장음표시 사용
41쪽
Regum Reae Aterne Deus I rerumque creatoria is sibi perpetuus defensor s auxiliator. Virgo Redemptoris mundis ct ima mater,
Illum construa, n e Spiritus atterat ater. Omnes electi, precibus , meritisque iuuate,
LANFR ANC UMmestris nobis consociate. Vos quoque, qui vitam gratanter adhuc retinetis; Et spem ventura, donec seupersis, habetis Hortor tue admoneo, quod eidemseubueniatis.' quod feceritis, post mortem percipiatis. Nam qui propter eum sisnox, s sedulus orat: Pro semetsupplex, ct setatus Use laborat: Amen.
42쪽
MONACHI BENEDICTINI CONGREG. S. MAVRI.
J Vctorcin vitae P. I anfranci Milonem A) Crispiniam fuisse elenchus initio codicis 1 M s. Inde vitam illam desumps)
praefixus me docuit. Milonem vel os ..' Anselmi synchro una se esse haud ob
scute prodit in calce eiusdem vitχ; ubi posteaquamcnarrauit diaconum meritis B. Lanhranci a daemo num seruitute exemptum G haec si abdit: me B. An selmo Archipraestiis roserinte, otim is hiauditii. Illum ipsum auctorem vitas quoque Abbatum B cccensiti in proxime S. Anselmum subsequentium descripssse, compertum est ex eodem indiculo ; cuius haecium verba: Vitas: S. Herinicit eu dis GiIberius Crij pinus monachti, Rectens j, ct Abbas Vt esmonaster'. Pitam S. Aes simi es iiit Lamertis mo achus Can- ritua mensis. Villam aretortim, scilicet Lam, hei; VOD- πιὼ mi, Assistis, Tebblaidi, Letia, ut, cons Vipsit Adiis Crupistis Cantis, Beces. Hinc patet ad decrepitam senectutem vitam protraxisse Milonem: quippe qui compar B. Anselmo , gesta descripsit Letardi Ab
batis , quem e vitiis an a I s. excessisse tradit chro recon Becccnse pag. T.
Ad praesit. Cognomento Crispinus. Crispinorum nobilem genealogiam habes contextam ex chronico M S.
Beccensi , post vitas Abbatum eiusdem coenobi Atque haec quidem, vidclicet Chronicon, N vitas , Nunc primum euulgamus o ubi de Cilberto Abbate fuse agitur: addam solummodo quae de eiusdem singulari doctrina memoriae mandauit Cloan. Pit seus, vir egregie doctus . tib de illustrib. Angliae scriptoribus. Vir in enis ait ille ) pietate, do trias cum ρ cipti hibi questii tempo=is dbses
Fibus merito compla nutis. Nam in Adonis ictis suis ueritis in Beccens hieras humaniores , imo omnes laries tiberatis , ct Phil Ophici scientias acotira eiu diei . Dii δε insiti j j Theoti cis A fisaei rum G Dissiorem habuit AU. Imtim Archiepiscopi re η- tiariensem, e ins seu tu intimos sacrartim scrip tira-νum penerravit recessus. Postea G illi lanias istii stacΛΔmicis , ct Italia aemtim peragrata, Romam Ῥenit atqtie in te per Germlaniam reu it in patriam. Atilatim his mihi, au ab trinum i enium qtii tiiderist rabivi, gentium cien iis , sitiebat ardenter, amo Dimhibebisi HI etfὸr. Deinde eiusdem operum subnectit catalogum, in hunc modum. De fide Ecclesiae contra Iudaeos. lib. r. Homiliae super Cantica. lib. I. Super Ilaiam Prophetam ad p. Anselmum. lib. I. super Ieremiam prophetam. lib. I. In prologos S. Hieronymi super Biblia De casu diaboli. lib. I. De anima. lib4 3. Homiliae. De statu Ecelesiae Epistolae ad Anselmum. Contra peccata cogitationis, locutionis, R ope- ris. lib. i. Extant & alia ipsus mei Gilberti opuscula, idelicet. Commentarius in Threnos, in Monasterio S. Albini Andegauenias. In Epistolas D. Pauli, in Monasterio S. Remi mi Remensis. DAltercatio contra Iudaeos eadem ac superior de fide) prostat diuersis in bibliothecis ; ascripta subinde D. Anselmo, sed perperam : nam author dicat illam eidem Anselmo. Ad Cilbertum Abbatem scribit D. Anselm. lib. r.epist. 16.
Gilbertum mire laudat Cuillelm. Calculus, coono mento Gemeticensis lib. 7 hist. cap. 22. Obijse a tem an . i ta . testis est Florent. V vigorniens in Chro nico , ad hunc an. Porro Vvestmonasterium celeber rimum est coenobium, Regum Anglorum sepultura
illustre, in suburbio Londini stum quod a mille prope annis S. Augustinus Angliae Apostolus uti in eius patet vita appendacis pag. 67. c.)construi
oc. ) Ita Guillelm. picta uensis de gest. Guillelmi 'ς pDucis inter historiae Norman. scriptores ab Andraea i Duchesnio editos fol. 19 . Guillelmus Malmes buriensis lib. 3. de gest. Anglo. sol. 61.14.2. edit. Lon don. Et de gest. Pontificum. sol. i 5 Guillel. Getamet. lib. citato cap. 25. Orderi c. Vitalis lib. q. his cfol. sis. Robert de Monte in Chronico M s. adan. io 1. Cui tmundum Archiepiscopum Auersanum, duntaxat, utpote Lan si anci discipulum, libet pro ferre: Ctim peras stim infit)D. La r ncum, tistimaeque do pis mcim , libertiles artes Detis recalescere,iatqtie optime reuiusscere fecisset. 6 c. haec ex lib. de corpore & san g Christi, contra Berengarium sub
e Plarentes illitis misyni se honorabitis hisbebam, γ)Qtialis fuerit m eis dignitas , clarius explicat Ro bertus ubi sirpra i Lia ranctis ae Senato, tim Papiae nobili genere natus, in septem liberalibim Hseiplicii
dice ad opera B. Lan anci pag. r. ante med.
