장음표시 사용
221쪽
potius tamen cosilium est,id agere quo minus haec ullo modo incidant, cauendo ne aut biliosus humor in ventre prorsus confluat, aut quam celerrime inde expellatur. Atque ut ne prorsus quidem confluat consulueris, si citius cibum exhibeas Vbi enim totius corporis biliosius temperam etiam est,uenter imbecillus: utique cibo qui ventrem roboret eu- stomachum Graece vocant firmari postulat. Vbi enim ita non prospicitur,defluunt in eum qu s corpus aceruat si- peruacuae sanies,quos Graeci ichores vocant. Ex quarum varo pore non solum capitis dolores nonnullis oboriuntur sed etiam sumisorum quos hypocheomenos vocant symptomata. aliquibus ver comitialis conuulsio. Horum itaque omnium uniuersa victus ratio,ad frigidius potius humidiu que mutanda est. Quod autem in ventrem conssuies id vomitione, ac ventris solutione expellendum est. Stomachus
vero cibis quidem quotidie priusquam bilem contrahat fir ndu . purgetur vero medicanactis ex maiore interuallo absinthis coma, compositione ex loc quam picran vocant. quippe haec quod altius in tunicas biliosi ventris seis O cepit, expurgat absinthio parum id praestare valente Esten in absinthio is tantum detergendi adstringendique:ac
talis quae ut sic dicam sordes tunicarum ventris deterileat
non si quid astius in eo in bibitum est,foras extrahat atque'
expellat, sicut loc. Q ae autem post hanc ventri extrinsecus admouentur unctiones, eae modice adstringentes sunto: ut melinum, mastichinum in nardinu, talia id stenus Rc state quidem potitis melinum,hyeme nardinum veri mastichinum. Nam id medium est inter melinum inpuetum nardinum hoc enim calfacit, potissimum dii adomum liberalius immistum habet.illud refrigerat. Est autem opulentis mulieribit quod praestantius nardino unguentum sit nempe foliatum praeterea quae spicata Vocant quae ventrem dc roborare possitnt ccat cere Si vero non modo caput calidam saniem ventris partibus transmittit, sed etiam venter ipse calidam intemperiem habeat, utique qui frigefaciant tum cibo tum potione
semper uti conueniet atque eam qualitatem in his pro temporum anni ratione intendere varie ac remittere
nusquam tamen ad contrariam peruenire. id quod in iis o qui medis temperamenti crant, fecimus, hyeme calfani ij cientes
222쪽
cientes,aestate refrigerantes, Ad eundem modum si utraq; pars frigida intemperie sit assecta, semper calfacientibustum cibis, tum potione,tum unctione utendum est: varie tamen ea pro temporum ratione intendenda remittendaque
sunt. Porro difficilis connexio est quoties vel in calidum ventrem frigida, pituitos sanies defuit, vel in frigidum calida . Atque harum uarium alteram semper expertus sum magis ad curandum rebellem tempe in qua frigidi pituitosidue succi in calidum decidunt ventrem Pe pinus vero is status est, cum homo ea compositione naturaque est,ut nec ventrem facile solubilem habeat nec vomere ex facili possit Corrumpuntur enim pituitosi humores, si diu sint in ventre morati adeo utin ipsum erodant, rimul vitiosos interim halitus ad caput summittant. Nam si pituitosus succus a capite in frigidum natura ventrem decurrat, facile his succurritur, si mane aliquid simpl1cis medicamenti sumpserint, quod diatrionii pereon dicitur. sed' piper solum ad exactum contriturii leuorem aquae mixtum bibere his licet. Ad quem sum melius stomachoque aptius album piper est. Porro absinthi j potio his est coaduersissima, ut quae pituitosum succum ipsorum ventri piligat,cum detergendi vim non habeat, quae adeo sit aestima-da. Sed nec aloe valde his conducit: cum ei biliosi trahendi humoris facultas sit: eoq3 excogitata salubriter est compositio quam picran vocant: quae acrimonia caloreque eorum quae in se habet,crassos&letos succos dissecat ac deterget: cuius generis inamomum est. Verum assidue uti hoc medicamento