장음표시 사용
71쪽
' Mandatia verum.de poen. in VI. uti nec in legato Lui. g. I. de legat. 2. LArea Z. de auro arg. leg. Petr. Costalius in
I. qui tabernaι,32.s de contrah. emt. Inter Tabem alias aulcm Tabernarum species non po- - streinu locum obtinuit Taberna cassaria
ex qua negat Ulpianus inardi scium alie num, quod superius est, fumum juro immitti , nisi fuerit nominatim constituta
servitus: alioquin vicino Negatoriam a- . . e . ction incompetere.lsicut aeg. stosf. iservit. vend. QMo in loco Tabernam Caleariain, non quidem in qua Casei fiunt &venduntur accipimus; sed in qua fumigari solent: ubi scilicet casei reponebantur,& hamos bibere instituebantur. Moris ea enim fuit ucteribus Roma: ac inplerisq; Italiae locis colorandi siccandique casei
gratia filmum aut ex culmis, aut ex mali-gia: s viridibusq; lienis lacere. Docet hoc Plinius lib. I i. c. r. illis verbis. Et captam gregibus sua laus cst Agrigenti maxima, cam auSente gratiam fumo, qualis in ipsa urbe esticitur cunct4s praefer&lus. Et Columella lib. r. c. R. de casei faciendi ratio ne docens: Est etiam, inquit, non ingrati saporis muria perduratus, atque ita maligni lignivcl cui mi sumo perduratus. Quibus auilioritatibus innitur Franc. Dua renus lι b. I. Anmversa r. d put. c. 2 &eo spectat Martialis distichon. 32.in Xenais. Hon quemcunque scum, uec fumum ca
Sed Velabrensem qui bibit, illa spit.
Inlabrum. quali dicat: ille caseus tantum cst gratus, non qui qualemcunque fumum bibit aut
haurit; sed qui Valebrensem; vel qui Valebro infumatur. Fuit autem inter Aventinum, Halabrum, sic dictum, quod cum locus esset paludosus, volentes transire in Aventinum, ferrentur cymbula, & solverent stipem. Pecunia autem quae solvebatur nautis velatura diccbatur. Unde velabrum, i vehendo; & velaturam faccre di-
cuntur Vatroni, qui id mercede faciunt. Propertius: Vi qua Velabri regio patet, ire solebat Exigum pus. Pervada linter aqua. praeter Ovidium, a Matth Radero adductum in Comment. ad dictum Martialis distichon. Nymphea, . N mphea Eodem plane modo dc nuptiu eo Cujacius Nymphea interpretatur aede, iobrandupublicas & capacessin quibus nuptias ce- destra ta. lebrabant, qui aedibus carebant. Quam sententiam tamen & Alciatus damnatiuis quis per div nam C. de Aquaedus tu lib.
ri &Beroaldus ad Apulejunali luti foedissime has labi, & caecutientes hallucinari asserit, qui per Nymphea genialem thorum, aut cubicula nuptialia significari putent. Proinde Nymphea pro lavacris & j v thermis, quae posteritatis caussa a Princi- crμ. pibus exstrucbantur, accipiunt UndeJul.
la exstant prater quadβΝymphea Gr balneas Ut ita Nymphea lavacra quidem &balnea fuerint, tepidam aquam habentia; at non valetudinis, sed voluptatis caussa, quemadmodum ex Strabone dc P1ndato probatForcatulusio. Cupid. 2. quanquam Voluptatis non video , qui absurdi inde consequuturum sit, si cu Auctore nostro dicamus, η - .
GordianumNympheis jam exstructis etiatam lavacra adjecisse , ut non absurdum nec a veritate alienum sit uper Nymphea tam loca lavandis mulieribus destinata, quam etiam cubicula nuptialia intelligamus.Nam &Nymphictisti. e. sponsalis lectus fuit, qui parab us vocabatur, quasi tu absconditum & latentem dicas σιὼ ta, quod est claudo. Nec desunt qui Nymphri dici sponsas interpretantur,
τοὐ ν- πτωτως , quia nunc primum
visendas se praebeant, cum antea prodierint obtectae Sed & matrimota ipsa Gneci vocarunt Omphea: quoniam pictas Screligio, a Nymphis, ut aeditum est, porri et Monalis
72쪽
Mortales fuerunt propagatae. Argumen to esse potest. , quod citra Nympharum mentionem nullum obibant sacrum' qua-do & Nympharum unantilissa inventum monstravit favum, &aquam melle temperavit: vel quod praesides aquarum Deas proprie Naiades dicunt. Ac quoniamNaiadesNymphae sunt in corpora dendenteS,
factum inde,ut sobolis propagandae causa Nuptae puellae vocentur Nymphae:qua-do & aquis pertimdi consueverant , ex fonte perenni aut flumine petitis. Et Nymphis quoq; antea dicare ob affatim destillantes aquas emuentesque, ignotum non est ex Lud. io Rhod1gin. lib. 2δ.
