장음표시 사용
741쪽
VET. CVIVS D. IVRE C. CONSULTATIO. VI. l 1 - 14.
bonorum p0rtionem donare non posses,' i cum singulae res nominari debeant, quae 'donationis causa mancipatione, δuel in iure cessione transferuntur, et reliqua. Dat . prid. kalend. Maii, Heraclea, ipsis ΑΑ. COSS. 11. Idem eod. lib. et tit. Impp. Di 0cletian. et Maximian. ΑΑ. Cretiano Maximo. Nec uenditio donationis causa bonorum omnium ualet: sed rerum singularum 140 minatim donatio facta capit esseclum etc. Dat. VIII. kal. Ianuar. Caesaribus coss. 312. Item leges, legatum, si per codicill0s dimissum suerit, sine testamento ualere non posse, ex corpore Hermogeni aut tit. de donat. inter uir. et uxor.
'lidem 4 ΑΑ. et CC. Aurelio Altino. Inter cetera et ad locum: Codicillis autem sine testamento legatum nec adimi, nec dari potest. Datum sub die VIII. kal. Ianuar. Nicomedia CC. COSS. 13. Item .leges, qua poenis calumniatores plectendi sint, ex corpore Hermogeniani tit. de calumniatori b.: 'Impp. Diocletian. et Max. ΑΑ. Quintiano: Tibi magis, quam aduersario, qui per calumniam petit, c0ntra quem Supplicas, iudicio tutelae conuenit excipere actionem, ad quam re Spondere debes: quippe si per calumniam hoc eum sacere consilis, remedio repromissi0nis initio postulatae, calumniae decimae partis eius, quod petit, tibi condemnari eum desi-
14 Item leges, qualiter petitor probare debeat, quod intendit, non ab aduersario instrui, ex corpore Hermogeniani tit. ad exhib. Impp. Dioclet. et Maximian. ΑΑ. Aurelio, Diogeni. Nimis graue est, quod petitis, urgeri ad exhibitionem partem ad- ΗΟΓSam eorum, per quos sibi negotium sui. Unde tutelligitis, quod 'intentionis uestrae' proprias asserre debeatis
Par. 77. intentioni uestrae Par. 86.
742쪽
probationes, non aduersum se ab aduersariis adduci. thst PP. kal. Maii ΑΑ. et CC. coss. i15. Idem eodem corpore titul. libi agi debeat: Impp. Diocletian. et Maximian. ΑΑ. Flauianae. Inter cetera et ad locum: 0uaecunque ad te pertinentia detineridicis ab his, quorum meministi, uel pr0baueris tibi deberi: praeses pr0uinciae restitui prouidebit. PP. VII. id. Ianuar.
16. Idem e0dem corp0re tit . de instrum. Impp. Diocletian. et Maximian. ΑΑ. Iulio Pancratio. Inter cetera et ad locum: Omissis itaque istiusmodi moris, si intentionem suam incipiat aduersarius tuus implere, praescriptionibus temporis uel alterius reh et tu causam magis tuam defende, habens securitatem uictoriae, si quod intendit aduersarius tuus, probationibus implere non possit. ΡP. DD. Diocletian. A. V. et Maximian. A. coss. 17. Item leges, quod scriptura, quae nullam de legibus habeat si initatem, firmari a principe non debet, eodem corporeti t. de testament.