non licet, sicut diatrio pipereon aut diacalaminthes: quibus etiam si quotidie laturque frigidus venter infestat, nihil incommodi ex his sentiet. In totum ergo Ioad aloes drachmas centum ,reliquorum cuiuis conijciuntur drachma sex,quae ipsa quoque sex sunt. Atque haec est picra quam Romae omnes praeparat. Ego vero etiam alias duas compono. Atque in altera eorum quae calfaciunt,plus: in altera minus coniicio. At plus quidem reliquorum immiscebimus, si de aloes solius pondere detrahemus sic ut in illius drachmas octoginta, reliquorum cuiusque addamus sex minus vero, cum aloes modum augebimus, vi ginti drachmis adiectis sic ut centum viginti eius drachnus caeterorum cuiusque adi ciamus sex.Minime vero latet So
223쪽
ecquod in penuria cinamomi ponendum pro eo sit optima casiae duplum quam alias ea esse virtute nonnulli putant ut nihil ab inualido cinamomo absit. Nam a generoso etiam talis casia longe superatur. Verum sicut in boni panis inopia,vel vilissimo vescimur: sic in cinamomi penuria exquisitissima temur casia Ac in quibus quidem
venter aut frigidus est , aut etiam temperatus, caeterum
ad frigus propensior ijs aptum medicamentum est quod diospoliticon vocant. Quod ipsum quoque duplicis ter confici assuevit. his qui aluo sunt adstricta , nitro quod Bernicarium vocant,cum cumino, ruta' pipere,pari pondere admisto, pro ij qui sollita sunt, dimidio Conuenit nanque ab hoc medicamento pituitam extenuari, spiritum flatulentum expelli Grauis autem nec facile tra-ciabilis complexio est ventris qui intemperanter calidus sit,cum frigido capite. Quae enim in ventrem defluit pituita, dia trion pipereo ac diacalaminthes eget, etiam cuius modo mentionem fecimus diospolitici. Os autem vetiis ab ij quae calorem accendunt, offenditur. Ergo in ijsso qui ita sunt affecti, id agendum, ut pituitam disseces , detergeasque j quae haudquaquam calfaciunt quod genus oxymeli esse nouimus. Iam lubrica atque ad curationem difficilis connexio est ubi tales partium affectus coierint, in quibus os ventris quem stomachum vocant)imbecillum est ac nauseosum,venter autem ipse retinetur. Quippe quae hunc lacessiint,stomachum omnia subuertunt, ita ut in summo eius cibi natent, nauseam subinde excitent. His necessario incidit, cibum parum belle concoquant. Qu9d si contra illis ea quae stomachum firmant, exhibueris: etia3 in tertium quartumque diem ipsis venter sistitur. Huiuscemodi igitur hominibus unicamvictus rationem conuenire animaduerti: nempe ut primo loco olera cum oleo garo, aliaque quae ventrem mollire solent,sumerent: post iustum autem cibi modum,aliquid eorum quae stomach roborEt, acciperent. Ea sunt mala pyra&punica. Quippe aliqua sunt horum senerum quae citra acorem adstringat. Ipse autem qui affligitur, omnibus seorsum usu exploratis, quod minime noxium iucundissimumque inuenerit, eo utitor. Non multum autem de horum singulis est sumendum: sed
o quantum se dixi imbecillitatem stomachi reficiet nam iis eiusmo-
224쪽
emsmodi horum usum ventrem soluere, experient; comperi. Atque in totum magis qui ita sunt affecti, desident, si ouid adstringens post cibum sumpserint quam si eo pror-
fuscaruerint propterea quod os ventris iam roboratum Jc trudit deorsum quae in summo natant δ cum his una quae in toto superiore sunt ventre: tum vero ipsum ciborum mo- naen tum intestina quoque exceptum seruant: ipsa quoque
