장음표시 사용
151쪽
I 23Mmnes qui liberales disciplinas
in celebrabus Athenaeis, aut docendo tradunt, aut audiendo percipiunt,in hunc scopum dirigere dicuntur arcum, ut barbariem a consuetudine mortalium depellant, vel si depulsa iam sit, ad nostros mores pedem referre non patiantur. Non equidem tuerim infitias reperiri aliquos, qui tantum abest, ut prinstent, quod prae se ferunt, ut potius rudi atem volentes nolentes pariant, foueant, atque propagent quorum peruersa agendi ratio floccifita ijs, qui publici saporis sermonem non habet
quiqs bona menti, rara felicitate litauerunt. Horum labores dum gratulabundus intueor,suspicioq; cogitationes , qua fugitivam sapientiam honorifice detinent, atq; exornant, huc orationem deduco, ut de barbarie proffligat da in hoc doctissimo eruditissimoq, consessu verba sim habiturus. Nec enim in ea versor Opinione , ut putem in Etruria , quae omnis doctrinae, omniumque elegantiarum semper fuit mater, regnare barbariem Quinimo ex ijs, quemaiores nostri in eliminanda imperitia gesserunt, quomodo ali sese exercere debeant, ut
152쪽
ipsis quam senillimi evadant, indicabo. Si naque fateri volumus quod es est, aciem mentis ad beata tempora, quibus Athenae florebant , extenderunt. Acceperint sane Graeci a Syris
AEgyptijs, alijsq; nationibus rudimenta quae
dam. Hoc tamen eorum capiti laurum deuiste ignorantiae non detrahit, cum satis superque constet vagam quamdam,& fluctuantem effa torum farraginem apud reliquas gentes incertis fere auctoribus extitisse, quam velut indigestam molem acceptam Pelasgi diuino ordine,&pulcherrima claritate diges erunt digestata que in excelsa sede conspiciendam collocarui. Non aliter certe immerium Chaos e latibulis tenebrarum educ tum est a Summo Numine, machinaque' tiam venerationis pleni contemplamur, assabre facta, atq; constructa est. Osortunatam medicinam, quae tantum imputat diuino seni e parua insula profecto, ut si dictan
da fuisset ab Apollinis filio, sublimius,grauiusque
instar non obtinuisset. Ita certat in ipsus scriptis cum pondere rationum breuitas, cum robore argumentationis maiestas. Et nesciunt
sapientes priusne allecti percellantur auctoritate, an constricti permulceantur dissertatione. Vt
153쪽
Vt vero CousHeros e limine amoenitatis pleno, in quo ab aligero Aligerio extera animae collocantur, Fernelios, Leonicenos, Fracastorios, Mercuriales, Septalios, LaurentioS,GOrraeoS,
ali in hoc quoq; Gymnasio adhuc supersti
tes, germana germina agnoscit, & toto pectore complectitur e ita si caput extollere , coetibusq; interesse posset, aut colloquio non dignaretur, aut increparet illos, qui velut Agyrtae serent medicam panaceam cauponantur, ad plebeculam vocabula sono timenda conferruminant, ut auribus insidias faciant, videanturq; leges fatorum refigere apti. Haeccine vetu disciplina, quam prope intermortuam Pergamenus ciuis instaurauit, liberalique causa manuasi seruit ' ubi accurata illa, arguta locuti, ubi cauta prouidenti, ubi de salute aegroti sollicia ludo ubi Hippocratice meditationis repetitio)Nescierim quid pronunciem, si quaerati S barbaries sic ne excutiatur, an reuocetur Nihil speremus ab ijs,qui quicquid discursant,garri ut pollicetur, opes Galenicas interpretantur iniurato credere fas est, nihil facere ad exitium barbarie eum,qui vicum a instructus paeonia facultate, non alia de causa, quam ne sacculus sit
154쪽
plenus aranearum, domo egreditur. Sed aurem mihi velli sentio ab admonitore me principem locum in narratione Medicorum filijς eam tributum quasi multum reserat, cui agmini quis adscribatur modb stationem locumque commendet virtus. Nam nec Philosophos reliquis postpono, nec Theologis subtraho primos ressus, si Iurisconsultis ob oculos ponam aureum seculum , quo Eunonale plenos radios dissundens visebat Imperium Romanum tunc, quando eruam excipiebat Traianus,orbis illustrabatur ab Adriano Antoninorum pieta micabat , Seuerus humano generi delitias faciebat. Ducentos&plures annos extincta iacuit Barbaries,& iucundas vices occupauit in Vlpiano, Scevola, Marciano, Paulo, Papiniano, stitiis dimisia Astraea. Quisquis es, qui me audis, legum interpres, verbis perspicui respondere te cogam, si scire velim , quo existimes tempore iurisprudentiam floruisse,ut sibi omnes numeros adesi posset gloriaria non transilies ad et tem supra dictaturam Caesaris tunc bissext bulo prostabant cum edictis, Senatusconsultis, plebeijsq; iussis. Iurisprudentum subtiles nondum emerserant commentarij. eqs ad
155쪽
Constantinianum aruum pedem conseres, cum schola respondentium de legibus tunc evanuerit Gothicas, Longobardica' solitudines execraberis potius, quam ut inde Romani iuris exempla petere velis. Si Lothari,initia, su secuto' progressus iactes, praesto erit, qui vere contendat coepisse tunc restitui amissa bona, sed obscurae diligentia plurimum defuisse Extolles igitur lubens meritoque seriem quia Traiano, aut Augusto ad Diocletianum usque prosperrime excurrit. Si ver,inuidia seculorum