Impp. Diocletian. et Maximian. ΛΑ. Aurelio Secundino. Opti0ni. Inter qetera et ad locum: Scriptura quae nec
iure, nec legibus consistit, nec a nobis hanc confirmari conuenit: quippe cum 'beneficia snisi) citra cuiusquam iniuriam petentibus decernere minime s0leamus. PP. VII. kal. Nou. Martianopoli, CC. coss. 318. Item leges, qualiter quod 'at/ctor β habuit, hoc eius heredi p0ssit competere, ex corpore Hermugeniani lit. de successi0nibus: Impp. Diocletian. et Maximian. ΑΛ. Aureli 0 Asterio. Inter cetera et ad locum: Si secundum edicti formam testamentum obsignatum extitit, bona, quae, cum m0reretur' ai/ctor β tuus, eius fuerunt, solenniter petes, et rei i q. ΡP. III. kal. April. Sirmio, CC. c0SS. 3
743쪽
19. Idem eodem corpore, titui. de paci. et transact. ihi Impp. Dioclet. et Maxim. ΑΑ. Eusebio. Inter cetera et ad locum: Manifesti atque euidentis iuris est, antequam cerneret uel pr0 herede gereret uel b0norum possessionem peteret destincta, successionem eam non potuisse ad heredes suos transmittere. I P. X. kal. Mart. iisdem ΑΑ. CC. 20. Item leges, qua poena calumniatores plectendi sunt, P. lib. I. sentent. tit. de calumniator. 8Calumniosus est, qui sciens prudenSque per fraudem negotium alicui comparat.
21. Idem eod. ' lib. et tit. '' Et in priuatis et in publicis iudiciis 'i' omnes calumniosi
extra ordinem pro qualitate admissi plectendi sunt.
nuat, potius contra bonos mores carth0la ipsa litigii seminarium propagauit, 'quam amicabili η deliberatione assurgentium iurgiorum scandala resecauit. Dignoscitur ita calliditas ' dictanti sy non habuisse prudentiam. 2. Dum igitur contra legum iurisque ordinem uenietis iustam arbitrii ign0rauit cust0 diremen Suram, quae tanta duarum personarum dignitas potuit reperiri, aut quae intra regionem tanta fuit desectio iudicantium, ut nec triumuirale iudicium etiam de rebus iudicatis male paciscentium non ' tenu/lentia ,3 sed, qu0d 'verius dici β constat,
isti L. 7. C. de i. delib. 6, 30 . a. 293 304. ') f. 5. S. I.' lib. V. sit. edd. i/' de priua l. et pubi. iudi c. edd. Correx. Schult. et Arndis. ad Paul. S. N. I. 5. S. 2. ) LitiganteS pacto, ut ex Sequentibu8 apparet, post rem a tribus iudicibus svid. Praef.
iudicatam convenerant, ut de eadem re per duos religiosos viros arbitros constitulos iterum iudicaretur. η quam tum utili edd. De amicabili compositione vel transactione vid. fae. 9V. L. 22. S. 1.
C. de 38. e cl. l, 2 . L. 51. C. de episc. et cler. 1, 3 . L. 15. 3. 5. C. de legit. hered. 6, 58). Error iude natuS, quod am Semel Scriptum ic pro ic tunc vel tum sumptum est. δ) Illam pactionis Pantolam causidici vel Ioi ex novo litigio lucrum ca- plantis. iam electio edd. Nota novam eoe barbarorum mo- ribus profectam sed iuri civili ignoratam rationem pacta convenia impusinandi, de qua consultor cogitasse videtur. β) Par. 86. uerius rum . dici Par. 77.
744쪽
VΕΤ. CVIVS D. IVRE C. CONSULTATIO. VII. 3-T.
