장음표시 사용
671쪽
645161. 33 Item. Qui muniti sunt aliquo priuilegio, aliquando
non admittuntur ad excusati0nem, uelut si min0r sit annorum XXV, si adfini datus sit tutor, et aliquem usum rerum habent: quod ius uenit ex epistula diui Hadriani. 152. βItem. 'Liberti' quoque, quamuis multa priuilegia excusationum praetendant, tamen a patroni sui liberorum
153. Τ Ιtum. 0ui patri pupilli promiserunt, se Su Scepturo Stutelam, non eXcusantur, quia e Si iniquum, ali 0S non esse dato S.
154. 8 Item. Si inmiscuit so administrationi tutor, perdit beneficium excusationis: plus enim egit, quam si promisisset: idque diui Fratres Domitio Ruso rescripserunt in haec uerba: Liberari tutella, quam sponte suscepisti, irreprobe nunc de-97 sideras. ' 92155. Item. β' Igitur obseruandum deinceps erit, ut qui tutor datus sit , si quas habere se causas excusationis arbitra-
tempus, per quod res interfrigescat, concessum sibi 'credat. Nam hi, qui Romae uel intra centesimum' suerint, Sciant, in proximis diebus quinquaginta se excusationis causas allega Ie debere, aut capessere administrationem: ac nisi id securint, in ea causa sore, in qua sunt, de quibus consules amplissimi decreuerunt, periculo SUO eos CeSSa1 e. 156. 3Item. Formam autem ex hac constitutione datam hodie in usu ita celebrari animaduertimus, ut ex eo die inci-
ε) Cf. S. 13. f. h. t. Idem locus plenior et sanior legitur S. 223. δ) Cf. 33. 220. 224. L. 14. D. h. t. L. 5. C. h. t. Paul. S. R. 2, 29. S. 1. β) Baridonii co . de libertis Val. edd. y) Cf. S. 9.f. h. l. ') Cf. L. 2. C. si tui. v. cur. fala. 5, 63 . ') Li
beriS tutelam q. S. s. praebe; nam desiderasti: edd. Liberari tutela I. S. S. se peram deSideraS ed. MOmS., quo verisimilius videtur,
quod dedi. δ') Ipsius D. Marci de hac re constitutionis vide tur par8 se. Cf. λ. 16. f. h. t. ' sed in pro sed ii'ὶ Vat. nec in ed. Nol . ad eas ex more nec in infinitum ed. Moms. adire' simpliciter dicitur 3. 161. 165. L. 10. 3. 4. D. h. t. 27, 1). credant VAE. credat Vat. edd. δ) Non opus est addere miliarium; cf. v. gr. Tacit. H. 2, 24. 3, 15. Cf. L. 6. C. h. t. 5, 62 . L. 13. S. 9. L. 16. L. 45. S. 1. D. h. t.
672쪽
piant quinquaginta dies enumerari, ex quo ' qui scierit. ββ se
esse tutorem uel curatorem, Scilicet ex eo, ex quo in notitiam eius dCcretum 'perlatum' sit testato: uel, si testamento datus sit, ex quo id 'quoquo modo' scierit. Itaque ubi sciit, ne praescriptione L dierum excludatur, si sint Sessiones uel pro tribunali uel de plan0, aduersari0, id est ei, qui eum petiit, denuntiare debet, et adire praetorem et titulum excusationis suae apud eum eXpromere. Si feriae sint, libellos det contestatorios. 8157. ' Item. Tunc demum excusandus est, qui prius datus fuerat, Si is, quem n0minauerit, et potior necessitudine et id0-
158. Item. Pars orationis imperatoris Seueri: Promiscua sacultas p0ti0ris nominandi nisi intra certos fines cohibeatur, ipso tractu temp0ris pupill0s fortunis suis privabit: cui rei obuiam ii itur, patres conscripti, si censueritis, ut collegae patris 'auiue y pupilli in decuria uel corpore, item cognati uel assines utriusque necessitudinis, qui lege Iulia et Papia excepti sunt,' poti0rem non nominent: ceteri cognati uel adsilues
amicitie atque municipes eos tantummodo nominent, quos Supra conplexus sum: vicinitatis autem iure nemo potior existimetur.' b159. 'Im . nostri Aelio Diodoto. Tutores secundum patris uoluntatem decreto praetoris, clarissimi uiri, quod non iure testamento uel co die illis dati fuerant, c0nfirmatos poti0res nominare posse non arbitramur: nam iudicium patris. licet iure deficiat, seruandum eSt.
municipem potiorem nominaret, hac oratione non sublatum. Cf.