luculenta dic stata,exactaq; volumina interuem
tit, at Thracio Caesare iubente superstitata sunt per quinquaginta libros ex lacrimabili naufragio stagmenta, qua quavis gaza sunt pretiosora, quouis auro splendidiora. Nunc ut iudicium instituatur de nostratium Iureconsultorum prς- flantia, componantur viriti spartis scripta ad imaginem priscorum , quorum nomina extra controuersiae aleam posita sunt, inuinam a barbarie magis sint remoti, apud quos certiora vetustatis vestigia signentur, paruo negotio reperies oculi' usurpabis. Frustra tamen quoiarumdam obduratum animum emollire nitimus,
cum statuerint, quidlibet potius negare, quam se
156쪽
se male didicisse fateri, aut quae non didicerunt laudare a quibus dum discedo , inque aliam partem me verto, e Peripato immensam lucem erumpere, non absq; summo gaudio video. Osolis exortu rix, b clarissimum meridiem, binocciduum splendorem an egente Lucifugarum, quorum scire quam angustum est, extiterit, quiei tenebras Orfundere se posse speret, aciem praestinguere eorum, qui tot annos indefessa lectionis ei impenderunt An barbariem euem
sum ibunt, sincerumque propinabunt philosophia liquorem , qui turbidos Maurorum riuos sectantur, qui sontes illimes Attici sermonis, quo usus est magni Alexandri magister, ob linguae inscitiam coguntur auersari Quisquis admirandum Deambulonem graece disserentem non intelligis, sed ab Arabibus turbatum , aut Parisiensium conclamationum strepitu concus sum consulis, si te barbarum non appellauerit acrimonia Cesorum, in limine exoticarum sordium haerere collutulatum, sponsionem facere erit parata. Felices ter, amplius cum Aphrodissero qui incedunt, Themistianam perspicurutatem complectuntur, a Simpliciirecto tramite non deflectunt, aut si placeat Italorum re
157쪽
Centem operam commendare Pendasum circumstant, Zabarellam comitantur, a Pic colo-mineo discunt, Cremonini latus stipant, Bonamico indiuidui adhaerent. Qui omneS tam bene meriti sunt de Nicomachi filio ut si Pythagorica trans animatio vera foret, veterum peripateticorum animas in ipsos immigrasse no dubitaremus Iactetur sane ab alijs nomen Aristotelicum, non tamen glauco me ob ijcient ijs,qui nolunt, quantum ab Hipani distet Venetus Eridanus. Sed resilio ab expostulatione, quam fas foret instituere, nisi scirem insania esse a gumentum, si unus homo, cuius vita perbreuis est, bellum gerere velit, cum integris Robuspublicis, ordinibus' perennibus . Praeseratim cum Barbarica hydra a Iure consultis, Philosophis , Medicis': concisa atque contusa, ad Theologorum aspectum non aliter obrigeat, quam viso Persei scuto marina Gorgon. Xuratur sanie , hauriatur veneficus sanguis a terre, conputrescant repullulante verticeS,incondita ruditas, quisubinde erumpit, contumule tur,&saxea mole tanquam Balista latro arte
num obruatur. Sacrarum literarum germanum
158쪽
donensi Hieronymo per Oceanu eloquij pamdunt vela cum Gnecis Basilio utroque Greg rio , Iohannes Subtilitatem profundarum cogitationum sic repetunt ab Hipponensi Antistites, ut decurrentes per arcana Aquinatis aliorumq; fateantur diui Ignati discipulos sic studia, quae a Deo nomen habent, tractasses, ut in ipsis solidam doctrinam cum nitore omnis barbarie experte coniunctam deprehendant, deprehensamquelartitiae pleni exosculentur.Tantum potest oratoria facultas, exquisita eruditio, qua quip diti non sunt, tria verba non fantur, quin illic ab argutis ingenijs in farcibus barbaria versari non dicantur. Sive igitur Auditores, diuina effata exponamus , seu responsa Iurisconsultorum interpretemur , siue quomodo aegro Scorpore depellendi sint morbi, doceamus, aut naturae vires indagemus , si profestarium munus obire pro dignitate voluismus , barbaricas nubes dispellamus animum ad sublimia excitemus, cum paucis sentiamus, scriptores vulgo aut ignotos, aut inuisos consulamus: f qui sint, qui glandibus frui velint, cum proesto sint ruges, nos ab illis dissentire, palam profiteampr. Fremansistendant,furant,
159쪽
ut mater Penthei, ut Mimallonum chorus, nos ipsorum male sanos mores sitisque deq; feremus. Ego certe,ut ut sciam mea dissertationes,& congressus nonnullis esse molestos, quod ipsorum vellicent crassam Mineruam , tantum abcst, ut doleam eiusmodi vices, ut nulla de re magis glorieri, quam quod odium internecinum, quo prosequor Barbariem, odium capti tale mihi conflauerit eorum qui ab inueterata barbarie non discedere in animum induxerunt.
160쪽
Cum ANTONIVS QVRINVS, Eques, Iuris Ciuilis in Gymnasio Pisano
ordinarius Prosestar, Nunc vero amplissimus Auditor camerae scalis,