vi delicet. Id obseruari praecipit s. Heiluinus Abbas , ut pote a sancta Regula p rascriptum, cap. 38. Dis riseiphna suscipiendortim friairtim. Atque m
rem illum religiose conteruatum ad nostra vlque tempora, ex diuersis id genus antiquis monumen ti; manifeste demonstratur. Vnum inter quam plurima, antiqua manu, Hi emari nimirum Remensis
Archiepiscopi, & Abbatis S. Remigij tempestate exaratum , ipsoque praesente emissum , fidem si
43쪽
uitius postulat, ut s4bi liceat professionem
EGO Roifidio Litium eo essχis meae diligenter attendens consuero quod petit onibuι meis primum non facilis concessus est introittis ,sed diu pursanti mihi vidi iaspii, Lotis est misericorditer adtribusus. In quo per paucos dies commoratiis, Notii tortim sum Δ-mum in resstis, in qua tara ast O mihi primum a senior uni prauicalla, biritaris meae promissio
expedira , ter in anno Iesia atqtie tradita est νQuia cum acimonitione dicentis Fcce lex sub qua militare vis, si potes obseruate , ingredere ; si vero non potes, liber discede. Hoc e*o Ῥιdens ordinatissimAmmihi atque morosum statium a tristiti m. Abariationis naitam praer/rmitto , ovi me iam Nestro corpori sociare seu remisi hi mar fir deposito. Ego tamen hi stis rutila thmitii a Domino intiante seriti ira promiIIo, er propter vitae aeternae praematim coram Deo es Angeti, hesitis me htim rarer mitit attirtim stibi, cro. Ita ut lab hac uis non mihi liceat, collam de sub Ogo exctiterer illa, quia stib annari optione , atit excustire licti tis uisuscipere. Ei τι huc professonis meis petitio a ιο- has firmiser tenearnγ, au ni mensancti Remi η , vel qtiorum h c reliquia continen=tir iae praesenti, Abbaris Domani virilicet Hre mari Archiepsopi conforι-ptam trado. Hactenus scriptum seu professionis monasticae petitio, ex celebri Benedicti notum mota
nasterio S. Remigii Remeniis. Monachus ibi scisti,) Hoc est mea sententia ) ad tyrocinium admittitur: siquidem Olim tyrones toto probationis anno secularibus fuisse vestibus indutos compertum est, tum ex Regulae Bene- ductitiae cap. supra citato, tum ex conciliis atque diuersis patrum statutis, ac sanctorum gestis, vellit luculenter & docte probat Menardus noster in
cap. 6 . Concordantiae regularum, ad haec verba Mox eras moratorio exuatur rebus Iropriis. Atque
id etiam aperte docet formula antiqua induendi monachi, s eu quod idem est) rccipiendi ad professionem , quam mihi Venerab4les Canonici regulares S. Victoris Parisiensis libenter commodauere. Et hanc quidem ipsam quia vix ac ne vidi quidem licet reperire) publici iuris feci. Licet sorsitan iis temporibus quibus monachum professus est D. Lan seaneus, mos ille suerit abrogatus , quod ipsemet posthac cap. 18. decretorum suorum statuisse vi
Luo' ree N. presbier,vel Diacontis,ctc. promitto flabilitatem meram, oe conuersonem morum meortim
aes ηcto. Nihil proiciat in mictis theo. Esto ei Do-Α mine turris f=ilitiainis. Domine eriticii orationem meam, esc. Domini s Nobfctim. Oraiis. Deus inuti gentiae, es c. Atia Deus qtii per coaeternum, o c. Dominὸ Iesu Christe , O c. Hic di fur 'mnim, Veni Creator, o c. Mneste Spiristis qui te Detim, circ. Ad habitum benediceniam. Dismiχὸ Iesu Christe, qui te imen , Erc. Au ti/ηdtim habit timsecularem. Ex t te Dominus vererem hominem , esca Au testa/χdum habistim Monachicum. Indtiat te DominH notitim hominem, circ. si Sequatur haec oratis; scque daro placis Motiti omni-lus , permaneat cum summo si iis Ῥsque is ci em. tertiti m. Oratio. DEus misericors, Detis cremens, Deus ctii omnia bona placent ; sne quo nihilsanatim inchoattir , nihil tie hontim 'Gci kγj Ulai nostris humili mi, precabMs this pietis is aures , ct htinc Irimn tam testim N cui thosan is nomine Siscris Retiyionas habitum, a mundi amperimento, Ῥelsettilari de aeris uesiae; es concede ei, ιt in hoo sanus proposio dehoitis perspere ' or remissone peccatorum percepta, auehetoriam itiorum peruenire tarras confortium. Per Quas non exscripsimus orationes, in forma induendi noviiij, atque emittendae professionis, nec non& in Pontificali Romano , editae reperiuntur. Et
c hanc quidem formam antiquitus solemnem suisse non ita obscure coniici potest ex celeberrimo conuentu an . Christi Si . N imperii Ludovici Pii q.
cap. 34. De nouitio fratre&c. Res vero quas hisbe parentibus suis commendes: expleIs ni rem probrarionis anno sectinrim qtisar titi nempe Benedicti nu)pγὰcipii inde mei. Ipse ters nec tondeatur, nec ve-simenia pristina, imnati ei, priusquam oberientiam
Alium sed breuiorem libet heic ritum inserere monachandi ,hoc est ad habitum seu ad professionem
admittendi ex vetus a canonum collectione in Hibernia circa ait DCCC. manu e Xarata; cum ne ohuctenus quod sciam) eiusmodi ritus prodiderit
in lucem. Sic igitur se habet : In moniachoram orat-D ηaiian bti, Abbi aebet missam agere; ct tres orario nes complere super caput eaMs , or quattior ares velas
caput suum coctilia stia orsptimo diὸ Abba, iolia velamen, vel de capare Metit in bst fusPresbyter rimo die melamen uni Antiam lab uti Acr Abbas debes monaeho , cui siectinatim huismum estitiae a iudiciam patrum , es omniia peccata a mittuntur , fictit in baptismo. Sed vero ne cui scrupulus sub oriatur quod monastea professio aequiparetur Baptismo; illamque ipsam secundum baptisma vo citet Canon illud Hebernicum: Consulendus doctissimus Haestenus Disquisitionum monasticarum lib. q. Dis qui sit. 1 Ss. Vnam aut alteram untaxat producam sententiam ex D. Hieronymo epist. et s. qua paulam de obitu Blaesillae filiae consolatur: Ni ne vero ctim propitio Christo , ante qtiatuor fere menses, sectindo quodammodo se proposithaptismo latierit , ct ita Linte' mixerit, ut calcato mundo semper monasteritim cogitauerit , non vereris, he tibisaiaaior in i heVis Patilis qtilis suis tua, facta est sua m/a p Ere. Ex Petto Damiani opus .i s. cap. 8. In a Llis Patrum invini stir moaeastica Nira propostum sectiniam Use baptisma. Legendi quoque D. Bernardus lib. de praecepto,& dispens. to to cap. 23. Et Gogrid. Vindocinens. lib. q. epist. iis&serna. des. Benedicto, initio
44쪽
Ad vitam B. Lans ranci Archiepiscopi.
