Scipionis Capicii De principiis rerum libri duo. Eiusdem De vate maximo libri tres.

12쪽

PETRUS EMBV1 CARDINALIS sci PIONI APICIO S. P. D.

Oema princi i s rerum tuum , heroicis carminibus conscriptum,in duo diuisium li*bros,ligi sane libentissime est enim ei: 'o αdi,κ magnopere cum Lucreti styllini elegantiam, tum antrolliorum hominum aetatem illam cultam erperpolitam redoleat itaque tibi gratias habeo, qAime iucundissima tuorum librorum lectione obled lauerris; e Tactum nos trum ea de re plusiculum etiam qua soleo amo, sole autem debeo certe plurimurn,q::od eum puto tibi auctorem fuisse ut mihi illos mitteres, ab ipsi enim accepi . quamobrem edas illos censeo si

nasci per manus perci ora gentium pera arici mazgna enim tua clim laude nomen ipsum properent , aeternitati consicrabunt tuum . reliqua de Troo,cum ad te redierit,intelliges. Vale . liarto Non. IALM. I V. Romae

13쪽

Ad illustrissimam alernitani principis conii gem,

Is ABELLAM VILLA MARINAM In Scipionis capies libros , de principi s rerum duos, de uate maximo tres, Palili Manlioth, Aldi ilis, prosatio. omnibus reuem humanis cum nihil fit lium ueris doctrinaci praestantius sequitur, ut ioterat principe nihil esse laudabilius uidea, tum non enim,si quis humilifortuna scientijs animum

eXcolli erit,quamuis omnium uirilitum intelligentia fitorvallis , sq:se tamen eas Rirtutes exercere poterit , ut

summo loco natus omnium est scire,non omnium taαmen agere . non cadit in quem uis administi ratio iustiotiae,non liberalitatis esse oportet, nibus imperes,ut tu si itiam colere possis esse , ciliod des, ut liberalitatem Et quoniam ad haec primum a natura formamur,fngim Ar,ut,quae laudabilia siunt,no irasi Et uelimus; deinde praeceptis in lituimκr,ut uoluntatem ratio conns'met utrunque sit quis habet, uerissimis laudibus oris natur,eo magis Isi is est,cui tertiu etiam illud coligerit, tit fortunae commodis abandet. nam qui uirtutem noui primum bonum sed ut alterius boni causam trederit, ut diuitiarum,ut honorum risi uirtκs, quae perfecta noest,qui quaeritur ad aliud, perfectam laudem alberreno potest . ea perfecta uirtus est, quae si ipsa colenta nio hil appetit,quod extrasit hanc si iis est qui sequatur, qui unam diligat,qui ipsam propter sani,non propter aliud expetendam ducat hic est,cizemii praeter cae αteros diligere putantur,cui Pidem eam mentem de deaerint, ut praeter caeteros saperet. Tua haec est , sabella prastantissima, tis itissam haec maxime laus est cum

14쪽

enim tibi aut nil opes,d ut ad dignitatem nihil fer po

set cccedere luarum rerum cupiditate adducti, mar

gnarrem artium in ludi s lirique uigilarunt, ipsas, huiusmodi si ectans,uirtutis amore capta, cuin pli se chritudinem animo cerneres, Secisti, ludio tu quidem, sed ingenio magis,ut,cum spes omnium nobilis ima, o Graniumus pulcherrima, ciliorum alterum maioru tuo: ΥΠ,maχimeci; Miri tui, Principis omni laude cumulati,

magnis rebus testata uirtus, alteru tibi indulgentis ima Natura dessit, en de etsis, et habearis omni u doctissima. hinc ilia ad te colendam singularis omnia propensio hinc multor: poetaru, κiblis grauis ima Regum bella magni operis argumentu suppeditare poterat, cite caαnenda tradus in ingenia hinc Capicius ille tuus tuaruldussu laudatis imus praeco qκ te admiratur una, quio eruat, capli cu de te multa et uera praedicauit,ita cor cludit, una habere,quae optabilia sint, omnia. itaque me quidem eodem studio in lamauit nihil tinctu aut ardeotius opicrim, ex tuis una es e citio quo facilius impetrare, feci ipsi permittet rei κ etia libente Capicio,ut

eiu clibros, de principio rerA Aos, de licte maximo tres, meae in te summae obsieraatiae testes emittere . diuinu carme esst,multis luminibus ingenio, multa arte distine lisi .er: quid nihil lcgi in hoc genere perfectilis. Et ne Lucretius quide s lliris allud est quo cum ante propter sero non j elegati delectarer, utererci malia,coepit mihi ia1ninus esse familiaris posteaqua α pictu legi bio opκs, et qui scripta si a ta studiosis imo,et qui uersibus te dignis,id si luculet limis,no dubito, qAinia me spumauid accipias , sic inqua, ut de isto me munere ames

plurimu Vala. Veneths.