DE FORO TIT. XX. F Ora nos admodum di versa a veteribus se minori quoque cum elegantIa contistituimus. Graeci tu quadra o perfecto, duplicibus circumquaque porticibus ea efformab tu pra ambulationes tu contignasiol f iebat columnis β' ''μ 9Marmoreis epist)Itas adorna bant: Roment ιn quadrato ovo fora ita essor m hant,u' longitudo tertia parte latitu iuem e veraret. His porti: us quos circa erant, ed si lues, quanquam maguae tu qubin Argenta isias habebant tabernas Superioribu vero eoaxa Ion:buspodia o I. mia niana cosiocabuntur , ad 6 , a friar' μm specto μώ quae ira sero quondam edebantur accommodula, ut Vi a bι ,.ιε truvim testatur. A g, hac fori forma venusta erat elegans, o cum adpla w.L. viaου, tum Solis aestum fugetendumstis apta, quae qualis olim reipsa exsili rit ,, animo tis sitem cogitationeque m bis liceat effingere.
agebantur; haec in quibus merces aut spe cies certae venales: ut Suarium forum, Pistorium, Boarium, Olitorium, Piscatorium. Plautus Curculioneas . i. scena . . .
quiquestipularisolent r* mbolaris c odinores apud forctyificara u. In utrisque & cintus & circuli & sermones hominum crant,ut let in vacuis.Sed magis in civilibus illis: quae scito olim fuisse tria potimimum Romanum, Discum, Augustin, quibus deni alia accessere,in nrnde Lipsio de mainit.urbis Rom. lib. g. . cap 7. Et plura deforis tradiderunt Alexander ab Alexandro lib.2.Genra Zer. . . ia. Et Ludov. C . Rhodi gin lib. 2δ. le-mo. antiquar. cap.st IO.II. quos Vide. I. Memana) Menianorum frequens injure nostro est mentio l. ao. deservit. urbu .prad. l. 2. y cum quidam. Ne quid inloc. Publ. l. malum. 2 2. g. . de verbor.sign.
2 ci. C. de ad priv. EaAccursius amoenibus NOTAE , . SI UE COM
FOru variis modis accipi, Festus tradit & lsiodorus:cujsis verba Pontifices descripseritit in cform. de ver b. signif m alio. In Aistiq. Generaliter forum a ferendo dicitur: eo quod Coloni , quibus est de
mandata agrorum cultura , cartis diebus constitutis frequentes in foro conveni ut,& omnem Agriculturae opul Pntiam adferentes vcnalem eYponunt Christoph. Milaus tib. 2. Histor. Vuversati Caeneroquin Forum non tantum nundinationis & negotiationis ; sed & juris dicedi locus erat. Jnde forum Flaminii,forum Julij, forum
Licini j, de eorurn nominibus, qui ea fora constituenda curarunt.Fora itaque, quo rum in univcrsum XVII enumerant de
rum .io, scriptores urbis, in duo potimimum dis te. . pesci poterunt genera. Erat enim civilia: Messale. erant & venalia talia in quibus res&ilites,
73쪽
bus nomen sumsisse autumat. Cui tamen doctissimi qSique & inter hos etiam Alciatus refragatur,aliam ex historiaNota-mniis tione verbi illius adducens. Fuisse enim, sturr . ait, Menium quendam Romanum : qui cum patrimonium abligurisset, domum vendidit,quam ad forum spectantem re liquam habebat, excepitq; sibi unam columnam , ex qua projecit tigna, quo. amplius podium cssiceret, undo gladiatorios ludos conspiceret, hincque exterius porrecta aedificia appellari coepta Meniana. De Mento isto sciasJsse videtur Horatius. bb. I. Epist, is . ubi ita scribit:
Moem tu ut rebus maternu atque paternis Fortiter absumtis, urbanus carpit haberi Scurra vagin, Hon qui certum prasepe teneret ,
pransius non qui cive dignosceret hoster se Maelibet in que vis opprobria singere δευ'. Pernities π refotas . barathrussi macelli,
Quicquid quas ierat vetri dona bat avaro. I rus uxor. Hic luxu ad extremum deductus crata .
sem, ut etiam Uxor in sitis, vile mendicimonium, ad ustrinas sepulchrorum, e fu-
nebri coena sive silicernio cibum peteret, de qua Catullus: Gorne Me=ra spe quam in sepulchretis
V distis ipso rapere derogo coenam Menius Alii tamenMcniana,non a Scurra illo; sed Cr saC.Menio, Crassi Collega, nomen mutu q4Uψ asse tradunt. Hunc enim ideo domum, Catone & Flacco Coss. vendidisse,ut ibi Basilica exstrueretur ; jure tamen uniuScolumnae supra quam tectum projiceret,& tigna immitteret, sibi excepto, quo superiora latius paterent, & ipse ac posteri gladiatorum munus, quod etiam tum in foro dabatur, spe staret, Plin lib. .c s.
