Guidonis Pancirolli Rerum memorabilium, sive, Deperditarum pars prior[-secunda]

발행: 1660년

분량: 714페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

ni bliotheca Et consortii sui agrum thesauris biblio- pientiam ipsam esse intelligit: 3c mentemPρβ ' t ucalibus large rcfertum praedicat idem ac rationem: itasepulchra horum libros s V I Sidonius lib. I. ep. . Rccite testahsuris. descripta este ait: in quibus reliquiae illae Est enim librorum copia doctis homini- ceu monumentis conditae jacend orat. 2.bus thesaurus, quem propterea 3cwΦ- ubi doctissimus Remus Libliothecas ita camgatam appὼlat bb.ρ ep. q.Thcinisti- habendas esse monet, ne sepulchrorumus uti animam viri cujusque sapientis sa- ratu perpetuum claudantur.

Q Ei nec nostrae qis: et ad . ia cum v ter ibin forma aut elegantia comparan a Osuul,q.ιantu riduo exculta satis ars istustrata H Architeectura. Interes ante Mityubρα portam maguificarum aedili, Vestibulum atuebant: quod exas porticula quaeia 44 ς ρω dum auris piise obiit terib: ob rmata:in qoa ostio occlusosub tecto stabatur.Ser. misi, sicund i Euel os, o et An Virgiliι versum: estibulam ante βελν, sec. came a m fuse dicit. duabu- fustentatam columnis. Modulumstu forma hujus τι-dere est Rymae, alia Roto da,in Pantheo,a M. Agrippa exstructo, ubi pulcherrimae conjiciuntur coi mnae ante portam ex nitidissimo aer oli δε constat A. Postea per portam amplami g= ssupatebat ad atrium, quod se ingressu mulio erat la-1im,a dixtram es sinistra e extendens. Extyemitates vero illim muris erant occlusae me sius Cavaedium. Ibi admurum appensa habebant arma ad allem latus cibum cur baut. E ut ibi es Pluteum, que locum Tablinum dicimus, in quo I: sal, am imagines o res praecla segestae erant dep. ectae. Ex altrra parte Cutina

erat: Iude inport:cum Et veniebatura. psam aulam sive Cavaedium circumdante I Uigeuim quadratumerat Cava tu cri, quatuor coia ludebatur torrisibin, quae Ambulacra recte dixeris. Iutrinsecus babebantur undis conclavis es adversus

oblium Dein erat costationibu/ es in istutationibuου destinatus. G υβιιios semetoa senipastutiar duae acti/es inibi constitutae erant Acia,porticibus quaqua D Uxs civ Dexa cum plane modum, quo Vltruvius deseribit. Habebantur ibi 'Lib. η.hiuci item 2. Sphaeris eris, in quibuspiti lusu exercebatur: Dem Balnea o Triclinia, conuavia eraut coenritoniaccommoda: ut o locos ii vitat sus ' Σ.lianea: Item Pi lcinae, es id genus a lia a bre coructi, quoru commoditate nos maxima exparse situ mur. Sed quia inprimitiva Ecclesia mulii palaria siua

Monachis donabam unde evenit ut hi et ramnum Monasteriis exstruendis eum ad ciorum

obtinuerint modum, ad quem palatia ilia erat ad catar ut Alo s scriptum reli T quit: Idemqu=sprodidis,mereres nouusessuisse Caminisse aquam insse ius ἡ t. calefecisse, o caualiculis quibinam per medio muros dispositis ita ordinse,ut i is hos ferventis aquae vapor immi subper certa quadam ori/scia ιonc civibis ad- raptata exhriari L aestatis tempore per eosdem mea in frigus captari3 emitteretur. Q. . Verum ego crediderim. Eosesiam caminos usurpσsse, quibus nos utimur. 4. cum '

o Vaporaritia camini verbum in hac signflcatione inveniatur. Conclaviai 3 siem bant,

82쪽

DE AEDIFICIIS

sternebat. usivo opere, no re strιιπι instrustra comminutis. Pliniin de quδ-dam scribit , qui hoc pavimentorum genere kam artis iose minui is quibUsium, testulis expr6serat aenarum reliquetas, quaesivisserent e vel ri, tu sim er et iderentur pavimenta sa non esse purgat . rees quae inpa vimento desti Ia fram, vera viderem Q sputa mana, aut ana anal cya in terram projecta. Viribantur ibi duae columbae ex uno vaste b. bere, O astera harum aquam 1 mbret capsis Insu- stare In ad si iis antiquis quae σμ n nr, vi ere est opera ista : ρ a Musiva vel L si si, Motaica diiuntur. Eu olim appelLibantur Lichos ata, tu Phnim ribri: ' de ' quibus etiam Esau fium loqui ur. IF des maxima ex parte non eram corat TVae, interjectis in medio Cloacis, aut ut AE tubusdam a gi λδ. Autuo baui in is acumen fonti licium condiiseati f. Vade Auhiticii recensiores portaram est' suo D 4rum ornamenta Amsiru t. Et istae q. idem 6. Lomina b c ni Ar i niti l .e.

