Scipionis Capicii De principiis rerum libri duo. Eiusdem De vate maximo libri tres.

21쪽

DE PRINCIPIIS RERUM. Fit tenvis,nliperq; locκm collectus in arcitu nIam non si capiens stadio uelut aetheres: lmen Erumpit,c lumcl horrendo murmure complet,

Fumiferas si argens nubes procul usq; per a zras, Em pam flammante pilam dum turbine toriset; Vsq; adeo haud aliter frent noua corpora , forma dili prior extinctis rebus sublata recedat. Sic igitur cuncta omniparens natura profundit Humida sic promit ruges Orgramina tellus, Et fixi: ramos, o siluas frondibus ornat. Denisi per terras omne supumci profundum Non alia ratione cilieunt tot corpora gigni, Nec ualet in proprias tecies genus ire animantlim, Ni prior extinctam discedens forma relinquat

Materium unde noliis rebus dedκcitur ortus

Ergo quod rerκm fudit primordia,certum est Non potuisse suam non es in corpore formam Hinc ultra humanae si si solertia mentis

Extendit,ra usq; alti ferare latentis Naturae arcana, e mundi manifestius Ortus Tentarunt primos eramq; ostendere causas. Atque hi non uno fuerunt omnia claudi corpora complexu, nec certos cingere fines

Naturae loca, nec statio haec proscribis ullo, Quandoquidem innumeri possint existere mundi. Quare id, uod circum si si doundit inane,

si infinitum, atque omnes excedere metas, Qt diuque claudant orat,nec finiat ullum Extremum,careatq; omni Aod denique ne Hoc intra immensum statium uolitare minuta

22쪽

sci PIONIS CAPICII LIB. I. cerpora, uae quoniam nequeant infrA la,minores Nec findi in partes sint ea, nomine Grast Dixerrent atomos ni Ae hinc clementa parentem Naturam, e cunctis fori mare exordia rebus Dumcl ea perpet mim udri s per inane fera tAr Motibus, coeunt concursu corpora crebro,

Nexibus inter se calidis, foedere frmo

conilingi,inci linum conuerti plarim corpissa Atoli ita cli)actarim rerum primordet certis Concilios eri in lucemci exurgere certam Materiam,ex qua naturae ducatur origo,

corporibusq; luant genitalia semina cunctis, Inde ubi ra dies aditumq; haec niat aeulini,

Rusus in antici as atomos corrupta repsolui, In uetereul iterum conuerti corpora partes

Sic rasum exigua immensium per inane uolare, Concursu donec coeuntia corpora crebro In noua iuncta modis miris elementa resurgant: Sic alios in nitum per inane creari, Solui alio ra usq; minuta in corpora erit, Inq; uicem his obitum contingere semper cir ortum, Et posse innumeros hoc pacto existere mundos. Hac prima omnigenam ratione effngere matrem corpora nat iram, cunctisq; exordia rebus, Graiorum est multissuasium, quis femina mundi Prima fuit curae rerum cognscere ali as. Haec eadem Latio illlata est, natisci recepta Roma Ais, pudio claris cultous corusicis Eloquio,ante alios talum qu primus amoenos

23쪽

DE PRINCIPIIS RERUM. Detulit in Lanum grai helicone coronam, dat irae arcana rerunt dum pandere causas Nititu rarae est grat audis amore Hanc pater Zdmitten dulci Lucreti s ore

Exposivit, landoq; Hit super aethera cantu Felix si scuri, uerκm cognscere :ιmen In rebus potuisset, melli luoq: pore

Mananti optas trationem carmine dignam.

Non illo Aonidum quisquam de fonte liquores Largins hausi pet, Ad ilisci inclyta nomen

Dignius aeternum loqueretur fama per uni Magne pater nostri ueniens ne deleat aetas Carmina, si solis radi s modo sidera quicquam Luminis da,iunt, merito te semper honore Prosequar occis Ao uiuet cum nomine carmen, Dum natura satis siruabit foedera rebus Imposita, celbo pendebunt lumina mundo Sed longe errarunt qui sic statuere parentem Semina naturam rerAnici expromere carisas, Obsicuri mersi in tenebris,ueraci remoti ratione procul,qui nil mortaliusummum Coclicolum curare patrem colici putarant Illa regi, aethereasq; animas ut corpora, uitae

Lumine dii psi pariter succumbere leto Falbo itaque est illis ea sic decernere fuasium

Namq; hali innumeris rerum primordia constunt corporibus, parvisq; adeo,ut concidie ullus in partes nequeant fieriue minora secando Nec mixtum raris densim in rebus inane Plusue minum datur, statiAm nec inane vacansue

24쪽

SCIPIONIS CAPICII Ll B. I. Q d uero haec rebus non sint exordia primis, Nec naturae ortus dederint ea parua parenti corpora, quae neqAeant frangi in partesue secari, aeq; vacent numero late uolItantia certo Hinc liciliet, Aera poterit ratione probari