impellentia quae a superioribus acceperunt. Videtur enim ipsa tum impellendi, tum expellendi vis, etiam si a sede ipsa aliquid sursum impulerit, ipsum motum longissime tue γri: qua nuis praeter naturam si eiusmodi in animalis corpore transitus Caeterum ita se habere ut dicimus,cuiuis in te legere icet, si quod saepe nobis accidit, ad memoriam reuocet. Nam mordax interim humor in locum aliquem sedi vicinum receptus, ad expulsionem sui nos irritat quem tamen cohibere propter ciuilia negocia coacti, nec ab his ex. pediti eum expellimus:& facta conuersione eius, caput inde dolere saepenumero sentimus. Optima igitur ratione ta- etsi lubricantes cibi stomachum innatant austera sumpta, ubi superioribus ventris partibus robur addiderint, principium deorsum ferendi ij quae in eo continentur, suppeditant Id ferendi principium intestina tum excipere, tum ad imum usque exitum seruare solent . Atquc cum satis de his . II hactenus sit dictum ad aliam inaequalern compositionen transire par est: quae nulli dictarum in malitia cedit utique in qua renes calculum gignunt,aut ophos quos Graece inae νe, aut quomodocunque aliter vocant. totus vero corporis habitus gracilis est. hi nanque medicamenta victumque squae extenuare possint,reo uirunt. At ea gracili corpori sunt inimicissima: adeo ut o uiciam qui propter renum vitilli usus
his fuerat,vbi digitos deterius moueri sentireque sensit, ocvt ipse locutus est,ueluti caua quiddam sonates communicauit rem medicis , primum in Campania,Vbi ipse agebat. hi tanquam eoasse tu laboraret qui paralysin id est resolutionem neruorum minaretur, medicamentis quae ex euphorbio dimnesi quam etiam ad arcen vel adarcon Gratisci vocant utebantur. Vt autem assedi us ei in deterius cessit, symptomata cum vehementi dolore ad superiores partes shmper ascenderent mihi, qui id temporis in Campania seric eram,rem indicauiti opemque rogauit. Ego vero eum oecis me.
225쪽
ex si medicamentis quae naemorauit siccatum in hunc a Gie cibi venisse intellexi in aerentique qua maxime victus ratione siccitati suae citra renum noxam mederi quis posset pilisanae cremorem excogitaui, pisces tum fa-zatiles , tum qui in altoniari degunt, aliosque in quibus nihil ellet glutinosum. Simili modo ex volatilibus quaecunque similem carnem habent porro multae ex montanis vocatis volucribus, tali sunt temperamento. Qu3s nanque in urbibus conclusas caupones qui eas venditant, hu- mido ac copioso nutrimento impinguant: aduersissima his sunt. Optimavero ij qui ita sunt affecti, caro est ut ex anibus perdictam, proxima attagenarum Murnorum, me rularum,& turdorum Mu'd si montanarum auium copia non est, de is quae in agro victitant, gregalibus columbis qui in turribus nidificant, sumere licebit. Itemque passerculos qui similiter in turribus nidificant. pyrgitas Graeci vocant. Sunto autem in editis locis eiusmodi turres ata na-que gallinis gallinaceis qui in corte aluntur, uti licet. Lac vero sic affectis reliquorum quidem animalium est prohibendum,unum vero alaninum concedendum , propterea quod caeteris omnibus est tenuius Acit uno verbo dicam, mediam esse conuenit inter extenuantem impinguantcmque,victus eorum rationem. Particularem vero quae his c5ileniat materiam, tum in iis libris scripsimus qui sunt de ciborum virtutibus editi, tum in eo in quo de euchymis cacoch mia praecepimus. Adeo superuacuum est hoc loco pluribus morari cum id tantum dixisse sit satis de toto horum corpore nutriendo curam habendam peream quam supra comprehendi victus rationem, ubi de eo sermonem fecis quiquiduis potius sufferre voluit, quam pice illini. At si obesus sit quem calculus infestat, audacter huic tenuem victum iniungito. Eadem mi; qui articulorum viiijs laborant, conuenire praecepta censebis. Quippe ipsi quoque medicamelis arthriticis podagricisque ebibitis, si carnosi, Scrassi,& pingues sunt nullum sentiunt incommodum. si graciles , non modo totum corpus, sed etiam pedes Psos, interim vero manus, si hae quoque prius malenabebant in grauissimum statum siccando perducunt. Scire tamen licet podagrica haec antidota multum a nephriti-
226쪽
cos attenuent,veru metiam quod calfaciant siccent. Nam calculosis quae valde calfaciant, iaci nullo modo conuenit.
