Quos affectus comoedia sollicitari voluerit Aristoteles quaeritur [microform]

31쪽

50 describondis dixerat Quid igitur 3 Eodo nitido Aristot0

lem in comoediae assectibus illustrandis βριν et θάρρος conjunxisse putabimus, quo in tragoedia assectibus describendis φόβον adjunxit ελε , ut aeeo φοβ 0 illi tragico Un Opp0Suisse credamus trorsus non Xistimo. Parum enim Verbsimile est philosophum, cum tam arto inculo θαρρος conjunctum SSe eum βρισι ratis idoν5 e eiS, quae Supra diXimuS, eluceat, ut alter assectus sollicitari non possit, quin alter CommoVeatur, vinum, tanquam duo essent, duobus nominibus significavisse. Huc accedit, quod nuSquam θαρρος comoedia esse concitandum dicatur, saepissime γελως. Quid plura' Risum ipsum, quocum, quin θαρρος conjunctum Sit, fieri non potest, comicos movere jussis Aristoteles putandus

eSt, Ut potiti , quem Summum metum eum horrore conjunctum intellegi eum voluisse supra jam VidimuS, 0ntrarium Sit Summum creeo cum risu conjunctum atque injuria puto Doeringium y premere reclyoD notionem, cum γέλω Lacontendat SSe τραβιν vel εργον. Contra Bonitgius in indice p. 56 48 attamen Saepe o πάσχειν et o ποιεi ita coaluerimi, ut idem et xάcto et ero dicatur, atque πάθη et εργα vel 1cράξεις interdum ita c0njungantur, Ut non Opp0sita Sed Synonyma esse videantur. Itaque Bernaysio δὶ et Doeringi non adstipulor, qui Αnonymi comoediae definitionutanquam perversa repudiata etiam illud δὲ γηδονγὶς καὶ γευ0ro Vituperant. Ut enim pro certo nobis habere licet, ristotelem in posteriore artis poeticae parte, ubi de comoedia diSSeruit, quae c0moediae erant communia cum tragoedia,

rere dicit. Apparet enim minus vituperari non idem esSe, quod laudari. Contra gaudere nos oportet Aristotelis Sententia perSouarum, quae in scenam producuntur, Vitiis et peccatis et hilari nos esse et securo animo, non timere neque misereri neque indignari neque irasci neque pudore. Nostram enim ipsorum praestantiam ut penitu SentiamuS, Semper comoedia est ossiciendum. l. l. p. 133. Da dor xcorpior salsulitie das Hoto mi dor. Furelit also in neci ζις mi sine παθος in Parallele gestelli at, ebeus Wio e in . Definition δἰ ηδονῆς κω γελωτος in καθαρσις τῶν

non iterum fusius exposuisse, ita qui assectus comoedia sollicitarentur et quomodo, copiOSiu diSputaVi8Se consentaneum. Quae disputatio cum esset OV quaedam ne non minuSinaudita quam illa, quam de catharsi in arti poeticae parte deperdita eum protulisse omnes viri docti consentiunt, primo deprmatam cum temporum iniquitate tum seribarum et pnorantia et incuria postremo, cum jam non intellegerentur,

totam excidisse quis est, qui miretur Qu0 00 facilius fieri potuit, quo majore contemptu p0Steriorum temporum philosophos cun artis universae doctrinam tum comoediae habuisso veri simillimum i). Stobaeus enim in eclogis Stoicum Cleanthem tradit facetias et urbanam illam, quam Aristoteles dicit, contemptionem, εἰρέθνείaν, minimi fecisSeo viro honesto liberalique indignissimam putavisse. ὁ δ'

comoediarum poetas quo loco eos habuiSSe putabimns, qui ironicorum facetias ab urbanitate abhorrere censerent Quae cum ita sint, in lucr ponantur Verba illa, quae Sola rema-ΠSerunt, ηδοντὶ et γλυς, praeSertim cum grammaticorum fragmentis confirmentur, quae Bem in protegomenis affert

ad Aristophanem VIII g 12 IX, IV, , quibus rudimenta

quaedam Aristotelis s0ntentiarum inesse Bernaysius' intelleXit. De γελ 0xo autem symmetria non aliter atque de horroris judico. 0rsuasum enim habeo poeta ΠOVae mediaeque quae dicitur comoediae minus quam Aristoteles obiit risui indulsisse Novam quidem comoediam An Onymu ad notat fuiSse ιιῶλλον ς ε σεεινὸν ρεπουσαν, Cum riStotelem, si modo ex eis, quae de tragoedia scripsit, de com00dia concludere licet, severitatem et gravitatem, ut quae magis eSSet tragoediae apta, a comoedia plane remotam Voluisse

