장음표시 사용
21쪽
SYLLABUS OPERUM B. LAN FRANCICANT VARIENSIS A R C H I E P IS C O PI.
Ommentarius in Epistolin B. Pauli. pag. 7. Libellus de Corpore , . Sanguine Domini contra Berengarium.
pag. 23 I. Annotatiunculae in nonnulias Ioannis Casiiani COPationes Pa trum. pag. 232.
Decreta pro Ord ne S. Benedissili. pag. 233. Epistolarum Liber. ρ - x99. Pericve Oratumis quam in Concilio Anglicano habuit B. Lanserancus pag. 278. De eolanda Confessione Libesius. pag. 279. Quae complectitur Appendix, in fine eiusdem Appendicis indicantur.
22쪽
fugere. I'. n. 3Voluntas bona inspiratur a Deo. 28. n.
Voluntatis propriae delicta gratia sua luit Christus. I 8. D. Is Vrbani Papae 1. Epistolae duae, uti in Gallia pecunias sibi erogandas colligant Abbates S. Cypriani, & S. Sabini Pictauensium. 373. E 2. oc 37 . AVrceolus quid. 3O7. E a Vri qui est. 16. cap. 7. &n, 3
WalcherusDunei mensis Prouinciae Dux . de Episcopus. 3J9. CNece affectus inter Missarum solem ni a. ibid. Walchelinus Ventanus, seu Vintoniensis Episcopus interest Conciliis Anglica.
Ab EcclesiaVintoniensi monachos eradicare conatur. 3 S. BId postea deplorauit. 316. DLaudatur. ibid. Qu9d trecentas libras a monachis ab stulerit, & suis ivsbus applicauerit, vituperatur. ibid. EValiramnus Mellenti fundat prioratum
Advocatus Becci. ibid.Vvalterius Vicecomes. 3Jo. B a Uvalterius Herefordensis Episc. sedet in Concilio Londoniensi. u. 13 DA muliercula occiditur. u. 39. CaConsecrauit B. Lanseancum . ibid. Uvalterius Abbas Becci. a. IO Resignauit Abbatiam Hugoni. ibid.Vvalterius Vetulus. a. 33. Uvalterus Gitardus. v. 17. Α ΣVventame ciuitatis breuis descriptio. 33 . D 2Vventanus Episcopus quem locum obtinet in Conciliis. u. IJ. A ZVvestmonasterium Regum Anglorum sepultura illustre. n. v. BA B. Augustino Cantuariensi constructum. ibid. V villelmus Camerarius. u. 3 . D. EZUvillelmus Caritas. u. 32. C 2.-u 3 . E et Vuillelmus de Columbariis. u. 3 . DVvillelmus Crassus. u. 27. Α
V villelmus Ebroicensis Com es. ibid. A 2.&u. 3 . Det Vuillelmus Dunei mensis Episcopus. ibid. V uillelmus de Uvarenna. ibid. & u. 34. D a.&318. DComes Sureue, sue Suthregue., 69 E EFundator Monasterij S. Pancrath. ibid. V villelmus de Bretollio. u. 2 T. A EVuillelmus de Bretoil. u. 33. C 2. &Μ. y .E 2Vvillelmus de Millei. u. 33. E 2Vvillelmus Crispinus. u. 27. A 2Vvillelmus filius Osbemi. 37I. CrCondidit duo coenobia , unum apud Liram alterum apud Cormelias. ibid. Eius Concilio Rex Guillelmus animatus Angliam comparauit. ibid. D 1VVillelmus de Simillei. u. 34. CVide etiam in litera G. Guillelmus. V vi mundus. V. Guimundus. V vistanus Virece strensis Episcop. adest
Concilio Londoniensi. u. I 3. DMittitura B. Lanseanco ad consecrandum Episcopum. D. I . DInsigni pietate praeditus. 333. AMonachus extitit. ibid. Refugit totis viribus Archiepiscopatum. ibid. BDum destrui Ecclesiam cerneret, & nouam construi deflet. ibid. CQuare . ibid. Vult omnes saluo eri , quomodo id intel
ligatur. )8 . n. 3. 4Vxorem de cognatione uxoris defundi accipiat nemo. u. I 3. E 2 Neque ex parentela alterutrius partisvsque ad septimum gradum. u. II E 2 Multa nefanda de uxoribus in Hibernia. 3i9. E a
YMerius de S. Ymerio Abbas Becci.
23쪽
IA Commentario ct caeteris operibώου.
Corrigenda , & addenda in Appendice.
24쪽
Ex peruetusto codice MS. Beccensis Adonasterj.