eatae erant,ea Domus avest. bantur, se hae erat i magn si censiores. Et id o P. V dIorsicribit, Arcadii o Houo ii temporibu , Romae 4661. Instilas, es 17 8o. domos furis. Porta clavis compacta erant ex ferro L. id smo, ad eum modum, que, Latini Quincuncem dicu ut . I idems da et pe fricabantur. Plautus Asinam:Jussi ne in splen iorem dari bullas fias roribus nostiis ζ Apertebantur atrosatere. Vii gilius 4. IEnei Concedunt tectis bipatentibus: tibi Servius; es maxima ex parte occlus tenebantur, ut ex rinuto, Te entio, se

AEdificio in

MENTARII.

' Anifestius eii quam ut dici debeat, . AEdificiorum cultu decus Urbium acquiri,& aedificantium hilbitationesCivitatum ornamento adiici l. 2. C. se λraeae ετ omni θ.reb. navi .hb II. Sed id absque Archites iura, quod commune omnibus artificiis nomen est , commode fieri ne quit. Quae singulari cultu, magnificcntia atque nitore non modo urbes , publica privataque aedificia expolire, & concinne ornare ed & magno fastu,stupendis impensarum sumptibus, praeclara & magnifica illa aedificia septe construcre docuit; quae humana industriae miracula mundus admiratur. i taq; nobilis ma AH h terit ι-ra, in summo collocuta fastigio,totius u niversi Ornamcntum jure nominatur. Quae ctenim urbs, quod Oppidum aut castrum absque architecturae praesidiis, vel minima nominis celcbritate claret 3 illa aedificiorum magni ficentia, populi opes, vasta propugnaculorum mole, mitrorum& turrium dispositione ac ordine Moderatorum curam ac providentiam spectan-bus non obscure demonstrat. Eam proinde Damia Ba barus omnium artium

prim

83쪽

TIT.

principem ac dominam, judicem atque Reginam artificiorum & inventorum Optimo jure vocat. Quam &Vuruvura scientiam dicit,pluribus disciplinis & variis Nomen. cruditionibus ornatam. Cujus judicio

probantur omnia, quae a caeteris Artificibus perliciuntur opera. Cujus quidem amtis dignitas ex eo maxime elucet, quod e jus nomen a principatu; quc inter omnesprtes obtinet,sit dei ivatum. Quare & Plato Archite istu praeesse ait, his, qui artibus utuntur. Sed ab hac Architecturae com mcndatione illud Gelli me dehortatur; Turpius esse putantis exigud atq; frigide laudare, quam Miscetanter gravitCr vituperare Quod pluribus executus cst Geor Go Brsis Agrippensis in doctissima praefatione civitato urbis terrarum. Iplis Vcro citia Decemviris curae fuisse pulchra S dccoram Civitatis faciem, vel ex eo planum sit, quod ardisiciorum ruinis publi g cum a s cetiunde cinari noluerunt Ti

giarim enim cuxus appellatione Mi L. I 2. rubb. Omne genus materice, ex qua aedificia constant, signi hcari Cajus ait in i tigna or. e ver bd n alienum vel furtivum aedibus, vcl vineis junctu, Lex XIItabb.

Cur a ibire neq; solvere, hoc est, eκim re permittit, v πρ - μ' ncque vindicare. Quod prudenter Le N.ximen fi Giucit, ut Vipsanus ait m /.r de tigno iuueto, ne vel aetificia sub hoc probicxtu diruantur, vel vinearum cultura turbetur.

