De phosphoris et natura lucis, nec non de igne, commentatio epistolica

31쪽

amoenitatem radiantis, maxime ad solem, maragdi naturalem, quam ad jubar igneum, ab artificio parabile,videtur tes rendum. Qui equid sit nec veteres, inter eos Plinius adducto ante loco ubi fuse satis de Sinaragdo egit, nec recen

tiores, etiam solicit Naturae scrutatores, exerc. IO8, . Card amu de subtil. l. 7. Booti aliique,d ex nuperrimis de Gemmis scriptor Thomas Nicolo Anglus , c. a. vel minimum quid prodiderunt de phaenomeno praesenti. Nec festitur insignis Tho mas Barthosin, de Luc. animal. c. I p. 8 cum de luce infit interpretatur haec, quae Plinitia, Petronius, Solinus , Isidorus de igne pariter desilammis Carbunculi, Smaragdi, Adamantis, tradidere. Quia tamen pretiosum nimio pere spectaculum hoc redderetur, si diffringeretur in pulverem redigeretur Gemma aestimabilis; ante annos paucos admodum inventus mineralis alicujus, visu&proprietatibus in quibusdam similis Smaragdo, ab artificibus duobus mihi peramice notis usus ea . Conficiendi Phosphori&repraesentandi modus levis atque brevis ille. Recipe q. v. mine vilis Piridis, an: dum pene referentis; contere in pu erem,aqua madefac communi,suisis instar uis at Penicisio porea in lamina cuprea, a tudine vel orbis, vel imajorcis plani alicujus manubrio infructa literas, quascunt noles,in lamina describe crassiusculas Ardentibus iuperimpone prunis Pasculo exceptis Phinnomenon spectabis in obscuro moenissimum sine fumo modore lucens. Sed, ut Verum fatear, nec usum, nisi curiosi animi explendi, artificium hoc, neq; diuturnitatem habet. Pectus ergo avidum sciendi meliora fatiare nequit sinue Hesperus vocetur, sive ' es e- rugo. Si de caussa quaeras materialis est lux insita Smaragdo e sciens eliciens carbonum ignis si de effectu, lucet, non illumi nat vicina. g. IV superat priores hosce Balduini Phosphorus Hermeticus. Sic in honorem meritumq; repertoris, Viri ab ingenio&arte celeberrimi, usuq; singularis amicitiae&favoris mihi aestimati, Dia HERMETIS eum nomino. Quantumvis sperem, non laturum ipsum graviter, ut est ,humanis imi leporis, si os endero,jam

dudum simu quid observasse alios in Q ro sed& insccharo, dc

Judicium

de eo.

32쪽

EV ca creta ea Dinata. Nolim vero Antimonium huc quoque trabi. tur Mi GEcinaba Ohm Studiosus, ait Montalbanus, status , Antimonium lucens P, cum Nitro vult Ar more in tigillo, ut haberem diaphoretici vuμt exson, o dictum materiam spatula agitassem in crucibulo, g tremtat an que Dbtis occultassem lateribus, ne u sit conspicuus, in loco tenesh, icoso Tvellertino tempore apparuit mihi materia agitata, prae .

sortim ad latena tigilli, tota argentea turperquam candida,

paucula tamen viriditate intermixta. Caussam in sulphur aliquod album, qaiod contineret Antimonium cum Nitro permixtum, ira, luti quamvis hoc phaenomenon posthac mihi nunquam affful p., Pel aliquoties inquirenti Saccha uis albi si mum , quod optimum habetur, durumque est,si in ob scuro ab illo aliquid cultro abnudas , lucem candidam , scintillarum instar, exhibebit. cc. Vidit equidem effectum, sed cautiam non invenit Montalbanm, dum in Sulphur Antimoniale transtulit eandem Si in Nitro substitisset, reperiale quod quietivit frustra saepius. ita uberum, Ni trianatomicum diligentissimum in secreto igne Proserp. non ignorasse haec secretiora, certus plane sum ut hic prolixitate su Cl. For pelle leam. Hoc memorabile semper mihi visum est, quod II. chio, hibisse in Chemia Lurnen, Olaiι retulit Borrichrustract. de Ort. progr. Chem. p. 88n X tiro diuturna patientia excocto non ita

pridem Pragae in ossicinia hemici cujus a corpus prodisse, in t Deb is 1 lucens splendorem suum aliquana frigido licet rase conservans. In Nitro nempe obvio ubiq; est , quod qua siverunt