INCIPIT PROLOGUS IN VITAM MAGNI,
ET GLORIOSI LAN FRANCI Cantuariensium Archiepiscopi. VOΝIAM a pluribis quaeritur zita Venerabilis LANFRANCIDorobernensis Archipraesulis, nec inuenitur et tui de eo aliquid cribere pro tenuitate ingenij mei; ne omnino tanti viri memoria silentio deleatur. Opus siquidem , ut mihi midetur, hactenus intermissum ; rarus quippe de eo aliquid scripsisse reperitur. Propter quod in vita B. Patris nostri Heri uini R etenerabilis Vis monasteris Abbas Gistebertus, quasi ex occasione inseruit, quantum ad historiamin: ἡ pertinere visum fuit: quae exinde mutuans, m in hanc narrationem transferens; ad-B Hςxi in i ieci quaelibet inuenire potui : siue quae is Tenerabilibus ac veracibus viris audiui. Hoc autem ideo facere studui, ut quantum in me fuit) non lateret, qui aliis pro- , b, 2 P ponendus ad imitandum foret; sed notus omnibus fieret ad honorem Dei, m ettilitatem legentium ; atque ut nouerint, qui scire tolun r, quis vel inde fuerit; quam ziuendi institutionem haueuerit , quomodo ad religionem , ac deinde ad Abbatiam, possea ad Archiepiscopatum venerit; seu qualiter de hac luce migrauerit. Et de his quidem non omnia quae dicenda forent audire potui. Nee quisequam mihi se censere debet, quod imperitus sermone oe scientia aggredi materiam tam dignam ausus fuerim : quia potius duxi quoquomodo dicerem, quam nullus. Quod si cui rusticitas filii, oe incultus sermo displicuerat, ρο ornatius eadem dicere moluerit, precor ne mutando verba , tollat rei gestae sententiam ; nsforte aliquid inesse repererit falsitatis. INCIPIT VITA B. LAN FRANCI.
FVIT quidam vir magnus Italia ortatus , b quem Latinitas in antiquum scientiae statum, ab eo restituta tota , supremum debito cum amore dc honore , agnoscit Magistrum, nomine LAN-
FRANCVs. Ipsa quoque in liberabilibus studiis magis ra gentium Graecia , disci-ζulos illius libenter audiebat, dc a)mira atur. Hic Papia ciuitate oriundus fuit. ς Parentes illius, eiusdem urbis ciues, A -
25쪽
magni & honorabiles habebantur inter A ret indicauit. Tunc eum soluentes re- suoS conciues. Nam , ut fertur , Pater eius de ordine illorum, qui iura & leges ciuitatis asseruabant, fuit. LANFRANCVs in primaeva aetate patre orbatus, cum ei in honorem & dignitatem 1uccedere deberet, relict1 ciuitate, amore discendi , ad studia I iterarum perrexit. Vbi plurimo tempore demoratus , omni scientia seculari perfecte imbutus, rediit. Eruditissi- Deinde patria egressus, &alpes transgres V sus , in Gallias venit tempore Henrici Regis Francorum, &gloriosi Ducis Nor- - cupatus manorum GVILLELMi , qui Angliam sibi armis subegit. Et pertransiens Franciam, quam plures magni nominis Scholares serii Abi is Cum h bens, in Normaniam peruenit, &e elisi elui in Abrincatensi ciuitate demoratus, per iste docuit aliquod tempus docuit. Considerans vero scientissimus vir, quod captare mora talium auram, vanita, es hue R quia ad non est e tendunt omnia , ptaeter eum qui fecit uniuersa, qui semper est,& qui ei intendunt , ad obtinendum eius amorem, animum conuertit & studium. Quod duxerunt ad viam. Rogauit sane ut vilius& pauperius coenobium quod in regione nossent, sibi demonstrarent. Responderunt; vilius Zc abiectius Monasterium nullum scimus, quam istud quod in proximo aedificat quidam homo Dei; & ostendentes viam discessierunt.
At ille gressum illus vertens, BECCvMadiit, quo nullum usquam tunc pauperi Saestimabatur , vel abiectius coenobium. Forte tunc Abbas extruendae fornaci oc- ipsemet operabatur manibus
igitur in litteris suis: & accedens ad eum dixit: Deus te saluum aciat. Et Abbas; Deuae te benedicat, inquit: es Lombardus at ille jum. Et Abbas , quid vis λ Monachus , ait, fieri volo. Tunc Abbas praecepit cuidam monacho nomine ROGERIO , qui in parte opuS mandi in suum faciebat, E ut illi ostenderet librum Μ00 chu: Regulae , qua perlecta, respondit omnia s en .e
Deo se iuuante libenter seruaturum. Haec 13
audiens A bbas, & sciens quis esset, dc vnde, concessit ei quod petebat. At ille peros purni procidens in faciem, osculatus es hconsilium, dc placendi Deo, arripere s a
tuit: ut relictis omnibus, abdicato etiam
sui ipsius iure; illum sequeretur, qui dixit:
Matt.Is et Si quis vult posis me venire , abneget semet
ipsum, se tollat crucem suam, se sequatur .