'sacilitasti si eligeret Τ de rebus enim iudicatis 'soli principii et
contra iudices licuit iudicare) aut si ita conuenerat, ut iudicii uinculum solueretur Τ' 3. Ergo pactio ipsa iudicii ordinem
et constitutionem 'infirmat atque ' discingit, quod tamen non paciscendo, sed d0nando fieri potuisset, secundum Sententiam Paulli iuridici, cuius sententias sacratissimorum principum scita semper ualituras, 'ac diualis constitutio,i δ' 'declarant. i
Nec contra leges, nec contra bonos mores pacisci p0Ssumus. 5. Item eod. lib. et tit.: δPactum contra ius aut constitutiones aut S. C. interpositum
6. Item ex corpore Paulli de paci. et conuentis: Post rem iudicatam pactum, nisi donationis causa interponatur, Seruari non ' oportet. β7. Intelligis memoratae pactionis constitutionem iuridiei auetoris sententiis 'uacuam.' Quid, inquam, ulterius requirendum 3 Dieit pars aduersa: Paeti sumus libero arbitrio, nullo cogentis imperio, 'si uti bonis moribus 'consonat. Si certum, non c0ntra 'ius esse aut ' Senatusconsulta, quae iudicata sunt prius, effectui contradantur: 'at in δ' de his, quae altercationi superesse noscuntur, 'sit dignus' ac legalis numerus iudicum, qui cuncta 'latae sententiae moderatione' discinii β) Erga causidicum haec persuadentem. y) Ipsi vel petent
bus litigatoribus, per delegatos iudices, quorum tum maior numerus constitui solebat. Vid. Praef. q) Edd. et uncinas, quasyOSuimuri et interrog. signum ignorant. ') Pusi et G. infirmat quae edd. i q) i. e. per nile ac divalis constitutio semper valet). Vid. Nandii Purseil. I. p. 470. 9uae potestas particulae ac non perpensa effecit, ut varie in hoc loco interpretando erraretur Zeitschr. f. ges h. LIV. XIII. p. 20. 63). Nec vero dixit diuule in constitutionem, quia ipsae Constantini et Theodosii et Valentiniani tmes L. 2. 3. Th. C. de resp. prud. 1, 3)hoc additamentum non continebant. Denique diualis ei est diuorum principum, quorum constitutiones in Codicibus continebantur. 3 declarat Par. 77. declarauit Par. 86. η) I. 1. S. 4. δὶ I. l.
uacuari. 7, tibi et Par. 77. sibi Par. ,6. ') c0nslat edd. in iussa et edd. Scriptum fuerat: i esse aut . i' ) et edd. 3) sit dignius Par. 77. si dignus I P. S6. ') lata sententia mo-
745쪽
gat. i δ 8. Certe si necesse est, rusticis improbisque moribus aliquid amplius satisfieri, ipsi duo, quos praefata Carthola nominauit, sub praesentia electarum perSonarum, desens ore quoque adhibito, appellentur, ut, si praesumunt aut putant iustum uel legale, audiant, quae partes iurgantium crediderint intimanda: et si ipsius carth0lae, quae iam dignoscitur iuris sormulis uacuata, modum aestimant se supplere, promant de agnitis 'legibus 3 sententiam. s. Tunc et ipsi sentient, ' quae β sit temeritas iudicantis. ubi minor numerus post maiorem, 'praeterea et religiosorum, quos non summi pontificatus honor attollit,' contra res iudicio terminatas praesumpserit serre sententiam: ac, si destiterint, contestatio allegetur, illos aut dili erre, aut non praesumere, 'ut' electionem impleant paciscentium. 10. Demum si quae in contentionem ueniunt, aut ampliori numero iudicum, aut Summae potestatis sunt arbitrio decernenda. Il'. l. Deinde uero 'minime β suerat necessarium,' con-
lernus nepoti aliqua contulisse noseatur, utrum in iure eius manere debeant, an matri, in possessione Sua consorti persuasionibus lubricis, 'imputari, i 3' pro eo fortasse, quod usus ructuaria ' fuerihi de proprietate filii constituta: 'cum δsi 'silio eius 3 proprium uel cuilibet extraneo aliquid 'reliquit, de eo ut β domino de facultate sua testari non licuit: si 'cum-
derata ratione Par. 77. Pusis. lata sententia moderatione Par. 86.
3δη) Siona citandi nos addidimus. ε) legis edd. δ) quid edd.
q) Noc signidicat: si saltem episcopi essent electi, tunc iudices sensu Nov. Valent. III. Lib. II. cit. 34 Nov. 78. pr. dici possent; cum simplices sint religiosi, nullo modo iudicandi partes SuScipere possunt. y) aut edd. ') quod minime edd. ' Schultino. retento ab initio quod. coniiciebat sciscitaris. i ') i. e. tanquam in 'iciose donata ex bonis avi, patris sui, ideoque in portionem legitimam vocanda. i) Hoc ob similitudinem litterarum luaria excidisse videtor. η sc. avi testamento, quo huiuSusu r. metu in Eciosi querelae mentio facta erat. δ) ac edd. c. Solum litterae a, inde duplicatae, adhaesit. q) filiae edd. pro filio e'. h) reliquisset edd.; ad sensum fere correxi.