nere est post B. Lansranci opera appendicis pag. 32. A io, ni ubique scholares insatis buccis rinlectio mh ) Ad Oistolam t. est in m, Comuu poma Reyrs capellanus , ad famosum ramna sitam magnah Cis et laeetis, χι) Ad epistolam. 1. de hac re
i m ergo iam animum , ct corpim praepararet ad
iis eam ) S. Benedicti Legislatoris exemplo id in
animum induxisse videtur: dum monachi illi, qui Abbatis onus suscipere eum coegerant, strictam eius & religiosam disciplinam impatientissime ferentes , veneno infectum potum, quo sanctissimum patrem extinguerent, bibendum obtulissent, dilectum solitud nis locum repetiit vir mi. Quod Rite rumcgit, Florent ij pessimi Presbyteri vexatione diu ubi pertulisset, tum demum locum cedit,& iram arripuit. Cregor. Mag. lib. a. dialog cap. 3 &3. X Arbae si horae A ti A J L. Expleta scilicet diurnarum precum hora prima. Prorceptum ci- enim regulae est D. Benedicti cap. 41 post m- pistoritam nemo Aquattir; hoc est completa vitima synaxi serotino tempore,usque ad praefatam horam, fas non est monacho Benedicti no verbum proferre. Id vero quomodo intelli gatur, docet Paulus Diaconus commentario MS. in Regulam D. Benedicti in cap. citat. Notandam est, inquit; quod si no Tu
xo rempore damnum viderit quis tale, aut nec stas fuerit, quam non poteris expediare, ut congruo tempore si es tur ; hoc hon inferatoir Re L. fria enim in staciendastini tempore no Hraeo, tu est aamaetim, ne cessi ras, tam spiristiata, qtiam corporatis, atque in
sciret, Asecedar tim iis experiendum apposuit, fe
rengarius iste princeps Rantesignanus Sacramen tariorum Turonis natus, Archid aconus extitit An-
ta proe litus, sed doctrina virulentus, peruo Jus haereticus : cuius laudes nihilominus, & animi dotes prosecutus Hildebertus Coeno manensis non tu Episcopus metas transiliit verae laudi S, quod eius quonadam fuerit, ut reor, disci mulus ac sectator. Haere seo huiusce Berengarii hi 1loria vitiis depingitur coloribus a B. Lanfra nco in i bello de Corpo e &Sang. Christi; & epist se. Lege si placet annotationes ad eamdem; necnon& a recentioribus permultis, a Caesare Baronio potissimis in to. ai. Annal. Ecclesiast. Quare supersedendum ea iterum describere putaui actum agere ne videar. Caeterum illius haeresarchae qui scire voluerit cisucstionem, haere-
im g Prior . Hae Diaconus. G c lege visis C sis primordia, propagationem , condemnati nom
1'ag. Iv. l dicauit illam cuidam monacho nomine resilolia a G cap. 3 mo De quo infra ad cpist. q9.m Summus ab ipso Normanorum I isse lino conssiliarius a sumitur) Ita testis oculatus Guillelmus Pictauens. de gest. Guillel. Ducis cui & ille a sacris fuit) pag. is S. Lan rancium quemdam, de suo venit tu utem, usi e sit me iratus reluerentiam atque gloriam secularitum, ac diurmarum literarum singulari peniti. s. au ordinis monastici singulari ob struanti triintima familiaritate colebat Guillel. Conquestor ut patrem venerans, aterens ut Praeceptorem, diligens pluribus inconciliis, praecipuos eiusdein eXpu natores ; quid de illo S. F ulbertus eius praeceptori ei strat moribundus, ac tandem exitum, adeat Guillel. Malmesburiensem lib. 3. de gest. Anglorum sol. 63.5 . Guit inundum Archiepiscopuna Auersanum lib. de Sacramento Corporis & Sang. Domini: Durandum Abbatem de eadem re in Appendice ad Opera L. Lans anci sub finem Adel annum Episcopum Brixiens Epistola ad Berengarium. Cap. Ego Emn ritu, de conuec. distinc. a. orderi cum Vitalem historiae lib. q. ad an iO6S. pa . Π9. Innocentium Papam 3. cap. io . de secti altarisnaysterio. Nicolaum Harpsseid. historiae Anglo. seculo Ο
It germanum aret prolem Ilii consulta ania QM, illi D p Dicebat enim panem es si tim ino.) Elcean
omnem Normanniamstro iseretur, commisit. Potuit nempe viri talis vi lans cirra, chm m Imam authoritatem pientiae pariter ars inclitatis' cati comParami, securitatem non paruam optimae Folicitudini romittere. Haec Pictauensis. Mathaeus Paris in Vitis Abbatum S. Albani vitam describens Frethe - 1aci 13. Abbat. post medium interserit isthaec : Voc nit Lex Lansiancum virum literatissimum, or in agendis tam singularibus , quam Ecclesiasticis nego- trys arduis strenuisimum ut i sum tu Archipraes luitum sublimaret. Ipsius namque consilis Rex ipse ante conquestum, ct postea, omnia sua tractabat negotia. I sum in omnibus habuit Re necipuum Consiliarium spiritualem Confessorem. Bibliotlaecarius Malmesbur. de Pontis Anglo. l. m 2. n. Io. Porro Susi Amui Rex in omnibus et Lanfranco turgebat adgandebatque et 2 alijs , quos in bono Iauore audisset. Et de gest. Anglo. lib. s. fol. 62. Eius consilio Rex hronum se scenat, ut nihil negandum duceret, quod is faciendum diceret 6rc. n Huius tam improuidae iussionis causam aiunt, c. Aliam insuper addit causam idem Malmes bur. de gest. Pontis in Episc. Orientat. Anglo. sol. I 36. loquens de Herfasto Episcopo FI et manen si, his verbis. Sedes Lanfranco ) apha feccum monacha- Pag. vo
tis imum & leetu dignissim ma antiquitatis monumentum de Veritate Corporis S sanguinis Christi Domini, in Venerab. Eucharistiae Sacramento,
Epistolam dico Anastasi cuiusdam monachi si coniecturae liceat indulgere ) caenobii SS. Sergii& Bacchi Andegavensis, qua fidem suam profitetur, iuuerit evulgare.
Domitis G patri Abb iis im flis,ntino Deo propi-i s Venerabili P Ajri , Frater Anasasus, Domini, qui est, quod habet. E Corpore S sanguine Domini iussissi,vene raia dc Pater , Jt quidquid paruitas inca sentit,
immo quod credit, inclitati vestrae patefaciat: hae ebreuiter pro modulo meo salua fidei puritate, accipiat. Credo sacro sanctum Corpus Dominicum quod in altari quotidie ex Sacerdotis ossicio consectatur, omni execrata dubitatione , veram eius carnem esse, quae passa est in cruce ; & verum eius sanguinem, qui manavit ex latere, ut veritas ipse tertatur: Caro mea, inquiens , vere es cibus, O san- Ioan congnis meus vere est porus. Et qtii manduolat oὰνηὸm Maes . . A melam, bibit metimsa tinem, in me mesnet o με in eo. Ad discipulos cum panem porrigeret G. Moe M*ῖς-i , est corditis meum, quod pro vobis trade tir Ilis igitur; i
45쪽
ad huiuscemodi verbis dominicis fidem praebens, si- A
cui milium corpus aliud pro nostra salute traditum praeter suum scio, ita ut praefatus sum, nullam eius aliam carnem quam quae nata est de Maria Virgine , & resurrexit de sepulchro , manducari in remit sonem peccatorum credo : neque alium sangui
rem bibi, quam qui profluxit de eius latere non du-hito. Qui vero autumant illud post consecrationem panem esse materialiter, di Corpus Domini figura
riter tantum , & non veraciteri carnales carnaliter
sapientes , non parum contra fidem desiviunt, eo qtio a magis suis corporalibus oculis, quam veritatis alic stationibus credunt. od autem panis, &caro, sacramentum, vel figura, tanta consecratio dicitur, non solum non reprobo, verum etiam fidei Bratione colligens, catholice amplector & approbo.
Panem naque orthodoxe dici nemo qui probe sapit, o dubitat, cum eadem veritas dicat : E is sum planis et titis , quiae creti aes enai. Et panis quem ego dedero , caro mea est pro munui Ῥita. Sacramentum
ver5 . quia sub earum specie visibili quae videntur,
secretius virtute diuina caro consecratur, quatenus
hoc sit interius in veritate , quod creditur fidei vir aute. Figura autem, dum aliud intelligitur, quam quod visit corporali, R gustu sentitur. Quippe cum Agnus Dei Christus qui in Patris dextera gloriatur,
quique iam non moritur, & mors illi ultra non dominabitur ; ob suae passionis memoriam in mysterio tantae immolationis immolatur. Ergo post tantis mysteri j consecrationem, sic veram dominici corporis Eucharistiam me credo sumere, ut tamen nullo modo negem in figura,vel sacramento esse. Alio quin si absque sacramento, vel figura , Dei Agnum
dentibus vorari crederem, in magnum, ut ait Pater Augustinus, faeinus incurrerem. Atqui eo uberius 'veritate fruor, quo plenius figuram, vel sacramenatum ineste , illustrante sancto spiritu, intueor. Haec
itaque Beatissime Pater, quae dico quam pluribus Sanctorum patrum dictis deuotissime fulcirem; ni fateor, huius Epistolae prolixitatem formidarem. Tra solummodo eximiorum doctorum testimonia inseram ; quatinus vobis satisfaciam me vel optime credere, vel solerti vigilantia, & sagaci perquisi- itione haec indagasse , cautaque intelligentiae lance pensisse. Beatissimus namque Cyprianus ad populum . in eo opere ubi de hoc sapido gaudio loquitur ; hoc accipite , inquit, in pane quod pependii in IVηο ; 6 hoc accipite in calice, quoa manavit eae latere. Haec eadem verba & sensa egregius Doctor Augustinus in sermonibus ad Neophytos loquutus cst. Sanctus vero Ambrosius in eo libro quem de
sacramentis edidit, ait: utita ipsa est ea, o Christi
in Sacriamento, σ1 n is, qua in cruce pependit, crstixit οῦ latere, es quae ex Vir ine Maeria sempta, crnsnalia, inquit , da ipsa. Ecce , Patet Gerarde ha bes veracissima veraciismorum testimonia: Si au tem te scire delectat , quomodo alii Patres nostriticec eadem sentientes concordent; quaere quae Bea tuq Hilarius in octauo libro de Trinitate commendat: quae Os aureum Papa Gregorius, in dialogo tum libro quarto confirmat. Quae sancti simuς Cy rillus centum quinquaginta, qui in Epheso sunt con gregati , praedicat: quae magnus Leo Papa in seria mone septimi mensis disputati quae diuinoe legis in terpres Hieronymus in expositione Exodi pronun ciat: quae venerabilis Beda in sermone suo ventilat quae Pascha sus vir Catholicus de eodem Sacramen to clariscat. Quae in libro de verbis Domini; quae in expositione Ioannis Euangelistae sermone viges ino sexto; quae in natale Innocentum 'i quae in epist.
