, ν&c. in lingua Graeca jungi non Ablativo , sed Dativo,
quam similes Genitivo, neque generationem . neque PDiatessionem significantes , veluti rerum, δαὶ , , αλε , ,&c. Sed maxime sua in sententiam confirmari credit Sanctius eo, quod Graecorum tertius ea sus saepenumero cum
44쪽
norum Adiectivis in sexto casu , Vel eorum praeponibus sextum requirentibus construitur , tanquam si proinde in locis sine controversia sit idem cum Larum sexto , seu Graecorum sextus. Heic vero seien- , Latinos sextum postremo loco formasse ex tertio suo , tum Graecorum , α antiquissimis temporibus, do propius multo accedebant ad linguam Graecorum , im non habuisse, sed ad ejus usum adhibuisse , itemraecos, tertium : postea vero tractu temporis, & con-idine diversi usus , prout tertius ille a praepositionebatur, vel non regebatur, ex uno casu factos duos; m ut ex tertia Latinorum litera C duae similiter fa- sunt C & G , & in his ipsis casibus ex uno sexto dein- Ueteres Grammatici duos fingere voluerunt sextum Primum , prout vel recipere praepositiones vel recu- ipsis videbatur. Atque hac de caussa etiam nunc initi numero omnium declinationum apud Latinos conunt plane tertius 8c sextus. Et in singularibus simi quondam fuit. Nam in prima declinatione dictum MENS AI, & hinc dein formatum in dativo MENSAE. blati ψo MENSA , A longa , utpote orta eX diph-go Al , cum ceteroquin in Nomiuibus terminalismper sit brevis. In secutida prorsus etiam nunc con- .lut uterque Casus. In tertia quoque alim nulla fuit
eos distinctio , licet terminatio iocertior perii scuum usum literar m Κ&I. Sic olim dictum S Me, sebi, Tibe, Tibi, ut ex inscriptionibus inter eos .constat. V. α Quinctil. I. I. de sibe. Simili- Festus Me pro Ribi dixisse antiquas refert , quamvis Pla, quae affert. aliter exponi queant , frustra ob te Luca Fruterio Verisim. I. I 6. Rectius probatur, tradit Festus, ex Plauto sacchid. III. 6. 36. O me insulsummati, manifeste pro mihi. Similiter Afranius Nonium, qui me est animi exercims, ubi τὸ Me alii H esse Ablativum , alii Aecusativum, tanquam si exer- verbum sit , & activo sensu positum : alii denique
te, qui mei es animι exere. At nihil opus nec emenda, nec tam duris interpretationibus , siquidem memi vis Me pro mihi dixisse veteres , seu olim AbIa-k dativi, ut unius eiusdemque casus, fuisse unam ea n ue Formam & pronunciationem. Et proinde terminatior ni Ablativi manifeste etiam dativo tribuitur in an
limo Plauti Spitaphio , quod est apud Geli. NOEL Att.. Fosqn.im est morte datus Tlautus , comoedia Iraee. te pro morsi. Contra. Ablativis saepe apud Plautum da brina dativi Capt. IV. 2. 27. qui alunt furfur, fuerii. I. 2. 6 . carriaria tria grandia tergoribus oneri oberi
45쪽
28 Liber Primustio naturalis est . in omni item idiomate tot casus reperiri , fuerit necesse. Quare contra
universum Grammaticorum coetum , Graecos sexto casu non carere contendo. Primo enim
in omni id jomate dativus acquisitioni tantum deservit.: per allum igitur, prctium , materiam , locum , & multa alias non significabimus. Deinde si Graecis non esset sextus casus , unde Latini, Penelope, Parasceve, Grammatice. in sexto casu dicerent , ut Juvenalis Penelopa melius, melitis torquetis Arachne. An quicquam ineptius excogitatum fuit , quam praepositiones
pro onere. Men. III. 2. I 4. Loquitur satur deme ct de par-Lr mea , ubi vide Tauhm. Postea vero usu distingui coepit forma tertii casus, in pristinam tertii novam sexti, atque illi tunc assignata est veluti propria, ut 6c erat antiquior, Graecisque convenientior, terminatio I. huic vero in nonnullis I. in aliis L. Iam vero in quarta declinatione non modo frictai, sed & fructu dixisse priscos multis exemplis prcibat Gellius lV. I 6. Immo C. Caelarem in Analogicis libris omnia istiusmodi sine l. litera dicenda censuisse traditε Simi- Iiter in quinta olim promiscue modo Diei per diphthongum ex Graeca forma , modo Die per E longum dixere.
