장음표시 사용
191쪽
φm o&m v TI L IT A T E M ei modioperum rellisiens, sedariam ad IMPENDII sumptuums modum haec tria vult velut specimen & argumentum esse Romanae opulentiae &. potentiae: siue ab usu consideres,siue ab impendiis sumptii. Qu9d ille censuit,tu accensebis, cum singula dispicies Scintente lustrabis. Primae sunt quas illi non in Urbe seium,sed extra eam,ad longissima spatia, plurimas,& plurimo opere,muniue runt Stupor me habet,cum vel unam Appiam considero: de qua Procopium, non me,audi. inquit.
Oa L. ina exercitum duxit , Appia ad Luam dimisis.
Hanc Appiin Rom*norum Censor ante annos nongentos struxerint, asie dederat nomen. Longitudinem eius quinque dierum statio vir expeditusposit emoriri. Ab Urbe Roma Capuam pertinor,ialatitudine ,ut duo currus exaduerso obuiij, libere queant peruadere commear . Et ectfane hac viae ter coteras δpe bilis.siquidem Appius ex alia, longinqua tunc, ut reor, regione excisos lapides ,
hos quidemsiticeos,acsuopte ingenio durissimos,in hac viam vehendos curauit. Aquos planos deinde ac lora redditos,s quadratos incisioue Aios, iunxit in ordine locauit, metasii nihil Oel alterius rei inferant. Sunt tamen ita conexi,s valid inter se harent , ut oeciem visentibusprabea tia, non coniuncitos ita, sed congenitos ese. Et quamuis tot iam
seculis atterantur, assiduisplaustris iumenti que tammneque series a vel minimum exeunco aedimouentur, ne-q es anguntur, aut tiuore uum amittuu . Haec Graecus ille scriptor,bc oculatus arbiter,extra argumentum historiae suae accurate inseruit, admiratione inductu S, quae stilum et, traxit. Examinemus, Mibremus. Ait,
Appium ante annos nongentos struxisse. In octingentos
192쪽
quinquetinta cuciter, quod Fasti dicent. Si autem stratauit lapidibus Appius: quid est,quod in Liuio legimus,
Lih V. Fulvium Flaccum-A.Postumium Albinum Cense res, via emendaου sitae in urb., m extra Trbe l. rea summendas, marginandast, P R I M O S O M N i V M ώ- cauisse Z modo enim primi omnium,cum hi fuerint Censeres anno Vrbis DLxxx: at Appius aliquot aetatibus praecessiti Quid, quod Flaminia Via diu ante strata, dc sub bellum Punicum secundumZAn hoc Liuius sensi glarea tunc primum stratastan potius, primos ipses hcaui se an denique ad Censores iunctim refert per otium examinandum sit. Obserua autem in Liuij ve bis, duplicem rationem sternendi, vel Glare vel Sisice. Qus Vtraque dc Tibullo notata ad Messallam: Nami opibus congena tuis hic G L A RE A dura Sternitur, his apta iungitur arte SILEX. Obserua amplius, marginari selere: quod caput sane erat,dc Agger ille viaecum altiusculus,& instar puluilli esset ita let: firmitier arctaridc stringi lapidibus grandioribus ad oras debebat, ne dissi ueret spargeretur. Hoc nis inari: dc ibidem etiam ali) lapides duplices, ad usum duplicem. Priores,Cippi quidam em inentes, in quibus insidere fessis,onera reclinare,aut &ascend re ex iis in equum fas esset. I, crebriores dispositi per totam viam:alteri autem rariores,qui ut Columellς exstabant, Sc notis numerorum incisi, milliaria notabant. Vtrunq; hoc G. Gracchus instituit, Plutarcho notante:& gratum in vulgus fuit.Cur non essetΘ experti nos peregrinantes sumus,nihil magis ad taedium, fatigationem eX eo esse , quam ignaros spatiorum oberrare: contra, refici nimum ac vires ea signatione. Quinctilianus
193쪽
LiBER TERTI Vs- 377lianus bene: Partitio reficit audientem, non abier,quam facientibus iter,multum detrahunt fari,ionis N o T A TAINSCRIPTIs LAPIDIBUS Rutilius eodem, pertinet:
Dieruaga via fessis pranare videtur, notat inscriptus M ILLI A multa Lapis. Hinc ille mos per Lapides computandi: quos Graeci ab hac notatione milliarium, Σ χεια vocant: id est Signa, siue Notas. Sed pergit Procopius, Longitudinem viae pia,quinque dierum Use. Quidi uniuersiae ei us B ru n- disium usque Z non opinor, nec res ita est: sed Capuam dumtaxat,quo dc Appius produxit: nec ultra. Notauit & Frontinus: c Appia aqua inducta est ab Appio Claudis Censore ,qui cr viam Appiam, a porta Capena usque ad
urbem Capuam muniendam curauit. Neque vero riterius ille potuit, cum nec ulteriores tunC Romani fines.