ad Bonifacium Episcopum; quae in libro quarto de doctrina Christiana, A quae in trigesini tertii Psalmi titulo prae dii ius Pater Augustinus examinando disputat , disputandoque examinat i si diligcnter quaesieris inuenies procul dubio , ut dixi , omnes
concordare, & nullatenus discordare. Revera quia ab ubertate domus Domini inhbriantur, nihil mirum si eadem sancte, 31 pure, mellito gutture eructare gloriantur. Cteterum super his, quae te, Pater, iubente pro mea quantulacunque facultatula,
pectore pleno fiduciae, dixi; humiliter obsecro non mireris, s garrula Aristotelicorum sel Cripsppeorum argumenta trutinare, vel ex flumine Tullianae eloquentia riuulum ducere, non perpendist sed memento quia simpliciter Luctus carpimus in diuinae paginIe hortulo, quorum radices gloriose fixae suntia coelo. Vale
Huc usque epistola Anastasi, cx per uetusto codice M s.cce nobi j SS. Sergii& Bacchi Andegauensis Congregditionis S. Mauri , ad Cerardum Abbatem quod coniicio ) S. Albini Andegavensis , vi-ucbat circa ann. Io81. Chronicum S. Albini in no-
i, doctissimi Sirmondi ad Golfridi Vindocinens.
pρ Litteras miserat so. En Berengar ij ex domlitterae s ut quidem sentio ) ad B. Lan ancum tum
Bocchi Priorem transmissa'. e codice manu exarato. bibliothecae Regiae depromptae.
B ravaritis. PEruenit ad me, frater Lan hanc quiddam auditum ab Inget ranno Carnotens . in quo dissimulare non debui ammonere dilectionem tuam. id autem est, displicere tibi, immo haereticas habui nse sententias Ioannis scotti de Sacramento altaris, in quibus dissentit , suscepto tuo Pascha so. Hac ergo in re si ita est, frater, indignum fecisti inge nio , quod tibi Deus non aspernabile contulit, pro properam ferendo sententiam. Nondum enim adco, sategisti in scriptura diuina cum tuis diligentiori bus. Et titinc ergo, Frater , quamlumlibet rudis in illa scriptura vellem tantum audire de eo . si opportunum mihi seret, adhibitis quibus velles, vel iudicibus congruis, vel auditoribus. Quod quamdiu non fit, non aspernanter aspicias quod dico. si ha reticum habes Ioannem, cuius sententias de Eucharistia probamus, habendus tibi est haereticus Ambrosus, Hieronymus, Augustinus, ut de caeteris ta
charisia Sacriamento , infra postum. Nec non R. eiusdem argumenti tractatum Guilinundi Auersa- . ni libro 3.
modum proxime citati testantur auctores. Cui quidem Concilio interfuisse B Lansean cum, Orderic Vital. inter caeteros sdem iacit, lib. . histor. fol.
i Uuod cum audisset Nicolatis r. c. Et haec quidem a B. Lansesnco quod superius ostensim est in libet. de Eucharistiae Sacramento describuntur, referturque Berengarii consessio cap. 1. Nec mirum sane , si hac ipsa tempestate , adeo satale monstrum emerserit, quandoquidem exularat probitas , pessuin ierant boni mores, & pecudum more
46쪽
Ad Vitam B. Lant ranci Archiepit copi. 23
cceno voluptatum pene omncs, Ecc fastici poti L A praesumpsit. si adhuc superest, aut restituat Eccles multa viri , conuolutabantur: atque ideo oportet 1iar quod male subtraxit, aut canonica multetur haereses esse, inquit, Apostolus, Ot qui probati stini, sententia. mai festi farit: poenam ctenim peccati haeresim unanimi consciis one asserunt sanlii Patres. Tantis ira lis vi occurreret summus Ecclesiae Palpot Nicolaus, Concilium, vices illius gerente in Galliis Stephano Cardinali, voluit celebrati. Cuius antigraphum in solio membranaceo , a codice quCdam aluit so, es cum blatis & tineis rixante, manu coma edi aratum, ne penitus intereat, his annotationibus et si istan ad rem haud ita faciat) insuete non mora bimur.
AB Incarnatione Domini nostri Iesu Christi no MLX. Indictione XIll. Eai. Marti Luna llI IV stria. praesidente Stephano Catholicae vibis Romae Cardinali Presbyt o ,& Aposto licae sed ς Vi cretio, in Bassica sancti Mauricij, sociorumque eius , sanis a synodus , quae cx praecepto Domini nostri beati simi sum 4i Pontificis, &uniuers. is Papae Nicolai, Turonis , quae est Motro solis Gallis, conuenit , propositis sacro-Sanctis Euangeliis , & praemisiis ad Deum intentissime cprecibus, diligenti consideratione retractatis iis, in quibus Ecclesiaru in statu in toto pene orbe, S maxime in Galliis vacillare,& pessundari vidcbatur, quae breuiter infra placuit annecti condigna sollic1tudine definiuit C A s v T I. Ancti spiritus audioritate ut credimus in Cal- ei donens Synodo sciat latia de Simoniacis pro
lata , sic ab omia: bus ob eruetur; quatinus quicunque iid inceps pecunia , aut aliqua inconueniente conuentione seculari, aut quolibet modo contra canonicam censuram , Epii copatum , aut Abbatiam. Iaut Archidiaconatum, seu Archipresbyteratum,aut
aliquam dignitatem Ecclisasticam, siue aliquem gradum , vel ministerium, vel beneficium, quod nonnis clericis habere sanEiorum patrtim sane luit
auctoritas, dare , vel accipere, quolibet modo canonibus contrario , tentaverit : & dans a proprio
dccidat gradu ri dignitate j accipiens minis e rium , seu beneficium male usurpatum , nunquam
C A p v et I I. Si quis aut Episcopus,aut praelatus quislibet con
tra praefixam regulam aliquod Ecclesiasticum D ministerium, v l etiam ipsam praebendam, quae canonica dicitur, ordinate, aut dare volu et i, libere liceat clericis contradicere .& vicinorum Episcopo rum iudicium , vel, si necesse fuerit, ipsam quoque
sedem Apostolicam appellare. C h p v τ III. I Tem ut nullus Episcoporum, vel Praelatorum, aliquod nouum beneficiu de rebus ad ' ius Ecclesse pertinentibus vlterius praesumat contra canones alicui vendere aut dare. Quicumque vero aliquid
ad ius Ecclesiae pertinens. sub nomine beneficii, siue quolibet modo , ab Ecclesia alienare hactenus
N Vllus Ecclesiam magnam, vel paruam de in .ceps sine consensu Episcopi, in cuius parochia est, alaicis praesumat accipere quolibet nodo; sectraeque a clerico, vel monacho , seu laico, sub preci alicuius venalitate. Quod si fecerit, & vcndens, &
C Α Ρ v T V. Confirmamus etiam ut nonnisi in unius ciuitatis Ecclesiis, quisquam amodo aliquod cleri cale officium accipiat. Quod qui praeuaricatus fuerit , canonica ultione seriatur.