niano autem sive proj dicto illo, quod te-ectum erat & ad spectandum habile, qui prospiciebant, spectare de Podio dicuntur Sidonio Apollui. lib.δ. cap. q. mo. sic
Omnibim ad Podium spectantibus De cujus sDuctura videatur Vitruvius
DE VIIS TIT. . XXI.-V Ia aut quitus lateribus stratae habebantur tam intra, quam extra Romam Viasyrata.
phr torum Imperium. Nam Eegno Neapolitano Uusmodι lateres compacti longo satis stacto conspiciustur. Et urae quidem iste, A ppia, A1 milia, Flaminia, nominantur, quodab G pio, A misio, Flaminio lapidibus stratae, compactae , se exornarae. Plutarchus restri, Cu .m Gracchum non modo lapidibustiam stras F sedes cura si quoque, ut layidibus certa mensura positis, O columectis quibusdam noldrentur misita passuum; se aliis quoque proinquioribus Apidibus sidcissi ,ut qui equo veberentur, post i ι eum facile afendere , ne Lismuis
insue omenio isto,quo huis 1 ei facto uti bantur,eum imponi tu equiι tulit. Non milvar, dum enim tunc 'apedum usius erat, ut infra dicetur.'raecipiunt etiam Leges civi- ., hiales, vias per Imperium Romanum stratas habere. Id quod a nobis non observa- usum pra-ἔuri quo fit, ut nec heme lutum,noc asta tepulvis unquam d fiat. Munditie ' igitur es elegantia veteribus longe inferiores sumus. Roma via Regiae sp blica eranι XXXI, caterarum, Cc CCXXIV.
74쪽
Inarum Curatores, morat Ari. Viarum cu
REfert Andheas Palladis de antiquitarat bus V bas Romae , fuisse ibi vias
principales viginti novem; sed harum tres celeberrimas , quarum & Auctor noster meminit. Electos autem olim quosdam fuisse penes quos Viarum cura esset, cum ex alus multis, tu vero inprimis ex l. munerum. II. g. i Uiquis. 11. J de vacat. 2 excusa. munei si colligitur: ubi JCtus personale munus interpretatur, siquis electus, ut eos, qui prope viam publica possident: sternere viam compellat. Atq; hi
Viarii Curatorcs, quoru Paulus tib I.Sententi rit. 6. meminit, composito nomine Viocuri dicebantur. quo verbo & Varro usus est lib. .de lingua Latina. Ita enim legit Brissonius tib. o. Selectar. Interpret.
Dio sanctu .3L& Suetonius in Vespasia- Roc. y narrat, Cati Caligulae jussu,Flavii Vespasiani aedilitate gerentis vesicin luto
oppletam ac resperiam , propicr curam verrendis viis non adhibitam quarum ad eum ex ossicio purgatio pertinebat. aedilium enim aliquando hanc curam fuisse, colli itur exl. 2.ff. ne quid in loco pubcFuit quandoque & censorum ea functio& munus,forente Repub. ut in urbe vias sternendas silice; glarea extra urbem sub struendas marginandasqlic locarent. Ut videre est apud Livium lib.a . Quandoq;& Collegio si vastorum structura viarum commissa est, ic sic Suetonio in Claudio V. 2 .Ιpse etiam ingustus eandem hanc curam perhibetur non fuisse dedignatus: qui,cum jam viarum curator esset coli isti
dis designavit, cosque binis siectoribus uti
perator Antoninus istis viarum curatoribus coercitionis potestatem concessit, ut punirent,quos Videreturiaut certe puniendos ad Praesectum Urbi remitterent. Capitolin. in M. Anto*ino h hilosipso. Et Plinius Cornutum Tertulliu multis laudibus commendat, quod ei,cum consul ris esset, demandata fuerit cura viae A militae lib. I. F l. Is . Adco opus illud Regiu; cura principe, ac principibus in civitate viris dignissima fuit visa, id curare sedulo, ut subditi commode & tute commeare possint. t. s. 3 siumma f.de his quι dejecere
est quod viarum rcfectiones &instilictiones publicis sumtibus, & comi mim omniuia i pecunia fieri debere legibus fucrit constitutum: quibus scilicet communem usum & utilitatem respiciant, ut est textatui l. 9 vicinat . quid in loco plab. ideoq; Rogationem illam de muniendis S struendis viis Coelius Ciceron rescribens lcgem viariam appellat I. δ. F.adla.
Nec narrum, tantam viarum curam Vete
res subiisse, curn earum tutelam etiam ipsis Diis commendarint: qHi, Dii Vii, Dii R,.. i. A.λri dicebantur; a Plauto Lares via les nuncupati in Mercatore an Iscen. a. Scnotat Hadr: an Turiacb. lib. 7. ad Aver-Dr.cap. II quo sensu & Apollo a Pausania viarum pra) s appellaturit . g. in Coimthsac . Grhb .in Acad. Et sacrificabatur olim Deae Vibilia , quae ab erroribus via rum mortales liberabat. Arnobius tib. q. atque a Nicephoro Gregora fit mentio Dei genitricis vili tib. I. hψlor. Remane .lII.la compitales Larcs Augustus ornare b1s anno instituit, vernis loribus & aestivis, apud Sueton. cap.SI. Exstatque etiamnum inscriptio vetusFORTUNAE REDUCI LARI VIALI ROMAE AETERNAE AXIUS AELIAN.
