Ars gubernandi, compendio scripta. Per R. P. F. Ioannem a Iesu Maria, Carmelitam Discalceatum Calaguritanum, ..

71쪽

i AR peritos,quibus ad prudentiae exercitium utatur,ut quae didicit ipse perficiat, vel quae non didicit, ediscat: Delelius virorum doctrina praestantium, qui assistanti tabendus; oculateque iis spiciendum, ut boni iuxta ac

docti sint , cum alterum sine altero minime in rem quadret, de utrumquc reperire raro contingat, quod celebrari solet vulgato iit :

Vir bonus, ct sapiens,qualem vix repe

rit unum,

Millibus e multis hominum censuitia Apollo. da memoria . Cap. III. OVi praeest,debet experimentorum praeteritorum memini se,& negotia, quae sibi creduntur, in promptu habere, historiasque. Unde exempla,& multiplex prudentia petitur, nolle, ut his omnibus opportune utatur. QtIam Obrem e R ep. eis, si memoria fida priliet, infidamque excolere assuescat in exercitio quippe ipso fieri soler ut memoria quasi do-rior materia scalpro incisa. cuae si uel

72쪽

G vBERNANDI. II mel insculpuntur, diutius retineat. Prodest autem ars aliqua memoriae iuuandae , quali concionatores, ac publici praelectores Vti consueuere, figuris mathematicis, aut imaginibus, aut characteribus concinnata, prout cuiusque ingenio congruit. Bona coniectura. Cap. IV.

AD gubernatoris prudentiam

spectat coniectura non leuibus, sed probabilibus innixa rationibus; quae eo solet esse congruentior, qu bquis experientia prouectior est. Cauendum tamen , ne coniecturis abutatur tanquam certis incertarum rerum indici js: modusque addendus, ut solentia, praesagiendique ratio quantum fas est, admittatur: leuitas autem in conij ciendo, nimiaque fides

tamquam extrema Vitentur. Explo-xatum est, somnia, praedictiones liberorum,& fortuitorum eventuum, α

id genus alia a prudenti gubernatore

Contemni.

Circumflectio. Cap. V. CVm prudentia sit recta ratio mediorum ad intentum finem, D saepe

73쪽

saepeque eontingat,quae ex genere ad finem adipiscendum conducunt , eX circumstant ijs obstare , circum spectio commendatur, quae omnia rem ambientia inspicit,pensitat, &cum fine confert, crebroq; reijcit, cuar g nere quidem suo eligenda videntur. Profecto boni gubernatoris est,atrioris signa subdito exhibere , eo quippe medio conciliatur animus, flectiturque quo vel is: at si ostensi amoris occasione subditus efferatur, satius erit grauiter illum accipere. licentiamque compescere. Nota hieroglyphica oculatissimus gubernator pingi posset, Vt Omnia circum- sp icere, ex officio se debere animad

uerteret.

Maturitas coU f. Cap. VI. PRaemittenda consultatio graui

bus negotijs,neque fidendum ingenio, vel industriae, ne cum dedecore ac damno Oporteat mutare con

74쪽

GvBERNANDI. τε Iludue Latinum:

Sapientis est mutare consilium.

Etsi enim meliora sint secunda consilia, quam prima,Vbi primuSeris ror secunda obseruatione corrigitur 3 at vitio verritur ingenium praeceps, cui proinde necesie est, mala consilia prima frequenter permutare secundis. Prouidentia, sagacitas, circumspectioque praecurrat, ut d

cernatur mature. Non abs re Ennius Fabium Maximum cognomento cunctatorem comendauit in haec verba.

Vnus homo nobis cunctando restituit

rem:

ponebat enim rumores ante salute. Cunctatio ergo in grauioribus rebus prudentiae ad bene gubernandum requisitae partus est: secus vero ubi leuiora decidenda succurrunt, quorum diuturnam consultationem prudentia minime suggerit.

Diligentia. Cap. V ΙΙ.DVm laudatur ennctatio, non

75쪽

tiquam probanda tarditas , quae a cunctatione longe differt,&in grauioribus quoque causis reprehenditur, cum medium virtutis excedat. Vexantur tarditate negotiorum g stores ad impensas nimias dilatione coacti ad maledicentiam linguas soluunt. Quin etiam spe dilata bonas demum negotiorum expeditiones deflorata, iam gratia minus laeti accipiunt, & bonum gubernatorum nomen obscurant. Prouidentia. Cap. VIII. . T pietas,&prudentia exigit, quae F procul absunt, bonus gubernator,velut e specula prospiciat,ut mala quae Rei p. vel familiae officere ponsent, auertat, & bona, quae usui fore considerat, solertia , & nauitate multa perquirat. Quo quidem in genere, laudatur accurata temporis, utilitatis obseruatio, & anticipatio quaedam, qua efficitur, ut copia n cessitatem in cubituram praecurrat. Modus autem prouidentiae potiss1-rnum commendatur, si non modo tempus anteuertat,sed ante consum

76쪽

GvB ERNANDI r ptam annonam, veste'; laceras, si bis sidio impenso succurrat, aliquantO-que plus eroget, quam necessitas arcta requirat. Parci tatis quippe studium animis subditorum teporem in ducit, ne alacriter obsequantur, aut pareant, quod crebris experimentis asser,tur Nouit hoc prudentissimus

Iob, qui ea de cause, familiam liberaliter alebat, ut ipse indicauit per

haec verba.