Scipientes anxie. Egosententiam meam interponens vere scribit IIermes de Hermetic materia c. R. pro fiteor libere e Nitrum no-

irum, obvium ubivis, utut impuram, tamen cur si id est, vivifica& lucida ymateria refertissimum, demi rerum subje Ium catholicum quoad lucendi partena minaeculosumi esse Sal. Idem an tea eodem capites dis usum adeῖes Nitram, per imipersam rerum natur um, itaria Iuosum in concretionibκ Iatus missorum sublunarium, ut operae pretium ficiturus it i quis ad inve ligandam ejus indole vi animo sise s cogitatione attentissima conperterat. Et T. 3. Hac cxpertis, ratione sum, qu)d in sale, quasi 'iritu nine, saliterri, alo, ita ui bustibile uo dam, sivesecretum ignis lucisio tius in

Balduino.

33쪽

- ' tius sit elementum. Deinde: g A irrum in gne,pat iis vise alisi e Magnessacidi at Sibi igitur, perspicuitati suae, quam promissit p. 69. edit Franco Lips. A. 67s meoq; simul impia'

te candor Consultissinius Virori: m, si notum mihi optime sub jectum, A trem inquam, de casa a Philosophici Magnetis lumen in aere diffusum tisahentis, paullo manifestitis aperiam . V. maturam Lucis qui perspexit propius, quid in nitro, melle, fac charo CC dc mirabili norat sale atque animali lateat, vix ignorare poterat. Compertimemoro sed in spiritibus, centro suo haec solumnas do admiror intelligo. hi id nitrum

valeat, quid creta, novi. Qicerum rideo, dum lapidis Bononiens Notatur proximam materiam vocavit equidem xx abundanti gypsiam, e Licetis. modico sulphuream, acrexi e s lina interim contantem sed vim luciferam ab ambiente aere haurire statuit Cur Vir laboriosus a bi&longius quaestivit, quod reperiit in sale De cretae, mi Creta neralis vilioris usu si ingredere hic scribtre, ostenderem fortas sis quia vale- utriusq; sexus homines. ita bibere illam acidi nimietatem, muli-Zerculae emendatrices cere villae jam acescentis norunt. Si tam commode assumi creta, quam ex oculis cancrorum lapillis medicina posset, acidum ventriculi prae dominans ex parte per hanc velut spongiam extraheremus. Nitri spiritum cretam adhibent, infUO

qui ope Philosophici Magnetis Mundi sirisum sic enim appella Sp.

tu a quibusdam stlinaῖre, post phlegmatis remotionem attrahunt in vase . multa garriunt de aqua Pontisa, qui filiis annia, merari Adeptorum gestiunt Haberi in nitro in aere nitroso docent, quod laboriose indagatur alibi. micam aliquid, ne vide a dixisse nihil. Castina, me sonu,sicca,igni urge favedinem obserpa circa marginem, Hermetice obsigna deni habebis Phos ,, phorum desideratum. g. L mirabar ab initio spectaculum jucundius nec nunc contemno elegans inventum. Illud addo tamen ne quid nimis ne quid supra debitum Videlicet non lucet, nisi aliunde excita Nat uveris splendorem Phosphorus ex se lucere debet; quoniam pars huis Phos.

