Institutiones juris naturalis

71쪽

connatum, Si eodem VS connatum .ioIatum persequimur. O JUS in Se complectitur jus rostitutionis Misciti S a Cttoriis Nam per quod- Iibo damnum aliqua re eripitur X no Stra juris sphaera es per id Statu HOSter deterioratur; Proinde pene praeStationem damni id facion

jecto , quod perfectissimo tot si in indiuiduo reStitutum fuerit hinc jus rostitutionis Alseri

Potest, ut impossibilis Sit rostitutio, ad impossibilia vor jus affirmari non Potest. MDCCommuniter Proesto est alia re ejuSdem USUS, pretii iam Subtracta re, Per cujUS traditionem laesu in priorem Statum OPODi potest hinc u SatiSfactionis, Seu US ad tradendam sibi altoram rem Sublatos, vel destructae aequivalentem JUS enim ad sitiem complectitur in sorius ad media justa Neque PoteStexactio SatiSfactioni e eo, quod AESUS aliquid o suo laedenti exigfit injusta vidori quia Coram jure objectum non St ampliu&meum , Si eodem alteri tenear, licet illud possideam.

Restat determinare, ad qua Specios Omni us praestationis damni cxtenditur Da

Sae arbitrarium , Vel ori arbitraritim prout in volutitate laedenti fundatur, vel non si agen hoc damnum Pro fine actioni suae habuit, Si damnum X ro Osit , Seu doloSum,

Spectu objecti quod deterioratur poteSi damnum in Conriatis , vel acqHisitis bonis fieri, Potest e SS Positiburra Vel matribram Prout subtractione objecti ad nos pertinentis, Vel

72쪽

diatiam . quod Per Se Vel mediatum quod modi ante alio infertur Denique 4-o. re S Pectulogis uri , u Stum vel injustum oro ut legi juri OnVenit Visi 40 pugnat. Me Justo damno hic non quaerituri; quia, qui jure Suo ititur nemini facit injuriam. Ita lues extra dubium St, u PraeStationi damni ad injustum, Se arbitrarium damnum extendi in tantum adversus laedentem dirigi g. io). Si vero plures sint damni auctores, actus sit diDiduus

tunc quilibet, quantum no Cuit, tantum irae stare tenetur; SP autem sit in iiDiduus nec corta paria damni singulis possit assignari tunc omnibu Simul Sumti. 4m solidum iraestatio incumbit uix Propter hanc unionem laeso competit JuS 4 pSΟ Pro in perSona proin quemlibet Pro auctor damni ab ondi; si nim haec uni noti fuisset, damnum X O-to mariSiSSet. At, qui totum damniam prae Stitit, o te Si regreSSum a Cere conti Suo SOCioso ut indemni Sationem obtinoat, iis inimcum damno alterius locuplotari non dicet. Protium deniquo damni a Sus habet jus deter

ctis , audiri debeat; cum ille sit dominu rei, hic autem inde pelidens, cui citi audito alienum judicium obtrudi nequit.

Dubium oritur, an propter non arbitrarium B. . Per ProleS, demente S, furio SOS C. Pro Curatum damnum in casu impossibilis restitutionis IaeSo u Satisfactionis competat 2 Ab aliquibus

73쪽

tunc Pro illo pugnat, quando de SatrSfactio D agitur Nam sonsu uri dico Cesio JUris di ratiam diu, quamdiu in casu impossibili restiti

tionis satisfactio non evenerit, & per eam Prior Statu re Stituto non fuerit. Ergo uXta trictum jus nulli dubio Subjacet, lae So etiam Propter non arbitrarium' damnum jus satisfactionis competero. Idem Sentiendum St, mi ausa damni non arbitrarii sit innimal voL res in animata in alicujus domini exis tons Quia

quod Separatim existat, juxta legem libortatis

num. proinde cita Potest iro causa physica damni per Suum animal, vel Suum domum Procurati haberi, Sicut quando damnum Per m brum sui corporis pro C atur. Froinde Strict Sumendo jure a Persona, cuju Suum extornumeSt causa non arbitrarii iamni in casu impossibilis rostitutionis satisfacti exigitur cum haec satisfactio Sit aptum, S neces Sarium medium nostrum jus efficaciter conserVandi,

tuendi. 4 ε

74쪽

, 53.

