장음표시 사용
31쪽
Dei, & sanctς Ecclesiς electioni eum vocanti, contradicere non audebat. Inuitus autem iubebat, quoniam aegerrime
ferebat tanti ac tam dulcissimi amici car re consortio , qui coenobium Becci nuperrime inceptum, situ & paupertate horrendum elegit, quod prudentia illius vigilantissimaque cura locupletavit,& in statum prouexit pulcherrimi ordinis , dum regeret Collegium ' fraternum seuera ac
miti disciplina , sanctum etiam Abbatem
humili S: utili consilio. Etenim cum in gloriam propriae tantum mortificationi operam idem L ANFRANCus desiideraret, clim adhuc Becci esset, deprehendit eum atque publicauit cogitationum inspector Deus, ut lucerna sese colligens in vallem, diffunderetur per excelsa. Effulsit eo magistaeo, obedientiae coactu, Philosophicarum ac diuinarum litterarum Bibliotheca, nodos quaestionum in utraque soluere potentissimo. Fidem scriptis merear nullam,
nisi quae scribo Europae latitudo asserat. Neque sileri puto de eisdem in Affrica vel A sia. Ipse vero LANEx ΑNCus idcirco Pontificale onus sub trafugere gestiebar; quia sapientia plenus praeuidebat, quod
otium monachi lis ordinis , inter occupationum Episcopalium frequentissimos tu multus nequaquam ex integro haberi potest. st Terreat exemplum istud damnatos cum Simone Mago, Zelo Principis Apostoloru: hinc in telligant perditissimi amentiam suam: muneribus emunt ineptissimi, quod secundum Deum oblatum tremit talis: pecunias offerunt, maiores promit tunt, nunc per se, nunc per amicos, quibus dignitatum culmina, si ad huiusmodi
honorem peruenire poterint , repromit
Victus igitur LAN3RANCVs Cadomensis Abbas tam Dei voluntate, quam circa se intelligebat, quam etiam Apostolica au- choritate , dc Domni HERLvINI praeceptione , dc optimatum Normanniae assen su. Ita multiplici ratione in Angliam tr ducitur; &, quae Insularum transmarinarum primatum obtinet, CANΤvARIENSIs Ecclesiae suscepit praesulatum. Qui tanto honore sublimatus, multaru amplitudine terrarii ditatus, auro argentoque locupletatus ; non immemorditi ini illius mandati Honora patrem se Matrem ; omnimodis benignus & liberalis extitit circa patrem suum spiritualem HERLv1NvM Abbatem, re matrem Ecclesiam BECCENSEM : cuius ad eas partes transmigratio , paucos ante dies quam inde allegatio veniret; venerabili HΕχLvi No Abbati, per visum ostensa est hoc modo. Videbat quod in virgulat.t arbor. to suo ' arborem malum habebat, cuius
Tandem praebet antensum, &st Archie
A ramorum spatiostas multa erat , & magna fructuum ubertaς; pomorum quoque
species delectabilis , dc sapor optimus. Hanc Rex praedictus ab Abbate poscebat,
volens eam ad quoddam suum viroeultum transferre reluctante Abbate, & quod ea sola sustentaretur, opponente: quia dominus erat euicit, dc arborem asportaui T.
Verum radices penitus auelli non potuerunt , ex quibus pullulantes virgulae, confestim in arbores magnaS OXcreuerunt.
Post paruum denique sub eo visu inter-B uallum memoratus Rex, de arboris ipsius nimia fructificatione coram illo gaudebat: & ille se ex ea laetissimas habere propagines adgaudendo resipondebat; in uitabatur a Rege , ut ipsum translatet arboris incrementum iret videre, sed nescio quae cauta impediebat ne iret. Haec omnia sicut visio digessit, rerum euentus eΣplicuit praeterquam quod vere luit & quod audierat vidit. Virgultum Abbatis erat
Beccensis Ecclesia, cuius arbor maxima, ille doctor non solum eam,Verum alias ominnes per patriam suo exemplo dc doctrina C sustentabat Ecclesias. Qui ob religionis sacrae institutionem tradendam Anglis , a praedicto Rege per Abbatem suum , cui soli tamquam Deo parebat, ad transmarmmigrare postulatus , multum inuitus salva o bedientia, atque ab inuito Abbate iussus, paruit. Vnde scribens Papae Alexandro , post salutationem ait: Cum de
Beccensi congregatione, &c. Caereta His verbis aduerti potest quam inuitus continet
Pastoralem curam susceperat, & quam ii LPii λψiδ tbenter eam dimisisset, si concedere Papar, voluisset. Nam timebat suum defectum,
nec adhuc ad votum cernebat in sibi commissis profectum. Verum eius inibi quantus postea extiterit fructus, latissime attestatur innovatus usquequaque institutionis Ecclesiastic status. i Coenobialis ordo, Eeelata qui omnino ad laicalem prolapsus fuerat Anglicanae dissolutionem, ad probatissimorum reformatur disciplinam Monasteriorum. Cleri ci sub canonicali coercentur regula. Populus rituum barbarorum interdicta vani tate, ad rectam credendi atq ue vi uendi for-Ε mam eruditur.