Hinc Arnobi*;possumus,si videtur, summatim aliquid & de Laribus dicere: quos arbitratur vulgus viarum atque itinerum Deo.
75쪽
Deos esse, ex eo quod Graeci vicos cognominant Lauros Lb.3. adve gent ubi notat Clarissimusti doctissimus Elinci horistius. Hinc tantae dignationis viarum instruetioncs fuerunt habitae, ut earum causam omnibus privilegiis potiorem cessere debeamus Viarum namque instructiones sive munitiones, ait Call1stratus, non personarum sed locorum munera sunt i honor. I jundia I. g.personaba. ct t. cum munerib sin st.de muner.or hon. a viarum Recte itaque constitutum est, in hac viae resec ρ ῆς muniendae causa, omnes immunitatis &
aqua tutis privilegia, quocunq; titulo co-
cellae sint,ci flare dchere. Ad instructio esit inerum inquit imperator etia divinas domos & venerabiles Des csias tam laudabili titulo lubenter adscribimust adinstructiones C. ae n. Eccc quae quide constitutio alio in loco iisdem fere verb1s re-
pctitur. Ad instruetiones reparationcsque itincrum nullum genus hominu, nulliusque dignitatis ac venerationis meritas dare oportet labβ. C. ce primi. dum. . quo rest sib. D. Cum iis, quaeadversus Ecclesiasticos a viarum refectione nequaquam i inmuneS adduxit,&in causta obti-Wa ptibbeo. nuit A mi anus Robcriuslib. 2. tim judi mel regia cat. c.3. Ac quia de Viis jam nobis sur. bq Mi . mo, : stiendum cst, quantum quidcm ad pia tuta vel vcetigalia attinet, scinper sc- quendam e sic viam publicam , qua com-n niter utuntur omnes. Si quis en in ex tra hanc reperi atur; tum malam adversusio su in gigni suspicionem, ac si vere galia fraudate volucrit erat .ibu ,sed nec per
rutem per quam curso Public instare
qui scalea ibi si de via Iedlatus er recitas
eo quido casu jure constitutum est, ut ga- bellos ive vectigalia defraudans, Omnes merceo, atq; omne id, quod vehit,si vectigal de eo, non solucrit, perdat, & quidem ipso iure L fraudatι vetitigatu. commissis.
2. n. II x. Et si enim texi in Lex Prostatione.
C. de vectigal. tantum de octava parte fisco conamissa loquatur: & gl. ac Bariolus ibidcm inter cos , qui merces publicano intimant, & eos, qui absque intimatione fiscum defraudant, distinguendum censeat; priori casu octavam mercium par
tem , posteriore mercem totam commis
sam cste, existimantes distinctionis tameillius nulla ratione habita, merces omnes per defrauda:3 cm committi, Lud. Facti lius respondit, & nomine juridicae faculutatis Lipsiensis approbavit Modestin. Pi storis conf-δ n Is. voLa. ad quod d. l. ex prostatione no loquatur de poena defraudantis, sed de quantitatc vectigalis,ut IO-han.K pcnius interpretatur cis o. n.
F o Z. fart. I. Quod tamen cum hoc temperamento rccipiendum est: nisi inusita
tum illud iter ex justa S: legitima caussa fuisset susceptum:verbi causi a , si tilitata &solita via ab aquis inundata, vel ab hosti
bus aut latrunculis c fletobs sis; utMatth. Colcrus luculcter probat in trahi des o cessibus Ameculivis 'art. i. C.'. u. . . qui
bus addi potcrant, quae de viis publici S C- rudi te scripsit Regner . Sixi de Regalibus.
dat quae Romae in via Flaminia supra in tem visitur i nscriptio :
SI HUMANO lNGEN O PERPETUC UlATORIB US P Uc ARI UINA POTUISSENT, NON AMOENUM QUEM CERNITIs FONTEM AQUARIM, C. LEPIDUS MAGNA IMPENSA AD Dux ISSET POTA FELlX.