32쪽

consentaneum sit. Cujus rei Aristotelem ipsum testem p0no, quem recte ull0rus summum Graecorum poetam comicum censuisse Aristophanem concludit ex artis p0eticae loco, quo ut epici carminis poetam omerum, tragoediae Sophoclem ita comoediae nominat Aristophanem λ).Jam habes, quae Aristoteles de affectibus tragoedia et comoedia sollicitandis docuit. Neque quemquam fore peramus qui nobi crimini Vertat, quod ex disjectis membris et ossibus quasi corpus restituere ausi 1muS, praeSertim cum aequale membris esse videatur, ut Singula singulis accurate respondeant. Quid quod Aristotelem tragoediae leges omnes ad propositum sibi praescriptum D mare et in omnibus, quae de affectibus eum XposuiSSe a firmavimus, sibi constare iisdemque niti fundamentis negarin0n potest. Quo igitur quis diligentius Aristotelis librum

eVolverit atque excusserit, e magiS, quam penitus hominum naturam perSpexerit intelleget, ut libenti animo assentiatur

clarissimis illis effingii Ich st0h nichi an gu ehennen und solito ich in diesen erieuehiete Zelten aucti artiberausgelachi erden , das ich si sc die ichthuns d0 A.Jfur in ebens unishlbares eta alte, ais die Elemente des Euhlides nur immer sind. )Jam affectibus, qui comoedia et tragoedia cientur copnitis id quod in initio libelli mei molestum putavi nunc pe

paucis, quid de catharsi Sentiam, Xponere non recuso. Sed priuSquam ad rem ipsam accedamus, Oeum Xplicemus neceSSe St, qui eis, quae Xp0SuimuS, repugnare Videri potest.

Jahrbuchor 101 cf. Brontano Aristophanes undoristotele p. 43. Errat Susemihlius, cum p. oann. liae LeSSingi ad omnia, quae in Aristotelis libro exstant, spectare putat. Da dies Uriel Lessing sichaut est . . . . Stelle .... erStrecht. Adjungit enim audaciam orbi homo divinus sapienter temporans Ihro Grundsaigo in oben o wahrund omissonu Deilich nichiis fassiich und alior muli do Chthano QSgeSelgi, at alles a di0Se enthalten atquo St. 7 praedicat Ohns sic aus dis bios Wosenilichen Elgensebasten de Tragoedi singu-schranken, at Aristoteles verschiedone usillige hineingogogon, ei lsis dor amasige Gebrauch noti gemachi atte. Fundamenta igitur sola, dummodo ne humani animi indoles mutaretur, immutari atque adeo variari poSSe Summo jure negaVit.

Aristoteles enim, cum Voluptatem ex affectibus profectam eamque naturae Vitaeque h0minum aptam atque accomodatam et e comoedia et tragoedia in spectatorem redundare Voluisse constet, ut Vel acerrimos animi assectus non solumn0 fugere sed omnibus rebus augere poetasQuSSiSSe appareat, in Ethicis Nicomacheis affectus resecandos esse fatetur, cum evelli penitus putet nec posSe nec pus SSe, et in affectibus sicut in rebus fere omnibus mediocritatem esse optimam existimat. Quid igitur Aristotelem esse repugnantia non Vidisse putamus Immo, quod in Vita communieaVendum esset, in arte esse negavit Qui enim affectus longius Vagante et tanquam exultantes cum ratione Sublata modum tra Seant, in Vita communi minime sunt probandi, eidem arte vel insolentius sollicitati, cum rationi obtemperent, non est quod fugiantur. Ita enim spectatorem OVet tragoedia et comoedia, ut cum transversum Vi Sua ferat, tamen non rapi videatur sed equi. Itaque cum e poteState OStra non XeamuS, periculum non St, ne nimi omnia

profi damus et affectuum vi correpti in aliquam turpitudinem delabamur, i quod apparebit, si iratum contuleris cum histrion irati partes agents. Irati enim color vox oculi piritus impotentia dictorum atque factorum, quae per Se habent nullam Sanitatis partem, in scena non offendunt ab histrionibus simulata cf. lut Symp. V, 1, 1).