673쪽
160. Item. Libertus ' sicut 'i ex tisare se a tutelis, ita' etiam h potiorem nominare pote St. 161. Item. Ex ea die, ex qua quis p0tiorem nominauit, deinceps omnibus sessio nibus aduerSUS eum, quem n0minauit,97. b. t , adire debet, usque dum causam siniat. ceterum si aliquam' - - sessionem intermiserit is, qui potiorem nominauit, praescriptione excluditur. plane illa sessi0, quae de plano celebratur, ei n0u conputabitur. 162. Item. Si is, qui potiorem nominauit, litteras petierit ad magistratus, ut conpellant eum uenire, quem potiorem nominauit, ' postquam ' libell0s dedit. 'altera Τ' die litteras accipere debet, ac magistratibus reddere per dinumerationem uicenum milium passuum. i163. Item illud ' curare debet, ut intra diem decimum, quam litteras reddidit magistratibus, rescriptas deposcat: elubi eas acceperit, per dinumerati0nem 'simili modo δ reuerti debebit, et si sessionem inuenerit pro tribunali, reddere praetori, ut Subnotet sua manu, quod uolet. 164. 3 Item. Si quis eos, quos potioreS nominauit, noupr0h auerit, si adhuc intra quinquagesimum diem est, alios poti0res poteSt nominare. 185. Item. 0uod uero supra diximus, ' eum, qui potiorem nominauerit, si aliquam sessionem intermiserit pro tribunali prae Scriptione submoueri, utique uerum est, si litterae non sunt impetratae: β ceterum ex quo impetratae sunt, in eum diem, quo reddi praetori rescriptae debent, 'cum' hoc medio spatio sessio fuerit, non oberit, si sessionibus non adierit. et
'y) i. e. quatenus. Cf. 33. 152. 211. ' nec Cal. edd. Necessario correxi item nunc Moms. n' VAE.), praesertim cum antea dictum sit a tutelis non a tutela liberorum patroni. ') Ex Nol . o. Sup
pleni. De libellis vid. S. 166. 7') Holis. s. alia spro at a)Vat. edd. i) Cf. S. 16. I. h. t. ibique Schrader. δ) Ιtem. Illud edd. q) Malim similem quod acceptum est simili m. ε) Cf. 33. 207. 242. L. 21. S. l. D. h. t. ) quamuis s. dixerimus Vat. edd. δ) se.
quia necessariae non erant, praeSente eo, qui potior nominatus
674쪽
ΤvM. Si eques Romanus fuerit, qui potior nominabitur, etiam hoc comprehendi debet. Deinde sine talem clausulam addat:
ROGO, PRAETOR, PROPTER ' PRAESCRIPTIONIS TEMPORA, 'LIBELLOS ACCIPERE DIGNERIS.
167. Si pro tribunali dabuntur, 'V, in de plano Illi' dandi
erunt, et petendum, ut 'denuntietur alteri ex auctoritate. cum 'denuntiatiis erit 3 et non uenerit, libellos det, 'et litteras petat.168. ' Item. 0uidam tamen iustos secundum has leges putant dici. ' Sed y diui quoque Marcus et Lucius Apronio
Saturnino ita 'scripserunt: Si instrumentis probas, habere te iust0s tres liberos, excusationem tuam Manilius Carbo praetor uir clarissimus accipiet. Sed iust0rum mentio ita accipienda est, uti. secundum ius ciuile quaesiti sint. θ
169. '' Itom. In adoptionem dati ad hanc cauSam pr0
derunt.170. item. Ius liberorum a prinoipe impetratum nec ad J 94.b. hanc causam, nec ad mulnera celera declinanda prodest. λ yy - Desunt paginae ducte.