Quae quidem fontis inscriptio inmemo-taam mihi revocat venustum Epigramma
76쪽
illud quod Ocricoli ad fonte oppidoil- Qua levet arentem,si cupis,a a timii vicinum conspicitur. Sistegradu,repara tres, hoc fore,viator Monte sub hoc triplici cunctis fluit unda Dic precor,ut vireat mossimul se diu. salebris
CIS TIT. XXII. Onstituerant etiam loca publica,in quibin Bibliothecas habebant reconditas. quas legenssit gratia intrare milibra pnmissebant. Eomae, ut P. Victor scribit, XXIX. erans Libramia publicae: inter quas Palatina Ut pia primo tenebant. Hodie commoditate hac destituimur. Tres enim duntaxas in Italia ex flant: Vaticana Romae; Iedlcea, Florentia ,s Vene a ad D. Marcum , qua a Cardinali Bjsarione Reipubl. isti testamento fuit relicta. Has non licuum bineuivis pro obitu ingressi. In Mynasteriis quoss. aliqua habentur,ut B on o n iae ad D. Dominicum Venetiis ad D. Autot fio abbi altae, quibus tamen uti,gaan- i. docvns volueris,no Npost ed certo quodammodo, est licentra prius impetrata. j, is, viis Idems de Dionisiana b/bliotheca in Gallia erit judicandum . Primin topi immuruxerit, Γιbliothecam instruxit Theophrastin . cui A Gytirues libros fos unn cum hola; hic Neleo discipulosuo mo iens reliquit qao Mortuo, haeredes parvam bib otheis Eumones. cae curamρrimum quidem hebuerunt. Sed cum intita gerentpostea, Greenem. Althaliae Regem diligenter de libris istis inquirere, ut Pergamo transferr e ubterre eos absconderunt ubi magna ex parte a vermitin fuerunt corrupti. Loneo vero tempore tam exacto, ingeme fle. uuia diveniti fisi runt. Apesiti oniti quieta corruptos eos d sicribi curavit, ut silent eyrorum γε titerint. Mortuo φ ilicone L. Sysia ostquam Athenas copisset tib=o, istos Romam po/tor curavis, tiι Strabo 2 recitat Iib. 13. Primm ibi Lsbrariam dι avu Mnim Posito, ut Pliniussc ibit lib. 2 s. cap. 2. In IEDpto Ptolomaeu Philadelphus Bbbothecam funda Diι ooooo. librorum , qua postea, Caesare cum se xandrinis configente , arsite. Constantinopolitana iaOo o. habebati bros: Inter quos etiam Ilias est , bea Homsri constNebatur,a reis lite Is in intestino Draconis deo ipsa. Haec tempore B isilisci Imperatoro incendiosuit absumta,ut Zmaras tradidit qaodian- quam notatu ri num reserre his loci placuit.
NOTAE , SIVE CO M- certe ex aere ut Plinius eleganter & sum-
FVitlioc vetustissίmis quoq; tempo- dicantur illi, quorumimmortales animaeribus sapientissimorum Regum Sc 4n iisdem locis ibi loquuntur : quinimo Principum singulare studium ac opus, ut etiam quae non sunt,singuntur, pariuntq; Bibliothecas conderent, tanqua castella desideria non traditi vultus: sicut Home- quaedam & armamuntaria Sapientiae. In ro evenit, quo majus, ut equide arbitror, quibus non solum ex auro argentove, aut nullu est felicitatis specimen, quam sem- Per
77쪽
per omnes scire cupere, qualis fuerit aliquis. Moris quippe fuit ut Bibliothecae
statuis doctorum virorum, aut Musarum& Apollinis exornarentur: Sic enim Plinius junior de Silio: Multum ubiq; librorum , multum statuarum, multum imaginum, quas non habebat modo, verum etiam venerabatur. Et Cicero Itb. .8d At-rtc. EP. ρ. Ego hic posui Bibli,theca Fausti. dc mox maloque in illa tua sedecula, qua habes, sub imagine Aristotelis, sed e-re. quam in istorumiella curuli Ubi Cicero sed culam diminute dicit, a sede: sicuti S machus Aibliothecutam tib . - . . I L& Plauras 1 ecula asDein Casiu .ani. 2sce. q.etiam specula in sorte rcs at mihi. Eadem flexione bonusicula dicuntur in I. Zq.C Theodo de petit. S Marcedula in l. 32. C. Theod. de Navictitar. de de statuis in Bibliothecis collocatis plura congcssit. Raderus in commentatiara tartiat stra . lib. o. Ac si certaminum victoree magnos
honores meruerunt, ut in conventu 1lantes, sicuti Vitruvius ait, palma& corona donarentur,& redeuntes in propriam patriam, quasi vietoria triumphantes quadrigis iiivcherciatur, adhaec veste publica, perpetuoq; victu alerentur: quanthmagi s ct ferendi sunt viri illi, qui doctissimorum hominum scripta maximis impensis, Ssumtibus prorsum incredibilibus anxie ac soli citius undiq; conquirunt, quo Re publicam iis pro si diis communiant, qua polleris sicculis profutura sint,& unde omnis vis topor humanitasque pendeatΘ In quibus nemo palmam praeripuerit Ptolemaeo illi Philadelpho: a quo non tantum ingens librorum numerus , ad millia ferme voluminum septingenta vel conquisitus,vel coicetus fuit,utGellius scriptum reliquit lib. s. c. t . sed&Atheniensibus anonae penuria pressis non prius alimenta concessa, quam sibi Trasce diarum S