Quis autem longius, Brundisium Vsque muniuerit, in obseuro esst: munitam tame' id constat. . Ecce Strabo, Viam Appiam Tarracina facit mare primum attim L .rigere, fBrundisium questratam esse . Tacitus Libonem consultauisse: utrum habiturus esser opes quis viamin. LAppiam T dissum usque pecunia operis . Denique
Brundisium metas P umici via ducat , an Apser Producta igitur: an a Iulio Caesare, quenta Plutarchus stripsit , Appia Curatorem factum , plurimumpecum meam impendisseia r an ab Augusto, qui plerasque omnes vias per Italiam ipse, ut per alios,muniuitῖNam Plinio accedere, siue is Nepos est, de Uiris Humibus, non posisu m: qui Anium viam Trundisium usque . Lapidibur grauisse scribit, undeliga Appia dicta Nam hoc sane Ce
194쪽
tum, locaea id aeui, hostilia aut aliena Romanis fuisse. Tota autem haec longitudo est, misitarium circiter CCCta. quinque diebus Procopio dictum, huc trahat. A v D. Atqui nec Capuam usque tanti sunt, nisi ignavo l& parum accincto viatori Li Ps.Fateor,sed flexus etiam lsilos δί declinationes scito viam habuisse. Addit de la- ltitudine, ut duo curruspemaderento Nescio, neque di- lmensius sum salibi tamen potest, oc exstat: sed opinoo ligitur haud miram viginti umquepedes patuis. Amplius , de materie, ex longinqua regione lapides aduectos, erissiliceos.) Silicem intellegit, durum asperumque lapidem , de e rupibus: non illum minutum 6c tenuem, quem vulgo vocamus, dc qui in cylaream potius venit. Illo modo Plinius, Liuius, atque alij locuti. Sed e qua regione petitit in vicinia tales non esse, hoc Procopius
indicauit. Onustius Panuinus hoc ampl*S,motes en in duos, adSinuessam Unum, Alterur inter Puteolos s apolim,e quibussaxa ea,colore duritie F E R R V M re ferentia, videantur excisa Fides penes illum sit, reru veterum tamen curiosum, dc fatis peritum. AVD. Quid, quod apud nos simileZIbi Ps Vbitcupio audire. A V D. In Hannonia, ut nos vocamus nam patres Hainouiam dicebant ad opidum Bauacum.Coltumna illic milliaria in Foro medio est, ut illa Romae, ad quam viae istae finiuntar, siue ordiantur. Sunt autem glarea dc minutis silicibus stratae , dc ducunt in praecipuas Galliae partes. Vestigia dc reliquiς multis locis coparent. Quod autem
dictu volebam simile, est nonnihil dissimilei sed tamenod simile. Naha glarea de lapilli unde aduecta . dissicilis indagatio est icum in vici nis agris non gignatur.adeb Vt Boi ullus quida, qui vidit M inquisiuit,ceseat velabhu
195쪽
mo e illisse silices velab alto acere depluisse, veldeni imhumana manu aduectos. Quod postremu ocvulgus ceset, feruntq; metim opino a regina Brune chilide exstructas: cuius &' nomen ferui Li P s. Ah,ignaros dc inCreduloS Noeatur Romanorum operum i qui haec talia militari manu,
prouincialiu item subsidio, supra omnem fidem patrabant. At in Procopio pergamus qui addit, Lapides planos qMadratos i fuisse Conspiciuntur hodie talus, diuersa magnitud me,trium,quattuor,quinquet etiam pedum quaquauersus. Cetera de imit rao firmitate, Vt- Mevuum corpus appareant sunt mairanda magis hodie, quam imitanda. A v D. Certe mirifica haec Via : sed tu nempe Unam eximiam eligis, de qua poeta, Appia LONGARV a teritur REGIMA viaram . , aliae non ad istam. Lips. Mihi crede,ad istam. etsi hςC pelebritate dc longitudine eminuit:quia a Roma in Grς-ciam, Asiam,& trans mare ducebat. Sed quid Flaminia via, an breuior Z quae Roma δε riminum usque, M inde porro Aquileiam ducebatὶ Nam quod ad munitione, pleraeq; similes: nec in Italia solam plurimar,sed in prouinciis ipsis. Isidorus scripsit : 'mos primos lapidibus viai grauisse, qua3 postea Romani pane per T o T V M o R-B S M Hy fuerunci. Et quomodo i excisis sepe montubus , complanatis vallibus, ut aequabiles,& faciliores
πορθμέων φορτία: Strauerunt j et ias,ex 'd momtibus, vallibus repletis,ut currus vehere posint suscipe
re uauium onera. Habes vias, ornatum: mentior, d
196쪽
ta & sepulchra palustim ad viam assita,& latus utrumque praetexebant. Quam pulcher ille aspectus viantibus quanta dc seriorum,& iocorii materiesi Illic illustrium
ingeniorum, aut clarorum virorum memoria inseriptio: alibi libertorum, servorurn, seortorum superba, monumenta. Mirari, dolere, illudere,et detestari occasio erat: dc quid in tot titulis in2riptionibus pastir Quaedam a meliore ingenio, bc stitae ; quaedam aliqua nota aut inuentiuncula spectabiles: & istae quae hodie
exstant,dicent. A v D. Ita me Deus, iucundu asipectum l&ego si in tali via ; remorer, subsistam, indormiam. L 1 P s. An non hoc sapienter cogites, omnium illorum qui disparibus monumentis teguntur, parem in exitu sortem fuisse t AEquas omnes cinu. pares naserimur , pares morimur.