Et quia quanto magnus fuerat , tanto optabat fieri humilior; locum adire nolebat , ubi litterati, qui eum honori ac reuerentiae haberent Interea cum ire vellet Rotomagum,iter
agebat, inclinata iam die, per siluam ultra fluuium Risiam, d incidit in latrones; qui
Rotoma si cuncta quq habebat tollentes, ligatis a te
petit,&in- go manibus, & caputio capae ante oculosi oti admoto, abduXerunt illum de via; & interco densa saltus fruteta dimiserat. Talibus angustiis comprehensus,nescius quid ageret , suu in fortunium lamentabatur. Tandem nocturno siletio in se reuersus voluit Domino laudes debitas persoluere,&non
potuit: quia ad hoc antea non vacaverat..Illiu, Vota, Et conuersus ad Dominum : Domine α preces. Deus , air, tantum tempus in disicendo empendi, se corpis se animum instudiis litteria perfectius inuenit salutis C pedes eius. I ANFRANCus humilitatem
rum attriui; se adhuc quomodo te debeam L veneratione, ille erga eum omni moda animi sermonisque grauitatem in Abbate
plurimum veneratus, & amans, in Onachus ibi essicitur. Quo facto gVenerabilis Pater HERLVI-Nus gaudio repletus est non modico: quia credebat a Deo preces suas esse exauditaS. Nam quia sumptuum procuradorum Necessitas , illum extra claustium demorari cogebar, nec erat qui praesideret intror sus, de religionem asseruaret: multoties Deum cum exorasset, diuina miseratio si1-bi accommodauit auxilium, sussiciens ad omnia quae agenda forent suffragium. Videres ergo inter eos pium certamen, Abbas ex grandaevo laico nuper in clerum promotuS, verebatur sibi subditam tanti
doctoris celsitudinem. Ille nullam pro entinenti scientia gerens insolentiam , humillime ad omnia parebat, attendebat, admirabatur de praedicabat quam ipsi in intelligendis scripturis gratiam Deus concesserat, de dicebat: Quado attodo laicum
istum, nescio quid dicam, nisi quia Spiri s ibiti . εubi vult spirat. Abbas erga illum debita
orare, atque Dadis oscia tibi persoluere non didici. Libera me de Mo tribu atione ; se ego , te auxiliante, sic vitam mea corrigere, es instituere curabo; ut tibi seruire valeam , se sciam. Surgente aurora , in ipso crepus culo audiuit viatores iter carpentes ; &coepit vociferando ab eis auxilium petere. Illi audientes primo expauere ; dehinc vocem hominis aduertentes , ad sonum
Vocis perrexere, dc quis esset, quid habete debat submissione, forma gregi Vterque a tavi uendi facti. Vnus activae, alter contem- laus 1 vi'
plativae , Abbas humilis , patientiae sum- 'ib in ,
mae, in cura corporis c5tinentissimus, nul-- 'b, fetam secularis pompae curam gerens, legum rendis so-
patriae scientissimus , praesidium erat suis i'
contra iniquos exactores , ad tractanda causiarum secularium negotia , & disponenda exteriora peritissimus, in extruendis vel procurandis necessariis nec pru-
26쪽
dentior, nec emcacior salua religione j .esse poterat. C A P v Τ II. Lan mei A T Doctor ille maximus in claustro ζgul Rris omnem operam impendebat quieti h - -' & silentio , cordis sui novalia verbi sacri excolens assidua lectione; irrigans ea dulci, quam saepe obtinebat, lachrimaru copunctione. Nec oblitus quod Deo in nocturna captione promiserat, postquam factus est j monachus, in discendis ossiciis diurnis &
nocturnis curam maximam impendere Voluit , ut sciret Deo laudis sacrificium petas luere, sicut nouerat. Sic per tres anno Suixit solitarius, gaudens quod nesciebatur, praeter paucos quibus aliquando loquebatur, omnibus ignotus. Rumor ut hoc factu
prodidit, longe lateque protulit; δc fama viri praeclarissima Beccum , & Abbatem
Ela, nisi Heri uinum breui per orbem terrarum ex volat per tulit. h Clerici accurrunt, Ducum filis,Mxbςm. nominatissimi scholarum magistri latinitatis, laici potentes, & nobiles viri multi, pro ipsius amore multa eidem Ecclesiae contulerunt. Hic ergo I ANFRANCVs , qui S, BζΠζd i Deo se abdicauerat sibi omni vilitate
oe extremitate contentus : omni obedientia Ie
Humili ' cubmittere curabat maiori. Denique, ut fer-hoia' ' tur, lectione non volebat legere in Ecclesia g0Rm nisi prius eam cantor audisset. Quadam die
dum ad mensam legeret, dixit quiddam inter legendum sicut dicere debuit, quod non placuit praesidenti, & aliter dicere iussit: velut si ille dixisset , docere , media
producta, ut est; & iste ea)em media correpta emenda stet docere , quod non est. Non enim Prior ille litteratus erat. At vir sapiens sciens magis obedientiam Chri O 'ς λς sto deberi quam Donato, dimisit quod bene pronunciauerat, dc dixit quod non recte dicere iubebatur. Nam producere breuem, vel longam corripere syllabam , non capitale nouerat crimen; verum iuben ii ex parte Dei non parere, culpam non leuem
esse sciebat. Quidam secularis dedit Beccensi Ecclesiae terram; ad quam missus est LANFRAN-Cus, ut eam seruaret & instauraret. Vna dierum dum de monasterio ad locum illum regrederetur, detulit catum in panno