testante8 se per ferias non potuisse adire . Cf. S. 210. Se ex cussere per libellos non licebat L. 25. D. h. t. Τ') pertulit Vat. edd. pertulit ille ed. Monis. β' Ex Kelleri s. etiam: Movis. ed ), nam et appellationia tempora dicuntur. praescriptiones lempora Vat. ed. Hol . i) VH. ed. Moms. δ) Unus praetori honoris causia dandus salter, cum pro tribunali omi tum aderat, actis praetoris mandandus), ceteri, quos praetor Subnota ret, Plin. ep. 1, 10. S. 9.) tutori dato reddendi, a quo nominatus ter per denunciationem vel per litteras a praetore ad magistra' tus candas citandus esset. δ) denuntie t' VAE. Videtur olim scriptum fuisse: denuntiet' al i. denuntiaueris pro denuntiat. erit) CV. denuntiauerit et is non ed. Moms. h) V ed. MomS. ut ex Vat. ceterae. Libellos intellige a praetore subnotatos, iam litteris adivnoendos. η) Cf. 33. 19s-194. Collui. 16, 3. 3. 4. L. 2. I. 3. D. h. t. 7) Supplevi. ' VAE. ed. Movis r0- Scripserunt ex Vat. ceterae. ') i. e. licet postea iusti esse desierint. Sensu exigente hucusque rescripti verba accipienda erant. '' Cf. S. 196. pD. I. h. t. i) Restitui. Similiti Bucth.
675쪽
171. θ' . . . Nec a patre teStamento designatus tutor per AC potioris nominationem poterit se oneri Subtrahere, licet a praetore consermatuS Sit. Non enim testamentarius quidemtulor est, Sed tamen pro eo habetur. 172. Paullus libro II. Sententiarum. Pro testamentaria PAVL sua mutili tutela ipse tutor datus, ut est Latinus IuniamιS, SENT. in potioris nominatione non aequiperatur codicillis ad testamentum non pertinentibuS a patre dato tutori, quem praetor consermauit. 3173. Ulpianus de ossicio praetoris tutelaris. β bui in pa- P.
domicilii omnibus eliam tutelae muneribus subicietur tam diu, donec in patriam reuersus priuilegium re perabit. 173 '.' Item. Si ei, quem magistratus uel pater teStamento tuto rem nominaiiu, sacerdotium contigit, quod a muneribus eae-cusat , tamen ita demum tutelam priuilegio subnixus declinare potest, Si ante nominationem uel apertum testamentum sacerdos factus eSt. 174. Item. ΤΗaec de sacerdotio dicta similiter pertinent ad excusationem cotistest celerisque populi Romani magistratibus competentem: Sed per annum tantum, qu0 quis ConSul, uel praetor, uel tribunus pl. uel quaestor uel aedilis erit,
175. Item. 8 Collegas eos haberi non oportet, qui licet
eandem artem exerceant, quam pater factitabat, lumen eiusdem collegii non sunt, in quo pater pupillorum exercebat. 176. Item. Sicut autem defuncti collegam non oportet ) Sententiam restituendo effeci: cf. S. 21s. Ad sensum
restitui. Poterit igitur potiorem nominare. S. 211. Cf. Gai. 1, 23. infra 33. 193. 221. et L. 1. S. 1. D. de confirm. tui. 26, 3). Ut a praetore tutor dari posset Latinus, eadem ratione placuisSevidetur, quae eme it, ut fideicommissa capere non prohimeretur. In aliam sententiam cum nudo V. VormundSch. II. p. 279. ImmS. locum restituit.) h) Ad sensum restitui parum iuvantibus L. 19. 30. s. 1. D. h. t. β) Partim Monisenum secutus restitui. Cf. MOms. InScr. Neap. 2569. et hic SI. 148. 179. L. 31. 3. 4. D. de receptis 4, 8). L. 13 pr. D. de vacat. 50, 5 . L. 23 pr. L. 41. S. 2. h. t. y Item restitui. Cf. S. 146. -- L. 17. S. 5. D. h. t. ad munici pales honores spectat. β) Restitui ad sensum. Cf. S. 142.