ιζ aucem certe nullam in se habet, sed lumen saltem mu phori. tua litium. Hoc lumen attrahit ex aere a Sole, vel ab ignibus pro se et tim

34쪽

e 'um; nec diu retinet, sed deponit mox, in abdito repositus. Consumit etiam seipsum Magnes ille, atque in patella fit friabilis. istis sane omnibus, quos habui, duravit Altra mensem nullus

ri aperto. Inclusus vitro, pr. elia longius, ad menses non umlim dicere ad annos, aliquot Incium. Sed cogitta: attractrig

i debilitata tandem evanescere. Nec enim supra vires agere

vel nitrum, vel quicquam potest simile. Humorem imbibit ex aere illius fixus S praecipitatust piritas, lumene eodem attrahit, infusas calcinatae cretae vehementiori igne urgeatur. Corpus fragile friabileque creta quoque est, dimittens brevi id, quod inclusurn ei erat ante. Omne acidum, inprimis copiosum, externo quodam adhuc irritatum, facile consumitur. Ipsumque illud, quod splendoremessicit non spiritus, nec corpus est, sed accidens, nuda qualitas intentionalis Lumen enim ex materia latonias Corp.coni are, cave dixeris. Unde igitur duratio, aut perpetuitas effectus, quae non deprehenditur in caussis Faciamus tamen, omnia haec stare imul poste; cui cedant usuitnunc quaeram Asa, ut lapis inde Philosophicus, aut Athaliel Helmontii mod unquam hoc effecit, aut possedit, nunquam profecto demonstravit, forsi .an elaboretur Interponam idem meam publice, in nitro neque inveniri haec arcana, nec sperari ab eodem posse. Talia dum sine felle,sine sale aliquo mordaci scribo, per amicitiae candorem rogito, ut bonigne pariter excipiantur. Diversum

scilicet sentire de re ita iisdem semper licui, quidni nobis

etiam pro veritate tV . Naturam Lucis adiri ratus, ac admiraturus sem-T,MUsu persum. Feliciterne indagaverim, determinare meum non est. a oc fateor, non privatorum saltem Bibliothecas luculentiores, . sed Potentissimorum etiam Principum quorundam sedulo perqhris issentne; Gre herbianam scennael ante XV. hos annos, CONRlNGIO SCHRADERO, summis Viris de publico literatio per ipsum pene seculi dimidium huc usque excellenter meritis, liberiorem mihi aditum in Aula Augusti imi, nunc divi Ducis per dies aliquot conciliantibus Eleritonio, BranEenkurgiaeam ana

35쪽

de Lisse ac perpetuis lucerni Veterum notassent , discerem. Quid anno factum fuerit superiori, testis est Consiliarius Bibliothecarius ibidem Nobilissimus D. Christ b. HENDRICHIUS.

Exstimulaverat me elaboranda porro diatri , Academica, prior equidem de Luce primi enia, altera de Luce atque imbria anta annos hos XX publicata. iam studium, ingenium Ici cheri maximopere placebat Sed, quod uterque de natura Luci se Trrofect commentatus, a veri aberrastet limine acrem divinam nondum satis allecutus videretur, haud implebat exspectationem. Robertii Flud , de luctibus sublimiora multa, tantum non nimia conatus est , sed quae intra nudas speculationes, saepe etiam

Theologis suspectas purioribus, subsisterent in vastis Commen Occas sotariis anu card Musco edito Italice inveni, quod indaginis a fertuν

laborem, propter spem successiis prosperi, reportendo ex deperditis Perenni lucae, mereretur. . Repeto quae scripsi de hoc argu mento quondam 'Non est livore deterendus, aut ilentio pre Dinen d ausus Viri in palaestra Vulaani seu vitra seu metalla spectes, diutissime exercitati, de a celebri Chymiatro, Langelotto non parum aestimatio laudati,in Job X 1 c ιlii, Serem mimo SAX. nune BRANDEN B. ELECTORIE secretioribus laboribus Chemiae de cubiculi ministeriis devoti Ab hoc, ut primum alter alteri innotuit, contendi precibus hortatibusque, ut desisteret siquidem unquam in arcano opere fuisset occupatus, ab arte tot damnisin periculis nobilitata. Relicto praecipitio ad plana se conferret, operae Naturae certiora potitis rimando, unde Sapientiae naturali atque Medicinae lux inserri possit, ad rerum eruendam veritatem, promovendam hominum salutem. Sic propitium laboribus futurum Deum. Operari claros hac aetate nostra Viros circa Luminad Phosphoros . Auderet lumen circumfundere ingeniosis curis. Probavit Artifex consilium,sententiamque contulit cum exteris, periculum suscepit artis mitte-bergae, meque toties praesente, ait m circumstantias, thm causissdiligenter obsςrvantu, felicissime perfecit, Numine laborem se

cundante.