inuolutum, post se ad sellam ligatum; dum
iter faceret, quidam adiunxit te illi: cum que simul pergerent, socius viator audiuit Vocem cati, & coepit mirari & circumspi cere ubi esset catus, cuius audiebat vocem; tandem aduertit Magistrum I ANFRANCVM, illum post se ligatum ferre : & ait illi: Domine quid portas Respondit, mures
L & rati valde nobis sunt infesti, & idcirco
nunc afferro catum , ad comprimendum furorem illorum. Ecce ad quantam humilitatem tantus vir pro Deo sese submittetare curauit. Et quia multiim se humiliavit, Deus illum exaltare in pra senti non distulit. Verum fratres qui iam adunati erant in Lans anco
ipso loco, non multum litteratI, nec admo' liaud litedum religione instructi habebantur. Cπ- rati fratres. nens L AN p RANCus fratrum inertiam, mOrum prauitatem, ordinis transgressionem, contuens aliquos etiam sibi inuidere , qui sibi metuebant eum praeficiendum fore: ignorabat quid ageret, quo se transferret. T debat eum conuersationis inhonestae, inhiabat ardenter ad solitariae dulcedinem vitae. Simulata igitur stomachi infirmitate, FuLCRANNvMhoriolanum rogauit, ut ei quotidie asserret radices quorumdam carduorum, quas sibi asserebat asserre so lutionis reme)ium. Hoc autem faciebat Fugam me- ut corpus suum assuefaceret tali edulio, 'quali vivere disiponebat in eremo. Cum ergo Iam animum & corpus praepararet ad fugam nocturn elapsionis 1 Domno
HERLv1No Abbati nihil de hac re suspi canti, dum in lecto quiesceret, egregiae in dolis Hucio puer, qui nuperrime obierar, in veste candida apparuit Filius BALDRI
batis in cuius aspectu in nullo turbatus, amabiliter sic eum Abbas affatur. Vuid eues desus es by utiomodo te tales 3 Et puer alacriteri; stus Ego me , ait, bone pater, bene sabeo: qaia per Dei misericordiam , se tuam intercesonem , liberatus stim ab omni tormento. Sed Deus mi
, sit me ad te , υt dicam tibi , qtita si tibi non prospexeris , Magistrum L ANFRANCuM ad
proximam non selis. Abbas admiratus,
omodo, inquit, GH Puer ad haec: quia solitariam υ tam desiderat de mona erio regi Ahlerat , quoniam mores fratrum oυita sibi non placent : vide ergo qnid faciaι; qnia risi non e edisti te deserat. His dictis puer disparuit Abbas attonitus in his quς audierat , reliquum noctis in vigiliis &orationibus insomne peregit. Summo autem mane, R mox ut hora loquendi se de dit . I ANFRANCVM asciuit, secum singu- E lariter sedere fecit; cor Abbatis intimo dolore concutitur, vox intra fauces promitatur, lachrymae erumpentes dolorem cordis aperiunt. I AN pRANCus hoc videns in
terram prosternitur ι Car Albia,sic purinyaperiri sibi suppliciter precatur. Tandem A bbas in haec verba prorumpit: Heu mihi,
misi. Maleoties per magnos gemitus Deam rogisui, τberrimis lachrimis ditimae sentitani
27쪽
misericordiae , ut talem mihi virum praesare cuius consilio se auxilio locum istum emendarem ; quae Deo essent placita monachorum iduae instaurarem. Et quando frater I AN FRANcE huc te Deuae adduxit, preces humili
tatis meae e aditas credidi. Ego in te onus meum transferre cogitabam : ego te totius one
ris mei sarcinam supportare θerabam. Nunc autem nescio qua de causa hinc discedere , me relicto, satagis ad deserta pergere cupis. I ANFRANCus intelligens voluntate suam detectam, & propositum cordis sui, quod occultum putabat, euidenter propalatum, lAbbatis pedibus illic b aduoluitur, &qua liter sibi innotuissent talia, humiliter sciscitatur. Tunc ei Abbas blanda voce vi
sionem aperuit, & quid sibi diuinitus per
puerum reuelatum sit, sicut superius reteximus, per ordinem explicauit. LANFRAN-cvs mirabilius dictu obstupefactus, & Dei gratiam in Abbate vehementer admiratus, humi prostratus per confessionem Patri protinus quidquid in voluntate habuerat,
corde compunctus exposuit. Poenitentiaque accepta , & absolutione impetrata,
spopondit se nuquam ab ipso discessurum, teiusque praeceptis per omnia obtemperaturum. Abbas ingentes omnipotenti Deo os arieti, gratias referens, quam citius potuit LAN Prior insti- FRANCVM Priorem constituit: & quidquid mur ditioni monasterij subiacebat, interius &exterius ipsius curae commisit. Quos ita unanimes tribuit esse diuina protectio; ut nulla umquam inter eos orta fuerit dissensionis occasio. Hanc visione LANFRANcvs nec voles propalare, nec omnino occulta re, i indicauit illa cuida monacho nomine Vv1LLELMO , quem ipse a puero nutrierat,
& docuerat, plurimumque amabat: prae tcipiens ne cui diceret quamdiu ipse in corpore viveret. Quod ille seruauit usque ad vitimam senectutem. Post mortem vero I ANFRANci cum iam nulla prohibitione urgeretur, scripsit rem sicut audierat ;&Abbati ac monachis Becci scriptam , prΟ-VWillelmus ut supra digessimus direxit. Fuit idem Coimeste V vi LLELMus Abbas Cormeli ensi; M. Coenobii.