C A s v T VI. PRaeter casi quis Episcoporum, presbyterorum,
Diaconorum , aut Subdiaconorum , post cognitum interdictum Domini nostri Papae Nicolai, mulieris cui tithbet carnali detentus copula, a minister Ῥο& nescio altaris non cessauit, si id deinceps cognoscens praebbatum Apostolicae tedis interdictum; aut muli erem, aut ministerium Ecclcsae cum beneficio non statim deseruerit, nullam restitutioianis in pristino gradu veniam sibi reseruasse cognos
Vicumque autem clericorum deinceps in armis militauerint, & benescium, & contortium clericorum amittant.
O Vivumque laicorum aliquid de iis quae ad
oblationem, vel eleemosynam Ecclesiae pertinent , siue sepulturam,sue saltem tertiam deci marum partem possidere, vendere aut sub nomine beneficii , alicui dare ulterius praesumpserat, ana, thematis gladio feriatur. CApvT IX.
Q Vicumque consanguineam suam , aut quam
eonsanguineus suus prius cognouerat, aut cuius 1 anguineam cainaliter in coniugium accepit,
vel deinceps acceperit; vel postquam cognouit, non statim dimisit, aut cognoscens non dimiserit. Aut qui uxorem alterius rapuit, seu rapuerit: vel qui suam uxore, sine iudicio Episcopali dimittens, aliam duxit, vel duxeriti doncc te fructuosae tradat poenitentiae , a Corpore & Sanguine Domini nostri Iesu Christi, & a liminibus Ecelesis se exclusum, & alienatum omnimodis sicut putridum membrum et sano corpore prmcisum gladio Spiritus , quod es verbum Dei, agnoscat. CApvT X. QVicumqe monasticae religionis desertor inuen tus fuerit, a regno Dei,& a consortio Christianorum, scut apostata, excludatur, & alienus
existat, donec resipiscens digne poeniteat: simili.
47쪽
ter mitiusmodi digne poenitentes recipere noluelit, tertio admonitus, si non adquieuerit, a commu-n1 One fratrum luspendatur, siue sit Abbas, siue Abbati siti, donec adquiescat. Fgo Stephanus sanctae Rom nor Ecelesie Cardi nati S Sacerdos vocatus, vice Domini mei Papae Nicolai prouidens Synodo , his Constitutionibus a nobis canonice promulgatis, paruitatis meae assensum prie bens subscripsi. . Deinde subscripserunt de cena tam Archiepiscopi, quam Episcopi. Hactenus Concilium ex Bibliotheca Ss Sergi R Bacchi Andegavensis monasterii. r Et eam js te vire ii restiis ) Bcrengarii publica confesso seu iusiurandum extat cap. Fgo Berengarius de con e c. dist. r. atque in s ne consiti Iho
mani sub Nicolao P P. a. anno io 19. tum in causa Berengari j, tum maxime contra si vomacos ccle brati. Alteram confessionem coram sumitio Ponti
fice Gregorio seu potius mea sententia) partes legati in Callia agente, Alcxandri iussit, pia d teq; concilio Turoncns,emisit B cringarius. Vtram que eidem obiicit A. Lansiuncus in lib. de Eucharist. Sacramento, post initium. M So,ipitim postea cond. it Sed tandem diuina fruente clementia ad bonam frugem rediisse com in onsti bimus ad epist. ue i. x Lipe tam eis assem cis suestiit) Id prudunt scriptores omnes. quotquot de B. Lansi Gnco scripsere.
De hoc de libello ad eris Porro non modo con icit a illa generalia velut supra ostensum cst verum
etiam coetus docti Timorum vii orum priuatim fuisse conuocatos , quo Berengarii hane sis refello rctur, adducereturque ille ipse ad Catholicam veritatem, eiusdem Berengarii ad Ascchnum , atque Ascelini Pas . V. ad Berengarium binor ex antiquis membranis abba ti e Calati/-benedicti nostrat Congregationis cΣ-cerptae docent epistolς ; quas, ne pereant, hisce an notationibus duximus intexendas.
Fratri Ascelino Berengarius. D
F Onge aliter vobis scribendum fuerat , si mihi id liberum vis diuina secisset, quod quia non fit, scribendum vobis utcumque putaui. Per vos igituritantiens disposueram omnino nihil agere cum qui-huicumque de Eucharistia priusquam satisfacerem in eo Episcopis ad quos contendebam secundum Euangelicam & Apostolicam scripturam. Inde factum est, ut nihil pene vobis opposuerim, nihilque consenserim in colloquio illo, ad quod quam indi
gne tunc conueneras, ut omitta caeteros, si rem con,
sideres, non latebit, Inde factum est,ut etiam tacue- urim ad damnabilem & facti legam illam Vuillelmi sententiam , quam pronunciauit, omnem hominem ad mensam Dominicam debere in Pascha accedere. Vtergo ad rem veniam, audiui nunc iactitare Vult 1elmum quod negare nequiverim haereticum esse Ioannem scotiam: Quod falsum esse testis mihi es si satiς meministi verborum meorum , quamuis hereti eum habeas tu quoque Ioannem scotum, quam inconsiderate, quam impie, quam indigne sacerdotio tuo non diutius te nescire permittat, ille de
quo Apostolus fidelibus promittit, Ma s 7 Uti Ihers his, o hist vobis Deli ratielabit. Sapis enim
contra omnis naturae rationes . contra Euangelicam
S Apostolicam sententiam: si cum Paschalio sapis,
in eo quod 1 olus sibi confingit sacramento Dona. Dici corporis decedere panis omnino substantiam. Verba autem mea de soanne haec fuerunt, nCn pet uidisse omnia illius , sicut etiam nunc verum est: Quae autem vidissem ad eam rem pertincntia, recitare me posse exscriptis illorum quos pri fixeram, habendos esse haereticos in epistola ad Lanfrancum,s Joannes ille haereticus haberetur. Caeterum siquid in illo viderem non satis delimatum, facile me improbaturum csse ; hac di vere die bam & in nullam caecussionem ex transitu venire contendebam propter causam superius dictam; duo tantum protulit ille,scut nosti, vir optimus, quae a me audita ad cum peruenerant. Conuincere ipsa verba in consecra tionem panis institutam, non decedere sacramento panis materiam , & non esse virgam Episcopalem animarum curam. Horum prius ego sicut meminis se potes, consimavi,&ita planum est ut stim ciat laOc lcntire & conuincere etiam puerulus in schola const. tutus , qui vim iuncturae verborum non inserentie callet, de sociando, immo dixi & confirmaui& confirmo virgam illam esse animarum curam; ut facile aduertere posset, qui vel ict. quid sentis cm;& nunc quod apud Episcopos agere lusceperam,vellam si mihi tutiim fieret . saltem apud vos agere in audienti l quorumcumque i scd quamdiu non polia sum, Obsecro per nomen Domini ne falsum testem te faciasqucd Ioan nem illum ego damnauerim, mo-ncoque ut caueas,& ab Euangelico illo vae: ut quircitetis clauciat scientia ipsi non inti itis, di introeuntes introire non sinitis. Memiueris etiam illius propheticae ad populum detestationis, ubi ait,scipulus enim ad iracundiam prouocans cst, & slii mentis eos qui dicunt viilcntibus, nolite videre,& asia picientibus . nolite aspicere, nobis ea quae recta sunt; sicut ad me dixit in audientia tua Arnulphus vcster,ut permitterem vos sicut instituti essiciis, sentire; quamquam totus in eo sim, nequis transgrediatur terminos Patrii, Euangelistae, Apostoli. Ambrosi j . Augustini . Hieronymi Quod ita se habe re , si in hi fiat copia tecum agere, quantum de tua vigilantia certis imus prcessimo luce clarius pervidebis. Scripsi tibi haec utcumque, interim Opportunitatem a Domino colloquendi tibi cxpectans. Vale.