36쪽

Phospho VIII. meretur Pholphoriis mirabilis attentionem Nortunilinu ct uca Con stans audiebat dissertatione publicata ante hoc trien-bilis unoni m. Perennilucam si vocaveris , non erras . Lume hin per-c etiam e potitum appellent; quanquam Luc& lumen toto cocto differant, des, i, i id quoque est, modo rei 4ihil mutent. em lucepraetur ditum intern Deorpus, ex minubili naturae fale consans prolatilis, mobilis: spiritu e penationis intensissimo calore ignis ositum elaborari, in liquore semper anzns , motu in ammabile epissimo, objectum proxinnum ictaminans, multiplicabile in particulas mini-I mas innumentabiles , insignem alctuini humanae usum praebens. Cum dies diem hactenus docuerit, tum veniam cordati dabunt, quod noli nisi tria cisio adhuc tempore cognita memorabilia principio annotaverimus imum repositum in eo , ut ma- is teria lucifera vel portione minima capillis, barbae, superciliisve illi- natui temnore nocturno non solummodo jucunda, sed horrenda, etiam oculis obiecta repta lentet. Ut pene metuendiana foret, , mira Z insolita phaenomen mortale s. perstitioni dedi Macet a se nitati circa apparitiones Geniorum,&id genu silura, hinc ausuros comminisci nisi pretium obstaret Noctilucae rerum a , fulgure mirandum quod per vices fit. aliud pro causta habetis fundamentum. Qualis nimirum illa flamma est micatio, cum, Tempore aestivo distri an tu nubes a sale clatili Micido contra-o i impraegnatae, ut delflagret sellus. Tertium, quandoquidem

plus amissi, quana quodvis piat veris pyrii artificium, si eodem

abutare, infert usibus hiannanis, propter comburendi vimine xtinguibilem, sub ipsis lis i s eri. in incensium tum exponere non licia plica I. IX. ancepraeditum intern non solo lumine contentur tum corpus nomino. In se enim habet; incentrum veluti redacta lux est . Est in nive, sale, i lcie, vitris, gemm' lux,&radiat e Adamante, pyropo, Smaragdo palo& similibus sed dissipata in communi ac per grati s varios dispersa Phosphoron irabili praesenti copiosissima encata inest verbo dicam: Ni L NISI LUX est. Sed ex quo iub eclo e re qua materia colligi -

37쪽

- 3. MIRABILE NATUR E SAL indigitavi, iro caussa proZima

commendo quod ubivis obvium. iratus saepe sum , iun- quam desuram mirari, chiri de Luce animal um incomparabile opusculum ediderit Ante signanus Medicorum nostri seculi Thomas Bartholinus, omo dine verbo quidem mentionem fecerit istius rei, etiam triti sitimae, qua coniici Terentii luca potest. Subinderisi etiam , chim ante unum alterianaque annum legerem insignis Medici ad Medic epistolam, Miscellan Acad. Natur. Curiosor. Ephemerid insertam in qua observasse se commemorat mox transitorium phaenomenon, cum nescio quid ageret, hoc certe minime, ut tunc,&illo loco abdita Naturae scrutaretur; nec invenire tamen caustum posset quanquam huc illuc, nimia soΓ-citudine inebriatus laberetur Propiora definire vetat fides. et o-volatilis naturae esse, a priori posteriori mihi constat. Saletenim volatile eli, quod solet colligi ex materia fermentescente illa. Sal volatile est, quod virtute ignis intensissimi eliditur,&perstrias lateribus adhaeret vitri Lux, odor, motus, omnia testantur de volatilinatura, dum extra aquam atque vascula aperto acri eX-

ponitur. Nec sulphureste aut subesse, credas. Id quippe additum, experimenti caussa aliquoties succestum impedivit omnem Discamus inde Sine fulphure calorem, ignem, flammam excitaripo Fatearitur porro e conccininuta condensata dicere Latine debuissem motu solo irritata, ignem di issime deleb oriri. Cogito scamus pariter: pinu comburentem fulmisis monita, ligna, etiam non plane arida, in flammam protin s agentis atque consumentis , apri=nc pio hocproficisci. Non si impliciter ergo itatu Padum amplius ubi calor, ibi ignis aliquis elem nta is atque