676쪽
excusari, ita nec eius ylium. Et ita imperator noster cum patre reScripsit. 177. Item. Veterant a paganorum tutelis perpetuo eaecuSantur, a militum uel ueteranorum autem siliorum intra annum et ita ut post non pluS quam unam SuScipiant. Sed utrum Simul non pluS quam unam SuScipiant, an Semel tantum unam, tractari p0test. Puto tamen, Simul non plus quam unam, et ita inueni rescriptum.177 ' ' Item. Non honesta missione misSi non ea CuSantur. et ita de ignominiose misSo imperatoreS riae Sabinae rescripserint, cum cognatum, quem ob delictum at quod exauctoratum esse dicebat, liberis suis tutorem peteret. Ab urbicis plane tutelis eaecusabuntur, quia ingredi iis urbem non licet. Sed etsi non sint perstincti stipendiis, ν'' tamen post uiginti annos si missionem non ignominioSam acceperint, ut ueterani faecuSantur.
284 94.a. 178. Hiem. Sed primipil . . . t primipilarem da-l pse, bunt legare quoque ipse quoque in locum 179. Ilem. Temporarium Sacerdotium nactuS, dum sacerdotio fungitur, tutela liberatur curatore ingerim dato: quod ita rescripto diui Pii declaratur ad
180. Item. 9uae de primipilaris filii tutela placue
runt in primipilaribus, sciendum eSt, ita in usu Seruari, ut eaeemplo ueteranorum duntaxat unam Simul SuScipiant.181. 3 Item . . . rescripsit, teStamento datum tutorem propter ueterem suam emptionem a patre pupilli, eae quaeuictionis nomine sestertium β centum utilia ei deberi poSsint,
non excuSari a tutela, cum ante conSummatam eam nancturusne sit actionem incertum Sil.
182. ' Item. Interdum praetor excusationibus modum
) Restitui, quaedam a Moniseno mutuatus, Ope L. 8 pr. 33. 10. l. 2. 3. D. h. t. L. 2. 1. C. de ex us. veter. λ 65 . 'q) Ita Moms. ed. ex V persectis Val. i) Cf. L. 10. 33. 5. 6. D. h. t. S. 141. Sed ip8a, quae servata sunt, corrupta eSSe videntur.') Sensum probabilem restituendo signis avi. Cf. L. 10. 33. 2. 6.D. h. t. δὶ Similiter restitui ope IS. 177. 212. et L. 8. S. 12.D. h. t. Restitui. Cf. L. 21 pr. D. h. t. L. 16. C. h. t.' sestertia edd. Cf. Collat. 14, 3. 3. 4. q) Restitui. Cf.
677쪽
651 inducit: nam ' min0res isty uiginti quinque annis ita plerumque a tutela excusantur, ut ad certos annos curator detur: quem si perpetuo daret, minores XXV annis etiam idoneos liberaret. 183. Item. Diuus Marcus in semestribus reScripSit, eum, ' cui data est a principe' negotiorum sis alium administratio, quamdiu administrat, Onera tutelarum Suscipere non cogi, ne uel priuatum onuS publico uel inuicem iniuriam adserat.183' M' Item. Is, qui temporario morbo laborat, interim a tutela excusabitur: hi, quos ualetudo perpetua oppresSit, ita facuSantur, ut eaS quoque tutelas, quas ante SuSceperant, deponant.184. 'Item. In furorem quoque qui incidit, excuSabitur etiam ab ea, quam antea Susceperat, tutela; nec tamen in totum, sed ut in locum furiosi ad tempus curator detur, donec reSipuerit. 185. Item. Non infrequens est, etiam eum, qui nimiam per rusticitatem se alienis negotiis gerendis imparem eSSeprobat, foecuSationem mereri. Paupertas plane excuSat, Si impar est oneri ferendo. 186. Item. Tria onera tutelarum excuSalionem tribuunt. Tria autem onera Sic Sunt accipienda, ut non numerus pupillorum plures tutelas faciat, sed patrimoniorum Se paratio. et ideo qui tribus fratribus tutor datus est, i qui93. b. 29 indiuisum patrimonium habent, uel quibusdam tutor, quibuS-dam Curator, unam tutelam suscepisse creditur: 187. item
33. 151. 223. L. 10. S. 7. D. h. t. isty) min0r r nec in k d. traiecta linea Vat. edd. β) Restitui partim Momsenum secutuS. Cf. S. 1. I. h. t. cum Theoph. L. 22. S. 1. L. 41 pr. D. h. t. L. 10. C. h. t. ' VH ed. Moms. . . t a principio Vat. iiq) Restitui similiter Monis.). Cf. S. 238. L. 10 ηn. L. 1l. 12 pr. D. h. t. i) Restitui sententia ab aliis monstrata. . L. 10. S. 8. L. 12 pr. D. h. f. ') Similiter restitui. Cf. S. 8. f. h. t. L. 6. S. 19. L. 7. D. h. l. infra SS. 240. 244. δ) Est L. 3. D. h. t. ex Ulp. lib. sing. de o c. prael. tui. Cf. S. 231.