rem serdesque, siquase Via contraximus, abluamus. Quid in iis tamen haereami Iulius Frontinus est in manibus, qui olim quarum Cur cor, pulcherrimos libellos duos de tota re scripsit, & ad nos venerunt. Ex illo,aut aliis, quaedam libabo. Diu igitur Roma sine Aquaeduistibus,ta Tiberis, ac siqui fontes natiui erant, sussiciebant populo, sed nondum sic aucto. Vrbe dein magna,plena, liunde Auro melior aqua, Vt poeta cane bat, quaesita, re per tubos ac canales,in fornicibus lateritiis, Romam aduecta. Id factum primo, anno Vrbis CCCCXLa. cum Ap. Claudius Censor, idem qui Vias
197쪽
sternere instituit, hoc quoque bonum in uenit. Ab eo est Aqua milliaria circiter decim deducta. Hoc initium: sed Deus bone, quae mox incrementa Nam egebat sanὶ ille populus aquis, non selum ad potum, sed ad balnea, ad fullonicas, ad Naumachias MCii cos. Atque ita ubertim inducta fuit, ut quisque do mi, aut in vicino, haberet copiam: scribitque Strabo, F L v Mi N A per urbem σ Cloacas videri fuere, atque
VN AM QUA M a V E D O MV M propemodum haberelas' canales, quibus aquam inducat. De eadem re Plinius o Siquis duligentius aestimauerit A QV A R V M ABVN-D A N Ti A M in publico Balnus, Piscinis, Domibus, M'ripi ,Hortis,Suburbanis visiis, statioque aduenientium exstruditos A R C V S, montes perso os, convallis aequatas, fatebitur NIHIL MAGis MIRANDUM fui se in Toro ORBE terrarum. Copiam habes molem in adducendo habes, miraculum super omnia mira orbis, Plinio quidem iudice, habes. Quid Cassiodorus de istis rFormaι ipsis appellat hos Duectus,quod dc Iurisconsulti,
atque inserior aetas secit. De iis igitur:Jn Formis Romanis utrumque acipuum est,ut ABRIC A sit mirabilis,
s aquaru SALVRRIT As singularis. Luot enim illic FLv 'MiNA quasticonstructis M o N T I B v s perducuntur Z 'turales credra alueos inoliditates saxorum o quando tantus
impetus fluminis tot faculis potuit sectineri. Credamus, hoc ergo iam Frontino, paucis fidisque verbis effanti: MAGNI TvDINIS Romam per'. PRAE CIPVVM esse indicium. Bene M vere. quia non Romae tantum, sed
in coloniis plerisque,&maioribus opidis, haec fuere. Sed norimus Romanos,bc alios,ab his exemplis h fucre in urbem perducti quotuordecim ut Procopius eos Z 3 nume
198쪽
TITUDINE ALTI TU DIN E, ut vir eques com
mode per eos possit incedere. Vide an non vere aluei quidam fluminum dicantur, cum tam magnis amplisque canalibus aquas vehant. Sed haec altitudo, de ipsis modo est: quid Arcus Sc Fornices arbitrarisiquos in quibusidam locis Heuutos centum nouempedes , Iulius Frontinus affirmat. O rem stupendami & magis, quod a tota milliaribus continuo opere seisi non ubique sic alto perducebant. Reperies quosdam a QVADRAGESIMO milliari perductos esse: dc nempe per valles, per monteS, per tot inaequalia,supra,infra terram: o iterum rem si
pendami & Rutilium audi: Luid Aquar AERio pendentes fornice rivos'
Aqua vix IMPRIFERAS TOLLERET IRIS AQUAS,
B os potius dicas creuisse insidera MONTES.'T He G Y G A N T AE V M Gracia laudat opin. Sunt certe,aut Videantur, Opera Gygantum, an Geni rum aliquis dicat Z mens obnubilat Architectis nostris,cum vel reliquias paucas & ruinas vident. Exstant iuxta Sublaqueum si uiau sin Claudiani fornices, Mingentes pii sustentates: quas Albertus Leander sedu-lb vidit δί scrutatus est. erumpit deinde in haec verba :
Fieriprofectὸ non post scis,quin omnino incredibilis sit,nisi