β) Hoc vult: consultatio mea primum ea de causa neceSSaria ΠΩΠfuit, quod si testamento avi usu D. rerum nepoti donatarum matri
746쪽
720 VET. CVIVS D. IVRE C. CONSUL ΤΑΤΙΟ. VII R. 2-VIII. 1.
quoi 37 etiamsi pater filii superesset, nec ad ipsum ab auo materno quod nepoti collatum suerat, pertineret, ut etiam C. Th. declarat auctoritas. 2. 0uod 'tu tamen superfluum ut ' penes electas magnificasque personas fieri iudicamus:
iniquitas directis semper 'oblationibus' comprimatur. 3. Ex Thoodosiani lib. ' IIX. i β' sub tit. de mat. bon. et mat. geri. et
Impp. Honor. et Arcad. ΑΑ. Florentio praes. urbi. Ad locum: Quicquid avus, auia, proauUS, pr0 auia, nep0ti, nepti, pr0uep0ti, pr0 nepti cuiuslibet tituli largitate contulerint, id est, testamento, si deicommisso, legato, codicillo, donatione, uel etiam intestati successione, pater filio filiaeue integra illibataque custodiat. Dat . prid. id. 00t0br. Mediolan0, 0librio et Probino COSS. 4. Luce clarius constitit 'patefactum, λ nec matri' usum obesse, ut de reliqua facultate 'portionem debitam consequatur: et circa nepotem munus a uiaticum 'perpetuam liberalitatem 3 mansurum. I 0c et consultorum iura declarant, quae necessarium tractatui nostro non duximus adhiberi. VIII. 1. 'λιod demum k sollicitudinis tuae cura tractauit, ut . de effractoribus 'eae' manifesto crimine comprehensis' quum i iudex debuit serre sententiam, tractatus nostri pagina declarot, 'an maritus, quem iudiciariae potestatis cingit auctoritas, de seruis, qui res uX0rias manifesto crimine abstulisse conuicti sunt, peremptoriam debuerit ferre sententiam, quasi
id 0biici p0ssit, in pr0pria causa quod quis iudicet stulte:
datus dicitur, non potuit is de eo testari, cuiuS - dominuS eSSedesierat. i y) Edd. ante cumque puncto distinxerunt.
L. T. Ph. C. 8, 18. L. 2. I. C. de bon. mat. 6, 60). a. 395. i) Par. 86. patri factum Par. 77. ηὶ Malim usum fructum se. in rebus nepoti donatis ab hoc eius persuasionibus conceδSum; vid. Supr. S. 1. δ)p08SeSsionem edd., cum portionem pro Sisito poSSionem acceptum esset.
Ceterum vid. not. 140. perpetua liberalitate edd. δ) Addo dum edd. Addendum Schult. s. At dudum Noever. G. β) et edd. 7) quam edd. ') aut Si edd., factum id, ut puto, eoe an. Potest tamen etiam fuisse: declaretur, Si.
747쪽
721 huic lex diuorum principum, quae infra legitur, opp0nenda,
maritum illa tantum negotia uxoris uelut extraneum 'acto remi δ' prosecuturum, quae pr0 curatio emissa 'praescripserit. i β' 2. Ex c0rpore Th00dosiaui: Impp. Theodosius et Arcadius et Honorius ΑΑ. Victori pr000nsuli Asiae. Procurator, licet maritus sit, id solum exequi debet, qu0d procuratio emissa praescripserit. Dat. V. kal. Iul. Theodosio A. III. et Abundantio coss.3. Agnoscis maritum uelut extraneum causam ΠXoriam prosecutum. 4. 'Agnosce et) iudicem de manifestis reis non potuisse tardare sententiam. 5. item ex corpore Theodosiani lib. IX. lit. de accusationibus et inscription. :3Ιmpp. Arcadius et Honorius ΑΑ. Ne diuersorum criminum rei uel desidia iudicum, uel quadam 'lenitatis β ambitione per prouincias detenti in 'carcere' crudelius disserantur, moneantur omnes iudices, productos e custodiis reos discussioni debitae subiicere et, quod leges suaserint, des1-nire. Datum III. non . Aug. CP. Arcadio III. et Honorio coss.6. Hoc etiam specialiter p0st hanc legoni iudex sibi metuat inserendum, quod si dignam tardarit ex lege ferre sententiam, dum principum praecepta despexit, ipse legibus damnabitur. 7. 'Unde Τ ex corpore Th00dosiani sub titulo 'de diuersis rescriptis: Impp. Constantinus 1. et Iulianus Caes. ad Taurum. Ps. P. Ad locum: Multabuntur iudices, qui rescripta contem pserint aut distulerint. Dat. lil. non. Iul. Constantino A. VII.