Rupniam vero dictum abunde de talibus omnibus est in opere quod de medendi ratione conscripsimus praeterea in ijs libris quos de medicamentis edidimus: qui ipsi duplices sunt. qui priores ordine sunt,de medicamentis simplicibus. qui posteriores,de compositis profecto nec omnino nihil, nec prolixius meminisse de his coueniebat: propterea quod
eiusmodi corpora inter ea quae exactam sanitatem habent,
quae iam aegrotant, medium statum obtinent si quidem soea pars artis ova instantem morbum declinat, prophyla -ctice Graece dicitur)affectis ad hunc modum corporibus cosulit. Nemini enim ex ij qui corporis habitum inculpatum
habent: aut medicamenta bibenda, aut tenuante victu utendum censemus. Sed qui pro natural imbecillitate aut corporis totius, aut partium quarundam, ex leui causa laedunturrho ad praedictae prospicientis partis victum traducendos
censemus, atque a suspecto summouendos. Quem tamen nemini esse noxium videmus eorum qui naturali corporis bono sunt habitu,& modice laborare non grauantur. Verum soqui ex leui causa afficiuntur , ita ut magnis morbis assiduo vexentur, veluti comitiali, vertigine , quod stoloma Graece dicitur capitis doloribus. item alijs in quibus caput sub tectis partibus symptomatum occasio est, quarum sunt dentes, gingiuae,columella,vno verbo omnes quae in ore faucibus sunt partes, ad haec aures, oculi, inomachus. venter, spirandi partes, nempe summa arteria,quae la-rynx dicitur, aspera arteria, pulmo, thorax iis victus communis scopus est, caput ipsum ante omnia quam accuratissit me minus opportunum ad vitia reddere: a mox etiam afflictis partibus prospiceres modo tamen ne ignoretur hoc ipsum quoque alia determinatione egere, utique hac: Non omnes quae laesae sunt partes, esse roborandas Optima vero determinatio est quae ex usu earun petitur quippe oculorum laurium permagnus est usus. Iccirco decidentibus in has a capite excrementis derivatio per vicinas partes parocheteusin Hippocrates vocat molienda est, ac ad nasum potissim dii trahenda quae in has parteis feruntur. Sin ad nasum non sequuntur,in os ipsum
utiquet perca quae pituitam eliciunt: apophlegmatismat Craeci
227쪽
Graeci vocant sicuti ad nasum tum per ea qua sternutamenta mouent, tum quae eius obstructiones aperiunt. Oculis vero ipsis robur adiicies si sicco collyrio quod ex phrygio lapide componitur, tare, ac si palpebris specillo inducas, ne
oculi inebranam intus contingas. ita nanque mulieres quotidie faciunt cum stibio oculis gratiam conciliant. Ad aurium vero robur, vel glaucium solum super cote tritum cum
aceto,mox tepidiana per specillum blande infusum, aut etiam per instrumentum illud quod publice in usu est,ac oria cularium clysterem, Graece ii γχυαι vocant. ubi vero satis
firmatae sunt,ita ut nihil in has confluat: assidue instillan dum optimi nardini unguenti aliquid id olim duntaxat Laodiceae in Asia praestantissimum fiebat nunc vero cinalijs fit urbibus Robur autem auribus vel magis asseret, isdemque proficiet, collyrium quod diaglaucium propterea quod glauctu recipit, vocant.praeterea diarhodon,&crocodes, nardinii, quod PDIMOGrsce dicitur,pr tereac unguentis ea quae Romae opuletis mulieribus conficiuntur,quae foliatari spicata vocant. Quod si larga fluxio,
in aures a capite feratur,xexulceratio iam: cta sit: sane exulcerationi Andronis medicamelo simitibus medeberis. Inter autem id agendum, auertere materia