AD administranda quoque totiuS patriae negotia m summus ab ipso Nor- summus manorum Duce VvILLELMo Consiliarius Gi; si umitur. Cuius gratiae nimiam pertur u euiu, vo bationem quae repente irruit, insperato Deus sereno laetificauit. Quorudam enim 94 6, Sti, accusationibuS delatorum Dux in eum ve
alioratus. hementer amaricatus, mandat ut monasterio exturbetur, patria discedat LANFRAN-Α cvs. Nec motus animi sui hac vindicta se dare valens , mandauit iuris monasteria Vallam , quae PARcvs dicitur , flammis excidi. Paretur tam efferae iussioni. Eo disia cedente , qui omne gaudium fratribus
erat, dc consolatio, dolor altus remaner. Quia melior non habebatur, tripes equuSquarto pede inutili, illi tribuitur, & unus
famulus. Instant itaque fratres orationi, iuxta illud Ieremiae Praesolantes rem Thxς0 3 αε lentio sialutare Domini. Protinus qua ille discedebat Duci obuius venienti appro-i pinquans, equo per singulos passus caput ad terram submittente, Dominum salutat, innocentiae quidem conscius, si locus di cendi daretur, non dissidebat causis. Dux primo vultum auertit, sed diuina agente clementia , moX miserando respexit , Mnutu beneuolentiae aditum loquendi conacedit. Tunc LANFRANCus decenti ioco
ait: Tuo iussu prouincia tua discedo pedes, hoc inutili occupatus quadrupede :vel ut iussioni tuae parere queam , da mihi equum meliorem. Cui Dux subridendo,
Quis , inquit, ab offenso iudice infecto
illati criminis negotio, munera eX poscit Tandem disertissimus orator petiit audientiam , & Deo sibi opem subministrante
causam exorsus, breui ad optatum finem peroravit. In amplissimam gratiam ilico hi gratiam receptus, accipit promissum , quod nulla V 4- deinceps accusatione subiret purorandi praeiudicium. Gratissimi mox succedunt amplexus & oscula. Multo etiam cum augmento restituenda promittuntur quae Dux nuperrime deuastari iusserat. Ala cerrim E quidam praxurrens nuntiat fra, tribus illum redire. Commutantur lachri nu , personat non semel sed per totum die ubique corde & ore a cunctis pium Te Deum Iaudamus. Abbas inopinatae rei fide adhibere non poterat, propter feritatem quam in Domino sciebat, donec Desideratus aduenit. Accumulatur gaudium , quia incensorum fit integra restitutio ;terrarum quoque eidem Ecclesiae conces sarum, ab eodem Domino obtinetur confirmatio. ii Huius tam improuidae iussionis cau- Caucaeala.
tradicebat nuptiis filiae Comitis Flandriae, quam ipse sibi Dux copulauerat in matrimonio , quia proxima carnis consanguinitate iungebatur. Vnde auctoritate Romani Papae, tota Neustria fuerat ab ossicio Christianitatis suspensa & interdicta.
Quapropter LANFRANCus iterum Roma- Lanseancus num Papam adiit: iam enim antea Romam petierat is causa cuiusdam clerici nomine monii illi-BERENGARII, qui de Sacramento Altaris, usi ,
aliter dogmatizabat quam Ecclesia tenet,
28쪽
crimen sibi impositum alluit corasummo
garium. Nicolausa.papa. scriptisse
p Dicebat enim panem&vinum post cose- A Cus respondens sub nomine Episto li
crationem, Sacramentum tantii, non a u.