Juribus connatis a multi duae proprietatos attribuuntur, nempe in alienabilitas , nequalitas. Ut primam proprietatem stabilire POSSimuS, nece SSarium S Scire - Ο. quid eris istinctionem uri intelligatur 2 Exstinctio u- ris denotat: generatim talem e Ventum quo jus validitatem suam ammittit id votitat inde Pedenter a Voluntate jus habentis dicitur InmisSi juriS, Secu aliffriatio. Jus, quodnsque illo , neque hoc modo exstingui pote St,

tat sm jus habentis exstingui non OS sit, istin alienabiles, Secu HS co ratingens, aliesnabiles r do his notionibu ad jura connata applicitis jus formale a reliquis juribus at serialibus connati distingvere. Formales usi Mesrsona Litatis θ est iescessarium . in alienabiles. Quia hoc EX OSSentiali natura humana Sensualitate, rationalitate intelligitur jam Vero nec natur pe eventu fieri Pote Sto nec libertate nostra Officere poS SumuS, ut quamdiu vivimus , de- SinamVS SSe id, quod in essentia Sumus. Dein dono gato hoc jure homini nullum jus com Petere Pote St. Cum ju Personalitatis sit fundamentum omnium Jurium ut autem Persona Sine omni jure in communione cum Sibi aequa- Iibus exi Stat, cogitari absque contradictione

non potest Nullum igitur dubium isto jus

tirigoris , iliariabiles. Nam quodlibet ad suam exi Stentiam Praeter QSSentialem naturam dio-'mini seculiare objectum requirit . quod de-OS SQ Pote Si SiV casu sive alio ab hominis libertate de Peridente hodo. Sic Possunt Singu-

75쪽

Iaria membra corporis, ad quae jus connatum habemuS, caS Perdi, potest uri excoloni irationem , ut per meChanica occupationes

sustentati pro Curetur, uri independentiae hso curitatem jurium , SUS tentationi renunciari , c. Proin de nullo maioriali connato juro affirmari pote St, non ESSe ContingeDS,alisnahilo Tantum id Verum est, nullum hominem ah Squo omni jure maiorial oxistoro posSeri destitueretur enim omni Objecto, circa quod ii formale Nercere is exequi posset, taliterque PSum HS formale pro ammisso esset hahendiam. Neque ex eo , quia juracon Data generatim fundantia in natura hu-ntana, aut quin o Cantur abSOIUt . Sequitur omnia in discrimine S Se DeceSSaria, inalienabilia Nam natura humana alia est essentialis, alia naturali in Specie, Seu communiS, tantum eo eo Su jura connata dicuntur S-

Se absoluta, quod ad eadem exuenda, Moxplicanda non Sit puc facto acquisitionis

Do altera proprietate eequalitato jurium

suam habent vel in SSentiali, ut jus formale, vol in communi natura hominiS, ut Ura matorialia : primum nec Perdi , nec alienari po- te St, posteriora Supponunt Peculiarem naturae eventum, Vel actum libertatis. Si desint, quorum utrumque demonStrari debet, o do-

negando alicui tale jus injusti evadamus. Ergo

in ab Stra Ct Sunt aequalia jura connata. Ideo etiam haec aequalita proprie tantum Proprietas jurium connatorum St, non autem Per Se

76쪽

Subsistoris, a, aliis juribui distinctum Jus.

Interim haec aequalitas in aribu connati mX-cept jure PerSonalitatis non os realis Quia haec SuPPO ait Xi Stentiam. Perfecte raequalium

narum irCumStantia ructa, quae neque in riginario Statu naturae est reperibili M; Sic a natura hebes Potest De Jus, quod Prudentiam StuItus, quod Sapientiam supponit, si hi vindicare si ominus haec aequalita admitti pote St, si cogitentur homine diversa facta acqui Sitio

Per iacta, aliquorum jura restringi aliorum ampliari debuerant, per familias Pro aliquibu imperium , pro aliis subjectio oriri obuit. Et tamen haec facta ad sexistunt iam , durationem generis humani irant ab Solute e-cos Saria. latet itaque 'hanc aequalitatem e SSQSolum ab Stractio nona, non realitatem. At haec abstracti, habet suam altilitatem uia I- Ο.docet nos, in omni homine cujuSCunque mi- sorde conditionis humanitatem aeStimare, PSum, Ceu morale eri Pro inviolabili sancto hahere. 4 2-o. Si fundamentum Primaevae 3 qualitatis intor sentos in suis mutui relationibuS,3-o. Ducit nos in uro civili naturali ad maximii moria senti principia. Denique 4-o in ipso jure naturali singularium, .familiarum Praebet rationem, cur aliqua jura do quibus is

est Proba non indegeant cum alter Orumdem, tamquam Connatorum, exiStentiam agnosc re debeat, do De Contrarium Probatum non

fuerit; cur item alia , it in valida , demonstrari debeant cum haec ut acquisita. factis inhaereant, quae alter vel non poteS Scire, vel vi suae independentiae des iis sollicitus S- Se non obligatur.