ad nasum os debebis Q a' facto iam comprensis uteris. S. Vςluti autem ex ijs quae a capite defluunt,identidem isdunxur aliqua eorum quae illi subiecta sunt sic ex iocinore, renibus vel liene, in alias partes quae ipsis sunt imbecilliores morbi incidunt. Siquidem demonstratum in ijs comen- raris est qui sunt de naturalibus facultatibus inscripti, singulas parteis trahendi facultatem habere propriisibi ac cos uenientis succi: quem alterantes adsimilantesq; abutuntur ad nutrimetum. Rursus aliam facultatem habere qua quod superuacuum est,expellere in vicinum desyderent. Ac si quidem ipsa quae vicina particula est, corporis habitum firmuhabeat: quod sibi obtruditur,utique non admittit, facitque ut in ipsa solum quae primum assecta particula est,dolor vΩque subsistat. Sin imbecillior sit quam illa unde excrementi quid ζm,c terum ipsa quoque ad imbecilliorem quampiam a se rursus transmittit: atque haec o nulla sit reliqua. Λtque ad hunc quidem modum, quorum nulla
228쪽
nulla vicit sui cura est, alius alia parte assidue vexatur. Quin illi colligunt superuacui iis manent imbecillae partes semper in tuto Cuius rei evidentissimum argumetum est quod aliqui sex mensibus pluribusve infirmis partibus laborant: cum si sola imbecillitas ipsa id cfficeret, perpetuo laboraret infrina pars ceu cui aegrotationis causa nunquam abesset. Nunc qitoniam perpetuo non laborat manifestum est aliud quippia in interuenire quod eius assectus gignendi sit occasio. Q iod certe aliud non est quam quod vel quantita te vel qualitate redundat. Atque hoc ipsum quod redundat, aut per totum colligitur corpus, vocantque eum affectum Graecellet horam. aut in parte aliqua principe, sed que alioqui natura sit imbecillior. Id vero aut in ipsa manens, aut sain imbecilliorem qua impiam natura recipiens noxam ingerit. Illud ergo ante omnia con syderandum definiendumque est, propter ne semetipsum perperuo laboret membru, an propter aliud quod prius ipso sit affectum. Atque extrinsecus quidem nonnunquam imbecillae parti noxa incidit ex eo quod refrigerata, aut contusa, aut vulnerata, aut lassaxa est. plurimum, men ex victus ratione, quae redundantia vitiosumve succum contrahit. Attendere itaque magnitudini naturalis tu firmitatis inebri conueniet hac prius discretione usiim: ac tenuiorem quidem homini victum quam prius exhiberet tum idoneam exercitationem iniungere: caue
re vero ne quid ab eri ternis causis nox t incidat. Postea si ab his nec ipse gracilis fiat,nec imbecilla eius pars affligatur: insistendum eidem victus rationi est. Sin autem aut Omnibus membris fiat gracilis, aut male afficiatur, quod vitioso est habitu: n utare talem victus rationem debebis utique si affligitur,duorum alterum facietis, aut vi tum hominis in, o
tenuiore mutas, aut serto anni tempore purgatione tens.
Ac aliis quide invia quotannis purgatio vere incipiente fati incit, aliis altera quoque post hanc autumno, si opus. Ac si saliguinis quidem abunctantiam corpus accumulauit: mitte lucis est. Sin vitiosum succum vacuandus hic medicameto est quoid superantem humorem purget inised si ex tenui victu pars afflicta leuatur, sed corpus emaciatur pica tione utendum sicut antea est compreliensum, ad extenuati habitus refectionem. Sane pei simus corporis status est δci e . antenim qui genit lisepaeo sopiosum calidum quo o
229쪽
gignsiit,quod eos V expulsionem sui proritat: post uuam ventris os illis resoluitur, quod stomachus non a medicia modo ,sed etiam ab alijs io minibus vocatur, ita ut a veteribus Graece cardia, ipsi toto corpore non solum relaxatur, imbecilliquefimi sed etiam sicci, graciles, pallidi cauisque oculis cernuntur. Qu'd si propterea luod ex concuditu sic vexatiar ab hoc se retrahant non modo capitis molestiam sed etiam stomachi offensionem,fastidiaque sentiunt sed nec ex continentia magnopere iuuantur. Accidue enim ipsis per nocturnas imagines non minora incommoda is quae a concubitu senserunt. Horum cum quidamnaordax praecalidumque semen inter emittendum sentire non solum se, sed etiam mulieres cum quibus rem haberer referret: suasi homini abstineret a cibis qui semen genitale augerent: silmeret autem non cibos modo verum etiam in cicamenta us d extinguerent: quorum tradita nobis materia est in iis libris quos de alimentis,itemq; quos de simplicibur medicamentis conscripsimus tum vero exercitationibus teretur quae supernas partes potius exercerent: caeto ius modi est qua parua pila, quae solle fit. quae per hal-