tem esse verum Christi Corpus & Sanguinem. Iste clericus L ANFRANCO quasi familiari suo pp litteras miserat errore ipso respersas: eas qui legerunt LAN FRANCvΜtalia sentire opinati sunt, & socium erroris diffamauerunt. At tum forte LΑΝ- FRANCus ad urbem profectus erat, pontiscante tunc sedem B. Petri q LEONE Octauo. Amici qui infamiam sibi conflatam audierunt, litteras ipsas post eum miserunt Romam ue ibique suspicionem de I AN BFRANco quibusdam pepererunt. Papa BERENGARIuM ad diem vocavit. Verum ille timens venire, distulit , sed responsales pro se duos clericos misit: qui ante Papam venientes, & in causam deficientes , reprobati & capti s uni. LAN FRANCus iussus surrexit, praui rumoris a se macula absteria sit: fidem suam exposuit, expositam pluSsacris auctoritatibus, quam argumenti, probauit. Quod dixit dc probauit; omnibus placuit, nulli displicvit. x Haec eadem in Synodo Vercellensi retacta sunt, de sen- Ctentia BERFNGARi I audita dc reprobata: fides vero Ecclesia quam LANpRANCus tenebat, dc astruebar, exposita , dc concordi omnium assensu confirmata est. Quς sententia non effugit huius Leonis Papae successiore Victore. ι Denique in Concilio Turonensi , cui ipsius Victoris interfuere atque praefuere Legati, data est ipsi Berengario optio defendendi partem sua : quam
cum defendendam suscipere non auderet, confessus est coram omnibu S communem
Ecclesta fidem; & iurauit ab illa hora se D
ita crediturum, sicut Ecclesia tenet. Quod iuramentum tras gressus, nihilominus primum dogma in populo spargere non omisit. Quod cum audisset Nicolaus secundus vocavit eum; qui Romam veniens, Reauis suae dissidens; & patrocinio eorum quos sibi impen iis beneficus conciliauerat, parum confidens; cum non auderet suam defensare sententiam , postulauit NIcΟ-laum secundum eiusque Concilium ; quatenus fidem quam illum tenere volebat, verbis sibi exponeret , scripto firmaret. EItaque iubente Papa, fides verbis expossita, de scripta, & omnium assensa confirmata, tradita est Berengario ad legendum Accepit , legit, dc eam e tenere iurauit, ma
nuque propria subscripsit. Quo facto ga
uisus est Papa, de multi a ij, de eiuS reuersione dc conuersione, qui antea dolebant de eius auersione. Huius Sacramenti lacrilegus tras retar, cotra praefatam Synodii,
Contra catholicam veritatem, omniumque
Ecclesiasticorum Doctorum fidem; u scriptum postea condidit. Cui LANFRAN- bellum elegantem composuit, catholicaveritate subnixum , dc sis chorum Patrum undique auctoritatibus corroboratum ; in quo inueniuntur ista quae diximus. His enim gestis L ANFLANCus interfuit ; qui cause huius litis Romam venerat ; dc Vzageret pro Duce Normanorum dc uxore eius apud Apostolicum, pro quare, sicut diximus, illuc perrexerat. Igitur locutus cum Papa Nicolao ostendit quia eius sententia illos tantum grauabat, qui eos nec
coniunxerant, nec separare poterant: nam
Dux puellam , quam acceperat , nullo pacto dimittere vellet. Hoc audiens Mverum esse aduertens summus Pontifex, dispensatione habita, coniugium conces sit leo tamen modo quatenus Dux & uxor
eius , cluo monasteria construerent ; an tias ita quibus singulas congregationes virorum, construere
ac mulierum coadunarent ι qui ibi sub norma sanctae religionis , die , noctuque letivus Deo deseruirent, de pro salute eorum supplicarent. Paruit Dux Apostolicae dispen- mi. sationi, de aedificauerunt duo monasteria
in praedio, I quod antiquitas CADOMvM
nuncupabat. yy Dux unum monachorum in nomine S. Stephani Proto martyris: dc uxor eius ' alterum sanctimonialiu in no mine d honore S. Trinitatis; quibuS tantum de rebus de reditibus suis contulerunt,
quantum sufficeret ibidem habitantibus de ad victum& vestitum. C A p v Τ IV. PEx idem tempus crescente 8 eccensi
congregatione , in eo loco contigit illud dictum a Domino per Isaia Propheta. Angustus mihi est Ioctu ; fac patium vim bita C p. ' O tem. Spatiositas enim domorti parua, multitudine adunatam fratru iam capere non valebat. Sed situs loci incolumitati de gentium contrariuS existebat. Itaque Venerabilis L AN pRANCus sanctum Patrem HERLVINvM, de maioris monasterij aedificatione compellare coepit. Tanti operis solam commotionem ille extimuit, aetatis iam deficientis viribus plurimum dissita denS , confortari , adhortari , ac stipe id ipsum ingerere, qui coeperat non omittebat, dicens locum aquosum non esse aptum habitationi monachorum. Abbate nullatenus acquiescente , fertur dixisse LANFxANCus quibusdam nobilibus viris, cum quibus loquebatur: Domnus Abbas consumit tempus , de laborem suum in hoc aquoso loco , nec Vult mihi crede A t,hstan re , ut desinat ab isto opere dc incipiat es Prophe- aliud opus in saniori loco: Deus omnipo- :
29쪽
tens det illi tale impedimentum, quatenus A peruadens, ad quae Voluit iura disposuit.