678쪽
qui ii curam kalendarii Gaditanorum a principe 'inductam, βin equestri ordine susceptam 'administrat. β188. 7 In tribus non inputabitur tutela uel cura, quae assectata est. Assectatam sic accipiemus, si uel appetita uideatur, uel cum posset qui S Se excusare, ab ea se non excusauit. creditur enim assecta SSe, qui onus, cum posset declinare, non recusauit. i et id saepe decretum est in tutore, qui non potuit inuitus dari tutor, vel 'curatore, qui ei,' cuius fuerat tutor,
189. 'Item. Si quis inter tres ' tutelas i δ' emancipati
filii sui tutelam administret, an ei haec in 'numerum cedat, scio dubitatum . inuenio tamen Fuluio Aemiliano in persona Manilii 0ptiui rescriptum, emancipatae filiae tutelam numerari ei inter onera Oportere. 190. - Item . Tria autem onera in domo 3 esse sufficit. proinde si pater alicuius, uel filius, uel frater, qui est in eiusdem potestate, tria onera Sustineat, quae ad periculum patris pertinent, quoniam uoluntate eius 'administrantur: β omnibus excusatio a tutela conpetit. 191. ' Item. Numerus quoque liberorum a tutela eXcUSationem tribuit: ciuibus quidem R0manis earum tutelarum, quae Romae sunt iniunctae, 'a trium numero: Τ earum uero, ii ) Itom. Qui edd. Cf. not. 116. h) iniunctam G. Buchh. Sed
hoc ait Ulp., cum Gadimus vetus esset cura kalendarii, principem quondam civitati laroitione subvenisse ita, ut pro municipali in duceret a principe constitutum kalendarii curatorem. β) ad ministrabat Vat. edd. Nihil videtur deesse; sed intelligendum est ex S. 186: cum etiam cura kalendarii sit inter tria onera S. 12 , eum, qui Gadibus equestrem curam kalendarii administret, licet ea et Gaditanorum pecunias et a principe donatas comprehendat, tamen unius tantum curae OnuS SusceyisSe credi. Cf. L. 30. S. 1. D. h. t. y Cf. S. 5. I. h. t. L. 15. S. 15. D. h. f. ') eurator ei qui Val. VAE. in curatore ed. Duchh. curatore, qui eiuSej. Nolito. ') Inest paucis mutatis L. 15. S. 16. D. h. t. ex
Ulp. lib. sino. de excus. i/' Ex Dio. suppl. Buchh. i) numero cedat Vat. edd. numerum procedat Dio. Cf. S. 2lo. R) Est L. 5. D. h. t. ) una ad i. Dio. δὴ administrant lVal. Dig. edd. q) Cf. pr. I. h. t. L. 2. I. 2. D. h. t. y i. e. inde a tribus; cf. S. 192. trium filiorum edd. a trium lsilior'. V. Recte nonis. laudat L. 2. S. 7. D. h. t.