phoclis , Euripidis, Aschyli autogr phorum potestatem secissent. Pro quibus
tamen, praeter vectigalium imunitatem, XU. talenta iisdem oppigneravit: & eadem postea cum exscriptis exemplaribus illis dono dedit. Quo Prolemaei facto nulluingenerosius putat Melchior Gui lancinus in traditatu de Papy ro membro CQuando ctiam libroru studio arserit Jut i anus Imperator caestra doctissiimus, at Christianorii, quos per contemtum Ga- Iilaros nomi nabat, hostis acerrimus; id epistolae illius initiuad Eedici una gypti
praefectum perscriptae satis indicat: O 'ira, inquit, equis, alii avrbus non nulla feris dele flantur. Ergo vero inde Ul actu ritia librisorum cupiditate arsi. Quam suadentem cupiditate egregie manifestavit idem Imperator in eo epistola, qua mandat Porphyrio, ut mittatAntiochiam e-
orgii episcopi Alexandrini bibliothecae,
gravipoena irrogata, nisi integre mittere tur. Pariante hunc studio Securabibliothecas conquirendi alios quoque ductOS CI archis. fuisse, dubium non est.Nam & Clearchus Heracleae Ponticae Tyrannus disciplinae philosophicae haud equidem rudis e Pi tonis enim discipulis unus fuit,&Isocrati Oratori quadriennium operam dedit. ac enim vero crudelem, si quis qua alius civibus se exhibuit & cruetum,& ad summum usque insolentiae processit,ut &Jovis se filium nominaret: Bibliothecam in
men sibi comparando tantam consequu-etus est laudem, utea antegressus fuerita
lios quo tyrannis famoses reddit, ut est apud Photium in Asemonis historia c. 2. T. Caser. fol. ros. Iulius Caesar certe Bibliothecas Graecas & Latinas,quas maZimas posset, publicare destinavit,data M.Varroni cura comparandarum ac digerendarum, ut Suetonius scripsit, in vita saris, cap. 4. .
Postea Octavium Augustum in ea parte O domus, quam fulmine ictam desiderari a Deo haruspices pron clarati templum
78쪽
Apollinis excitasse , addita porticu cum bibliothecis Latinis Graecisq; , idem au
nubiis Dalmatarum protinus subacto-xu exstructas, & a Sororis nomine Oeta-Vianas nuncupatas Dio asserit lib. δρ. Sed Db isto & Bibliothecas Romae incendio absum-xus. tas, Domitianum impensiissime reparari curasse, idem Suetonius prodidit Octav. cap. 2o. exemplaribus undique petitis, missisqueAlexandriarn,qui describerent, . emendarentque. Sed Alexandrina illae, ι ιι. Bibliotheca, postea bello priore Alcxantheea inten- drino, tum diripitur ea civitas, non spon-kto periit. te, neque opera consulta, sed a militibus, forte auxiliariis, incensa simul arsit, Gellius lib.6. CV. II. Refert praeterea Androas Palladius, de Auriquιta. 'bu Roma,
abvia ju. Bibliothecas Romae fuisse 3 . Sed in his
fibliotheca praecipuas tamen Augustam siveOcta via pracipua. nam, Gordiana tant,ab Ulpio Tra
Lucullu=- jano instructam. Luculli quoqNe bibliothecam insignem, utriusq; Linguae libris resertam, atque omnibus obviam & patentem fuiste, scribit Budatus de Asse 2 partib.eius lib.2. quibus adde, quae de aliis quoque Bibliothecis adjecit Chas sanctis inCatalogo gloriae mundi pari. I 2. Consid. 73. De Medicea autem seu Floretina Bibliotheca videatur Phili p. Melanchthon tib . Chronicorseb Mahomere Secundo. Injurius vero adversus Principcm meum fuerim, istorentissimam illam Bibliotheia TibIt thec cam Palatinam, quae H id lbergae 'he l) minA., filii, silentio praeterierim. de qua Ase, h. ι, Scaliger. heluo ille librorum, & d 1etator
ma Epi stola quae inter postumarius scripta reperitur, scribit, se indicem Bibliothccae Palatinar scdolb lcgisse, & eum lo- D ny a cupletiorem, & multo plurium librorum lcana prs esse,quam Vaticana sit, testatur : In qua, ' β qm codem in alia Epistola pag. . o. ad Ianum Gruterum assirmanteo nihil prorsus
reperit, quam vulgaria omnia, praeter tres aut quatuor Mathematicos, quos etiam a
libi extare sciat Reliqua scribit ejusmodi fuisse, quae ignorare praestet, quam unius jacturam horae in illis legendis facere. Et