me audiat, atque in tam In competenti lo. co operam suam expendere desistat. Nec multo post presbrieri j pars dextera corruit , in qua oratorium erat, & altare S. BENEDI CTI . Anxiati super hoc, dc multum conturbato Abbati, suus in omni suadesolatione consolator accessit , obsecrans ut vel nunc acquiescens, maiora inchoaret aedificia. Tandem victus spem in Deo certissimam gerens ,& plurimum in consiliarij sui ope confidens, cuius opera sibi bona omnia proueniebant, in salubriori multum & conuenientiori loco noua inchoa- Buit, monasterium & officinas , opus pe grande ; quod non res propriae, quae ad huc erant permodicae, sed fides in Deum firma, & spes certa, uniuersa conferendo
Seholas in. accumulauit. LAN FRANCus quoque li-stixVix, centia Abbatis sui η iterum scholam tenuit , dc ea quae a scholasticis accipiebat Abbati conferebat , Abbas operariis da bat. Post triennij completionem , sola necdum completa basilica Venerabilis L ANFRANCVS coepti operis institutor, tam Ducis Normaniae quam primatum sup- cado .h plicatione CCCnobio Cado mensi , qtiod C ij. Dux hortatu Papae Nicolai aedificauerat, Abbas praeficitur. Qui de monasterio Becci ad hoc opus exiens, unum duxit secum, qui nuper habitum susceperat, sed professionem nondum fecerat nomine RADVLPHvM; qui postea in eo loco fecit professionem , dc procedente tempore, eiusdem Ecclesiae Cado mensis prior extitit , ad ultimum Abbas de Bello obiit. In aduentu
LANFRAN cI mox ad ipsum locum venire ad conuersionem Coeperunt nobiles viri,& optimi clerici, inter quos fuit egregius iss ''o Τ' & venerabilis UvILLELMvs RABO Di fi abi ἡ lius , qui post LANFRANcvM Cado mensi Archiepis- Ecclesiae praefuit, & postea Rothoma gen- bH,- R' sit S Archiepiscopus extitit. Iste V villel mus cum habitum religionis Cadomi suu cepisset, missus est Beccum, ut ordinem ibi addisceret: quia nouella plantatio ipsius loci nondum poterat alios perfecte instruere. Iste vir generosis natalibus ortu S, simplex, boni S moribus ornatus, religio Deinde ad meliorandum Ecclesiae statum,
animum intendit. Igitur ALEXANDRI vni Alexander
uersalis Ecclesar summi Pontificis viri vi kδῖδ' ta & scientia excellentissimi consulto, &rogatu ; omnium quoque Anglici &Noram anni imperi j magnatum libentis limo asia sensu, Rex V villelmus quod potissimum
solumque acceptabat consilium , doctorem supra memoratum , LANFRANCVM scilicet, ad hoc elegit negotium suscipiendum. fi DCApvT V.
LIbet nunc quasi ab alio exordio sieta comptatoriem nostrae narrationis dirigere , & ui
quaedam omissa inserere, & sic cuncta de praefatu eodem L AN FRANCO, prout poterimus' ' prosequi. Hic igitur homo religione, sapientia omni aeuo memorabilis ; nobili ortus parentela, ab annis puerilibus eru . N ' i' 'Fditus est in scholis liberalium artium & '' -- - legum saecularium ad suae morem patriae
Adolescens orator veteranos aduersalitCS Iurisperi-
in actionibus causarum frequenter reuicir, torrente facundiae accurate dicendo. b in ipsis aetate sententias depromere sapuit, quas gratanter Iurisperiti aut Iudices vel praetores ciuitatis acceptabant. Meminit horum Papia. At cum in exilio philosopharetur accendit animum eius diuinus ignis , & illuxit cordi eius amor vera: sa pientiae. Animaduertebat enim quod mundi huius prosperitas, & gloria; vanitas est. Repentino Itaque animi motu se abnegans, mundoque renuncians, sumpsit Becci habitum religionis, & regulariter vivere coepit.
Stud1osus fuit idem coenobita , verbi gladio perimere sectas, si quas aduertisset catholicam laedere fidem. Idem quoque optimus plenitudine charitatis, resuscitare satagebat per fidei rectitudinem, in haeresimortuos. Sapientes & religio sit Ponti fi ce S metropolitani, necnon & Abbates, Mirem uersint sapientiamLANF RAN CI ,atque religiositatem & auctoritatem eius i S sus: cum aliquantum temporis ibi prius p correctioni se subdi gavisi sunt. Ipsum
claustralis, post Abbas transegisset; inde
assumptus, Rconsecratus est Archiepiscopus Rothomagensis: in quo loco perlongum tempus vixit, & in bona senectute diem ultimum clausit. In illo Cadoniensi coenobio tempore L ANFRANCI, & eorum qui feculo relinquentes monasticam vitam sub eo arripuerunt ue coepit religio magna quae perdurat Vsque hodie. Interea Dux Normanorum V vILLEL-
Mus haereditarium sibi regnum Angliae quoque Ecclesiae plures Pontificem vel Abbate sibi, incredibili desiderio petierui.