Domino Berengario Frater scelinus.
LItteras tuas nuper laetus suscepi; sperans sisti num nobis tuae correctionis significari gaudium t quibus perlectis laetitia mea versa est in moerorem, cum pristinum adhuc amrmare non destite riserrorem; ODeust ubi est illa vivacitas, illa subtilitas, illa prudelia, quibus affatim pollere solebas pcum etiam illa quae in colloquio nostro die a sunt, ut maiora taceam , s non dissimulas, oblitus sq. Ilialam sententiam V villelmi dico quam pronuncias dixisse , omnem hominem in Pascha debere ad men sani dominicam accedere, quam si sic proserret, sacrilega utique iudicari deberet: Sed hanc aliter suis se prolatam testes sunt qui inter erunt; Tunc enim i ctum fuit : quod & nunc tcstificamur , omnem Christianum debere in Pascha demensa Dominica communicare, nisi Pro aliquo crimine a se perpetrato
48쪽
Ad vitam B. Lan franci Archiepiscopi
trato a tam salubri sequestretur conuiuio: hoc au-Α veritas asseuerat; hoc Euangelistae testantur, Apotem nullo modo fiat, nisi solo praecepto consessoris sui; alio qum claues Ecclesiae annullantur; Sed ut ad me redeam, omni re cons derata, non indigne me ad predictum colloquium conuiuiisse credo, attuli enim mecum, quod quamdiu visa o, adiuuante diuilina virtute, certum,indubitabile, nullisque cuenti bus violabile in sacrario cordis retinebo, panem scilicet & vinum in altari Spiritus sancti virtute per
Sacerdotis ministerium, verum corpus, verumque
sanguinem Christi essici: Quod scriptura attestante, satis euidenter probatur, ii non sinistra interpretatione temeretur ; Ioannem vero Scotum, nec inconsiderate, nec impie, nec indigne sacerdotio meo ha- stoli concionantur, Sancti Doctores tractant, si recto intellectu percipiantur; aliquis autem a J-lorum bene dicta praue interpretatus fuerit , quia de eis mereatur ipse viderit. Neque vero mirati, vel dissidere debemus, Deum facere posse, ut hoc quod in altari consecratur, virtute Spiritus sancti,& ministerio sacerdotis uniatur corpori illi quod ex Maria Virgine Redemptor noster assumpsit; quippe utrumque substantia corporea , utrumque visibile, si reminiscimur, nos ipsos ex corporea Rincorporea , ex mortali & immortali substantia esse compactos, si denique firmiter credimus diuinam
humanamque naturam conuenisse perlonam. Edis. beo , quem toto nisu totaque intentione ad hoc so- B serat mihi cinis N puluis secundi, utit tertii rationem, luna tendere video, ut mihi persuadeat, hoc videli cet quod in altari consecratur, neque vere corpus, neque vere Christi sanguine esse , hoc autem astrue re nititur ex Sanctorum Patrum opusculis quae pra- De exponit Quorum illam sancti Gregorii orationem hic annotari sussiciat; Perficiant in nobis tua, Domine quoesiimus Sacramenta quod continens, ut quae nunc specie gerimus, rerum vetitate capiamus. Quam exponendo praedictus Ioannes inter caetera nostrae fidei contraria, specie , inquit. gerantur ista , non veritate. Quod non catholice di ctum , si bene tuam vigilantiam noui , non ignoras; prte sertim cum id in saepe dicto colloquio non&tunc se suiscere credat ad primi expeditionem, unis enim es noti, en Om Domini, adit quis consilia riti, eim Dii pHaec tibi breuiter responderim, osten
dens me cum Paschasio neque contra naturae rationes,neque contra Euangelica &Apostolicam sapere sententia. D nique per nonae Domini me obsecras, ne faciam me falsum testem quod lo annem nobilia cum damnaueris. Quod libenter obseruabo , verum de hoc testis sunt verus, quod supra dictam illius ex solitionem in oratione Gregoriana ipsa veritate constrictus nobis cuin improbasti. Ad ultimum , timeo ne illud vae Euangelicum vnde me cauere mones, in caput tuum, quod absit , r tor- negaueris, quando eandem orationem cum expo- C queatur ; Clauem enim scientiae voluens , ipse sitione sua ex Ioannis libro recitaui , verum tunc
quod & nunc obiecisti nobis te libellum illius nondum ad finem usque perlegisse ; unde satis mirari
nequimus , te tantae scilicet prudentiae virum tantopere laudare quoa ignoras t neque enim , si noueris , te laudauisse crediderim ; Nouit namque prudentia tua , sic cauenda es e verba haeretico rum , ceu pocula veneficorum , quae prius dulciter mulcznt , ut postmodum letaliter necent. Caeterum
eum Paschasio aliisque catholicis , non solum sapio,
sed etiam veneror ,& amplector verum corpus ve-
tumque sanguinem Christi a fidelibus in altari sumi sub specie panis &vini; sed neque hoc ut dicis
non introire videris . quoniam uniuersali Ecclcsu dissentis, & qu bus persuades quod sentis , nimi tum introeundi aditum claudis. Quod vero dona nus Arnulphus Cantor subiecit, videlicci ut per mitteres nos sicut instituti essemus sentire bene Sesapienter protulit , tuaeque saluti si velles compendiose consuluit , deteruisset enim te si posset, ne per te soluta , vel si qui sunt per tuos socios
viam mutare nitereris quam Doetores nostri tam Sancti , tam sapientes , tam Catholici , adeo rectam . adeo delimatam , adco protritam nobis ostenderunt ut nullus qui eam tenuerit exorbiter, nullus qui non tenuerit non exorbitare nequeat. contra naturae rationes ago , n que cnim aliud na- D sed haec hactenus , nunc te familiariter esciratum turam dixerim quam Dei voluntatem. Quis enim
sane sapiens causam rerum naturam vocet, aut non
potius omnium naturarum, & ex natura sui gene ris nascentium voluntatem Dei esse fateatur : porro voluntas Dei tam efficax est & omnipotens, ut
eius velle solum fieri sit. Ac per hoc voluisse illum aliquid fecisse: Omnia raim quaecumqtie Nottidi Domintis fecit i voluit autem panem & vinum quod in altari sancti spiritus conlectatione per ministe
rium Sacerdotis conficitur , vere suam carnem &sanguinem potentialiter creari, creando vero quo
ridie mystice immolati. Quod& ipse patenter insinuat in huius Sacramenti exordio discipulis suis sdicens: Aecipite es cometiet hoc est corpus meum;
ac ne leuiter acciperent, vel qualecumque corpus putarent ; membra enim Christi dicuntur quique fideles . ac per hoc corpust adiecit claritudinem,& ait quod pro vobis tradetur: Similiter S de calice qui pro vobis effundetur. Ecce quomodo nos instruit Redemptor noster , ecce quomodo aperit& exprimit quod corpus, quem sanguinem nobis commendet: Panem & vinum discipuli carnalibus intuebantur oculis , & audiebant a veritate: hoc
est corpus meum quod pro vobis tradetur, hic sanguis meus , qui pro multis fundetur. Quid aper lius p quid clam us p quid dulcius p O quam sanum astruere t quam periculosum niti refellere , quod
velim, ut ab hac peruersa intentione desistas, neue nobis inauditas , vanasque cicdulitates ingeras, neue tibi tam libere committas , Euangelicae illius gallinae alis nutriendum te humiliter submit tere non det rceios , ne praeclarum illud in ianium quod tibi Deus concessit, infatuetur , Rideo foras eiiciatur, & ab omnibus conculcetur Puclearte patrocinari librum quem Vercellis in plenaria Synodo damnatum te quoque propter eum haer iis macula notatum audiuimus. Redi ergo precor ad Catholicam 3 Apostolicam traditionem ut & in te
compleatur illud Apostolicum quod mihi direxisti sed & si quid alites sapitis, & hoc vobis Deus reue
Ascelinum Vticensem seu Monasterii S. Ehiuis
in Normania Monachum seni ris nepotem Beren- cario coaetaneum. innuere videtur noster Orderi c.