Nempe ea prima forent se rebus femina cunctis Haerere inci uicem tangi iungiq; necesse HGc foret, sese per mutua neclere certo Concilio,in certam quo sic commissa coirent Materiam incit An Am transiirent plArim corpus. Haec uero qui sit fierent aberentia circum Parte alia atque alia feret per coypora ac lκi, Cumq; alio atqκ alio haereret quodq; undici corpκ . Quare essent multae omnino,quis mutulis inter ipsa foret sellis genitali corpora, partes Atque ita nequaquam diuersiis ilia carerent Partibus, i alio constarent singula certo Vnde nec innumera haec essent,cum altera, quae ex his orta forent, minime sint tonita, sed illi, Sit modiis, constent men*rasngula certa Sic itaque ex atomis nequaqZam corpora gigni, Nec duci hinc rebus pol unt exordia primi, Nec atiuin porro in rebus contingere inane Posset,ut in cundiis extaret plus: e minusue

Corporibus, acui pro textura nexu Me

cuiusque in densisci parum multum fureret: νIn rari stati impleret quod cuncta uacantis. Namq; nec in densis nec raris occlinat ullum corporibliis alium, nec inest in rebus inane

Quandoci Aidem genitiis iiij contingere posset

25쪽

corporibus uacm,rari quod maaime inesset, Dum lux parto essent, tringier, inque Angustum, tamana aliquodsi cogere corpus Polye ut haerentes inter compressior esset Parilautas nexus, se densaret in arctum, contractumq; minus feret totum lindici corpus Sed non ulla potis uis es rarissima quamuis corpora in a)glistum si aliκ densare minusue. Qtio licet in tenui penitus cognostere flatu, Quem strato in campo tentum super aethera fossem Aut iacere autforti salientem reddere igno puetus iuuenis lentae Uustlauit alutae illum etenim si quis pressando relare, minresue contrahere in statium tentabit, scin die ante Dirumpiq sitam sebitoq; exire tumenti fracto latum claustro, es an cere cernes, in statium arctari detur ang: ti s unquam: Vsq; adeo certum est non esse in rebus inane

Id uero ex alia constat ratione latetq; Inde etiam,quod dum contentum corpus, inintra Quem uis conclisum locum ita immutatur omni scitur parte , ut totκm densitur in are lum

Qusdst praecipite strictum est bifrigore corpus, Concepta calida, discedente , neces e est V quantum si an si arctante relinquitur illo,

Tantum aliud corpus coni: nestum repleat, ipsa Inuita illius quamuis natAra rep net, Vt nil non rerum admittat natAra feratq; , Dum nullum omnino statiam patiatur inane.

idq; cucurbitμla immisso perbiis calore

26쪽

ok1ElONIS CAPICII I p. I. Aut carm pressa, aut cedenti concaud curuis

Materila ostendit,namq; hinc dum frigore cedit obrepente calor, uici illa includitur aer Contratu tur, statiumci ideo minus occupat, se cogit in anetusum, stati non ulla uacare Pars datur )aerenti sidsuccedente repletur corpore quod relictuum est, alio licet ipsa resistat illius , si se aduersum natura feratur, Vt nihil haud usquam si ali sit inane vacans: e . Sic etiam fluxae trahitur, is humida lymphae Naturae adrie ante sui si forte per flus Limoso in flagri clausa ue in ualle iacentem Udusiris inclusam terebrato hanc stipite messor Illis: bit,tracti sci loci quem desierit aer occupat et surseum salientis lubrica suctu

Fertur,ut in rebus batium non detur inane F ο latinnumeros mundos statuere uacansisAtque in nitum statium quod rarua teneret Corpora,concilio quae inter se haerentia certis Omnia proferrent uitalis recis ad oras Errarunt itera longe ae ratione remoti .

Quare id quod usum est alis decernere rerum De calisis Endici orsu Arute mlir, ' ultra Pergamus super his illorum exponere siensius Atque uidenda horum prior est sententia,certae Qtii naturae unum se infinitumq: putrerunt Corpus, quo cado ac terris,undisci ' fundi Sint maris, inprimis deducita exordia rebus. At in hoc in si alium immensium dis,undier extra Mocnia convexi corpus fammantis mundi. tan o Pu

27쪽

DE PRINCIPIIS RERUM.

Ita uero haudqua ratio est his tradita simplix Nam diuersa allicia constare ρκtarunt Natura id corpus, 'aeci ex hoc condita primis corporibus dias ue=nssent lucis ad oras. Ast alii licet a codi id statuere alienum, Nam 1 tamen eo ratisiunt una eademq; corporitas qua unum ex bis est,aut liquidus aer Aut ardens ignis uel aquarum mobilis humor. Rite tamen nulli cor ιs,quo exordia rebus Prima forent undiis,in initumq; carensq; Pr cripto statio coelum,qui tempore certo

Voluitur, semen ura iiiiiim esse necesse est, cons tituerunt esse, quod illud uertier ullo

Non posset certo in initum tempore corplis Aut igitur natura alia penituscis remota Materiam ahenitis rebus primam esse putarunt, Aut eadem eliribus est uno quae in corpore primis Aere uel liquido aut igni tremulo ue liquore. Sed qui materiam hanc rebus statuere creandis Hi quoq; si moti uera aeratione uagarunt Namq; extra coelum cuiusiuis non datur usi Naturae esse,ac non infinitum modo corpiis, Sed nec certa etiam cui fit mensura,nec udum

Omnino,usque adeo Voeli nil finibus exit Et natura illud quo sint exordia rerum Esse a corporibus cunctis non posse remota Ardua quae mundi amplectantis moenia corpus, Inde patet,certacet potest ratione probari,cunfla etenim dum si corrumpunt corpora in illud unde erat his ortus demum si extincta resoluunt.