HAnc fructuum Deo suauissimorum
fragrantiam, cuius ex odore domus
Dei per orbem impleta est, quam & ipse Abbas absens iocundis lime senserat; postea praesens quanto vicinius, tanto iocundius tensiit, profectus ad eum in An d Herlux
32쪽
8V m bo- uenisset, quae tunc inter eos summittendi A Ecclesia a Magistro LANpRANco e
Arehiepi sese ad inuicem pia contentio 3 Summus scopo ex- Antistes, & in Ecclesiis transmarinis vice ςς p β qii Apostolicas gerens , submittebat se suo quondam Abbati, ut alius quiuis monachus: secundus ubique ab eo ubi admissa rum solemnia residendo, & manum illius, cum aliquid ab eo accipiebat, nisi raptim ille retraxisset, osculando. Illi sedes emitanentior ; ac imperandi ius omne tribue batur. Donabat famulorum delinquen tium reatus, ac caetera in domo pro velle faciebat. Domini nomen alius, ille auctoritatem , gerebat. Quanto curia sua fretaquentior, quanto utriusque ordinis personarum totius regni excellentiu conuentus fiebat numerosior; tanto maiori coram
omnibus illum Archiepiscopus praeferebat obsequio. Multum mirabantur Vm uersis, maxime Angli, Archiepiscopam Cantua ariessem sic summitti vili mortalium. Abbas vero quam debebat dignitati ratae summis sionem conabatur exsolvere; sed nullatenus permittebatur. Ecce quid in hac vita seruientibus sibi opulentistima Dei manus retribuit. Qua pauperiem Christi assum sh olim contemptui ab uniuersis &derisui habebatur; habet nunc qui morem sibi gerat primatem totius regni Angliae , cum omnibus sibi commissis Pontificem. Eam dem benignitatis Dei vicem & ille acceperat qui abnegans semetipsum sibi , qui
olim pro Deo libertatem sui tradiderat, videt nunc ad vestigia sua aduolui, ut non dicam consulares multos, immo & maXimum totum sibi accline regnum De radicibus illius magnae arboris, quae in horto suo remanserant, ut per somm Umsuum viderat; vidit postea praedicandus vir HELvi Nus pullulantes quasdam vir gulas In arboreS magnas excreuisse, multos videlicet ad magna bonorum operum incrementa , per illius institutionem ac-B. Affluit cessisse. Arbor fructibus opima fuit Veia& n fran- nerabilis ANfELMvs Ecclesiae AvGvSTEN-i 'r' sis Clericus, qui I ANFRANCuM ad mODachatum subsecutus, post eum Prior, post Abbatem HERLv1NvM Abbas Becci, dein Archiepiscopus Cantuariensis post eumdem I ANFRANCvM fuit : de quo cuncta
maiora fuerunt, quam nostra oratione re
ferri queant. Arbores fructuum bonorum iocunditate delectabiles fuerunti Abbas
FENsis Ecclesiae Episcopus: & qui ei ad ideossicium successit ibidem, p vir morum sanctitate admodum Reuerendus GVNDUL
Fus. l Hi iuuante Dei gratia in Beccensi docti,& a sancto Patre Heri uino in sancta religione instructi , in Ecclesiis aliis postea honorabiles Patres sunt instituti. CApuae VIII.
Oua necdum sacrata erat Ecclesia Becci, quam ab ipso cuius eam consilio inchoauit , & auxilio consummauir, expectabat consecrari. Instanter hoc a Deo exposcens , cuius petitioni , qui ad caetera sibi benignus extiterat Deus pta tum concessit Offectum , adimplens per omnia super hac re illius desiderium. Ιnterea paratis omnibus quae necessaria erantvsibus habitantium, post refectionem, vigilia omnium Sanctorum, fratres relinquentes veterem habitationem, ordinata Protacessione, canenteS Responsorium, O Aea ta Trinitas, venerunt in nouam Ecclesiam,
intrantes nouas aedes deinceps habitaturi, ibique festiuitatem Omnaum Sanctorum, cum gaudio & alacritate omnium , cete V brauerunt. In crastinum dum Missa cantaretur sanctus Pater collecta multitudinem pauperum, in nouas ossicinas iussit induci, ρ. s &abudantissime cibo & potu refici. Quarta Hς xlvinus. to deinde anno dedicata est Ecclesia cum
magna gloria, & a quo pater desiderabat. Nam pro quibusdam negotiis tam secularibus, quam Ecclesiasticis gentium trans
marinarum saepe memoratus Pontifex summus I ANFRANCus ad curiam eminentissita mi Regis Anglorum WiLLELMI , in Nor
man ma tunc commorantis, Veniens prim do accessit ad ipsum monasteriunt; & qua non potuit maiori decentia, a fratribus est sus ceptus sepse qua non potuit maiori humilitatate , cu eis se habuit , iuxta quod scriptum hest: Quanto magnus es, humidia te in o Uin. 'i λ' Est autem BECCENfEmonasterium inter duos montes situm, super rivum qui Bec cvs dicitur , a quo & nomen accepit.ὶ Cum ergo venis Iet ad descensum montis qui ipsi coenobio eminet , y fertur annutatum de digito extraxisse ; nec postea quamdiu Becci moratuς est, nisii ad Nis sarum solemnia , resumpsiis Ie. Ad Abbata pia humili-E tis iam senio incuruati osculum accedens tam magnus Antistes ad pedes eius aduolui conatus est : verum illo econtra ad ipsum conante, longo ' Vtrique luctami- al.wVtique. De , dum alterum sustentat , neuter CX
expleuit quod satagebat. Post multos diu que Optatos amplexus, cum fratribus in claustro sedit Archiepiscopus , ut quiuis alius ipsors iuuenes, senes,atque infantes, unumquemque singillatim compellans,& iuxta uniuscuiusque qualitatem debita
33쪽
confortatione adhortans. Quis enarrare sussicienter queat quantam humilitatem A benignitatem omnibus condescendendo exhibebat 3 Ad mensam dextrorsum &sinistrorsum fratres cum Archiepiscopo sedere ac communi calice , & scutella una cum eo coguntur sumere cibum . Nec sola
aedificatione solatia fratribus impendit, sed tanto hospite digna hospitium locauit
munificentia, ut ex reliquiis festiue geminari potuerint octav. e. In Ecclesia cathedram Episcopalem sibi praeparari noluit, sed in sedem Prioris intrauit; dicens se adhuc Priorem esse , & nondum dimisisse
Prioratum. Compellatus ab uniuersis de consecratione eiusdem Ecclesiae paratus
eorum morem gerere voluntati, ad curiam
profecturus inducias peti 1t donec inde sciret voluntatem Regis. Dein fratrum votis commendatus, ad Regem peruenit, locu-at.' Inde, tus cum eo unde rogatus discesserat, diem
dedicationis accepit, de confestina remisit non solum qui diceret , verum lc unde
Is itur decimo Kalendas Novembris antano ab Incarnatione Domini M. LXXV ΙΙ.sandue omni Ecclesiae venerandus, gelium transisarinarum Primas, & Pontifex sum-s es sal mu LAN FRANCVS aduenit, consecrando
B. Lanfran consummaturus Ecclesiam , quam inspico conse- rante Deo inchoauit; & in cuius funaa-ςxRVς RH mentis extruendis lapidem secundum ipse manu sua imposuit. Conuenerunt uni