Πιι lib. Itemque : ubi ignis, 3bisulphur. Quin ita potius tibi caser, ibi aridum ubi flamma, is salvolatile. Quam in rem plura attulit exempla&momenta rationumChymico laudatus noster cap. I. de Princip. hym.&sa lib. aeid. g. uos stimae ac maxime spirituosae operationis Te,

αυτοὶ ι . locet. Natus lucis naturalis omnis, quinin luminis

38쪽

eo. Solum Solem intuere; ne dereliquis dicamus stellis Lumini- his remotis, tempore nodcturno si exiguum in mensa granum Phosphori mirabilis reponas, exhalabit semper, quandoque fulga rabit, ii contreetes; ad puncti sane Abora fumabit Hinc granum illud, quod tum primum vidit, descripsit eleganter publicata post id de IV. Phosphoris diatriba Nobilissimus EL HOLTDtlS,non potuit fulgorem se postero repraesentare it rum, sed per vices fulgurabat saltem, propter vim in aere libero debilua tam antea cum semper sit in motu, eae corpore visibili evadat invisibile dum disti patur sal volatile. Sciamus inde v I in ume e nobilis medicamenti usum hominipraebe et ita lux, qua per c. lnvbile ac Hymissimum vehiculum medi. inarum pr.esami martim debeat haberi . ita ipsa nostra lux, di lucis radiatio non inpedita sanitas existit Ia perluce, lucifera si succurratur ei medicamina, int),cit jucunde valetudinem corroborabimus. Venena quam velociter, quam vehementer corpora infestant jugulantque Unde nisi propter spirituosissimam naturam atque operationem, qua sunt praedita Nunc si antidota virtutis&velocitatis non minoris eis opponantur, beneficio vehiculi istius longe propius ad me tam eniremus. Sed reni tangitarias hic saltem, applicationem aliis re inquimus Qui tamen viderint, ne grana lucida lucifera incentrum condensata, sine liquidis accipiantur.

IV jbi F. XL Paradoxa scribere videbor ignem intensii murupris Ophtu n corFore ad nsum tacitas frigido, conglobata luce, insalerou- illi, in me iis non mod dulcibus,sed corrospis etiam aquis, quin in oleis durare sine noxa,nc liquescere. Haec tamen singula, jam saepe Maximorum Principum Notaliumque plura morum manibus oculis exhibita fuerunt. Noverit testabiturque illa Brande taburgica Electoralis, quae repraesentari Artilia XXunc e usibidem. Nec illud praeterire debeo, quod mi a venit usu, cum literis omnino clementissimis iambergam dignaretur . R. I. Princeps Illustrissimus, rerumque naturalium ac rariorum incomis

parabilis amator atque aestimator, DN PETRUS PHILippus, Episcopus ambergensis Herbipotensis Eminentissimus me in- Ph

vitare jam supcriori diui A.

Di Augusti, dapibus sol is, ho-

39쪽

rat A cliciter nocturna uiserat Franconiae Dux ut praesentibus Magnatibus quibusdam i evirensis Cho episcopus intererat msallor, lucida projicerena phaenomena Exarare symbolon: R. ber ζα nomina Augusta in tapetio jam orsus, non dissimulavi quid con qui ja- tingere aulaeo de tabula pendenti possit. Quid tibi dum non, umidum scriptionem lucidam absolvi, quam attoniti adstantes viderant accenditur a grano lentis magnitudine tapetumr. Ego ipsemet haud satis providus, sufflana in re mana ignem volens chim non posset Nobilis eae tinguere ephebus, qui accurrerat cum poculo impleto aqua vehementissime sinistram laeti, quae totalu rens igneaque apparebat. Excussi, qua celeritate potui, huc illuc flammulas altantes atque radiantes stellulas vi numerabiles re-imui vestigia combustionis ultra diem decimum. Quae dum scribo, oppsrtune mihi incidit, quid Antiquario lectorali nuper admodum acciderit Coloniae ad Spream. Inclusum vitroPhos