28쪽

SCIPIONIS CAPICII LIB. I.

Namq; id quod rebus findit primordia cunctis corpus idem est illa sua cum se in femina uertunt, In corpusq; abeunt Ande his mansuit origo Sed quae dis idium patiuntκ corpora, certκm est Non nisi in horum aliquod uerti, quae sinibus ambit Immensis late clui amplectitum omnia mundus. Ergo id materies fuerit quod prima creandis corporibus dederitq: nolio primordia mundo Diuersium a mundi natura haud esse necesse est.

Q liare pars eius rationis, qua noua rerum

Semina manare ex horum quae ostendimus uno corpore decrerunt, Isimilis magis altera uero est. Sed qui haec gignendis p uere exordia rebus Emarunt 3orum ci etiam sententi longe δε ιιit ut ratione,i um dum femina corpus Prima ferens rerκm, extra lata existere cocti

Moenia in imme senis alium statuere profundi

Et sese extendens .mnes excedere metas, Perpet: os 'sium si tradius, nec nibus ullis comprensium ter rorsius rationis egentes Qui si alium hoc ingens seu nil, ne asci; cauernas Vallo animo augere, e tantos protendere ines Tentarunt meditando,inq; id si extollere mente

cu'd nil fit nullo κ queat consi ter pacto. Ac si is qui cocti disiunditur undisi tractus Non sitis ad 'eciem naturae, Asci fuisset,

cultis Oilii norinis retiκm Pamq; omnia late Finibus immensit claudat, ton debeat aeque Quam tanta iis moles esse admirabile quic

Sed re coryriuens uis ci ostendit eadem

29쪽

DE PRINCIPIIS RERUM.

Natura haud posse in in m existere corpus, inci est horum quodvis 2od coelum clare tur intra . Ex illis etenim aut graue quodcl est,aut ei e qΨου iEt grauia in praeceps redia mundiq; feruntur Ad medium deosus pressanti pondere tradia At contra e medio susum tendentia recta Toli: turliuia, ct imo sublata resergunt; Atque intra coelum sic corpore clincla molientur. t infinito in statio non est locus usquam

omnino medius pars certa aut terminus ullus:

Inde infinitum haudqua leuitate daretur Extolli aut pressem delabi pondere corpus, Dum locus huic superis non us aut inferus esset Q se si ferret egione certa,neque illi Hi possent certi prosa contingere mollis, Qui natura agitant qκ claridit corpora munsis. Quaere ex illorum natura existere corpus Nequas posset certo qκod fine careret Ergo siue alia id corpus constare,ciarint Natura egenitis rebus, quod certa creandis corporibus tulerit genitali femina cunctis, Sive eadem isa aer igni ue humo e fuissent,

se infinitum neqμα posse fatendum est.

Haec de principij uarie decernere rerlim

ul atque usum atque aliis qui deuia longis

Per nemora errarlint siclis altosci recessus, Dum cupide exquirunt naturae claustra latentis Ingredi, Marcana mundi cognostere ausus. Nunc age mens hominum quid uestigauerit ultra Hii Aper, o quae iam late sententia rerum

30쪽

SCIPIONIS CAPICII LIB. I.

De ortu per agras admissa est diq; gentei

Expediam cireuat in lucos penetrare silentes, Perii alta umbriferi nemoris desieri uagare, Dum claro obsiκra studeo resierare reperta carmine, arenti latices inducere campo Aonidum uiridi e luco, quo terra liquore Emittat madefaesa nouo de gramine flores, Vnde meae insignis ingalli laurea fronti . - Sed iam quae late inualuit sententia cunctis Obstruata diu de ortu dicenda parentis NatArar, irim nascentis origine Andi.

Materiam primam qκα rerlim corpora con lentCuntiarum in tenκes quae oriuntlir luminis oras, Qv cci perempta atri uis et dura resoluit, Quatuor in rebus statuerκnt, ne,animaq;,PIumenti γmpha ac terra clisis caetera gigni corpora cuncta rati e primis elementa uocarunt.

Et conianes quidem in reliquis ex fatuor esse omnibus,ac genitis confusa admisiaci rebus, Nati ram per se ipsa habeant κmsingula certam Hinc fores plicia in Araq; existere prima haec Natura at mista, compacta his caetera rimis. Namq; in corporibus cum frigus inesse caloremq; Asticerent,calida uno eodemq; haud posse putar tcorpora principio genitali, frigida oriri. Aduersatur enim frigus pugnaici calori Sic claoa; cum ariditas infit tum liquidus humor corporibAs,qκ etiam res mutis praeli miscent, Arida non pose atque hκmentia corpora gigni Principio ex uno, es commi ni matre creari.itq; an r