Sed in eum, qui convidius essejunx: sic, induplum dat a stionem Qua de re tame, di quae sit domino Tigni repetio : qua domino aedium facultas ejus eximendi, si velit Πus restitutione dupli aut etia simpliaestimationem vitare; videndus cst Hugos et i a fab. DORellus ob ψ. Commi. ivr.c 33. Verba De ligno autem Legis Decemvitalis ita nobis re-υarie lecta stituit ingsniosi Ilimus Scaligor adFestum Donum auioim,vi eae concapes nestv to. Ibi pro concapes, exemplaria quaedam habebant coπcapus. quam Vocem corru-

XXIII. γο

ptam esse ipse etiam Balduinus agnoscit. Alii, quos Arnoldus ab Haer solle sequi

Concapes legunt ct capulo:qui quasi noluerint decemviri tignum Capulo silve feretro , quo mortui eherebantur,junctum

dissolvi: ne funus impediatur,neve justa

hominis mortui turbentur.Pia sane intem pretatur, sed ad rem minuS acco Ino data. Catulum

Etsii enim per Capulum Festus inter alia quid Festo. etia id intelligit, quo mortui efferuntur. Capuli tame, itid igni explicatione,mentio apud Festum nulla: Nulla quoq; apud ICtos. qui Legem istam interpretantes, Filium quidem de Vineae crebro; Capuli

autem nunquam meminerunt. Pardulphi Pratcii emendatio Con aptum habet,li .e. conceptum cognitumque; at viri docti iamia usquequaque captum Doctissimus Turne busto. I s. Adversa r. c. 27. In hoc fluctuat.Nam aut, Copula ne solvito: aut,

ne vindicato. ne solvito : aut, u e capito,

neve solvito , legendum putat. libezliarum tolerabilis le 'io; sed ab antiquis libris, qui Conca et habent,nimium recedens: quorum tamen non negligelidanaλeste auctoritatem ingenue fatetur. Pro pior vero haec: Cum capite ues m. to. quae

in effectu idem, quod Scaligeri Concapcs Concaperti num significat: sic dictum, quod habe

at caput suam cum capite vincae vel vitis iacommisi uin. aput em n vancae Irad X Lit in i. is .Rli rusticae scriptoribus , Sic namque Virgilius a Georg c.

up erest deducere serram Sah m ad capria. Ubi Taubmaninus ex Turnebo: capita viti hi, inquit, stirpessunt& radices , quibus tanquam ore alimentum attrahatur. Quo sensu Plato forte homi ue arboλ em ιΠυersa, dixit. Concapes igit ur cum dicunt. Decemviri, de pactum ac fixum terrae significant, ad vitem vel vincam sustincndam. Ex quibus perspicuum fit, Scaligericasti.

84쪽

DE AEDIFICIIS

castigationem omnibus aliis merito pra di ficiorum destructio sive demolitio ve-

DDa logari . Eandem porro ob caussam, ne scilicet demrestitutio atque reparatio praecipi- prohibita. aedificiis depositis publicus deformetur tur i singularis S.C eode S Luit. C. de; ure adspectus Let. C. ue ad .pravat. SCto ea Reipubl. lib.I. in tantum, ut rei octum pro legari prohibetur tigna, quae aedibus jun- costructione vel reparatione domus, pucta sunt. l. caetera I l. doti . I. nisi absq; blicum favorem continere dicatur. ut perinjuria seu deformatione iliarum auferri notata inise quis pro redemtione .go. g. ea ea possint l. nutu. a1.j m. dei gat 3.-nisi dem1 ubertatem. de donation. Consul- ad opus Reip.faciendum legentur. d. cca - . tuS respondit Tiber. Dccia. Rc θ. II.n .s latera.y sed quis adopi . tu enim a favore ga. voti . Hinc quamviS jure cautum sit, λ publico Vibis ruinis non deformandae Eu qui tempore prior est, omnibus aliis recedemus, propter faVOrem publicum creditoribus praeferendum esse. C. Omam orem. Utilitati scilicet publicae magis prior. deleg 1ur. n o .l quotae mrι0ὐ ρρ- favendum, quam ornatui aedium , nemo sfeod titI.qui balacri ρ f. Mi pol.in Pigu. negaverit, & oratione generali publicam hab. si huius obligatio vel unius tantum utilitatem non coercendam, sed juvan- horulce spacio alios praecesserit. ut not. gl. dam potius constata . . hoc modo. - , in in Lex pluribus δρ. 9fn.ter b. ex Ui .desin f de condit. 2 demonstr. Caeteroquin Sotat. Facit tame singularis aret tu & l. bis aedificiorum contemplatione, de ne Ut bs favor, ut qui ad aedium restitutione, hoc ruinis deformetur, placuit eum qui nullo est reparationem sive refectionem id C' as fi . prohibente, in publico aedificaverit, co- nim hoc loco rcstitueresignificat. l. c m Ui λὶμήνου gendum non esse ut aedificium illud tollat duobub. g. idem ressondit proscio. θ pe- Mutuam vel demoliatur. l. a. g si quisne ne. 17 ct cuniam mutua credidit; aliis etiam credi pecΜΠἔVm