Ut igitur revertatur ratio, unde profecta St, Voluptatem, quam e miseric0rdia et metu percipiamus, Aristotele auctore finem esse tragoediae proposituu et eam Voluptatem eSSe χαραν at λa 0Stro jure contendimus. Cum enim inter omnes constet nem alieujus rei esse eum, quo omnia referantur, e eis, quae Xposui, Aristotelem ad hanc Voluptatem Omnes leges omnemque tragoediae rationem rettulisse apparet. At in tragoediae definitione misericordiae metusque

κάθαρσιν inem isses hujus artis affirmat Quid rigitur 3

in Has Plutarchus impugnat Symposiacon VII, 5, c. 2. δοκει

33쪽

κάθαρσις idem est quod idopri vel χαρα βλαβγης Minime

credo. Nam apparet has notiones non minus cadere in μελη victim et areaκ τι- quam in 'αρτι m. Neque κάγαρ'

σι ea SSe poteSt, quae ex molestis affectibus voluptatem pariat, cum molestia non insit in comicis assectibus. Itaque non athanin ipsam voluptatem esse X affectibus perceptam existimo, sed Xistere n0n posse, quin antea percepta Sit Voluptas. An si Vox catharseos in arte poetica interisset, ignoraremus, quid Secutus Aristoteles praecepta tragoediae constituisset, aut ullum locum aliter interpretaremur Atque ne unum quidem locum rectius intellegimus vel ornaysii vel aliorum catharsis interpretatione adhibita. Quae autem ratio intercedat inter την οἰκ-a ηδονχην et κάδε αρσιν, indicare identur, ea quae hiloponus in commentariis scripsit ad Arist. de anim. II, 4. 15 2 sqq. H,

καὶ ἐν ταὶ ποιητικῆ. Quam diStincti0nem, quamquam significavit aliquoties Aristoteles, tamen in libris, qui ad nos

time disputaverunt Bonitetius ad Met XII, T. 1072 1 3 et Bemaysius: Dialogo do Aristoteles p. 108 sqq. Qui vir sagaciSSimus haec conjecit, quae quin Vera Sint equidem non dubito Boi orgialliger Vergi0ichun alter inschlagendo Stellen ectem mancim aligemeinen o Viel, das dor Begri des Wochus ac subjective und objective Suito geUalten ird. De subjective Wech τὸ υ νεκά τινι)findet sic da, o in Erroichender in Erreichtes annnoch 0iter enutgtλὶ be dum objective ZWecho τὸ orνεκά τινος bddet die Erreichun de Erstrebie de Abschlus de BeWegung. Qua interpretatione ex omni parte probabili ea, quae exposui, firmari et comprobari apparet,

ut nostro jure contendere possimus, quod Philop0nu et o Dενεκα dicit, Voluptatem esse, quam Aristotele ex misericor-y Trondetonbur de anima p. 354. Duplex autem finis r τε υκαὶ τὸ ψ. Illud res est quam consequi Volis, hoc illud, cui res quam consecutus fueris, inServit.

dia o metu percipi Voluit, κάγαρσιν autem, quippe quae ad illam voluptatem accedat, alterum λοος genus intellegi quod Ρhiloponus dicit et iij. . Jam vero atharseos doctrina Aristotelem usum esse viri docti affirmant, ut latonem refelleret, qui cum aliis locis' tum in se ro ubi libro X artes inprimis tragoediam gravissime accusaverat ProcluS enim in eis, quae ad hunc dial0gum scripsit, magnam de hac re inter Platonem ut Aristotelem fuisse dissensionem commemorat. Ac lato, qui

ponerent, ut homine meliores redderent, sed ut Voluptatem quam maXimam praeberent, tragoediae crimini dederat, illo loco affirmat spectandis tragoediis misericordiam nimis commoveri et augeri eaque de cauSa Spectatorum animos ne vari et esseminari. Quam bjurgationem magistri eis, quae supra de Voluptate X arte percipienda eXposui, ristotelem refellisse consentaneum. Tantum enim aberat, ut Vehementiores assectus arte concitato Vituperaret, ut contra ex eis

χαραν ἀβλαβι percipi pr0fiteretur. Sed acrius etiam impugnavisse videtur magiStrum, cum tragoediae utilitatem laudaret, si quidem id quod dubitari nequit, in pol libro VIII

κάθαρσιν dixit esse ἀφελειαν ε). Quae utilitas, cum caιδείαν distinguat a catharsi atque μελη dividat in καθαρτακάηθ' κά ιρακτι κά, non ea poteSt SSe, qua virtutem velit fi mari et corroborari. Qualem autem intellegi voluerit, planis verbis indicat Proclus. Qui in problematum secundo haec