uersi Normannaae Episcopi, Abbates, &alij quique religiosi viri assuerunt, δc prOceres regni. Rex & Regina aliis in tenti non
affuerunt; sed largitatis suae beneficia miserunt. Agitur dedicatio laetissima solem
nitate, &solemni omnium alacritate: ala
critati hominum aer ipse purissimus diesque lucidissimus arridebat. Languor qui
per octo ante dies Patrem ipsium monastetarii tenuerat, tunc cum dimisit, & Deo miserante ad diem plenissime conualuit. Fi nitur maiori quam coepta fuerat iocunditate solemnitas. Tertio die seculis memorandus iam iape fatus Cantuariorum Archiepiscopus, ab uniuersis fratribus eundi missionem poposcit. Quis tantum tantae inter eos benignitatis virum recedentem siccis oculis aspicere potuit λ Omnes erupere in lachriamas. Paruuli non valebant consolari. Consulto maturauit discessum quatenus a fletu se continerent, vel post eius disces sum. Venerabilis N ERLvi Nus eum supra
omnes mortales amans, & ab eo amatus,
per duo milliaria discedentem prosecutus est amicum, ad suos visus nunquam in hacbs A irim Vita VlterJus rediturum. Nam ante diei ipsius dedicationis annuam reuolutionem, diem clausit extremum : quae cordis amari
ludo 1 quis fletus in ipso ultimo vale, & vltimo ab inuicem discessus
HIs praeoccupando ita praemissis , ad
Ordine nunc reuertamur. Post trans lationem in Angliam LANFRANcvs non oblitus propter quod venerat, totam in tentionem siuam ad mores hominum corrigendos, Sc componendum Ecclesiae statum conuertit. Et prius ipsam regni matre Ecclesiam Dorobernensem renouare studuit. Eeelesiam Et quia ante aliquot annos, igne combusta PQ hQbςιώ erat , a fundamentis illam reaedificare 'ερ hi, studuit, grande opus de spatiosum. Ossici. aedificax.nas quoque usibus monachorum necessatarias aedificauit. Et quod mirum admodum sit, de Cadomo ubi Abbas extitit velivolis nauibus per mare transuehi faciebat qua dros lapides ad aedificandum. Domos quoque ad habitandum sibi construxit prope Ecclesiam. Quae omnia ςdificia muro magno & alto cinxit. Dispositis sussicienter quae ad regularem victum dc vestitum sunt necessaria; Ecclesiiam ipsam pretiosis atque
multis ditauit ornamentiS. Dignitates vero Cantuariensis Eccles , Ressaurat quae vetus a te vel negligentia deciderant, siue imminutae fuerant, renouando reformauit. Terras multas quae ablatς fuerant, in ius Ecclesiae reuocauit, & viginti quinque maneria Ecclesiae restituit. Xenodochia vel Procotrophia duo extra ciuita tem ςdificauit, unum ad aquilonem AElterum ad occasum, cum omnibus necessariis: quibus de suo annuos reditus, quantum satis visum est, delegauit. In maneriis sui S Ad subleg instituit prebendas dandas pauperibus per uada ni te-
annum. in pluribus 1plorum manerat S con- petiem ab
struxit lapideas domos sibi ad habit adum. integro Ono BAIocΕNSIs EpiscopuS,frater esiti dii, WiLLELMi Regis, erat Comes Cantiς eo essicit. tempore quo LAN FRANCus ad Archiepiscopatum venit. Hic multis grauaminibus atterebat homines illius Prouinci ς, &simul homines Dorobernensis Ecclesiς: cui LANFRANcvs in faciem restitit, & coram omnibus testimonio antiquoru Angloria, qui periti erant legum patriae x deratiocinatus est libertatem terr suς,&liberauit homines suos a malis cosuetudinibus quas ODo volebat illis imponere. Adhuc plures supersunt, v qui & locum placiti, & nomen loci norunt , x & modum finemque litis,
quo contentio terminata est, referunt.
Quid de Clericis villarum suarum Cice-
strensi Episcopo scripsit , subter annecti
34쪽
'Εst Epist. Lanfrancus gratia Dei, &c. '
EVntem illum ad Archiepiscopatum
multi secuti sunt, e quibus plures retinuit; quos honoribus, & terris ditauit, sicut posteri eorum testantur manentes vf-que ad praesens. Sed ut retro redea, primo aduentu eius in Angliam, auctoritate summi Pontificis ALEXANDRi, & gloriosi Regis V v ILLE LMI, conuocauit Episcopos &Principes terrae , clerum & populum ad renovanda Decreta dc instituta Sanctorum
synodu, Patrum de Synodis celebrandis,de consue-Prouincia- tudinibus ecclesiasticis. In hoc conuentui ostensum est contra THOMAM electum, qui hoc contradicebat, quod EBORACEN -sas Archiepiscopus debet esse C AN TvARi Eessi subditus Antistiti: quod quomodo actum sit, plenius qui voluerit scire, ex hisqvie subiecta sunt, nosse poterit.
vhibi p. 7 Anno ab Incarnatione Domini M. L .Lanfranci. Intrauit Anglicam terram LAN FRANCVSAR k-ῖς Cadomensis coenobi j Abbas, monentibus atque praecipientibus V v1LLELMo glorioso Anglorum Rege , & felicis memoria: ALEXANDRO totius sanctae Ecclesiae summo Pontifice. Is post paucos sui introitus dies Dorobernensem Ecclesiam regendam suscepit: consecratus est autem I V. Kalendas Septembris , in sede metropoli a Suffraganeis ipsius sedis , V v ILLE LMO Londoniensi Episcopo ; VvALC H ELI NOVUentano, REMicio Dorcensi, siue Lincoliensi; SivvARDO Rofensi, HERE ASTO Hel meanens , siue Thesfordensi; STIGAN- ι .' i. '' Do ' Selen gensi , HERMANNO ' Sirabur-
η al. Sesai-nensi; G1so NEVellensi. Caeteri qui absen- bψ φηβε tes fuerunt, causas suae absentiae, tam legatis, quam litteris, ostenderunt. Ipso anno THOMAs Eboracensis ecclesiae electus Antistes Cantuarberiam ex prisca consuetudine ab eo sacrandus aduenit: a quo cum rus uitri LANFRANCVS scriptam de obedientia sua, di pro D cum adiectione iurisiurandi profestionem, ..u ii '' cust Odito antecessorum more, exposceret; maς ante respondit T H o M A s nunquam se id factu-ς Πως λ- rum, nisi prius scriptas de hac re auctorita- imitet e. te S legeret ; nisi testes huius antiquitatis assertores cerneret; postrem 6 nisi congruas super hac re rationes audiret, quibus
id iuste & rationabiliter, sine suae ecclesiae
praesudicio facere deberet. Hoc autem ignorantia magis, quam spiritus elati pertinacia , agebat. Nouus enim homo , &Anglicae consuetudinis penituS experS, verbis adulatorum plus aequo & bono fidem exhibebat. LAN FRANCus tamen in
praesentia paucorum Episcoporum, qui ad
A eum pro hac consecratione venerant, quod postulauit, ostendit. At ille aspernatus omnia, non sacratus abscessit. Quod Rex audiens grauiter accepit, existimans LAN FRANCvM inius a petere,&scientia litterarum magis, quam ratione veritate
confidere , quamuis nec ipsi THOMAE de' τιbis.
