장음표시 사용
221쪽
iterumque de Senatorum filiis: non ergo ij Senatorij, autSenatores Z L i P s. Caue erres: distinctione hoc dicam. Aliud Senatus, si Principum tempora adspicias, illud Senatorius ordo. Ille certo numero stetit, ut dixi mus, &Mnira sexcentos, sub Augusto quidem: at iste,latias patuit,& iuuenes quoque ac Senatorum filij sedec alij equites in eum cooptati. Censebantur enim Senatorij,qui ius laticlaui a principe impetrassent: id est,insigne ipsum Senatorum. & in Senatum quidem h veniebant,sed sententiae ius fuisse non putabis. Institutum enim Augusti fuit, quod ipsis Suetonij verbis dicam:
Liberis Senatorum, quo celerius reip. assuescerent,protinus a virili toga latum clauum induere,'Curiae lateressepermisit JHoc ita Augustus,sed restricte, in Senatorum libe- cii. ris: postea Caligula etiam aliis quibusdam equitibus permisit. Permisit dico, aliique Principes; sed sic ut ab ipsis peteretur. Talis est ille Iulius Montanus apud Ta- Citum,Senatori' ordinis,se qui nondum honorem capessise sies. Hosipsbs Senatores intei dum dici reperio. ut in Tacito: ubi Togonius Gallus censet, Principem diligere Se V Ahis. natores viginti, ne ductos, adcussoriamivi & Tiberius custodes oblatos hos Nam quos omittiposse, quos elis' honoribus perfunctos,an iuuenest Intellegit hos nostros Iuvenes,Peat, nondum proprie Senatores,sed,Vt ita dicam, Senaturiebant. Hi sunt,qui I Hres equites a Tacito eodem,atque aliis,ad diserimen dicuntur:& palam ipse Tacitus cum Senatoribus iungit,aut coaequat. Augustus inoblit, inter alia dominationis arcana, seposuit, Vcum, vallis ingredi, nisi permisu, Senatoribus, auti ustribus equitibus Romanis. Sed ne abducamur a no 'stris Equitio us . genus igitur diffusum, dc in vario disse
222쪽
crimine: erant qui Equopublico,erant vi Iudises, enant
communi nomine Equites dicti. Illi qui Equo publico, tempore Dionysij Halicarnassari, id est Augusti, ad
quinque misita erant, aut supra, ut ipse vidit ac numer uit. in Iudicibus, haud pauciores Limb plures ex Plinio, seribente, non nisi quattuor Decurias fuisse imo, vias sit uti millia in Decuriis, nondumprouincia ad hoc munus admises. Q u a adiectiu ncula notat, largiter plures sio aevo fuisse: cum dc Caligula 2 mmm Decuriam addidisset. Quid iam dicemus in reliqua classe eorum, qui immunes, fuisse t Atque isti Equites. quos Perseus rex apud Liuium ita laudat re insignit:
i. Equites enim illis, P m N C I P E S iuuentutis ; equites S E MIN A Riv M Senatus ; inde lectos in Patrum numerum,
Cosos, inde Imperatores creant . QNe omnia satis clara tibi, ex iis quae dixi. Supei est tertius ordo Plebis. de quo quid singulariter dicam, ni si triplici discrimine
fuisse,Ingenuos, Libertinos,Libertost Et in militia dista crimen erat ab hoc G ener itemque a Cerasiti sicut & in aliis muniis,siqua publice siti birent Vita etiam Censuret permissa: qua tamen neglexisse postea malo sane publico) Imperatores video,colentos duplicem illum priorem ordinem recognosse. AvD. Satis decora Mutilis tota haec Ordinum distinctio: sed vulgo in occursa poterantne agnoscit L i P s. Poterant,& statim quidem, ab habitu. Nam etsi toga communis omnium ciuium vestis esset: tamen discrimina alia, ab aliis notis. Vt lis Senatoribus aut istis quasi senatoribus, ius Laticlaui gestandi erat: quod non aliud,quam velut bullς c purpura, capita clauorum intexta aut inserta. Equitibus autem Aurei annuli, qui hunc ordinem, ut Plinius