15쪽

AD PAVLVM TERTIUM PONTAturae munici cano quaesivit in primum , Quae causiae fuerint,atsi unde exord& reTA , Arduus, rem tantis modo numina certis, regilisci Isbor,longis qui corda tenebris Somere ter optata, alcat perfundere luce Hos mea num fluctus,haec nare perisco ora plinis Audet, intacto sitia credere uela pros: do Rea superum, superjul patris mens unici, per ciZem Ipsi parens uires natura accepit ortlis, Q hysine mortales longis erroribus actae complentur miserae tetra caligine mentes, Annue, his uires tribuens ingentibus aequas Pollicitis, per te eduχit cilias condolor orbis immense,arcanas da rerum pandere αμ α Et li, quem clarae iampridem gloria gentis, Et ilia praecipue uirtus immisiuit Utris, Sive feros arces Arcas oriente,piκsci; Te manet ille labor, formidatosci coerces

imperio populos, hrsi signa repositi,

Optatam' diu terris das maxime pacem Farnes, fessiis tandem paris ocia rebus Seu gentis te clira piae sanctusol moratur Relligionis amor,dum tam diuersa siqκentum Hac super ambigua bolnii formidine mentes, A

16쪽

ONIS CAPICII LIB. I. certa in ueram

prodit sententia κcem noti vada pande maris,tenuemq; processis Eripe, mittant cymbam rege marmoris oram. Perpetuae traditus telluris uastasi ponti Aequora coerulei,coelici: m m ens profundi Miratis alia, modum fulgentibus astris Distingui, uario ferri agasiissera motu Solerti ingenio mortales,abdita, be Jaturo arcana, ,κndi indagare latentes Tentarunt ortus, dulcissi cupidine rapti Quaerendi in rebus rationem, quae hisice creandus Vi sitscrutantes, qκις genitalis origo,

Inueneremiam, qlia rerum cernere causas

Primais nascentis possent exordia mundi: Dunici animo natArae agitant siecreta parentis, His diuersas: per decernere contigit,impar Vt uotlim est cunctis nec mens mi ortalibus lina, Tantarumq; ortis rerum penitlisci latentum Aggresso aperire, globis caliginis atriae obtexit magis. si aliis innee fere nodos puerunt alios,uno centunici soluto Implicuere,no: usq; linquam non defuit error. ille igitur quicumci fuit qui tradere primus Haec potAit, statuitq nouo primordia rendo, Et qui coeperunt natArae prodere causas, Principio fnxere rudem nec corpore certo Informemq; globum uarias unde omnia primum Distret informas,rerlimq; fi Axerit ortus . Namq; hi,quae Macuo nasilinili in aethere,ielires

Q q; fera parit, Albi ci Cytagna profundi,

liri

17쪽

bDE PRINCIPIIS RERUM. Nirifici concreta modis, dum sumere cermini Haec Hiam,atque illis aliam subrepere siensim Naturam,penitκsq; noli vilitare priorem In uariasci eadem siemper cessisse figArai Inq; alias rusus si ecies extineti nouari, omnigeno haud ullam statuere in corpore formam. Hinc ortum duxisti rati genitalia partes Ducta per expressas orientissemina mundi. Insi illo possent generatim unde omnia nasici, Materiam latuisse rudem,confusaci certas

Reddenda in si ecies cunditarlim exordia rerum Hinc chaos id Grais dixerκnt nomine, rimae Qt d ali de nondum expromptae,uisti abdita rastris Natrirae,rerlimci: forent ibi corpora, nullas Formata in partes,tantumq; incerta sic Altas

Qua prima in s ecies coalescere femina possent Q usque suas,n cici opus admirabile mandus Id uero eri os ent unde omnia, nosus Principio poliere carens,nullZmci; litarunt FHuic ortum posse aut statium pr. scribier mi, Materia haec fuerit cunctis quod prima creandis Dum non ex alio potuis et g liter, esset Quando nil genitum quod non hinc sium erit ortismi Nec feri e nihilo, qui corpora quetque uidentur Ex alio gigni,inq; aliud corrApta resolui

Haec illis ratio,qui primis scere curae Semina certa fuit rerlim, decernere suasit, Tellurem et quicquid circum hanc dilbunditur, ortum Principio ex illo, lateq; patentia cocti Moenia conueahaicilli orbe daxisse corusicos;

18쪽

SCIPIONIS CAPICII LIB. I.