vitalis lib. 6. his . pag. descripta illius coenobii de uastatione, limc subdit: Aseeuntis Nero senex
quotirianum Deo semittam exsolverent, docuit. sed vero Berengarii epistola ad Richardum quemdam monachum memoratur ; ubi inter alia se de Asee lino effatur: proter Ascelinum dico , qai B. Aug&
49쪽
sint sedis ad prauitatem fui ermoris aerorquere non timuet , sicut quiuam computriola istitis , qui apud P ofatitim inieris stitient j B. Augustrat sementiam,cto. Haec ex MS. Bibliothecae Regiae. Quibus verbis non ita obscure Ascelinum, opinor, Picta Uensem notat. De Guillelmo autem nihil est quod ausim asserere ι Verum si coniici liceat, dicam illumissum Guillelmum esse, qui&Abbas Cormetien-1is postea fuit, cuius B. Lanfrancus meminit supra:
domum, gallice Caὸn , urbs est ampla, atque literarum academia celebris , in Normannia inferiorista. Emendatius, expressiusque dici Campidomum Cenalis lib. a. de re Gallica, perloche q. demon strat. scripto uita tamen authoritas , necnon vulgi usus inualuit, ut conci sius Cadomum dicatur. Porro huiusce urbis nobili issimae elegantiam ex
doctissimo Papirio Masone in fluminum Gallia
ροβο : De qua Armoricus Philippicios tibγο octavo.
FlumiAsbtis , pratis agroram fert lutate, Merciferasque rates portu capiente marino,
Seque tot Ecessis , dom bus , o civibus
V e Par so vix annuas esse minorem. Qui sepositim Cadomi b/ne excusserit, illam ia-dicabat Er pulchram iamnexam ob Oisnam sumen, qua his quot bet are ob suxtim sir resureum Oceani insattir. In quam orbem sustus qtio De ahκs κο- n. ne V do stiis, is que in Orenam labiiιγ. Lege si placet notas, ad epistolam a. Clitonic. Bec cense ante annum a Cis3. pag. 3.
Pag. V. γγ Dux unum Monachorum ) Celebris illius Monasseri: S. Stephani nihil plane superest antiquitatis : heut furor petulantissimorum, sceleratis 5 morumque Caluini statum omnia plane sdificia sunque deque euertit,& chartas pene uniuersas dilace rauit, igneue consumpsit Verum Religiosissimiae non mediocriter eruditi viri D. de Renchy Cellera rij eiusdem coenobi j, ac S. T. Doctoris studio atque industii a tandem reperta sunt tabula fundationis, Priuilegia Summorum pontificum Alexandri a. Honori 3. R Clementis 3. nec non & Rotradi Archiepiscopi Rotomagensis, & Henrici Baiocensis Episcopi: quae integra, ne disperdantur,describemus. Haec vero sunt apographa.
A GI ILLE LM O C OMquestore factae.
QVisquis Deo , seu pro Deo aliquid proestat,
non ipsum a se alienat, sed potius in futurum cum spe vitae aeternae multiplicandum conseruat:hoc. agit pia creatoris largitas, & larga eius circa creata pietas, qui cum bonorum nostrorum non egeat; suus est enim orbis terrae, & plenitudo eius; hon O-
rari tamen de nostra substantia, immolatique tibi sacrificium laudi uiro nostra salute desiderat: hor tatur nos ut ei 1 Ruamus, tribuit quod pro collatis beaeficiis suis ei retribuamus, quod tare en misericors Pater quasi alienum suscipit, quas nostrum
rependit, in hoc seculo peccata remittens, in futuro centuplum accepturis, se ipsum, & regnum celeste promittens. Qua spe dueius Ego Vmue mus An glorum Rex , Norimanorum & Coenomanorum princeps, coenobium in honorem Dei, ac beatissimi Protomartyris Stephani intra burgum, quem vulgari nomine vocant Carimum, pro salute animae eae, uxoris, filiorum, ac parentum meorum disposui construendum. Cui loco , ne diuinae Religionis cultura aliquando propter inopiam desit, hoc modo ipsi imposterum mea solicitudo pro 1 pcdiit. T1ado igitur praefato ccensebio villas iuris me iccnsum, RoZ , Alamanniam , Pontem divae , Cathbursum cum colonis, & conditionariis, seu libetis homi nibus, cum molendinis, aquis, pratis, pascuis, siluis, seu omnibus reditibus, & consuetudinibus ad eas pertinentibus , sicut in meo dominio hactenus habui, di antecessores mei t & homines quidem duarum praemissarum villarum , videlicet censu , & RO1, qui francam terram non tenent, ad seruitium Ecclesiae , & Monachorum ita liberos, &omnino quietos concedo, ut numquam pro aliqua summonitione expeditionis vel alterius cuiuslibet rei ipsum seruitium intermittant ;nis ego ipse,per me, vel per breuem meum, Abbatem summoseam quatenus eos nominatim mihi mittat ; & hoc intra
fines Notimaniae tantum. ' nominatum tantummodo pro necessitate belli ab extranea gente imminentis. Partem quoque Burgi trado, in qua praefatum Monasterium constructum est, a muro indirectum occidentem versus, sicut via protenditur, qua a vcteri Beati Stephani Monasterio, ad urbem Baiocen semitur:&ea quoque via, qua itur ad Bri thuuilialam Sancti Michaelis, cum terris & omnibus con suetudinibus de eodem burgo ad me pertinentibus t excepto quod extranei mercatores de omnibus quae secunda feria ibi ement , & venundabunt, tamdiu quamdiu thelonearius ad statationem suam sedebit, & Mercatores in communi mercato erunt, theloneum ministris, qui Maiori burgo praeerunt, apportabunt de singulis plaustris, &asinis, quo venalia ligna serent, liquum Juae unum, villarium cum omni territorio suo, & de eo dem hominium, serui tia, ut seruientes mci, qui ibi manent, mihi η serui et, & propter seruitium meum s seruiunt. non remaneat. In magno quoque burgo domum
Qit Rismarat. Haec omnia quieta ab omni consuetudine, de pratis iuris mei tria iugera ad hulmum pratum Brenaac, praeter ea quae ad supra dictas Vilialas . pertinebat alueum veteris vidun, a villa ve- s nintro usque in Olnam suuium, cum tribus molen
dinis in eodem factis. Terram theymi Paubih, quam de me tenet Cadomi,& Cluillet. In territolio Bri thuuillae allodium, quem Rogerius Calatis ibi tenet. In territorio Bracii terram thelmi DGlandia i Allodium quoque quod Lupus tenet in Beneto &Vol mereto,cum parte Ecclesae ad eum pertinente. In territorio Curtei terram Gilis i Cis Merarii. In territorio Balduenti vi vana, cum do-
50쪽
Ad vitam B. Lansi anci Archiepiscopi. 27