223쪽
ait, a plebe distinguebant. QSi his duabus notis care
. 5umitias Clementiam besiis. V IR O igitur communiter iam vidisti,ic in classes suas distinctos: ire per Magistratus officia Ciuilia aut Militaria, longum sit, nec nostri nunc sermonis.Etsi omnia ea optime M prudentissime instituta, si qua unquam in Republica: sed omittantur, quod propositum, de Virtutibin addamus. Nam viros illos laudabiles,vel potius ADMi RABiLEs fuisse dico,idque a duplici virtute, Militari vel Ciuili. Illam in imperio
republica iure Considero, ut tutelam eius, imb augmentum : sine qua frustra aliquis status aut commune se iactet. Praemitto igitur,& duo hic in Romanis, Ilitiam ac Fortitudine it mror.Quod ad illam,nestio an alia gens consideratius,& caussis in Rationis trutina librati Abellum susceperit,quam ista. Nam plerique, aut Regum suorum arbitrio arma induerui, aut primorum liquot in Republica, qui decernebant. Hic aliter. nec Senatui,nec populo toti, plenum hoc ius ; nisi cognitio dc iudicatio sacerdotii publicorum interuenisset, quos Fetiales dicebant. Eorum arbitrio sumpta arma, posita arma: dc religio,non selum iustitia, ea temperabat. Laudat*probat hoc unice Dionysius: & Graecos
eo dicit: sese ideo obliter expositurum , quid iuris habuerint, ut, inquit, quibin ignota hacteni fuit Romanorum IN BELLIS R ELIGI O, mirari desinant felices euentu lerumque habui . Nam om
224쪽
Σo8 DE MAGNITID. ROMANAnium belli initia s caussas apparebit iustas fuisse:a que ideo Deos merito propitios se se fauentes. A v D.
Prudens dc pia scriptio Dionysij, fateor : sed an vera, Lipsiὶ Itane omnia bella iusta,& a talibus caussis ὶ Mirum sane. cum video tot regna aut regiones bello petitas, dc subiectas ; atque adeo in paucis annis, cum extra Italiam pugnare coeperunt, domitum paene Vniuersum orbem. Singularis haec occasio vel opportunitas,si omnes sic ordine laeserunt aut lacessierunt: & plane ponenda inter tua ADMiRANDA. Qu n,quod res est, dicimus t Bella quaedam iusta, non nego : plura a duobus malorum stirpibus nata, Ambitione & Auaritia. quod nec ipsi Romani scriptores negent. Vis Sallustium audire Θ Romani arma in o MN Es habent, is eos accrrima, quibus victis sPOLIA maxima sum Et iterum :manis cum nasionibus, populis, regi cunctis, VNA sv E T v S bellaudicausa est, C V P I O profunda IMPERII sDIvITIARUM. Q nid Tacitus tuus, ille iudicis consideratus simul M liber i RAPTORES ORBi pinquam cuncta vastantibus defuere terra, ' mare si mrantur. Si locuples est hostis, A V A R I ; si pauper, A M BI
rit. Audis, Lipsi, praeclara haec elogiat bc ab ipsis quia
dein Romanis: nec tu veste aut colore aliquo sermonis facile haec leges. L i P S. Suaviter rideo. A v D. i ta video, cur autem in re seria Z L i P s. Nam tuam hanc malitiam imperitiam dicere non possit in qui non rideam Z qui verba te dare mihi censes in his quasiRomanorum verbis,quae reuera hostium esse non ignoro.Nonne priora
illa Mithridates apud Sallustium profert,altera Galgacus apud Tacitumi Mirum autem ,si ij bene honesteq;
225쪽
de Romanis loquantur aut sentiant, qui viris Sc equis expugnatum eos eunt & euersum. O tuam dissimulationem l quasi nescias decore haec historiis inseri, nota, quia probe aut vere, sed quia probabiliter ab iis dicta.