quemadmoduisti aerum, argentum, tam faetu inlaetum signatumq; , quod in Triumpho translatu fuerat; in aerariu populi Romani inferebant, spolia vero Sc arma hostium tanquam populi partem in publicis armamentariis, ut aeterna haberent divitiarum gentium signa , condebant. Anton Voltrin. Societatis Jesu hb. 7. de
re mihi. Roman. cap. IS. Ita qui rei summae
ibi praecst,hodie pro clero suo hanc Gemmaniae praedamBibli , thecae,non qui lcm Palatinae isti, quam olim Augustus juxta Fidei templum in Palatio exstruxit; lamitanus lib. I. urb Rom. typograph cap scd suae Vaticanae insert. Sed amissum hoc Germaniae decus deplorandia aliis relin
quimus, ait author praefationis ante Hubertum Leodiu de vita Fodem cι II. Ele- - ε
furi,inalat mad Rhenn. Porro quiSRO' o horammae primus Bibliothecam erexerit, dubi primus m-tationem non habet; quado id praestitis- straui se Asinium Pollioncm testatur Plinius lib. Duef. c. 2. Asinii,inquit,Pollionis hoc Romae inventum: qui primus bibliothecam dicando, ingenia homiritim rem publIcam feci .s editti, dica ndo Erant enim Bibliothecae Musis & Apollini sacra Hine veluti templa Musa tum dicuntur dedica ta, & proprium csse verbum dicare,cum ad Bibliothecam refertur, probat Rade
plinioli s c. r. Quo in loco tamen δm An te an bigit nonnihi utrumAlexandriae & Per- Gio bisti Omi Rcgum bibliothecae prius exstite- thera m L-rint Addit enim: An priorcs coeperintA tueuri. Ari lc Xandriae L Pergami Restes, qui Biblio ' Vtς thecas magno certamine inibille se, non Strabo νε-- facile dixerim Planc quod rabo asscIit, latur.
Aristotelem.AEgypti Reges bibliothecae
79쪽
Syntaxin docui sie, quo scilicet ordine hae instituendae essent: id nulla ratione probabile fieri potest. Quomodo Ramq; Aristoteles Ptolemaeum secundum ab Alexandro Magno Regem AEgypti, qui primus Bibliothecam Alexandrinam insti- Uuit , ejus Bibliothecar Syntax in docere potuit, si, antequam Ptolomaeus istocC-gnomcnto Philadelphus regnum susciperet, Aristoteles jam ante annos prope XL. in humanis esse desierat Θ Neque fuit
res ea tanti monaciati, ut propterea Aristoteles a mortuis excitandus , atque sic
considendus fuerit,quemadmodum hanc Strabonis sententiam Melchior Guilandinus, vir multi juga rerum plurimarum cognitione, & cximia doctrina praecellens, in tractatu de Papyro.
solide confutat : quem adire operae erit precium. Caeterum Bibliotheca injure
nostro non tantu armarium sive locum,
in quo libri reponuntur l. quaesitum n. f.
psos denotat. abeo so. Τ.de cotrahemt. Idq communi usu rcete loquentium itar ceptum esse Pompejus Festus probat: qui Bibliothecas & apud Graecos & apud Latinos, tam librorum magnum per se numerum,quam locum ipsum, in quo libri collocati sunt, appellari testatur. Legata igitur Bibliotheca; & armaria & libros deberi quide; sed in hoc tamen testa toris mente, Utrum ex his senserit, potissimum intuendam esse Nerva censuit: &Ulpianus probat in clibrorum s . g δευθiblioιhecam de ligat. 3. Nam si membio adhaereant vel adfixa sint armaria. negat ea legato cedere : cum aedificii portio sint, quo in loco Membrum Ulpiano cubiculum significat:ut & in i ita fxerit. IJ. g I. de manum.testam. 3c Foruli libroru sunt, in quibus veluti capsis certo ordine graduq; illi reponuntur Martialis uiris YO-
CM. Epig. Ι7 libr 7. Hos nidos licet inferas vel imo, Septem quos tibi mittimus tibellos.
Ubi in nido imo, idem est, quod infima ti bri in
statione, infimo ordine. Librorum autem encomium festiva descriptio, & clegans encomtum cx itat apud Lucam de Penna in rubr. C. de navicul seu namor. PublIibr. H. quod in hunc locum transscribere, non abs re putavi. Liber inquit cst luinen cordis, Jc
speculum corporis , Virtutum reperto rium , vitiorum conlusorium, corona
prudentum , diadema sipientum, honorificenti aDoctorum , clarificentia Rectorum, comes itineris, domesticus fidelis, socius colloquentis, collega praesidentis, vas plenum sapientiae , via recta eloquentiae,hortus plenus fructibus,pratum fluens floribus, mare sine fluctibus,principium intelligentiae, fundamentum memoriar,hostis oblivionis, amicus record tionis: Vocatus properat, jussusque felei-nat, rogatus respondens , fideliter obediens,contra fortunas luctor, atque verus tui ductor; hortus conclusus, & fons signatus,putenS aq uae vivae, Paradisus absq; ruina, aedificans tegnarum si reperit igna rum,nunquam patitur fastidium, etsi graves eum nimium, cana revelans,obscura clarificans.