ς Roma caput orbis sollicitauit eu epistolis, precatu conata est retinere & vi. Quippe cognouerant eum peritissimum hone sta quaelibet, & eorum contraria secernere, diligentissimum , cuique sua Tetribuere prudentia perpendiculo rationabilitatis , promptis praeditus limum ardua duraque suscipere , ac perpe 'g'i- i'ti causa veri boni. Cognouerat etiam hanc
eius vitam , quq merito dicatur qu dam
30쪽
directissima atque tutissima ad perennis
tae portum via. Ille vero nimis altum sibi duxit aliis pneesse, infimam extremitatem corde & affectu non deserens. Gloriosus Dux Normanorum UvILLELMVs , hunc praecordiali colebat familiaritate Quapropter coenobio CADO MENS 1 illum praefecit inuitum. Ea tempestate ciuitas Ro-R tho δ' tuo MAGA viduata est sancto ac venerabi- Meyissido li Archipra sule MAVRILIO: tunc clerus pδ um x ς' omnis, & populus congregati, Volebant '' ' substituendum eligere L ANFRANCVM .Verum toto conamine ille tale onus deuita Ubat subire ; humiliter magis cupiens subesse quam pr eme. Nam Abbatiam CA DOMENfEM quam inuitus susceperat, libenter dimisisset, si extra animae lςsionem grauem facere valuisset. Quod rex aduertens d prouidit subrogare IOANNEM quem
ABRIcATENSIvM constituerat Pontificem:
sed ut hoc canonice fieret, licentiam petendi gratia Romam direxit eumdem Ab mam. batem Cadomensem LANFRANCvM: qui onus huiusce legationis alacriter perferens
sicut Ecclesiis cupiebat eme consultum a CPapa ALEXANDRO impetrauit , sacrum quoque pallium, cum licentia huius promotionis , deportauit : unde dc ipsi toti Neu striae gaudium fuit. C A p v T VI. Dost haec venerunt ad Regem in An-
SEDvNORvM Episcopus , dc duo clerici 1 CARDINALEs missi ad petitionem ipsius L U christianς religionis adiutorem Papa Alexandro, qui eum in Pascha coro-
A praedictos legatos in Normanniam ad
hoc opus perficiendum. Cum igitur SED NENsis Episcopus inuitaret eum ad regi men pontificale , denuntians in Conci cilio Episcoporurn & Abbatum Normanniae petitionem Regis, simulque voluntatem suam, & reliquorum Sedis Apostolica: Legatorum, & quasi prςceptorum super hac Pra latione, sancta ira, sancta tristitia sic perturbatum fuisse compererunt,
ut omnino contradicturum putarent, inducias ad deliberandum petentem. Perspectum namque vel indubitatum tenebar, simul ire non posse negotium Archiptaesulis, de otium monachi. Ad hoc sui prouectum solito despiciebat, atque extimebat onerosissimum gubernaculum. Pretatur Regina cum filio , iubet Abbas HERLv1Nus licet inuitus , cui tamquam Christo obedire solitus erat. Hortantur etiam studiose ad hoc collecti maiores. Nam hanc urgentem undique violentiam dictauerat mandatum Regis, scientis obstinationem dilectissimi sibi Patris, cum ad altiora inuititaretur. Non abnuit ille principiti sententia, ut omne factuan ac dictit eius di scretio nis norma dirigebat. Obedientiam offen dere cauet , simul & tantos qui rogant,
fauent, hortantur. Moestus ergo transmare excusatum se vadit , sperans iocunditatem in reuersione. Non enim ςstimare potuit vir singularis forma perfectς humilitatis , inuitum se ad Archiepiscopatum trahi. C terum diuinit dispositioni quo consilio resisti poteriti Rex cum gaudio atque cum digna reuerentia recepit
Ram regni capiti eius imponentes, In re
V Vm- gem Anglicum confirmauerunt. ς Con-' gregata est ergo Synodus magna Uvindr foris; in qua priesidente rege, ab ipsis le
gatis deiecti sunt quidam Episcopi indigni
Episcopatu , propter vitam criminosiam,& inscitiam curat pastoralis. Inter quos
stigati lii,s deposuerunt STIGANDVM cum anathe depositus. male reprobatum, multis criminibus coinquinatum ; qui cum duobus Episcopiis infanda ambitione Cantuariensem Archie
piscopatum inuaserat. Substitutis itaque in locum deiectorum idoneis rectoribus,
remansit vacua Dorobernensis cathedra,
in qua pretiosus Christi confessor AvGv-STINVS omnibus praefuit Britanniae Epis.copis. Cogitanti vero Regi de hac re,&proceres regni consulenti,conuenientis simo fine , in L ANFRANCO quieuit: quatinus uberrimum luminare in hac arce elatum , nebulas undique prauitatum , d
caligines dilueret , saluberrimo fulgore cuncta honestans. Quapropter misit
deuicit reluctantem , excusationem pulchre pugnans humilitate & maiestate. Advocaniatur hilari festiuoque iussu Cantuariensiis Ecclesiit primores, & multa dignitas regni Ecclesiastica de secularis. Hunc igitur Rex intima semper coluit familiaritate; tu pro eminenti sicularium ac diuinaru litterarii peritia, tu pro monachici ordinis singulari obseruantia; impendens ei reuerentiam& gloriam ; veneras Vt patre, Veres Vt prςceptorem, diligens ut filium vel fratrem. Illi consulta anime suς, illi speculam quandam , unde ordinibus ecclesiasticis regula vivendi per Omnem Normanniam & Angliam prospiceretur,
commisit. Si quis vero admiras qui rit cur tatuS Vir,
latopere voluit declinare ossicium Episco pale, vel quare Abbas inuitus hoc ei praecipiebat. Primit de Abbate nouerit; quod nequaquam inuidendo eius promotioni hoc faciebat , quippe cum eius & honorem , & exaltationem prς c teris a Tectaret. Pr cipiebat ergo illi, quia voluntati