Plautus Merca I. I. I. q. amatores, qui aut Nocti, aut Die, Atit Soli aut Luna miserias narrant senas. Ex his omnibus 'Patet jam , ni fallor, manifeste . seu tum Latinorum fuisse primitus eundem cum teItio , qui tunc , ut apud Graecos, praepositiones recepit. Postea vero hunc ii sum a reliquo istius casus usu distingui coeptum , & in peculiarem quas casum . ac in Quarundam declinationum singulari nume- .ro patitatim etiam discretum terminatione , ese translatum I ut adeo nihil mirum M. Laxinos si quando Graeca vocabula suis tum Ablativis Ad lectivnrum , tum Praepositionibus Ablativum requirentibus iungere debebant, ea posuisse in Dativo , ut ex quo ipsorum Ablativus originem suain revera ducebat , 'c tu: apud Graecos , tum etiam olim apud se usus Ablativi erat inclusus , & qui it quodammodo convenire poterat recteque conjungi Latinorum non tertio modo ted es, sexto ea sui . quod ipsum
exemplis 1 Sancito allatis Probatur , & probari solum
46쪽
Graecas invenire , quis dativo jungeren-8 Sed quod maxime fidem potest facere, eronis multa iunt, in quibus , Graecis no-tibus adjectiva Latina in sexto casu , vel 4'im Latinae pretepositiones, quae QStum casumant, junctae reperiuntur ., Ad Atticum : qua
C A P. VII. te Genere nominum : nullaque communia duobus. Propria genus non habent.
Ihil esse in re Grammatica incertius
genere , rectδ asseruit Vergara in sua graeca Grammatica ; unde non est miliam, i genus masculinum esse diximus. cujus si hic I aemininum , hae ; Neutrum , hoc : in M. Varronem sumus sequuti, qui secundo knalogia sic ait: Sic itaque ea virilia dicimus, ytiae virum signis cant Ad quibu praeponimus hic, o S sic muliebria, in quibus dicere possumus, bacae. Eadem est etiam Diomedis doctrina. tero ex sententia Vasconis, qui dicunt no- a virorum esse masculina , aci significatio-
nem e credas esse septimum ea-mJ Voluit haud dubie Auctor, debuit ex sua sententia terι um dixisse.
47쪽
nem confugiunt: sed significatio eκ illius sententia non pertinet ad Grammaticam ; quoniam , inquit. Grammaticae propositum non est singularum vocum fim cationes explicare , sed uisum. Alii di-Cunt Masculinum nomen esse , cui addi potest adjectivum masculinum. Rem quidem : sed ego quaero, quae sint laec nomina; nam prius me cogis scrutari omnia nomina , eorumque significationes, quam quae sint nomina masculina, quae taminina perdiscere. Deinde circa graeca nomina in os , quibus passim utuntur Latini , tanta est apud Graecos eonfusio , ut nescias masculina, an taminina, an potius ambigua Om-ria sint dicenda. Sed quis Graecos ad normam rediget , cum Aristoteles dicat 'de, leaena , ο λεων, &, οἱ πικτου eri , id est, hi aves
pariunt 7 quod aptius verteretur Hispand . us leones paren. Homerus dixit τ αλγου, id est, hune
capram, τίν οῦι- , id est, eos oves. A , alinus, αΤΟ- , ursuS, ἔλα*ω , cervuS, tum mascu-Vid. in- lina, tum freminina reperiuntur. Apud Gra, sis in EL COS multa etiam nomina arborum reperies
lis Ar- masculina ; quos imitatus Ennius dixit , Rehor Θ Myique cupressae. Et Martialis, Palladiui Iotus.
g. de Plin. l. I 6. QArbores, quos Tubulas vocant. Idem Anal. I. l. 24. c. 8. cum de Platanis loquitur; folia eorum 33. tenerrima. ,, Uitruvius lib. 2. cap. 9. Larix uon
,, eg notus nisi his, quisunt circa ripam Padi.J Hinc in sacris Bibliis legimus: Praepara tibi buxos multos. Item : uuasi Libanus non incissus vaporavi habitationem mesam. Itaque Pinaster, Oleaster, Pyraster masculina sunt, juxta terminationem. , , DLu- , , cret. 6. Oleaster nereare tinctus. J Sed si dicas, magna oleaster, deest. arbor, ut in ellipsi dicetur. Ut
48쪽
De Partibus Orationis. 3Idem aliquid certum de genere statuamus, G/ου raenera duo esse dicimus, quae sola nOFit ra' tantum
nera duo esse dicimus J Genus in arte Grammatica, certe , significat non tam sexum, quem duplicem so- nodo natura novit, sed quotcunque diversas variaruminationum classes , quarum quaeque vocabula in conentia Adjecti Wi 8c substantivi lolummodo, non item sarum , iungi inter se queant. Quae classes proinde iversis linguis diversae numero & sunsi , esse POL, Nullum tamen dubium , quin haec Generis Gram-ci , istarumve elassium differentiae doctrina originemam duxerit ab illis vocabulis , quibus animantia sigantur. Haec enim quia in duplicem naturam ac le- discreta sunt omnia , etiam proinde illa vocabula, erte nonnulla eorum , prout modo ad masculos, mo-d feminas istorum maxime animantium , quae Vulgo i nota, designandos adhibebantur . duplicem aecep
minationem , ut diceretur Pisch Hir , Iischa Vira , un-rno , Melech . Reae , βα-Me , Malcha , RVina. λισσα. Porro jam quia Adjectiva omnibus omnino sub vis etiam ufriusque sexus iungi possunt, Sciunguntur, ut
Onvenientia quaedam terminationum inter ea . quae si rentur , visum fuit , etiam illam terminationum varie-Adjectivis dare, ut diceretur Thob , Thoba, Bonus, & proinde Ii ha Thoba . femina bona. Ea vero cumlata esset . quia Adiectiva junguntur non modo vO- is, quibus animantia notantur , sed & aliis quibus-ὲe , visum deinceps fuit pene necessario , omnia sub va dividere in duas quasi classes , in quot Natura dita est genus Animantium . easque denominationibus a petitis insignire . remque ita ordinare, ut earum reciperet solummodo Adjectiva prioris terminati O-u masculinae, altera posterioris solummodo Sc foemi-Hanc arbitror fuisse rationem & originem generismatici in linguis primis seu orientalibus. Graecii reliquere hunc numerum istarum classium , qui inbus linguis respondebat numero sexuum : & proinde Xerunt in hac doctrina rationem sexuum , sed ex tantum , atque ita , ut simul tamen significarent perationes istarum classium, olim in sua quoque lingua .:rte in iis, undς sua est derivata, fuisse duas solum, easque diversitatem sexuum praecipue respexisse.