teres A balneo vero lumbos totos ungeret unctione uua piam frigida. Talia sunto crudita acerbum oleum quod ἀμιαριρι omphacinum vocat 5 miaceum,4 melinum- uti ille quod ex eiusmodi sit oleo. Ipse vero crassioris sib- stantiae unctiones nonnullis compono, ne facile a corpore defluant. Est autem compositio earum ex cera taliquo eorum quq refrigerent. Primum autem ubi ceratu quod a me dicis Graecc ἡρελῶον dicitur feceris,dein in mortario manibus statim subegeris, infundes refrigerantem succum: 3o ouem etiam quam maxime cu cera sic permiscebis ut unitastiat. Succorum vero id gen descriptam materiam habes in medicamentorum libris. Quprum obuii maxime facillimoque parabiles sunt Temperii iiii, solani umbilici veneris, psybi, polygoni, tribuli, portula
cae. haec vero. succum non remittit, nisi dum in mortario lsi-
ditu adfusum sit humoris quippiam qui tenuis aquosique non lentae' crassi substantia sit, qualis viis immatura est rosarum. Verum hi aestate, reliquorum non pauci etiam aliis temporibus habentur: veluti lactucae: qui ipse quoque o ex roirigerantib'est. Quinctia lini semusi in aqua coquas, refrige -
230쪽
refrigerantem cremorem efficit. Porro gymnastarum que piam vidimus ex ij qui athletis praefuerat, qui athletae cuiusdam renibus plumbi laminam superposuit quo, noctur'nis imaginibus careret. Idque cum e plebe cuidam qui sic esset assecius, indicarem adiutus gratias egit Alter vero cui carnis natura imbecillior erat,non tulit plumbi duritiam. liuic ergo suasi earum quas supra dixi haeibaru et liquas substernere, ac cum ipsis molles amerinae frondes,& rutae. Sensitque illico ex his fructum. Itaq; usus deinceps assidue est. Quin ubi amerinae semine assidue vesci suasi,etia ob id gratias egit, sicuti etia pro ruta Ac talium quidem materia tu in opere de simplicibus medicamelis tum in libris de ciborum viribus,tradita est. Nunc illud visum est sermoni necessario adijciendum,cauendas esse unctiones frigidas,u cunque ex papauere mandragor ve sunt. Neque enim horun quippiam admouendum neque etiam clim in summo virili sunt,haerbae ipsae substernendae. nam sicuti praedictis, ita his quosve substratis uti licet. Quin rosas experiri cuida suasi:
sensitque ex his substratis leuamen citra ulla renum noxa.
sed Maliud excogitaui ij qui ita sunt affecti no insalubre, C. veluti ex ipso usu comperi Q,ppe experientia norin vice
semper hauenda est eorum quae excogitaueris: nec scriben . dum pro utili quicquam est,quod non sis expertus nisi tamen noc ipsum testeris,no esse tibi adhuc expertum. Quid ergo est quod a me excogitatum magnae esse utilitatis sum prςnt'ὶ Nempe seruare oportere qui hoc corporis vitio ur gentur, quando maxime genitalis seminis abundantiam quod excerni postulet,collegerint: ac die quopiam postquaboni succi cibis in coena se modice impleuerint, ad somnuconuersos, concumbere. postero die cum satis dormierint, o ac surrexerint, linteo fricari quoad rubor per cutim appareat. mox aliqua ex oleo frictione modicEvti: tum exiguo interposito tempore, panis aliquid bene fermentati,& furno coini, ac puri,ex vino misto gustare: atq; ita ad opus consuetum redire. Medio tamen tempore frictionis ex oleo, de
panis gustandi, si quis locus in vicino sit, in eo ambulare. excepto si hybernum frigus sit. Tum enim intus manere satius duco. Non dissimilem roborandi per cibum stomachi ratione, gramatico cuida que comitialis spasmus assiducvrScba ,suasi.ac mirifice contulit. laxime vςro in fiducia toveni