Mao vinitoris , quam Habertus Dapifer de me ha buit. In Barbessoth duas mensuras terrae. In ter
ritorio de Boseual allodium Risia hi fili Ause-
redi: In villeriis, & in mara terram, quam ibi tenet ille istis costis. Terram quoque quam habuit Hus de Lorer. In Gesaymulla Siluam de malo per- tuoso, & de Tortaualle. R de Folonia, S de Caisneto, cum aquis, & terris, seu omnibus ad eas pertinentibus; hac conditione seruata ut Monachi ipsius Coenobi j ipsas sylvas nullo tempore destruant, vel destrui iubeant: propter ipsam terram colendam , siue inhabitandam, retentis in meo dominio ceruis , capreolis,& aptis siluestribus. Decimam de Fredetnaco. Seruitium de terra, quam Boseli- imbae Ma tenet in villeriis,& Guarinuilla. Concedo quoque fieri ad opus praefati Monasteri j mertacatum in villa cui Balte nomen est. ln territorio Ca- domi feriam trium dierum . ita ut quoties quilibet hi Eisi h0Ium trium dierum in secunda seria emerit, totum mercatum magni burgi sit sancti Stephani. In civi tate Rothomagi concedo fieri Ceilarium virum super Sequanam quietum ab omni consuetudine : &habitantes in eo quietos: tam in terra, quam in aqua, per totam terram meam. Concedo quoque domum , cum viridario, quam de ii r eidem coenobio,
io eadem ciuitate Ad, A disj slius Ospaei. Et sexi ugera prati , quae idem dedit ad Baipalinas ; & domum quam dedit V, illelm,, Canonicus filius Sustii. In territorio Lireti hospitem unum cum terra isua ; & quatuor arpentos, & dimidium de vinea &
nam actam terrae intra idem territorium. In Au
dura fluuio, concedo fieri Molendina duo, ita ut tantum spatium de aqua remaneat liberum, quatenus quoquomodo aqua se habeat conuenienter possint per illud spatium ascendere, R descendere tam naues, quam pisces Concedo etiam totum ali Odium, quod tenent Osin uias Actiletis Ricardus, S lto geritis. In territorio Calui montis super di-uam;& etiam totum illud quod tenent quicumque altodiari j infra leugam pontis diuae. In terra Asa glorum in Comitatu de Deuenestra manerium quod vocatur Nottham. In Comitatu de Dorse-ta duo Maneria, unum quod vocatur Francona, Raliud quod vocatur Biencona. In Comitatu de
Sommerseia In territorio Cruerae decem biddas terrae, & Ecclesiam eum omni decima eiusdem territori . In Comitatu de Vultes ra Ecclesiam de Cocham cum omni terra, R decima ad eam pertinente.
Concedo quoque in Comittitu de Norisot ma nerium, quod vocatur Vitelle , quod dedit pro dicto Coenobio MiltiImtij ae Sroci , cum Ecclesia de Morthona & terra cum decima eidem Ecclesiae pertinente in Essessa. Item concedo in Comitata de Eclesia Maneriolum, quod vocatur pansella, ris 'in Lun' η Llutidonia quandam terram, quae suit leureth, si-400i ' taui prope Ecelesiam sancti Petti . quietam de Gelth, s. 'quam. R De scot &de omni alia consuetudine, ' quae dedit I ati vhhuj filius Rismntilsi, cum decima totius terrae suae, quam habet in Anglia, tam pro an iam a sua, quam pro mea. signum ' Ῥillelmi Regis. Signum 4- Mali ludis Reginae. S. Ioaκnis ' Αrchiepiscopi . S. Risbὸrti l Comitis filii Regis. S. Villies,ui ' Comitis filii Regis. signum Lis an ei Archiepiseo l. s. Odonis ' salo censis Episco pi. S HMon Lexoviensis Episcopi. signum si se I bEVti i Ebroicensis Episcopi. s. Rob/Vii ' Sagiensis Episeopi. s. arith elii ' Abrincensis Episcopi. S. Gaufiat ' Constanti iis Episcopi. s. Rupesti
Priuilegium Honorij I II. siue
. Alexandri II. o Monasterium S. Stephani Cad
mensiis, si iuri dictione Episcopali
eximitur. Honori ut Episcopus seruus seruorum Dei dilatacti, filiis Abbati, &Conuentui Cadomens, Baioeensis dioecesis, salutem & Apostolicam be
nedictionem. Devotioni ucstrae volumus esse notum, quod nos iuxta vestrarum precum instantiam priuilegium bonae memoriae Alexandri Papae a praedecessoris nostri sicut in eius prospeximus conia, tineri regesto, de fiatrum nostrorum consilio, de verbo ad Verbum secimus praesentibus annotari: cuius priuilegii tenor talis eis. Alexander Episcopus seruus seruorum Dei, dilecto in Christo filio Latias, aheb Abbati , suisque successoribus regulariter promouendis in perpetuum. Quisquis diuina inspia ratione compunctus, relictis seculi huius ad ioni bus, ad Deum conuerti festinat, ita cum chahitate ab Apostolica sede, cui licet indigni praesidemus, suseipiendus est , & blandis per omnia consolatio nibus refouendus, ut in ea: quam elegit, Deo adiuuante, delectetur conuersatione persistere; & quod semel cepit usque in finem irreprehensibiliter, valeat exhibere. Vnde quia Charissime fili La, paηθὰ Abbas, in tantam te excreuisse religionem cognosci - mus, ut non solum de propria salute studiosi is est steres, verum etiam communem vitam eligentibus No': Monasterium construeres, ac forma religionis pro uideres,inclinati precibus tuis Monasterium tuum,
quod in honorem Beati Protomartyris Stephania glorioso I illelms Principe Normanorum, ac victoricissimo Rege Anglorum, Cadomi construitur, ac largitate possessionis ditatur , sub tutela, & de- sensione sanctae sedis Apostolicae recipimus : statuentes nullum Ecclesiastica seu scculari pro dirum dignitate, in rebus , vel dispositione ciusdem Moianasterii , aliquam habere potestatem , sed omne ius ipsius Monasterii ad sollicitudinis tuae , tuorumquei successorum studiun4 decernimus pertinere. Qui ni mirum si alleuius Episcopi molesta pris grauatus tu, vel successores tui fueritis. sanctamque postolicana sedem appellaueritis, nulli ulteritis Episcoporum
liceat contra vos litem prouocare, donec causa vestra
ante sapam deseratur, eiusque iudicio dissiniatur,&hac praesentis priuilegii nostri pagina statuimus, ut Baiocensis Episcopus prae qualibet Abbatis, vel
Monachorum culpa, pro satum Monasterium non pr1 sumat excommunicare, vel diuinum in eo ossicium prohibere. Quod si Abbas, vel congrcgatio ordini R prosessionibus suis contraria gesserit,&Abbas, vel se, vel Monachos suos regulariter emen dare neglexerit, Baiocensis spiscopus secreto, at