Nam talia non desiunt, nec Vnquam deerunt, magnis
imperiis obiectari. Miserabiles enim fere victi sunt, δίfavemus imbecillis; & passi iniuria videntur, quia non
secerunt. Atqui terras eorum inuaserunt, dc erunt.
Quid ergor libere impunHaesisse vis ' incipere bina,
in aliena manu est: non ponere cum lubet, ut lubet. Amittere sua non iniuste incipit,qui aliena aut alios iniuste i sit.Sed enim ordo iste mirificus,& inter mea ADMIRANDA referendus, ut aiebas.Ego tecti hoc sentio,&arripio: dic admirabilem plane hic habeo Providetiam diuinanti. I tane serie quadam bella ex bellis nata, prouinciae ex prouinciis subactae ZIlla caussas dedit aut permisit :-sempeo duplici hoc titulo Romani usi, ut aut proSalute arma caperet,aut pro Fide. Pro illa,Vbi res eo- Iu ageretur pro ista, ubi Sociorii. Et hoc de Sociis late patui 'd est illa catena, quς bella M terras colunxit aut subiunxit. Cicero vere & libere: populus, s O CIis defendendis, TERRARUM OMNI v M potitus est. Vereiaqua:& vis pauca exemplaZEcce Carthaginienses validi sint, imo aemuli virium Romanarum. obstant crescentibus : quid fit Z remouendus ille obex, dccaussam ipsi praebebuut. Siciliam inuadunt,dc Mamemtinos: isti ad Romanos appellant, ut Socios. Veniunt, subueniunt, pellunt eos, & quaesita iam ipsis ad se trahunt. Fir pax,'Sardinia etiam Siciliae adiicitur, concessu ipserum. Vides augmentumὶ Sed enim iam sisti-nitis,& illi manent ac florenti non. in Hispaniam mala d cupi-
226쪽
cupidine transsicendant, arma etiam Saguntinis inserant, amicum fisciumque Romanis opidum euertant. Bellum ergo iterum iustum: quo fine, fruetur
Victi illi, de in Africam compulsi, Hispania aucti Ro- lmani. At enim Graecia ic Macedonia iam desunt. Vis iuste dariὶ Philippus Macedo foedus cum Annibale coibit, Romanos Sc Graecos simul lacesset: atque isti eos aduocabunt, dc sibi primum, mox dc Macedonibus, imponent. Talia in Antiocho, Iugurtha, i Q Mithridate. qui stelaratissimus non regum, sed mortalium , quid de fraude vel iniustitia Romanorum querituri ut l
cam pereant,sed tamen pareant, quI vincere aut quies 'cere non potuerunt. A V D. Hemi acriter tu pro Romanis: sed ex animi tui sententia Z L i ps. Ex sententia: saltem de antiquis illis Romanis,& ante Sullam ciuili bellio nondum infectis ic, ut sic loquar, decoloratis. Pleraque omnia tunc pura ocius la: dc liceat cum Rutilio, vere de Romadicere, IVSTIS BELLORVM causis, nec PACE superba, Milis ad su M M A s gloria venit OPES.
At postea degenerarunt, Avaritia dc Ambitio quaedam . dictarunt, ad hoc Rationis examen non dirigenda. lA V D. Iam remissius, & laudo. quid tamen in Rutilio trice verbe dedisset Imbrarb dedit, aut impotenter & superbe dedit.L i P s.Neque id tibi dabo. Quosdam populos puniuit,fateor;sed non nisi imperio suo, dc stipediario illo iugo. Quam multis autem M pacem indulsit, si uti ea potuissent, aut voluissenti Ipsis Carthaginiensibus bis: Philippo etiam, Antiocho,ta Tigrani: atque hos omnes cum pellere terris in eo ' .