34쪽

intollegi voluisse Aristotelem, qua illae artes ad animos X-plendos utiles essent. Qui cum et nimiis animi perturbationibus vitam hominum a recta via deduci intolluxiss0t

neque naturae repugnare utile putaret, ut homines peccata praeeaVerent, miSericordiam et C. ρισΓCκ ην idoνγην interdum arte OVendas esse censuit Naturali enim desiderio xpluto

homines ab illis affectibus liber0s aequabili et hilari animo

facilius res humanas tractaturos Sse putavit. Jam si quis dicat hanc catharsis notionem plane abhorrere a noStrorum temporum elegantia equidem nil moror Tantum enim abeSt, ut catharsi summam tragoediae et comodiae nedum artis legem contineri concedam, ut contra ad recentium populorum artem injuria referri existimem. Illos vero Valere jubeo, qui Aristotelem arbitrantur vel tragoedia et comoedia spectatores reddi meliores docuisse atque Virtutis quasi officinas eum arte putasse contendunt. Quibus morum correctoribus ne suam cantilenam diutius juvenibus insusurrarent, cum Bernaysius crudeliter illusisset, ad novam interpretationem confugerunt. Aurea enim mediocritatis amantissimi recte excitari contendunt tragoediis et misericordiam et metum ita ut vehementiores ejus generis affectus mediis ac justis Xpellantur et quamvis concitemur Vehementer misericordia et metu ubique tamen ad modicum reVocemur, quo animi aequabilitas stare possit. λ Obscura Sane et insaniens quaedam sapientia misi vero id dicunt

affectus tragoedia concitatos exeunt tragoedia paulatim defervescere, ut naturalis status Sensim restituatur. Neque minus opinionis errore ellerus suam catharsis notionem videtur finxisse. Suae enim disciplinae nimio amore captuSe ea artis indole, qua φιλοσοφεύτερον historia esse dicitur, catharsin proficisci arbitratur. Quae cum dicit, ea quae artiSSunt propria, ad catharsin reVocat, musicae ero divisionem in μέλrὶ actaerim icti κώ ceaotin plane neglegit. Qu0d Vero putant viri docti tragoedia vel optima assectus tales incitari, quale secundum ethicae praecepta esse debent, non viderunt id non ab omni parte veritati respondere. Neque enim tragoediam Spectantes O mi Seramur, quOSmaXime decet, innocentissimos dico, neque ita ut decet neque quo tempore convenit. Ethicis enim rationibus

uSus si ad artem accedas, merae insaniae concedas neceSSO

Quid nim Cum recta illa et justa misericordia, quam arte concitari putant, ut Voluptate homines afficere soleat, ita neminem unquam, ut alios aegritudine levet, impellat, nonne illos interpretes concedere necesse est Aristotelis sententiam hanc fuisse: ita Graecos tragoediis spectatis Sse assect0S, ut diebus sequentibus misericordia justa metuque justo commoti aliorum hominum doloribus et periculis delectari quum illis laborantibus succurrere mallent Quod perversum SSequis est qui neget Ac ne illud quidem, qui a Burnaysio

recedunt, Sati Videntur reputaViSSe apud Gaee0s 1 agoedias dramata Satyrica excipere Solita esse, in quibus tragici poetae ludendi jocandique causa satyros induXerunt, ut Spectatorum animos ex vehementioribus periurbationibus, quas tragoedia concitaVerat, reficerent, Satyrorumque lexibus ocis ac ist-bus delectarent.

35쪽

Η0c igitur errore emaysii adversarii, quamVis non incallide tergiversentur, mihi duci videntur, quod cum finem artis unum atque simplicem SSe consentaneum sit, duas contrarias posse putant sententias obtinere philosophum. Quid enim tam repugnans quam, qui dicat tragoediarum comoediarumque poetis id spectandum esse, ut Voluptatem quam maximam auditoribus asserant, eundem dicere omnem fabularum rationem ad 0nestum rectumque SSe referendam. Quod si quis haec vult retinere, pervertit philosophi ea, quae tanquam artis fundamenta posuit contra si illa respicit, quin cathani impugnet atque a nostra indole abhorrere concedat, facere non poteSt. Sed utcunque re Se habet, hic error quasi radix perversae catharseos interpretationis stirpitus Xtrahendus, animi perturbationes arte sollicitataS, quamin nostra potestate judicio SusceptaS, quasi Oluntarias esse confidimus ita ad ethicas normas conformatas esse, ut tragoedia et comoedia spectata Virtus firmari possit.

Ovit n.

Carolus Le0p0ldus Schonermarch, patre Carolo, matre Ludovica se gente Wilde. a. d. VI Kal. Mai. 1860 Gubenae natus sum. Fidem profiteor Vangelicam MenS Aug. u. 1878 in gymnasio Javoriensi R. ollim anni auspiciis florente maturitatis testimonium assecutus Universitatis ratistavi sensis civis adscriptus oborta g,ineri g, Rossbach, e in holit docentes audivi. Deinde ipsiae per octies e menSe commoratus praeceptoribus usu Sum V. d. Bieder mann , Braune, Curtius, Echsto in Heinge, Hildebrandi, Lange, Lipsius V. Noorden, Ribbeck, Se ydet, V. trium-peli, Volgi, Zarncke, quorum Scholi me Sum Sse grato animo recordor. Xamen, quo publicum munus adeundi ius obtinetur, a. 1883 mense Jul sustinui.