Si non dixerunt viri tabernastili 'mei quis det de conibus eius,ut saturemur

Dicebat quippe familia liberali

tali tanti principis assueta, optare se mensem Iob adfaturitatem bene in structam, obseruato discrimine meta 'sarum sterilium , quibus fames non posset expleri. Imperium animi. Cap. I X.

N Oo bene imperabit alijs qui si

bi nequit imperare, dum intestino bello concutitur , passionesque indomitae rationis arcem oppugnant. Qiii enim intemperantiae, ti-

0ris, audaciae, alijsque immodera-D 3 tis suc-

77쪽

quomoGam i dos,audaces moderabitur Profecto. si architecti Morma peccet, aedificium ad eam. r gulam exactum nequit esse perfectu. Debet ergo gubernator esse virtutum exemplar, quod subditi imitet tur,lineaque qua dirigantur,ut Reia Pub.vel familis partes,quas aut S c iusdam latera architectonica proportione consentiant. Ataue idcirco animum ita debet reger Crationis imperio passones en raenos coerceat ne ira exaestuet, concupis-

cuod auxilio coelesti , diuini iudici j,

mortis ac tartara meditatione conse-

centia fiagret , delectatio illiciat: quetur. Et si enim perquam raro vietoria passionum perfecta paretur;

eo tamen acceditur,Vt motus Immdici comprimantur,ne mentem agis obseruatione distrahant, &excelso diuinaebent.

HErodes Rex intemperans bonos

conscientiae stimulos, quibus e cit S

78쪽

sup ΕλRANO I. citius Ioannem colebat immoderato conuiuio retudit,bonamque semen- rem, adnato quasi lolio praefocauit Omnino certum,ac exploratum est, Voraces , bibacesque homines nec Rei p. nec familia regendae idoneos esse, beneque pastos,ac potos male decernere, ut e Ioannis nece perspici

potest, de qua lepicla. S. Ambrosiu : s. Αm Rapitur ad poenam Propheta con-l. 3. de uiuaci tempore,conuiuali acuto. quo Vi se non cupere vetabsolui.

Absolui quippe a poena praecepto

temulenti hominis, non est innocentiae argumentum, sicut nec damnari, culpae persuasio est. Abstinentia, &sobrietas sensus vigilex,&ad hon stum dispiciendum perspicaces illi. ciunt. Frugalitas ergo abono guberis natore colenda est.

Castitas. Cap. X I. PSrantiquum prauorum guber

natorum vitium est, potentia a

79쪽

hunc modum:

Semen Chanaan ct non Iuda, Je ries decepit te, ct concupiscentia subuertit cor tuum :sic faciebatis Rubre Israel, ct illa ti mentes loquebantu

νοbis: sed non sua Iuda su inuit ira

quitatem vestram. Quibus ex verbis liquet, iudice illos iniquos puellas ad se iudici causa ventitantes auctoritatis abusi vitiare solitos: quod certe crimen ac aetatem quoque nostram s erpsisse vi detur, si plurimis historijs tragicis S des habenda sit. Placeat potius illae sus vitae candor bonis gubernatori. bus congener, ut patet ex oraculo it

Io Iob: Pepigi foedus cum oculis meis, ut ut cogitarem quidem de pirgine. Quanenim partem haberet in me Deus desuper , ct haereditatem Omnipotens de exceps.

Quasi planius sic enunciaret: E Cfirmiter constitui nona turpi tantii- modo actu absistere, sed oculos quoque

80쪽

Gur ER NANDI. 8Ique obstruere rationis imperio, ne pulchritia line carnea, cuius in virginibus praecipua laus est, capIantur,

certo sciens, nisi caste agam , me ad Dei quasi peculium omnipotentisve . hqreditatem minime pertinere Pr fectb qui praeest,visu perspicax esse debet . quomodo ergo visu pollebit, qui indulget veneri cuius partus caecitas mentis est. Iustitia. Cap. XII. OV m se intrinsecus nata'ex gubernatoris officio iustitia, tam est per se compertum, ut a nemine ignoratio ulla possit' obtendi. Quorsum enim praeest, nisi ut reddar cuique quod suum est , . quod est iapsum tantae virtutis ingenium t Iu-ilitiam ergo tanquam officij firmamentum colat, nec se prece,Vel Pr lio corrumpi permittat. Vbi autem ex ultrice iustitia in scelestos animaduertet es ementiae meminerit, qua ultionis asperitas lenitur.

Misericordia. Cap. XIII. DEbet ex iustitia gubernator ancti tos in libertatem asserere, D s duni