esset scripturarum peritia, mulso ingenio, literarum multo studio comparata. Paucorum die- Psi Hus. rum spatio euoluto, LANFRANcus ad curiam venit, a Rege audientiam postulauit, redditis rationibus, eius animum mitiga
B uit, transmarinis, qui aderant, suae parti iustitiam adesse suasit, de persuasit Angli
enim qui rem nouerant, assertionibus eius per omnia constantissime testimonium perhibebant. Itaque regio edicto , communique omnium Decreto statutum est, ad praesens debere THOMAM ad matre totius regni Ecclesiam redire, professionem scribere, scriptam legere, lectam in ter examinandum , in praesentia Episcoporum, more ecclesiastico , LANFRANCO porrigere , in qua praeceptis qui de eius in omnibus, quae C ad Christianae religionis cultum pertinent, se obtemperaturii absolute nulla interposita conditione, promitteret; successoribus vero eius non ita, nisi prius vel coram , Vel in Episcopali Concilio, competens ei ratio
redderetur , qu i antecessores suos Doro
bernensis ecclesiς primatibus, id fecisse, &facere debuisse, euidetissime ostenderetur. Igitur rediit, quae iussi sui impleuit, sacratus abscessit. Non post multos dies LΑNFRANCVS ab uniuertis regni Anglici Epis copis, qui diuersis temporibus, diuersis in D locis, ab aliis Archiepiscopis, Vela Papa,
tempore S ΤIGANDI, 1acrati sunt , proteisionem petiit & accepi r. C A P v T XI. CEquenti anno cum praefato Archiepi Ron a uit 'scopo Romam iuit,& honorificC a sede Eti '' hi ' Apostolica susceptus est: Si quidem venienia assest exieti Papa assurrexisse dicitur; tum pro sua magna religione , & eminenti scientia; tum quia dum esset in Normannia, venientes Romanς Ecclesiae ministros honorifice suscipiebat; dc quosdam Papae consanguineos studiose docuerat. Fertur etiam Papa dixisse : Non ideo a surrexi ei, quia Ar I-
episcopus Cantuariae es ; sed quia Becca ad Scholam eius fui , γ ad pedes eius
cum aliis auditor consedi. Itaque duo pallia illi dedit , unum quod de altari Romano more accepit : alterum vero in
iudicium videlicet sui amoris , cum quo Missam celebrare solebat , ALEXANDER ei Papa sua manu porrexit: in ca
35쪽
tus praesentia T H o M Α s calumniam mouit de primatu Dorobernensis Ecclesiae , & de subiectione trium Episcoporum , Dorcensis siue Lincoliensis, Vulgornensis, Lici feldensis quae nunc est Cestrensis; dicens , Cantuariensem Ecclesiam, atque Eboracensem, parem ad se inuicem honorem habere, nec alteram alis teri , secundum B. Gregorij constitutio nem , debere vllatenus subiacere , exce pio quod alterutrius Archiepiscopum , priorem & digniorem oporteat esse eo quem cons iterit fuisse po sterius ordinatum. Praedictos vero tres Episcopos suae sedi , suisque antecessiribus ab antiquis
temporibus extitisse subiectos. LANFRAN-cus hoc audiens, etsi moleste tulit, modesta tamen discretione verba illius vetita te penitus carere respondit ; asseverans Gregorianam illam constitutionem non
de Cantuariensi , dc Eboracensi esse pro mulgatam. De qua re dc de tribus Episcopis , multis hinc inde verbis prolatis
Cotrouer- decreuit ALEXA DER Papa, oportere
Catituatie hanc causam in Anglica terra audiri , &sem ε Ebo- illic totius regni Episcoporum & Abb Α 4s .i tum testimonio,&iudicio definiri. LAN scopos. F R A N C V s quamuis alligatum illum suo tempore facta ab eo professione teneret ; maluit tamen pro successoribus suis laborare, quam eis imposterum indiscus sani hanc tantam calumniam discutiendam reseruare. Vterque igitur in Paschali solemnitate ad Regem venit; ibique prolatis in medium partium rationibus, sententiam de negotio regalis curia dedit. Iussum tunc est fieri scriptum totius causae continens finem. Lan francus ALE- XANDRO Pap. e Epistolam direxit, in qua ei totius negotij gestionem breuiter , &Veraciter enarrauit. Vtraque scripta subter annexa sunt , praemissa professione, quam THOMAS LAN FRANCO coram Rege dc eius curia manu in manum porre
Thome Decet Chrisianum quemque Christianis le- p Qsessio. gibus subiacere, nec his quae μnctis Patribus salubriter inniti ut unt , quibuslibet rationibus contraire : hinc namque irae, dissensiones , invidiae , contentiones, caeteraque procedunt, quin amatores suos , in poenas aeterninae demergunt. Et quanto qui que altioris est ordinis; tanto impensi s diuinis debet obreperiar praeceptis. Tr pterea Ego Thomab ordinatus tu Eborac sis Ecclesiae Metropolitanus Antistes, auditis cogniti seque rationibu , absolutam Tibi L AN pR ANCE Dorobernensis Archiepiscope , tui quesu res ibi, de canonica obedientia pro emonem facio: se quidquid a te vel ab eis, isse se canonicὴ iniunctam mihi fuerit seruaturum me esse
Fremitto. De hac autem antea cum a te ordia
naedus essem dubiusfui; ide ne tibi quidem sine
conditione, successoribus vero tuti, conitiona liter obtemperaturam me essepromisi.