oculis usurporum, operis huiuae ratio ADMIRANDA . Nec enim M S Q UIDQUAM excogitari posse HUMANO INGENIO arbitror,quam quod hic Romani,st, in tanto blati . O N T I v M intimis visceri seceraunt. Adqua opera yatranda N v N C T O T V S O R B I S infirmis futurus urideasur. Siquis veterum haec dixisset, blanditus scilicet aevo sub aut suis fuisset: quid iste vir nouitius i quid in
199쪽
talibus de curiosius unice, dc peritus Θ Loquitur autem, ut dixi,de Claudij. Aquaeductu,de quo Plinius Vicit antecedentes aquarum ductin noui mum impendium operis,incoha: ia Caio Caesare Caligulam intellegit c per aciti a Claudio. AEgine a quadragesimo lapide,addam E M
rentur, in xere Curtius Caerulein fontes. Erogatum in id opus iis . ter millies. Notabile valde, dc utile, quod in summos Vrbis colles aqua inde & derivari, dc dispensari posset: adeo i ta at tu na ed uista e rat. H oc ipsi mCassiodorus notat, Claudiam, per tantam fastigi, molem, ' ad Auentini caput esseperduciam,vi cum ibi ex alto la psea cec derit, cacumen istud excelstium, quas imam vallemeto, irrigare videatur. De pecunia autem in id opus imputata suerunt, ex Plinio septem nostri milliones emis
valde miror Budaeum nutare, dc paene mutare. Per fidem, quae caussa est i imb augendi caussata, siquis bene examinet: dc plane, nisi aliqua militaris, aut & seruilis
manus ad opera damnatorum, ut Romanis mos accessisset. I ure igitur, ut claudam, exclamat Frontinus: Tot aquarum, tam multis NECESSAR II S molibus, Pyramides videlices otiosas comparem, aut creera inertia sed fama celebrata opera mon compares Frontine,minime: haec sunt,ut Plinius appellae, tera aestimatione I N V I CTAMI RACULA, dc quibus alius orbis tam aequo animo
visitum se a Romanis, quam armis, fateri debet. Dixi autem ex Procopio stipra, Aquaeductus istos xiiii. fuissese: sed auget P.Victor, & XX. numerauit. Plinius quaedam de Lambis aliisque additamentis Aqu ductuum scripsit,non sine miraculo etiam audienda. EAgrippa in AEdiliante sua adiecta Virgineo aqua, feris corriuatu
200쪽
18 DE MAGNITUD. ROMANA atque emendatis, L A C V s septiugentos fecit aeterea s LIENT ES centum quinque , CASTELLA centum triginta . complura uiam CVLTV magnifica. Operibin iis SIGNA treceum area aut marmorea impossit, C O L V MN A S ex marmore quadringentas a eas omnia A N N v os P ATi O. Haec unus Agrippa, dc uno anno O viru Augusto Principe dignul o virum vel Principatu dignumsic non credo benignius & publice utilius ingenium, non item modestius Principi aptius exstitisse. Tales, tales sint vobis o magni Reges consiliarij & ministri: qui opibus per vos auctisas in pu blicum rem ndant,dcgratiam gloriamque simul,operibus suis, apud posteros,
imperij vestri propagent. At scripsit Plinius Lacus septingentos ab eo factos: rectὸ,abeo: sed plures longe fuere: in uniuersum, & mille trecentos quinquagintad Gos Notitia imperij collegii. Isti non aliud, quam aquarum in publico receptacula:e quibus petere omnibus ses esset. Etsi gratior aestimatiorque e Sabentibin ipsis sumpta
Nota autem in Plinio,tot tot Cobum 'adoma tum Lacuum,Salientium, stesiorum: atque ea ab uno
Agrippa : quid arbitraris ab aliis prioribus ec secutis fuisset Atque alia etiam assidua multa impendiacirca. has aquas: quarum Curatores ab Augusto instituti cum lictoribus, seruis, ribis, librariis, accensis, praconi : VzFrontinus scripsit,ipse inter Curatores.Sed prςcipuum, quod familiae dc homines certi ad tuenda haec opera, sumptu publico tolerati. QRod ide Frontinus ita prodidit. N Agrippam primis,perstruospriuatos uos hacfecisse , eami Familiam Augusto mcHeutem legasse . --