77쪽

Juribus correlatae sunt obligationes &-Lsacia f. 13.). Hoc igitur capite Stricto tantum officia juris, Seu tistitiae, Perfecta pertra- Clara da enirent. At cum tales Sint possibiles modi externae conformationis intor homira es Singulares, do quibus dubium oriri Potost, an ad officia justitiae, Vel non referenda Sint; Officia requitatis imperfecta saltem ideo hic perno Scenda urit, ut inde etiam officia justitiae eo facilius discernantur. Officiorum requitatis principium cognoScendi objectivum exprimitur sic : Hodlibet eris citi ricii tr&Cfo tit inem. persico alios g. 17. Ea Di immost naturalis hominum infirmitas , atque imbecillitas , ut nemo emet ipsum perfici re Ο-lus possit alii itaque alioriam indigent Opera atque adeo Straguli neceSSarium est viro ,- facultates Conjungere , ut ita rOPOSitiam qυiS-que finem On Sequatur.

Si officimus, ut altor usu Virium 1ΟStrarum Propositum suum finem SSequi Possit, cum dicimur u Dare. Et cum fines sive ego Praecepti, Sive arbitrarii ab hominibus vel Ia-

De non , Vel Saltem exsecte obtineri non Os- sint in communicatione acultatum no Strarum, On SequenS St, a natura cuique imp Si tum OSSe munus alii Sia P peditandi adiumenta. Namque magis Est securidum maturam Pro

78쪽

sit conser Nandi , aut jubandis maximos labore , molEStiGSques SuSCΦEr , quam Dic Erct in solitudin , non modo sines ullis molestiis, ερ etiam in maximis Dolu tatibus abundantesm omnibus Coseiis θ. odium alios juvandi officacissimum est: Dilecti , Seu habitus voluntati aliorum Promovendi erfectione , Amor, Seu Propensi ad Volu Ptatem exper-foctionibu aliorum a Pieridam.

Virtus alios diligendi tamquam semetipsum Caritas e Philant roseia λ; habitus sero

sol, si officia Sihi ipsi debita negligeret. g. 58.

Haec officia equitati non Solum erga amia Cum , Seu qui no amat, med etiam erga cini- ' Cicer de off. II. 5.

79쪽

micum , Seu qui nos dit, nobis incumbunt; Inimici enim Sunt ita personae, Sicut amici; proinde V legi aequitati nunquam ut media, sed tamquam sine sunt tractandi neque etiam Propterea, quia legem aequitati naturalem violarunt , tribuerunt nobi jus eandem Iegem migrandi. Hinc equitur OS QSSe nobiS reconciliandoS, aut Saltem, ut minUS ΠΟCeant,omolliendOS.

Mutuus hominum amor o so prodit Otissimum, Si alter alterius statum internum, externum perficere ad laboret. Ad statum internum refertur intellectus , voluntas , Vires corporis Indo fluit officium omnes cognitione communicandi a quibus Persectio StatuSin torni dependet. Ad statum externum imprimis positiva existimatio , rerumque omnium abundantia portinet; nihil igitur praetermittere Porteret , quo aequius aliorum do aliis sit judicium , quoque nullia Non ea, quae ad Suam ne CeSSitatem , utilitatem jucunditatem pertinent, facilius consequatur. At inviti Oh-

trudere beneficium non licet g. 17.). g. O. Qui his officiis non adhaerescit, iniquitatis quidem , non autem injuriae argui potest; neglectu enim id genu officiorum , neque libertas aliorum injustis limitibus circumscribitur, neque jura eorum violantur; ideo etiam Officia haec Omnon respuunt CoaCtionem PraeSertim, cum horum ossentia in intornalogis TeVerentia Con Si Stat, quam nulla vi extorqueri

80쪽

minis judicio relinquendum est, an, quomodo valsa alii opem ferre & quoniam nemo

cossitatibus levandi S Ssent pares, licebit Profecto , quod uni tribuitur , id ipsum altori sino ulla injuria denegare. Qua in re gratitudinis potiSSimum est habenda ratio , ut pari huSin cauSi ii, a quibu Plura in no Sunt pro-focta beneficia, ceteri Praeferantur.

g. l.

Quamquam Vero officia impersecta, ut me minimuS, a Coactions lihora Sint fortisSimae tamen adSunt ratione haec quoque adimplendi; qui enim aequitatis officia denegat, se odio aliorum exponit, miri Perpetuo Vivit Peri Culo , ne u iniquum alii in pSum retorqueant. Cotorum fieri etiam potest, ut officia imperfecta, quatenu in actibu externi posita Sunt, Vel Su Periori S i eri , vel facto quodam uri dico nempe laeSione , aut Pacto in Rficia perfecta Commutentur.

Expositis officiis equitatis imperfectis)ad propriam , ut Supra g. 55) inouimuS hu-jUS Capiti materiam nompo officia ju Stiti ξe, officia uri perfecta transimus. PrimitiDI mccora natum Oi lcium juris est tali externa conformatio homini S, quae propter u Connatum alteri u QS Decessaria f. 13.). Consistit vero in abstinctiati a Diolatiori juris PerSOtacilitatis , quod violari potest per involationem in iis independentiae cori Servationi S,

Persectioni tam Sui, quam aliorum, Per turbationam activitatis qua re externa aequi