AN N O ab Incarnatione Domini nostri
ΙΕsv CHRisTI M. LXXII. Pon-ns catus autem Domni Alexandri Papae undecimo, regni vero UvILLELMi glorios Regis Anglorum se Ducis Normannorum sexto. Ex praecepto eiusdem ALEXANDRI Papae , an B nuente eodem Rege , in praesentia ipsius es L-piscoporum atque Abbatum, ventilata est uia D de primatu quem I ANFRANCvs Dorober
nensis Archiepiscopus, super Lboracensem Eoclesiam iure suae Ecclesiae proclamabat: se de
ordinationibus quorumdam Episcoporum , de quibus ad quem specialiter pertinerent certum minime constabat. Et tandem aliquando diauersis diuersarum scripturarum auctoritatibas probatum, atque ostensium est, quod Eboracen-M Ecclesia Cantuanensi debea ubiacere, eiusque Archiepiscopi, ut primatiae totius Britamniae dispositionibus, in his quae ad Christianam' religionem pertinent, in omnibus obedire. Subrectionem vero Uunelmensis, hoc est Lindis L Danelmε- densis Episcopi, atque omnium regronum , a terminis Lictfeldensis Episcopν, se Humbrae sis Episco- magni aust , inque ad extremos Scottae nes: PR μ'
se quidquid ex hac uepraedictissuminis, ad
Farochiam Eboracensis Ecclesiae iure competit. Cantuariensis Metropolitanus Moracenset Amchiepiscopo, ei que successoribus, inperpetuum
obtinere concessit: ita visi Cantuariensis A chiepiscopus Conciliam cogere voluerit, ubicumque visum erit, Eboracensis Archiepiscopus sini, praesentiam, cum omnibus sibisubiectis Episopis , ad natum eius exhibeat, ct erus canonicis dispositionibus obediens existat. Uuod autem Eboracensis Archiepiscopus, professionem facere
debeiat Canitiariens Archiepis copo, etiam cum Sacramento, LAN PRAN CV s Dorobernensis An chiep/scopus ex antiqua antecessorum consuerudine ostendit. Sed ob amorem Rexis, TI IO M AE, Eboracensi Archiepiscopo Sacriamentum relaxaui scriptamque tantum pro Aionem recepI
non praei dicans successoribus suis , qui Sacramentum cum professione a saccessoribus T AOMAE exigere voluerint. Si Archiepiscopus Cantuariensis vitam finierit; Eboracensis Archiepiscopas Dorobemiam veniet; se eum qui electus fuerit, cum caeteris praefatae Ecclesiae Episcopis, ut primatem proprium iure consecrabis uuod si Archiepiscopuae Eboracensis obierit, is qui ei successurus eligitur, accepto a Rege Archiepia scopatus dono, Cantuariam, vel Mi Cantuariens vise uerit accedet: se ab ipso ordinationem canonico more suscipiet. Huic constitutioni consenserunt praefatus Rex , &Archiepiscopi, LANFRANcvs Cantuarien-
36쪽
Archiepiscopi Cantuariensis. 13
sis,&ΤΗΟMAs Eboracens s , & HvBER- A prouecti, quid vel ipsi vidissent, vel a maia Tvs sanctae Romanae Ecclesiae Subdiaco nus, & praefati ALEXANDRI Papae Legatus& cieteri qui interfuerunt Episcopi &Abbates. Haae vigesta sunt LANFRANCvs ALEXANDRO notificauit per subscriptam Epistolam. vide Epist. Domino totius Christianae Religionis yy summo speculatori Alexandro Papae Lan-
Dan cuS, &c. De eadem re scripsit HILDEBRANDO Romanae Ecclesiae Archidiacono , ita. Eriat inter Calumniam quam Eboracensis Ecclesiς Epist. vii& Antistes, &C. Ad haec H1LDE ARAN Dus respondit
Verba Legatorum vestrorum, &C. CAPUT XII. An. io s. A Nno ab Incarnatione Domini M.
Lonabiliati L X X V. Regnante glorioso Rege
eui praesitas VVILLELMO Anglorum , anno regni eius de B. Lan- nono; congregatum est Londoniae in Ec-
RRῆψ' clesia B. Pauli Apostoli Concilium totius Angliae regionis , Episcoporum , Abbatum , necnon & multarum religiosi ordiunis personarum , iubente atque eidem Concilio praesidente L ANFRANCo sanctae Dorobernensis Ecclesiae Archi praesule , totiusque Britanniae Prima te ; conledentibus secum viris Venerabilibus η , THOMA Eboracens Archiepiscopo ; b UvILLELMo Londinensi Episcopo; c GoISFRIDO Constantiens s qui cum trans marinu Sesset Episcopus, in Anglia multas posseLsiones la abens. cum caeteris in Concilio ioribus atque antiquioribus, veracIteratque probabiliter accepissent. Super quo responso petitae sunt induciae, ac concessio usque in crastinum. Crastina autem die concorditer perhibuere quod Eboracensis Archiepiscopus ad dexteram Dorobernensis sedere debeat. Londoniensis ad sinistram. Uventanus iuxta Eboracensem. Si vero Eboracensis desit, Londoniensis
ad dexteram. Vventanus ad sinistram. Ex Regula B. BENEDICTi , ex Dialogo g, ix GREGORII, & antiqua regulari u locorum 33. V consuetudine, ut Monachi ordinem debitum teneant, infantes precipue & iuueneS,
in omnibus locis deputatis sibi magistris, custodiam habeant. Nocte luminaria ferant , generaliter omnes nisi a Praesatis concessa proprietate careant. Si quis '. Gregor vero aliquid proprij sine praefata licentia c. y h. 'habere in morte fuerit deprehensuS, nec ante mortem id reddiderit, cum poenitetia& dolore peccatum suum confessias: nec signa pulsentur pro eo, nec salutaris pro eius absolutione laostia immoletur, nec inc cimiterio sepeliatur. Ex Decretis summorum Pontificum DAMASI videlicet, & LEONis , necnon eXConciliis Sardicensi datque Laodicensi φ,in quibus prohibetur Episcopales sedes in villis existere i Concessum est regia munificentia , & Synodi auctoritate , praefatis tribus Episcopis , de villis ad ciuitates transire. HERMANNO de Siraburna ad Se- lesberiam. STIGANDO de Selen o ad Cicestrum. PETRO de Lici fel de ad Cestrum.