inibus non plane absimile est, quod Aristoteles dicebat. Literas inter secunda L
& prospera ornamentu este, & inter ad- una υριν- versa refugium. Quo sensu& Pliniustib. nimentum ρ. epist cribit, omni studioso ex studiis utarefugiii.
esse solatium Mihi sane inquit Corasius
in epist. quast. cast. ιδ. om Ae vitae Solamen, dicam amplius, vivendi desiderium auferret, qui libros , veteres meos amicos
mihi adimeret. Quo fit ut omni solatio studiosi, ne dicam doeti homines privari videatur, quib. custodia collocatis, studiis interdicitur. Quod poenae genus suadent f Tranquilli verba,in Aberio cap. 6Ι. Qui- fiatium. I 1 bui m
80쪽
, inquit, custodiae traditis, non 2 studendi solatium ademtum ; sed etiam sermonis δί colloquii, usus.De Librorum autem materia, eΣqua olim confecti fuerint, commodior nobis erit di cendi locustib. 2. ni. dec harta. &desin Tibi rum gulari librorum privilegio , quippe per privog με quos & ex quibus comparantur laus, gloria,honor & opes sempiternae,videri poterit Micnael Leuther. lib. I. consultation. . in jurepraelation. c. 22. Ne enim Respub. experniciosa librorum privatione aliquid detrimenti capiat, placuit cos studiosis obaeratis relinqvcndos esse,ut not. g in LNepos Proculo verb. dignitate. de verbor. signis. Ac sicuti in exsecutione judicati, arma non sunt auferenda militibus, neq; ipsorum stipendia, ut notat Angel. 3ng.
libri scholaribus. Ut proinde traditu sit,
sententia adversus studiosum lata, executionem tamen rei 3udicatae in libros ejus non redie fieri. Iason. in P. y.item Serviana n. o. . 61.post Bal in Margarita in verbo Seholaris: Hoc amplius, etsi Scholaris bonis celserit, non poterunt tamen libri a creditoribus ei auferri. Quod ide Baldus eleganter notat ad rubr. C. qui bonis ced.
r ιμ, -- bros Studioso auferre fas non esti qua ra combustio. . tione CXcusari poterit corum combustio ΘQuae tamen poena in Labienu qui, quod passim omnes lacerabat, Rabremu vocabatur primum fuit excogitata. F ssectum enim cst per inlini cos,ut omnes ejus libri comburerentur. Quae rcs ait Co imRhod inu inusitata fuit, F prorsus mira, suppliciu de studiis sumi Eam contumeliam Labienus non tulit,nec superstes, ut inquit Senecae ingenio suo esse voluit sed iniTO numente majorum suorum se ferri jussit,atque ita includi:veritus, credo, ne
ignis, qui Nomini subjectus crat, sibi ne garcturἰuec tantum finivit ipse se, sed si pelivit. Cassius Servius Labieni amicissi
mus, cnm ex senatus Cto libri ejus comburerentur, nunc, ina vit, me vivum uri oportet , qui illos edidici.Rhodi g. lib. ii. Ddi.antiq. c. ly. Q iam in rem multa prae-esare congesta sunt a Michaele Piccario Decad 7. observi Historicopol. c. Quod ille caput magno cum judicio ita concludit : Aboleantur sanes librio non pii, in
Deum contumeliosi, &stuprandis liberalibus moribus apti:sed vigeant vivant m 'δc grata mente volvatur libri boni, & qua publice qua privatim utiles Judicium au tem de libris ferant , quibus Oculus mentis nulla suffustione;li. e. praejudicio est vitiatus, non malcvoli,aut affectionum ma-cipia. Istud praeterca hic monuerim, Bibliothecas,ex Uitruvii praecepto, ad Ori ΓUbsithe Gentem spodi aro debere. Ustis enim tutinum postulat lumen: & in hujusmodi fuὸnda. bibliothecis libri non putrescent Nam in his, quII ad meridiem & occidentem spectant,a tineis & humore vitiantur , quod venti humidi advenientcs procreant eaS & alunt, infundentesq; humidos spiritus
pallore volumina corrumpunt. HItruvius
lib. o. Archuetis c. .&ex Sidonio Apolli nari colligit Savaro , olim in villis & funia dis rusticis Bibliothecas quoque eXtru istas fuisse,ut nullum a studiis tempus vacaret. Docet hoc Paulus tib. s.sem. Tt.7.
de legatis. f. instra Elofundo legato, libri quoque & Bibliothecae, quae in eodem
fundo sunt legato continentur. Docet item Martialis lib. 7. Est r. Io. . Ruris Bibliotheca delicati Vicinam videt unde se tor urbem. iAtque eo pertinet illud Horatii Satyri 3.
Si vacuum tepido cepisset vil la tecto, Quorsum pertinuit stipare Platona Menandro λEupolin. Archilochum, comites adducere tantoi t