i horum mirabilem non satis caute tractans, inflammatur ad , omae Idut incendrum extinguere nec ipse posset, nec sine periculo aude Soream. rent alii. Restitutus ne fuerit nam vitae laboraverat discrimine ban seciis interim, non comperi. Motu scilicet levissimo vel digiti unius prest irritata illa lux accenditur, informasicca tamen Nana

in liqui de qua deinceps differemuS, minime id metuendum. Tum enim lucet saltem, non accendit, nec combarit. Ute v ro plane scripserit πολυθρημητ' Ebholaim in descriptione fulgurantis Phosphori AE ateria lulcida, sed liquidi non tantum Cicinde , aestivis no Zibis per aerem volitantis i/sar 'le debat, peris etiam fricta digito similem penitus fulgorem albicantem, non ines pore se Iatorum inducebat adeo ut si quislo. Iam in is fallem, tota i a. quoqae, reluti quondamis tamen trinis phaec componere licet in OT SIS, ex monte Sinai descendentis fui unis procul dubio fuisset. g. Mi scripseram in priori dissertatione jam id agi a Lucet rexime, ut non videatur saltem lux haec, sed quὰ videantur alia, pro, illuminat. x epicina, uti praestet. Deci hosphoro, in forma sicca loquor hic Lucet, inquam, is non modo, sed di illumina objectum

40쪽

sus vitro. Accidit Decembri mense ineunte, AI XXVII. cum solito uberiorem. aliquem proventiana, vehen errtia Vulcani ultra IX. pene toras incitati e torquξret strenuus ἐργοδιωκτω cin. ΚΠλα e lito ; nec enim diffitebor, saepenumero labori ni ustissimo ventum ex rahendi Luminis non respondisse; tim ego amrnonitu frequente institi, precatus, ut illustris Societat s Praesidi Mag:ns ,&indefesso studio de augendis Ephemeridibus praeclare retatis inerentibusq; nia Collectoribus transmitteretUr se cinae in v n- furti An Volcis ix iam Factum esse scies acceptum par iste, spero. Tempore praedicto ante, c x naturu mecum Vel I. rcumphosphoro&literis, novarum nescio quid rerum uole it ni expugnatione nunciis, S ante sextam Vespertinam in obscuro propter noctem ingruentem tunc nauseo, legit iteras, ad mensam pota modo abs me relectas Dicam aliud. Superiori anno sub init, ii in Septembris, cum Pegnitii Tn corum versarer in negotiis in n-

datis, missus ad me labachio auctoritate Principali Vir scientiis reconditissimis, operibusq; nomine suppresso editis omnino admirandus, consiliarius gravis limus, D. C. Κ de R. ut e gratia Serenissimi DLICIS ui redderet me certiorem partim partim ut adhortaretur adsulse piendum eo iter. Exspectavi adhuc lateras, parviqi apparui obsequio se post octi duum. Quanquam nullo hominum elogio,cipientiae mortalium jam secutus apicem, sit indigus divinus PRlNCEP , nec dignus ego videar enco mi astes qui vel intelligere, vel exprimere heroica Virtutes, quae in Eumquasi conjurarunt, aleam pertinet ad notitiam posteritatis tamen, ad gloriam adulti seculi, ne nesciatur, poste Summos illos Num nis interris his Vicarios&sapienter decenterq; regere commisias oves, subditos intelΓgo non deglubendos, ad admirationem omnium si inguis per Europ. in usitatis atque Philoso. phicis, sed veris ac severis illis, Artibus excellere. Apertius fatebor ut histrissimus S I. R. Princeps DN. Dominus CHRlSTIA-Nus AUGUSTUS, PALATINUS Rheni, Rir. .e, utar , C P. Mis,utim que D ἰix, ct ensis , potibe G is , Marciam , .e. ponsperge ac Mocrsin Comes, Domi in Avensii is est, qui hac, quae ecscribo, vidit, collaudavit di adhibita