De quibusdam qui in villis seu vicis adhuc degebant dilatum est , usque ad Regis
resid ebat ὶ 4 UvΑLCAELivo Vintoniensi; D audientiam, qui in transmarinis
densi h Giso NE Vellensi, id est , Batensi;
i R E M 1 Gio Dorchacens siue Lincoliensi, L HERFAsTo Hel meanensi seu Norvvinia censi, i STIGANDO Selen gensi, m OsBERNO Exoniensi n PETRO Liciferdensi. Ro-fensis Ecclesia per id tempus pastore carebar. Lindisfarnensis , qui & Dulmensis Episcopus canonicam habens excusa tionem Concilio interes e non poterat. lsit quia multis retro annis in Anglico regno usus Conciliorum obsoleverat, renouata sunt nonnulla quae antiquis etiam noscuntur canonibus definita. Ex Concilio igitur Toletano quarto Milleuitano, b atque Bracharensi ς statu
b.1 Cap.iι. tum est, Vt singuli secundum ordinationis s. I, cap.6- su at tempora sedeant, preterer eos qui antiqua consuetudine, siue Ecclesiarularum
priuilegiis digniores sedes habent. De qua re interrogati sunt senes , dc aetate
temporis bellum gerebat. Ex multis Romanorum praesulum decretis , diuersisque sacrorum Canonum auctoritatibus, ne quis alienum Clericum, vel Monachum , siue o commendatitiis litteris retineat vel ordinet. Ad comprimendam quorumdam indiscretorum insolentiam ex communi decreto sancitum est , ne quis in Concilio loquatur praeter licentiam a Metropolitano sumptam , exceptis Episcopis & Abbatibus. Ex Decretis p GREGOR 11 Maioris, nec si gQ m non & Minoris : q ut nullus de propria Minor. cognatione, vel uxoris defunctae, seu quam cognatus habuit, uxorem accipiat : quoadusque parentela ex alterutra parte ad septimum gradum perueniat. Vt nullus sacros ordines seu ossicium Ecclesiasticum, quod ad curam animarum pertineat , emat vel vendat. Hoc enim
scelus a PETRO Apostolo in Simone Mago primitus damnatum est , postea a sanctis
37쪽
Patribus vetitum &excommunicatum. A lite talia pati imponi vobis; non suntli e
Ne ossa mortuorum animalium, quasi pro vitanda animalium peste, alicubi suspendantur.
Ne sortes, vel aruspicia, seu diuinationes , vel aliqua huiusmodi opera diabolica,
ab aliquo exerceantur. x Haec enim omnia sacri Canones prohibuerunt, & eos qui talia exercent, data sententia excommu
Ex Conciliis Eliberitano de Toletano undecimo b. Vt nullus Episcopus vel Ab- hominis, sed Dei: iubete illum acriter verberari , ne audeat umquam talia iterare. Quod Rex iuxta verbum illius fieri iussit. Noverat vir prudentissimus,quod Tertius Herodes ideo ab Angelo percussus in teriit , quia adulatorum verba, quae quasi Deo sibi acclamabant, non respuit, sed suscepit. η Ecclesiam Rofensem ipse instaurauit,& in ea Episcopum ordinauit, R BecceΠ-sem monachum nomine HERNOSTVM. bas seu quilibet de clero, hominem occi- 13 In huius consecratione, inuentus est E dendum, vel membris truncandum iudicet: vel iudicantibus suae auctoritatis fauo
Ego LANFRANcvs Dorobernensis Archiepiscopus subscripsi. Ego THOMAs Eboracensis Archiepiscopus lubscripsi.
Subscripserunt&alij Episcopi de Abba
C AP v Τ XIII. Post haec Tuo MAs Eboracensis humilitater v rogauit per Epistolam L ANFRAN-CvM , ut mitteret sibi duos Episcopos Dorchacestrensem, & Wigornensem, , ad sa-ptutu, Co Cr dum quemdam clericum, quem y PAv-mes Orca- LVS comes Orcadum Insularum illi miserat, ad ordinandum illis partibus Episcopum; assirmans nullum imposterum, se horum Episcoporu hac de causa, quaesiturum subiectionem. Cuius petitioni Lan francus annuens; scripsit Episcopis mistano, Wi-uangeli j versus : Cito proferte stolam pri- mam, oec. Quod cum audi mei LANFRANCVS praedixit eum cito moriturum, re sic LM iisti
contigit. Namque ei in Episcopatu, non- es. dum anno completo, decedenti successit Gon tu i GoNDvLpus , & ipse monachuS BeccensS, Episcopus.
vir Deo amabilis & religiosus, qui perseuerauit usque ad tempora Sancti ANfEL- ,11 & Regis HENRIci. Abbatiam quo que Sancti ALBANI restituit in pristinum statum ; in qua posuit Abbatem P AvLvMCado mensem monachum , qui ibi ordia
C nem , & Ecclesiastici ossich usum instituit, sicut cernere est usque hodie. CAPvT XIV. QVadam die dum Missam celebraret,& ventum esset ad horam qua Corpus Domini manibus accepit, Diaconus qui ad Missam sibi ministrabat pervasus a daemone , arripuit Archiepiscopum manibus per scapulas. Venerabilis Antistes fornensi , dc PETRO Cestrensi: ut Thomae D in nullo turbatus, reflexa manu dextera sicut petebat, Occurrerent, ad ptaedicti clerici consecrationem , ad diem quem ipse
yeelesia s. In suburbio ciuitatis Cantuariae est
quaedam Ecclesia S. MARTINI : in qua, Vt fertur, priscis temporibus fuit sedes epi. scopalis ;&, ut aiunt, Episcopum habuit, antequam ad illas partes transiret LAN-rRANCvs. Sed quia auctoritate Canonum constat praeceptum : Ne in una ciuitate duo Pontifices simul habeantur , statuit Lan francus, ne ulterius ipsi loco ordinataretur EpiscopUS. In quadam festiuitate, de tribus magnis, quibus Rex coronatus solebat tenere Curiam. Die festiuitatis cum Rex diademate, & indumentis regalibus ornatus sede cetierosum rei ad mensam , & LAN FRANCus iuxta eum di Quidam scurra videns Regem auro dc gemmis radiantem , exclamauit in aula magna adulationis voce , & dixit: Ecce Deum video , ecce Deum video. LAN- FRANCus conuersus ad Regem, ait. No-
per capillos eum tenuit, dc ante pedes suos adduxit. Percelebrata Missa in domum
infirmorum iussit illum perduci ; ubi per
aliquot dies in eadem insania permansit. Non autem multum illum vexabat posses sum, nisi quia in amentia tenebat. Ridetabat vero praesentes cum cachinno, respondens ad ea quae dicebantur. Videbant au tem quemdam tumorem per membra dis silientem & si quis voluisset manum su perimponere, statim in alium locum ex di hibebat. Contigit autem venerabilem praedictum G vNDvLFvM Prςsulem Rosensium adesse, qui cum voluisset manum super tumorem illum imponere desiliit alior sum : & ait Episcopus , reuera salit sicut catus. Respondit daemon , non Ut Catu S, sed ut catulus. Dicebat autem de qui busdam eiusdem loci fratribus, quaedam nefanda. Tunc nominauerunt quemdam, dicetes, quoniam de illo non haberet quid diceret. At ille coepit assirmare, quia nunquam ille quem dixerant, auderet in prae-
38쪽
sacramentalis. Auctor huius vitae s. Anselmo compar. Absente Rege agebat eius vices Lantia.