227쪽
LIBER Q V A R T V S. III rum manu esset;contenti fuerunt restringere, dc ut ima
gine hac utar, pennas incidere, ne temere & lasciue sic evolareiit. Sed fatis super Iustitiae:
Fortitudo Romanorum milituris. Fortitudinem in militia nunc consideremus. Quid tamen hic diffundarὶ nonne fatis in R o M A N A Mί-Li Ti A mea feci ' Opinor : sed argumenti Sc contextus etiam caussa, pauca dicantur. Aio igitur 6 Hilites de Duces praestantissimos huic genti fuisse, M in omni quo ADMIRANDos. Vide mihi legiones illas, quae binae iunctae, Sc cum totidem Sociis, equitatu autem misi octingentorum ad quaecumque bella re hostem ibant: ibant, sed dc victrices sere redibant. Tota autem eam Mus, quid amplius quam octodecim misitum erat Z Iam si decem legiones iungeres, quod item factum : quid nisi Hirtij verbis dicam, vescatum diruere eas potuisset Ecce gygantes nouos,bc veros . nec e fabulis petitos. An non tales tibi videbuntur, si in opere, Agmine, cie, paulisper eos consideras 2 Quod ad opus,fodiebant, valluia
dc fossas ducebant aggerem, testudines, turres struebant : omnia celeriter ω industrie, ut fidem superet paucos homines tanta, in tantulo tempore, struxisse. In ' Poliorceticis meis dedi exempla.Iam de Agmine,quid istud est Zarma omnia peditem ferre, cibos semestres aut menstruos, utensilia, dc septenos aut plures intem dum vallos. Iumentum ita oneres, negabis par futurum. Adde ordinem in toto incessu, a signis non discedere, pari passu omnes ambulare, decurrere etiam, cum d α ODUS
228쪽
opus esset , in plenis armis. Denique in acie quis par Romano miles eriti nam non fuisse quidem,id constat. Cum omnibus gentibus, omni genere armorum aut pugnarum,concurrerunt: ecquando victi sunt ignauia sua aut culpa' nam hoc addendum est: dc optimus ille miles semper potior, nisi mens dc directio impediret Li ix. imperiti aut temerari j Ducis . Liuius gloriatur : 6 Absit inuidia merbo, σ ciuilia bellasileant,numquam ab E Q Va- τε hoste numquam a PEDITE, numquam APERTA cie, numquam aequis utique locis laborauimus. Vera dictio Strophaea victarum gentium adstipulantur.Grς-cos aut Macedonas aliquos mihi compones t Pyrrhus ipse Macedo refutabit: cum Romanae militiae periculum, sed cum suo periculo fecisset, Vocem e pectore emisit: O quam facile errat orbis imperium occupare; aut mihi Romanis militibus,aut Romanis me rege i Atqui si quisquam Regum bono veterano milite instructus fuit, is fuit. Quid autem mirandum tales fuisse, apud quos, a prima adolestentia, vita omnis in armis, honos
omnis ab armis erat Z Nemo honestiorum ad remp.κ- cedere,aut magistratus capere poterat,nisi decem annos
militasset.Et pedestris ipsa militia, viginti annorum decursu denique terminabatur. In ipsa pace,an quiete egisse censes ξ exercitia assidua erant, vel in Campo illo lMartio, vel in ipsis alibi castris. Aristidem operae pretium est in hac re audire: Lainoriam in militari distiplina vos, ὀ Romani, omnium aliorum inficitiam coargiastis Nec enim contra hostes dumtaxit milites vestros ac Dincesse interse primum committitis s exercereis. Ita sit G
COTTIDIE STENT IN ACIE, nec quam qui Mam
LOCO CEDAT ,sedui in aternos caelesti choro , qμil
229쪽