Hanc longum sicctati idem quos impulit ardor Naturae essectus studet indagare sagaci, Ante alios pharis regio tali lata canopi Et fortunati suadent lugnantia Nili

Fh ina mortales illinc contendere primos

In lucem educto, in qui flammantia mentem ira superuigilem atque excelbi culmen Olympi

Tollentes, sollici uiam,lκnaeci meatκs Sunt primi uarios sirntati, quo regre motri, Sidera uoluantur, berlient quem λα tenorem,

Qui regere humanos Uri fortisq; fAtκrae E: entum sellas,atque hinc ei se Atarant ipsi qui maneat mortales inis ab ortla Praesagire, magi patrio de nomine lesi. Haec igitrer si se extendens,lateq; recepta

Ancipites primo inua it sententia mentes, Obtin litis diu, donec solertire major Acriti h limanos animos exquirere casti res Edocliit rerAm,coepit' ratcscere long sPaulatim,qui se cun ii, o faderat, error ;Namq; animadAer lim est, diues digae educito anctat Natura rand aliter prodire in lumina uitae Semina,ni e certis capiant haec certa peremptis corporibus,neque proferri genitabile quicquam δε licere est,ni cuiusouam sublata recedat Alteriusq; obitu, condo forma nolietur; Causa etenim certa es rebus re oluta creandis Materies apta in certam se uertere formam

Et quia tam uarias si eciei corpora clude decertis signit oblis natura, nec Altis

19쪽

DE PRINCIPIIS RERUM. Suevit it incerta partes expro/ re matre

Haudquaquam dederit quod rerum semina corpus cunctarum certa,incertκm infe bimus, istar in i

Nec potuisse sua 'ecie formaci carere

Formata in lucem quod uncia edtaxerit,unde Lumina ca ulei sint orta nitentia mundi

Sum erit unde sua immensii stumantibus undis circum septa maris tellus primordia mater, Quis rerum uarias peperit foecu/ida gurra, Vmbrifera, uolucrum sedes sylnasci; urrentes, Arboreos foetas, Istliges μα uesci liquorei Diuitibusq; aurum ueni, caniq; metalla Argenti, ' chalibum solidius effata j, ues Ex quo tot pecudum facies, formaeq; Molucram Principio, cit mons ira omnigenu sunt ducia natantuVnde etiam humanis ecies piacherrima falsit

corporis aetheriae donati mlinere mentis. Ergo materiem, fuerit quae rebus origo Omnibus, informem patuit non es rademq; Praeterea Rod non uera ratione putarint

corpore ab informi naturae semina oriri Inde etiam albicere est,tenues qu)d luci, in oras Non aliter quicqZam prodri nec concipi ullos ipsa parem foetui perimat ni corpora quaedam Miris iuncta modis genitali foudera solae ni Hinc factura nouis natura eaoydra rebus, Atque ita dis diκm patiens abeunte priore In liquidas auras extincto e corpore forma Materies aliam in faciem mutata resurgit Sic alia atque alia in licem natura profundit

20쪽

SCIPIONIS CAPI cII LIB. I. Semina, inde nouas iterum manare luras cernimAbinoi alias 'ecies sic cuncta renasci. re non poterit corpκ formarier, Ani,

Ni uis et aliud perimat compage solista Qua prior alterius constabatforma perempti; Non etenim quicquamst,ni certa intereat res. Sic aliud porro ex alio, siae noua passim Exoritur proles forma cedente priore Astice brumali torpet lini frigore coetnm Extrema in Scythia gelidis Propontidos oris Flamina,quae uolucri cursu lata arua secabant, Vt fluuidam linquunt ormam,rapidAnici licilior In pigram glaciem durataci corpora mutant i Mox ubi sibi propius radios intendit, acrem Dissoluens hyemem concretas Merberat Andas, insolidum densataget vitreumq; rigorem Liquitur in fluuium flecte resoluta rapscem Sic etiam liquidas fundit cum concalia guttasa, rigidis stelκηca iugis quae diues opima Lucanus pecoris curuo proficindit aratro, in lapides'illans humor concrescere duros cernitur,oe mollis paulatim astringier unda Non secus ac terram densat cum frigidus aer Vis tediis labens aut lentibus humida rami, Stillandi ut linquat morem,quaeq; uda tuebat In glaciem conuersa rigens iam piria pendet.

Cernis item nigrans tormento inclusius aheno

Σ'salice ambustio nitroq; su bure puluis immissi rapidam si uim conceperit ignis, ingem Abito in magnum seruertit coulis, aer