et Iuliano COSS. 8. Intelligat nunc improbus accusator, cinctum iudicem et uxorili, uelut externa, debuisse negotia definire, et non licuisse, ut alienum reatum metueret, cui de manifestis reis non licuit tardare sententiam.
748쪽
VΕΤ. CVIVS D. IVRE C. CONSULTATIO. IX. 1-4.
IX. 1. 3β' Ex corpore Hermogeniani: i7'Impp. Valens et Valentinianus ΑΑ. ad Volusianum praeseci.
urbis. Post sententiam pacisci non licere, iuris ordine praecauetur. Unde cum supplicans, inique se ' oppressum, x et post sententiam sacri auditorii depactum esse commemoret, Volusiane parens carissime et amantis Sime, amota poena, quam pacto contra ius facto serenitas tua inessu praeuiderit,
legum auxilio consulat supplicanti. Dat. IV. id. Aug. Mediolani. 2. Iidem ΑΑ. Pompei0 Fauonio. Hereditatem , quam tibi competere iure confirmas, negotii merito discusso, approbatis allegationibus, restitui efficiet legum sonte demanans sententia iudicantis, remota uidelicet pactione, quam dolo patuerit elicitam. Dat. VIII. id. Februar. Alleg. 110 n. kal. April. in basilica Thermarum Comm. ipsis ΑΑ. coss. 3. Iidem Aug. Mamertino Ps. Ρ. Inter cet. et ad locum: Pacta quidem per uim et metum apud omnes satis constat cassata uiribus esse respuenda. Dat. XII. kal. April. ipsis ΑΑ. cOSS. 4. Iidem ΑΑ. ad Valentinianum consularem Piceni. Non dubium est, eum a s de placiti recessisse, qui quae pr0 mi Sepat, implere 'n0luit, ' Valentiniane carissime. Proinde si
aduersario supersedente cominu S explicare ea, quae Spoponderat, fides placiti uacillat, familiares litterae, quas ad
se missas dicit, supplici Ex operio non oberunt. Fines etiam, quo S temerato S asseuerat, amota praescriptione temporis, hi, qui peruaserunt, ut ratio iuris est, redhibere cogantur. β' 9uae hic sequitur specierum legendarum farrago, finito tracta'
tu, vel ab USO eius auctore mel, quod verisimilius, ab alio snam et alia allegandi ratione utitur) supplendis maxime iis, quae de pactis C. 7. tradita erant, addita esse videtur. ly' De his Septem conStitutionibus, quae ex corpore Hermogeniani citantur,vid. Haenet. ad Herm. C. p. 62. ad Th. C. p. 216. G. F. Puchia histor. tu . ed. 3. p. 656. I. Gothos'. eus in Th. C., Sein prioreStit. de pactis 2, 9 ultimam, de qua vid. Menest. ad Th. C. p. 242., tit. ad SC. Claud. 4, 9ὶ intulit, alias interdum lectiones SequenS quas unde petiverit, ignoro. i) Par. 80. oppreSSam Par. 77. D. y) a. 365., ipsis se. Augustis primum coss. δ) Par. 86. nolii Par. 77. Puta.
749쪽
VET. CVIVS D. IVRE C. CONSULTATIO. IX. 5-T.