l. H quid inuoc pubLut nec a disiciu toribus , quamvis hypothecam habenti is

perficere volentem, prohibendii, si satis bus de tempore prioribus praeseratur. l. diis dederit cum ad decus Ui bium pertineat aedificia non derelinqui Ipra orari.a P. 3. hoc interdi lii, io .f. e va Fer.Nun rati& horum ruinis Urbis aspcetum non deformari: adeo ut Maziitiatus incumbat ossicio, in spe iis seditici: s dominos corii ad refectionem compellerc; Sc contra detrediantem competenti remedio deformitati auxilium ferre.l praeses.7 f. .e ossi prae .ut dc cautionem de damno infecto exigere. l. instipulatione. . de damno in fge ne quid ex illis detrahatur, inhiberet caetera sit .delegat I. Quinimo dirui jube-

quod pccunia sic credita salvam .iecerit rum. totius pignoris cautiam Linterdum. 5r l. seq.f.' G foriser an pigri. bab. Quod Papi

emtori operis; domino mandante numOs administravit. l. LJinqui b. caves .fU. tuc. ccin D .qnia nihil intersit,utrum pCcuniam . domino, an alij,jussu ejus, in eandem causam dederimus usolutum. 3 soluta . de pC.

tur omnia, quae per diversas Urbes vel in si cert. Pet. Ouidereto 3 an&adnavis,alia- Φ μ' ἡ toro uci In publico quocunq; loco, con- rumq; rerum resectionem hoc eritpro' etione irim' tra ornatum dc commodam ac decoram tendendum ξ quod Accursius male puta- Ωuod nega civitatis facie exstructa noscuntur l. pra- vit.Nam cum S Utum illud, quodPapinia ιur coΠtr

85쪽

Ium sit nominatim , qui ad adisicii res

citione exstructionemve cred iderit: haud dubie caeteri excluduntur verbis, qui ad refectionem alteritu rei pecuniam crediderunt. Nec enim eadem caussa est aedificii reficiendi,&navis aut alterius rei conservandae. In aedificiis tue dis sarcieridisq; publica versatur utilitas. Agitur enim in eo dignitas Urbis & ornamentum, ut aedificia integra sint & belle composita; non cassa, non ruinosa: ne ruinis,ut supra dictum est, aspectus Urbis deformetur. Horum nihil simile in navi Scaeteris re . bus,utproinde dicendum lit,Verbis S Cti cessantibus & sententia,pignus in taeteris rebus non contrahi. quaeatnt refectae. aut emptae ex pecunia nostra fuerint: nisi de eo generaliter aut specialiter convenerit. l. qΜ is.17. C. de PVnor. Idcli Hugo Do- . nellus latius prosequitur. in tract. de pign. An in frum cap. s. Quid autem' si ampliorem tanam m sectiρ' crediderit quis, qua necessaria Vel requi sita esset ad refeetionem,habebitne insolidum praelationis privilegium Θ Negat hoc Zasius, & beneficium hoc in summa

tat pertextum in i idemq;es 7.ve quod si res vim in totum. f. qui portor. in ρι n.' hab. 9 m l. Lucius 7 vers quare 2 si in ea causse fuerit . f. de exerc. ut Michael Beu . . 'ther. Consultat.sive Resp. de jsre probat.

Prudenter sane. quandoquidem cum in aliis omnibus,tum vero in aedificiis potissimuin plaruit , honestum modum ser- vandum esse, non immoderatam cujusq;

nem excurrunt.

XXIII. ri

luxuriam subsequendam. t ex damni o ff. de damno i . Praeterquam enim quod parum decorum est, supersuas aedifica

perientia magistra docemur, Domus in quibuslibetUrbibus non modica impensa sustentari can. non liceat. 12 q. 2.adeo ut

ex Celso & Proculo Ulpianus notet, plu-rcsdumtui impares eo redigi, ut domus aliis cogantur derelinquere. θα an ultro ΙΟ.f. 4e negotgs.Nam ut Graecum habet elegans epigramma, ita ab Alciato latine redditum. disicare domos, multorumor pascere

ventres

Pauperiem in miseram prompta fre

quens, via est.

Alciat ad Laedificia /3ρ.n. 4 ff. de verb. s ni Mi. Ut taceam, quamlibet etiam ha bitationem ruinae vel incendio subjecta esse. cum hi. δ. 'de transfrequod enim tam firmina aedificiu est,ut fluminis,

aut maris,aut tempestatis, aut ruinae, in- . ccndii, aut terraemotus vim sustinere pos.

sit Θapud Ulpianu Labeo ait in l. fluminis.