679쪽
quae in municipiis Italicis iniunguntur, ' a ' quattuor numero liberorum . idque imperator noster et diuus Seuerus Claudio Herodiano rescripserunt.' et ideo si quis a magistratibus municipalibus fuerit datus, quattuor numero liberorum debebit
192. Ii qm. 'Sed sit ' in prouincia delata fuerit tutela, licet Romae excusatio allegetur, a quinque liberis debet recipi. 193. Hiem. Exemplo ciuium Romanorum Latinos Iunia-Π0S eXcusari oportet. 194. Itom. Iusti autem an iniusti sint silii, non requiritur: multo minus, in potestate necne sint: cum etiam iudi-
stionum scribat.195. 3 Item. Ex silia nepotes non prodesse ad tutelae
liberationem, sicuti nec ad caducorum uindicationem, palam est: nisi mihi propona S ex ueterano praetoriano genero SOCerum auum essectum: tunc enim secundum orationem 'divi. Marci, quam in castris praetoriis recitauit, Paulo iterum et
habet in nepotibus ex silio natis . cuius orationis uerba haec sunt Et quo facilius ueterani vostri soceros repperiant, illos quoque nouo priuilegio 'sollicitabimus, μ' ut avus nepotum ex ueterano praetoriano natorum iisdem commodis nominee0rum i fruatur, quibus frueretur, si eos haberet ex silio. 93. a. 30 196. ΤItem. In adoptionem dedisse non nocet; nec adoptasse ad excusationem proderit, quoniam soli naturales tribuunt excusationem. 197. Item. An bello amissi a tutela excusare debeant nam et in fascibus sumendis et in iudicandi munere pro superi 'β Addidi. ') Cf. S. 247. L. 1. C. qui num. lib. 5, 60 .i δ') Sic etiam Monis. ed. s'etsi V. sed etsi ed. Hol . ij Cf. 33. 172. 191. ') Cf. S. 108. Hai. 1, 76. 80. δ) Cf. 33. 197. 198. L. 1 pr. D. de vacat. et exc. 50, 5 . q) Cf. pr. f. h. t. β) dei Val. hic et n. 210. 220. 247. per Scriptum, quod MaiuS ex pilol. Marc. 18. frustra defendere conatus est. β) a. 168. iterum post Aproniano inseri iubet norohes. Cf. Orelli-Heneten 1368. 1694. 5307. 6123. ' Μonis. β') sollici fortimus ed. Monis. y Cf. S. 169. pr. l. h. f. ') Cf. L. 18. D. h. t.
680쪽
stitibus habentur, ut lege Iulia de maritandis ordinibus de fascibus sumendis, i δ' et public0rum i 3' kapite XXVI. 3 item priuatorum Lapite XXVII. de iudicando cauetur. Et puto constituendum, ut et a tutelis excusent . proinde siue tres bello amiserit, siue unum duo Sue, pro Superstitibus cedent.198. Item. Sed utrum soli silii, an et nepotes debent prodesse Τ Subsistendum: quoniam lex quidem priuatorum kapite XXVII. 'se natos 3 appellat, lex uero publicorum Lapite XXVI. liberorum facit mentionem. Puto tamen, eandem esse aequitatem in nepotibus, qui in locum filiorum succedunt, βquae est in siliis.199. ' Item Utrum in acie dumtaxat amissus, an tempore belli amissus prosit 3 7 Aristo, in acie amissum dumtaxat. ego puto, per tempus belli amissum debere prodesse, ne publica strages patri noceat. 200. β Ιtem. Erit haec etiam excusatio, si quis se dicat
tutelam alicuius administrasse, et ad curam eius uocetur . nam inuitum non esse conpellendum Suscipere, imperat0r noster cum patre Ρ0lo Terentiano rescripsit. 201. ' 'item si quis λβ' uxori suae curator detur. λ nam sicuti senatus censuit, ne quis eam ducat, cuius tutor uel curator fuit, ita uxoris Suae non debere curam administrare, diuus Seuerus Flauio Seueriano rescripsit.
202. Item. Proinde si cui fuerit pupilla a patre desponi δ') Cf. Geli. 2, 15. 3 ') se. iudiciorum. Cf. inscr. L. 2. D. de requis. 48, 17 . L. 7. D. de muner. 50, 4) et L. 2 pr. L. 3 pr. D. de accus. 48, 2). i) uiginti sex Vat. vigesimo sexto ed. Hollis. η) uicensimo VII. Vat. uicensimo septimo ed. Nol . η) Ita re te interpungit Monis. ε) senatus V. Plerumque dici
tur ex se natus. Cf. lib. nostr. Vers. d. Serv. Tuli. p. 554. Sed se natum' etiam dixit Scipio apud Gell. 5, 19. S. 16. Solos natoSed. Nol . eae Se natos ed. nonis. Ceterum olf L. 104. D. de QS. 50, 16 . q) Cf. pr. I. h. t. q) Cf. pr. f. h. t. L. 18.D. h. t. interpolata. y) prosit s' V. prosit 3 Sed edd. sed uncinis inclusit Μoms. β) Cf. S. 188. Paul. 2, 27. S. 2. S. 18.