Archiepiscopi Cantuariensis. is
sentiam suam venire. Quod cum frater A tempestate transmarina regio plena & a- audisset, timuit ne forte aliquid sibi perperam gestum improperaret. Tunc sapientates fratres dederunt consilium , vr cum Archiepiscopo loquens, puram confessionem faceret , reuelans illi totam vitam suam: & sic fiducialiter cum absolutione,& benedictione eius, iret ad danNoniacum. Nec mora fecit quod sibi consulebatur;& mox ingressus stetit ante eum. Tunc qui aderant dicebant dςmonioso Ecce ad est cui minitabaris , dic siquid de eo nosti. At ille in eum toruo respectanS oculo, bundans omnibus bonis, quae Deus ad v-tilitatem hominum creauit. Ipse quoque Archiepiscopus ditatus multis possessioni bus , locuples erat. Verum quanti pen- Abundederet ista , in hoc apparebat; quod quan- ςl n Psy-
tum poterat paupertatem retinetiat Inv1- bat.
litate habitus , parsimoniam tenens inter multimo stas delitias. Multa quoque & magna offerebantur sibi dona, quae ille hilariter rogantibus se, vel indigentibus tribuebat Pauperibus quoque erat ita dapsilis, ut quingenta sit ait cachinnans , proth malo omine, quo- B bras quotannis in eleemos inam erogasse modo es nunc rebullitus & candidatus' Quis te sic rebulliuit & dealbavit. Et cum ab aliis urgeretur , ut diceret quod antea se dicturum minitabatur, nihil plus dixit. Vnde datur intelligi, quia virtus confessionis, & absolutionis aufert diabolo aut memoriam peccati, de quo pura consensio facta fuerit, aut certe potestatem hominem accusandi. Vnde B. Augustinus:si, inquit, fueris tui ipsius accusator ; se Dominas liberator; quid erit isse nisi cistumniator tΡost aliquot dies Deo miserante,&Magno Praesule L ANFRANCO, cum fratrum sanctae Sedis orarionibus, adiuuante; liberatus est
ab illa peste, & pristinae restitutus est sanitati. Hoc B. ANfELMo Archipta esule referente, cum aliis pluribus audiui. dicatur; δc merito: nam in consecratione eius repertum est , h super caput eius Euangelicum dictum: Date eleemosinam , es e eius co-ce omnia mundia seunt vobis. Quod ipse tota deuotione facere studuit L Con anguinei S cuper ca- monachorum suorum indigentibus, quam benigne, quam sussicienter beneficia impendebat. Vere pote*ar dicere : Ab ado- Iob. 31.i8.lescentia cra it mecam miseratio.
d Vando Gloriosus Rex millelmus
Q morabatur in Normannia ; LAN FRANCvS erat princepS dc custos Angliae,
subiectis sibi omnibus principibus, dc iuuantibus in his quae ad defensitonem , Mdispositionem vel pacem pertinebant regni , secundum leges patria: φ. Lectioni erat assiduus,& ante Episcopatum, & in Episcopatu, quantii poterat. Et quia scripturae scriptorum vitio erant nimium corruptae : omnes tam Veteris , quam Noui
Testamenti libros ; necnon etiam scripta sanctorum Patrum i , secundum orthodoxam fidem studuit corrigere. Et etiam multa de his quibus utimur nocte , & die in E offendat seruitio Ecclesiae ad unguem emendauit:& hoc non tantum per se , sed etiam perdiscipulos suos fecit. Qua de causia , ut in principio iam dictum est , g merito illum latinitas , cum honore & amore veneratur Magistrum. Huius commendationis claritate omnis occidui orbis Ecclesia tam Gallicana quam Anglica gaudet se illuminatam. Ita fuit liberalis , ut diceretur ii nullum tam largum de Italia Longobardum egressum fuisse. Erat ea CAPvΤ XVI. Nterea coligit sanctum Abbatem Becci AN SELMvM , qui B. Heri uino succes BA'lal serat, transire in Angliam; tum pro Vtili- a petit. talibus Ecclesiae suae, tum ut cum Archiepiscopo loqueretur: m cuius alloquium Rconsilium multum amabat Et perueniens ad illum, cum magno amore R debito honore susceptus est. Cumque simul loquerentur', & ad inuicem de diuersis plura conferret, intimauit Abbati Antistes Can tuariensis quasi conquerendo , quod ho-r, mines illius patriae colerent quosdam santactos, quos ille non affectaret,&maxime, aiz , n quemdam E EGvM huius sedis
Archipraesulem ; quem non solum inter Archipraec anctos , sed & inter martyres numerare contendunt; cum constet illum non pro
fide Christi, sed quia ab inimicis, a quibus
captus tenebatur , se redimere noluerit, interemptum fuisse. Ad haec ANfELMus huius reddit rationem. Certum est, in ProlyMAii-quit, quia is qui ne leuiter peccando Deum lius ae mori non dubitat ; multo ma-ryrem esse:
gis mori non dubitaret , priusquam aliquo graui peccato Deum eXacerbaret. Et te. reuera grauius est Christum negare, quam aliquem pro sua redemptione , homines suos ablatione ipsorum pecuniae ad modicum grauare : sed quod minus est ΕΓ-pEGus facere noluit. Multo igitur minus Christum negaret , si vesana plebs eum ad hoc mortem intentando constringeret. Vnde datur intelligi , quanta vis
iustitiae pectus eius possederit, quando vi-
39쪽
tam suam maluit dare, quam spreta carita- Ate, proximos suos scandalizare. Nec immerito, ut reor, inter martyres computatur; qui pro iustitia mortem sponte susce pisse praedicatur. Nam & B. I o ANN EsBApΤIsTA quem tota Dei Ecclesia praecipuum martyrem credit , & veneratur ;non quia Christum negare, sed quia pro
defensione legis diuinae veritatem noluit tacere; ad votum saltatricis capite plexus est. Et quid distat pro iustitia mori , vel mori pro veritate 3 Constat testante sacro eloquio , quia veritas & iustitia Christus BIoan. i. g. est. Ipse enim dicit : no stim Ceriti. 1. Cor. i 3o. Et Apostolus : Christis falsus est nobis tiGὶ Apiratia se is uia. Qui ergo pro veritate de iustitia moritur pro Christo mori tur: qui aute pro Christo moritur; Ecclesia
teste, martyr habetur. Beatus vero EI FE Cus, aeque pro iustitia , ut S. IOANNEs pro veritate, passus est. Cur ergo plus de vianius , quam de alterius vero sartistoque martyrio quisque ambigat ; cum par causa in mortis perpessione utrumque detineat 3 Audiens hoc LANI RANCVS , graranter rationem approbans accepit , col- Claudans viri sapientiam & perspicacem ingeni j subtilitatem firma veritate subnixam.