quoiationem Jam cognosca s emor. Revera ita est: dc quod ait, quis nescit locum in acie, vel in praestat', militi seruandii, vel moriendum fuisseὶ Leuiter ab eo discedere,a vita erat abire: Vt seueritas quidem volebat saluberrimae illius Distiplinae. Inde cotemptus periculoru dc hostium: in medios illos vel exiguam manum si Dux misisset,quis n5 sine cunctatione parebati Exemplum illustre & notum, sed ADMiRABiLE est,in bello Punico primo. Consul parum provide suos ductans, in locum humiliorem, & collibus undique cinctum, insinuarat. Hostes aditus insederant, & sine ferro consectum bellum videbatur. Ibi Tribunus consilium suppeditat: Consul, inquit, vides tu conmillum,
ab hostibus nondum occupatum 'illuc cesseo mittendam cohortem aliquam militum te alios vis saluos. Hostes enim in Hos irruent , interea tu, si vir es,te explicabis, peruadesίPlacuit Consili sententia,& vera erat: nec de
militis obedientia dubitabat, sed inquit, sitan
qui in certam mortem eis, quem habemus t Meipseum, ait, ille. Dictam,factum,quadringenti ad moriendum proficistuntur,&cadunt: selus Tribunus intermortuos, semimortuus ipse, repertus conualuit, dc siepe utilem, operam reipublicae postea nauauit. Viros istos tali robore tali obedientia,alibi mihi dabist Spartanos tamen excipio, istos dignos qui cum Romanis comparentur, si vires ec copiae maiores fuissent. nam alia non degenerant. Sed haec infelix audacia:illa laetior.cum Punico irent bello, fugientem eorum classem, pedites in mare se coniicientes & natantes, quasi in camporum firmit te aggressi,manibus suis in litus retraxerunt. Paullo vetustiora ista simi: ecce magis noua exempla.Bello Afri
230쪽
cano ciuili, Centurio Cae Iaris cum aliquot veteranisin mari captus, ad Scipionem aduersiariu Ducem perductus fuit. Ibi Scipio clementer vitam statim offerre dc honorem,si deficere a Caesare, & pro se stare vellet. ille autem contra,hortari ut ipse desisteret, neu contra tam inuictum virum di copias pugnaret: modisiuit , si minus antea expertus es, licer nunc cognoscas. Elige ex tuis cohortibin unam,quam putas O F I R M l f s μM A M,'constitMe contra me. ego autem ex me, commisi 'tonibus,quos nunc in tua tenes pote are,s ON AMPLIVS DECEM sumam: tum ex vir iste nonra integet es qui ex
tuis copiis sterare debeas. Ita Hirtius , siue Oppius , siuet. Balbus, castEpuriter haec narrauit. A V D. Legi equi 'dem, dc memini: sed quid nisi militaria dc vana haec
verba suntὶ Nam ut Leem Contra qMadringentos Oonsistant,nulla ratio aut exempla d cent. L I P s. Rationem nunc omitto,etsi ea quoque in veterano isto robore est:
sed exeniplis hoc firmari potest. Non tu in eodem Hir tio legisti, Numidarum copias, in corona modum, Caseris copiascinxisse' Caesariani interim, inquit, NON AMPLIus
TRES aut QV A T T V o R misites vore ni sis conmemtissent, s PILA v IRIdvs CONTORTA in Numidas infestos coniecissent , A M P L I V S D v O R V M M I I LIV M, AD UN v M terga vertebant. Hoc etsi mirum,
tamen verum est: nisi fallor, ipso illo scriptore arbi tro dc inspectore gestum. Sicut quod idem eodem bello, de Gallis nostris tradidit: Accidit res incredibilis, N
tum duo millia loco pesierent, urgerenis in opiduum. Vis nominatim L. Sicinium aliquem Citem, qui centies vicies in aciem μ' riginta spolia ex hosti-