723 Alleg. IV. kal. Maii Flauia 'Fanestri 'Τ3 in secretario, ipsis
5. Iidem ΑΑ. Heliae Baiioniae. Lites trahi et sub quodam potentiae terrore insimos satigari, iudiciorum 'spectat ad inuidiam. β Unde si aduersarium tuum longe a filii tui successione positum haec in te, quae precibus texuisti, excogitasse c0nstiterit, rect0r prouinciae hominis, qui nec paciscendi nec colloquendi de negotio substantiam habuit, impudentiam summo uelit, reddique saciat, quicquid claruerit usurpatum: nec impudentia uindicet, quod concedere leges
et iura non poSSunt: maxime cum memore S , nec a prima pactione, quae Substantiam non habebat, Secunda conuentione discessum, 'sed etiam' inaniter 'res 7 resedisse, quod non iam pactio, sed quaedam usurpaticiis non subsistentibus causis, immoderatio doceatur. Dat. li I. kalend. Aug. Mediolani, ipsis ΑΑ. coss.*6 lmpp. Valens et Valentinianus ΑΑ. Ampeliae. Ea, quae heredes inter se transactione interposita composuerint, firma illibataque perseuerabunt. Et ideo secundum silem instrumenti competens tibi portio a possessoribus cum fructibus restituetur per uirum clarissimum 'proconsulem Africae, amicum nostrum, si de gest0rum diligenti examinatione comprobata. Dat. III. non. Iul. Sirmio, diuo Ioviano
et Varron. COSS.'7. Impp. Valentinian. et Valens ΑΑ. Felici consulari 'Macedoniae. i ' Inten cetera et ad locum: Si seruilibus
contuberniis sese mulieres quondam ingenuae subdiderint, et nunc contemnentes dominum minoris aetatis, seruitutis iugum conantur effugere, grauitas tua his, 'qua ei seruilem condicionem non statim in ipsis ' coniunctionum primordiis refugerunt, y necessitatem subeundae Seruitutis i 7 Fenestri edd. Correxit Goth r. β) expectat inuidia edd. ad iudiciorum spectat inuidiam ed. Gothos'. q) et Goth r. 7) Geminando restitui. ' ita Goth r. proconsularem edd.') a. 304. i ' Campaniae I. Goth r. in L. 5. Ph. C. ad SC. Claud. 4, 9). i) Ex Schultino. o. qui edd. δ) Schulting. G. coniuncti0nem edd. coniunctionis Goth r. δ) paciscendo, ut 46ου
750쪽
imponat. Dat. XIV. kalend. Aug. Mediolani, ipsis ΑΑ.
8. Ex corp0re Gregoriano 38 Imp. Antoninus A. Prisciano militi. Summa sententia comprehensa, quam, ceSSantibuS curatoribus quondam tuis. iudex secutus iurisiurandi a te perlati religionem, in condemnationem deduxit, minui pact0 non potuit: ac 'propterea β sublata cautione transactionis, quae nullo iure interposita est, Septimius Varianus rem iudicatam exequatur. PP. kal. Iul. Lauto II. et Cereale coss. β9. y Impp. Dioclet. et Maximian. AA. Ulpiae Marcellinae. Si praeses prouinciae ignorantiam tuam fraudulenta transacti0ne ac dolosis artibus generi tui circumscriptam esse c0gnouerit, si quidem Aquiliana stipulatio et accepti latio insecuta non est, pactum callide scriptum, integris singulorum actionibus, amouebit. ΡP. III. 110 n. 0ctobr. ipsis ΑΑ.
10. 'Imp. G0rdianus A. Cliniae Antoniae. Pacta, quae contra bonos mores interp0nuntur, iuris ratio non tuetur. ΡP. nou. Octobr. ipso A. II. et Pompeiano coss. 38'11. in Imp. Alexander Aurelio Dionysio. Cum p0steaquam
aduersarius matris tuae uictus esset, matrem tuam circum- uenerit, ut pacisceretur, nullam se controuersiam de seruis
moturam, id pactum mala fide factum irritum est. Et cum ex ea conuenti0 ne cum matre tua agi coeperit, iudex eam liberabit: quia de re iudicata pacisci nemo potest. ΡΡ. prid. id. Sept. Alexandro A. COS. 12. Ex corpore Theodosiani: 'Impp. Honorius et The0d0sius ΑΑ. Iuliano proconsuli