riginem sum ei debere ; dum nempe & ipsi istas
49쪽
Neutrum non stenus. Commua ne genus
tio naturae; nam quia per mares, & seminas propagarentur genera, genui dictum fuit : &lingua Chaldaea , Hebraea , Syra , Punica , Hispana , Gallica . Italica , dc aliae plures, duo tantum agnoscunt genera. Neutrum vero genuS, genus verδ non est, sed per utriusque negationem , ut Graeci eXprellius declarant, ἔδε ore: nec enim eX duobus compositum est, ut dicebant imperiti, sed utrumque excludit: Hoc genus Graeci acceperunt, unde Latini sunt
mutuati. 'Commune genus vocabant grammatici . quod ita ex aequo conveniret mari , & sceminae , ut si solum poneretur , de utro fiat sermo , non possis distinguere : qualia sunt, Mino , sacerdos, agricola, vates, fus, bos. Quae ratio futilis est , & manca : hc enim neceste semper foret, ut adjectiva illis nominibus copularentur, ut distinctio fieret. Deinde etiam contra Philosophicam rationem aliqua nomina ex aequo , duo , vel plura significarent, quod est contra Platonem in Cratylo, & contra Aristotelem , qui Homolonia, quae imperiti Vocant aequivoca , duo quidem significare contendit, sed unum proprie, caetera per similitudi-elasses appellarunt sis, earumque duas priores a sexuum discrimine λενν αρσενικὰν e , masculinum se femininum' tertiam vero Neutrum, ipsa illa appellatione quodammodo declarantes, hanc serius accessisse illis Prioribus , primitus solis existentibus , sed usum tamen tuae linguae in hac re recessisse a prima rei origine. Grae- .cos imitati sunt per omnia Latini. Germanorum quoque lingua triplex genus recipere videtur. Dicunt enim dee
dialectus , properata loquendi ratione ,aecidit terminationes adjectivorum , quia duriusculae sunt, utpote in consonantem
50쪽
em quandam : 'quam mali autem hoc CXerint , qui se Aristoteleos profitentur, In PMdocuimus. Asserimus igitur nulla esse doxo uni una communia duobus , nullaque esse τε MQua ex his , quibus aliqua animalia si amns : error enim fuit Grammaticorum ambigua genera Talpa, dama,panthera, bu- Erere. Fatemur quidem multa esse nomina uiso Oena , quae mares , & foeminas signifi- num I.-- sed non ex aequo : nam homo , latro, Π D, ramex, sacerdos, vates 1, miserta , corvus , e
rarus, mascula prius intelligimus, , , squasi iectum esset nomen Mas: ut Plautus Poen.
ns contrectare auses, quod mares homines a
ZJ Deinde si de steminis velis tacere sermo, facerdotem foeminam, vel elephantem foemi dices. Rursus , Baiana , Dama, Aquila, sceno genere intelligunturi signincabis tamen:S, Ii quilam marem, vel Baianam marem di- ut in Ellipsi latius in Farmina. Mitto hic ri-los illos, qui Epicoena ad aves tantum , &l rupedes retulere: fatis enim constat illos non lexisse, quid vox Epicoenum apud Graecos sicaret: unde pessimε, prio Icuu1n Latinὶ ver-nt. Verbum hoc Graecum Mico Latino verti potest, significat enim sexum communem, iualterum excellat, quasi dicas , supercon uno Cris. Scaliger minime intellexit: unde ut os sugillet, melius Latinos dixisse de hac re De causisendit. Sed ejus verba subscribam: ut totum ling. Lat . itium melius intelligatur : At illad, inquit, y dum non fuit, Puni animalia quaedamsungωο-
non norarent. Hanc negligentiam Graeci vocarunt