Et deinceps B. ELPECVM, ut Vere magnum dc martyrem gloriosum deuote ve-B. Anse neratus est. mum prae- Interea relatum est ipsi LAM FRANCO , Daneu, pra inemoratus Abbas ANfELMus tutum post Vna nocte post matutinas venies ad lectum seArchiepi' suum , inuenit in eo annulum aureum ,
prius cruce Christi signans, ne forte illusio daemonum esset, accepit illum vergannulum, & ostendit omnibus, per quo- Drum manus res monasteri j transibant: &nullus fassus est se illum perdidisse. Deinde venditus est annulus , in usum fratrum expensus. Quod cum audisset Archiepiscopus, referenti sibi respondit: Certissi me scias illum post me futurum Archi . episcopum. Sicut praedixit ita euenisse
C A P v Τ XVIII. T T2Ec tanto viro perpauca incul rolin,' il sermone , dicta sint. Verum & ea quae diximus de illo , vera credimus ; &plura his per gratiam Dei illum egisse
non dubitamus. Nam a tempore suae conuersionis , toto animo operam dedit religioni : & semper ad meliora tendens de virtute in virtutem proficere studuit.
Quis digne potest enarrare eius sapientiae claritatem , ingenij subtilitatem , cordis
benignitatem, industriae probitatem, animi puritatem Z Fuit enim alacritate iocundusi humilitate summissus; in eleemosynis largus; fide catholicus. Christianae re ligionis repararox; pauperum sustentatori, pupillorum protector; viduarum consola tor. His aliis, aliisque virtutibuS ornatus, fidem recte vivendo seruauit, cursum bene moriendo terminauit. Non enim potest male mori, qui bene vixerit. Nec putanda est mala mors teste B. Augustino, quam bona vita pridcesserit. Nam appropinquante termino virat suae, 0 decidit in aegritudinem , qua in dies ingrauescente, anno Archiepiscopatus XIX. p V. Kalendas Iuni j diem clausit extremum : regnante W1LIELMo filio mi LLELM1 Regis. Dolor omnibus incomparabilis, & luctus in consolabilis suis. Sepultus est in Ecclesia Christi, quam ipse aedificauit. Et quia ipsa Ecclesia paruum ' caput habere videbatur, B. AN SELMus successor eius, ante decessum suum augmentare studuit Ecclesiae eiusdem caput. Quod ab eo inchoatum . & post mortem eius perplures annos aedificatum , tandem perfectum magnum opus &pulchrum , a WiLLELMo, qui post RoDvLpvM ANfELMi succes rem , Archiepiscopus extitit; cum magna gloria,& omnium rerum abundantia dedicatum est: sicut clerus & populus regni testantur, qui assuerunt. Itaque cum immineret dies ipsius dedicationis, sicut mos est, omnia corpora de Ecclesia elata fuerunt. Tunc
quidam frater, siue curiositate, seu quod magis credibile est , pro reliquiis habendam de casula gloriosi LANFRANCI abscidit particulam ; de qua miri odoris suauitas emagrabat. Ostendit aliis , qui x ipsi senserunt odoris fragrantiam. Qua de re intelligi datur, quod anima illius in
magna suauitate requiescit; cuius corporis indumenta, tanto odore redolent. Quae nimirum gratia illis maxime conceditur, qui dum viverent in corpore, munditiam cordis & carnis incorruptionem usque ad finem vitae seruare studuerunt. AE ternae
beatitudinis quietem animae illius pius Christus Dominus noster donare dignetur, qui est benedictus in aeternum. Amen.
40쪽
INCIPIUNT VERSVS S. AN SE MIde praedecessore suo LANFRANC .
ARAEiepiscoρ' non diuitivi nec honores, LAN FRANCVS hubjt sed curas atque labores. Natus in Italia Papiensi is regione:
Ciuibus egre ras, s honesta conditione. Monachus atque Prior secci fuit, hinc Cadomensis Abbas; post Prasul Primates Cantuariensis. Totius Anglorumfuit Ecclesia reparator :
Et Normannorum nihilominin auxiliatsr
Huius doctrinampars maxima se erat orbis , Et commune fuit ziduis solamen, re orbis, Claudis, contraritis, leprosis, daemonisis,
Surdis, cis, nec non aliis vitiosis. F exHortamen non reuitferre iuvamen. Sed dum vixit, erases omnibus atque leuamen.
Et quamuis epula cum potu deliciosa; si velles Deransbi molles pretiosa; Ipse tamen te citu uit seritatis amictu; Semper de vili Uiuens: paupere vIctu. Verus iustitiae, non falsim in ordine cultor: Nequitia que fuit recit imus pius ultor.
Jer in elatos, nulli pro muneresupplex: Innocui que bonis oe nudo tempore duplex. Castus iar incesis parcendo sitibueniebat
Iustres flan iniustos tolerando corripiebat. Sic alios curans ,pastoris opus faciebat. Sic se conseruans, Domino percuncita placebat. Hic ὀirtam Satiens in hocia tamine sertis Non potuit tandem laqueos euadere mortis. O quantos miseeri, tunc inuenere dolores lEt gens Anglorum, quantos amisit honores JQuo gemitu clerus ; quo fetu monachus orat fri t quantus dolor est, quo 'exus uterque laborat ISi quis confidit totum se dicere poste :
Hunc ego confirmo, non totum dicere nosse.
Et qui L ANFRANCO siem dicat aequiparandum,
Illum iure facit praesumptio vituperandum. Sol ub Undecima geminossubeunte Heta; Felicis τita sibi ponitur vltima mesa.