24. 9 ServuH.de damno ins Quo pertinet Per Via gravis illa Bernardi ad Nobilem quenda praceptum admoninio: Si vis,ait, aedificare domum, circa ἀῶ inducat te necessitas, non voluptas.Cupi ' 'ditas aedificandi, aedificando non tollitur. ..

Nimia & insrdina aedificandi cupiditas i.

cxspectat aedificii venditionem. Turris ..completa & arca evacuata faciunt tarde ..hominem sapientem. Praeterea ornanda cst dignitas domo, n5 ex domo tota quaerenda; nec domo dominus ; sed domus domino cohonestada,ut est apud Tulliit,

bat,no lapidib.& pistiiris,sed inhabitantium virtute domus decoranda.Equidem iis, qui sumtuosas aedes in perpetuam Ic licet sui memoria,extruere tantopcre gemittunt no secus ac Agrigenimi de quibus

86쪽

N DE AEDIFICII s

Plato dixisse sertur, eos quasi semper vir- gentia consenescere, & alibi rtutos aedificare & comedere quasi sem- Abjurat Prascam, te Prasute,tectasenectis. per morituros, ut est apud PFlianum lib. Ioh. Coelius Ιχ. variar. histor. ) illud Johannis Coeli Megapolita -Megapolitani Epigramma etiam atque etiam inculcandum censeo: Hicubi nulla mora est , est mansio nulla

ternam tibi vis ad care domum

Pati quoque forma aetatem Chirographi

legimus in I. I. c. Theod.si cert. petat, δίaetatem vino accedere , apud Plinium lib. 23. cap. I. Ipse etiam Symmachus papyri senectutem dixit ub. -3. ct ep. 3f. aetatem charitatis de epistolarum tyrocinio non debere aestimari .Prout diligenter hoc an AEdificare parii curas iub3 mansio quonda notavit Francisc.Ι eius in Notis adSyme terna est,ct non interitura mora. machum lib. I. c. q.

Nihil enim in hoc universo tam constans In quo malorii imagines Solebat Ro-& durabile licet cernere, quod mutationi mani, qui nobilitate &majoru suoru glomon sit obnoxium, & temporis dentibus ria, praestabant, mortuorum imagines ad corrosum peredatur tandem. similitudinem vitae , totiusque corporis -- monimenta fauscunt, delineatione effingere,ut vitae seriem ser- Mors etiam saxis Nominibub ueuit. vantes , & juxta imagines cujusq; propria 'irtulcmaaberct quos imitareutur. Eodem modo unusquisque e parentibuS c-jusmodi st tuas, & ornamenta habuit, ut ex eorum picturis quisq; intelligati quantas in repub.dignitates singuli & honoros gesseri ut.Ut notat Phot tu ex Diodoro Srcti si tib 33. Eas defunctorum imagines in celeberrima aedium parte ponebant Vet res lignea quadam aedicula circumsertas:

est psis etiam monimentis & aedificiis artatem quandoque ait libui, juventutem nimirum & senium. Sic enim aedificioruaetates aestimandas sive Cxaminandas esse Ulpianus scribit in L Lmim 1δ 'de legat. . Quo in loco etsi Cujacius per aetatem intelligit amplitudinem&magnitudinem

restat, quo minxi in proprio suo sensu id easdemque persolennitates publicas ape-

verbum accipiatu. Nam &aedcs aetatis riebant, & cum studio exornabant: ut vi senio concuti legimus in I. i 1. C.Tneodos derc cst apudPolybium fib s.cap.; I. QuibiFeatissenio de operab. pub. δέ ornamenta urbium & pertinet illud Salustii in Iugurth. Nasae - νεucut . decora marmorum sentire scnsum lcm- pe audivit, inquit Quintum Max.Publ. poris in s. eod. tu. & Cassiodorus hi .1. varaa. F. EI. Antiqui principcs, scribit, nobis merito debent suas laudes quorum fabricis dedimus longissimam juventute: ut pristina nativitate reluceant, 'Vae Veternosa iam fuerant sene diute fuscata. Et Scipione, praeterea civitatis nostrae prae claros viros solitos ita dicere, cum majo

ru Imafiues intuerentur,vehementissime

sibi animum ad virtutem accendio scilicet non ceram illam, neque figuram, tantam vim in se habere, sed memoria rei u gcsta Mamertinus in Pan Irico Iubam, diuit, rum eum flammam egregiis viris inpe- urbium moenia renovata ab Imperatore diore crescere, neque prius sedari, quam induisse juventutem. Sic aedibus etiam virtus eorum famam atque gloriam adae Canos tribuit Ovidius lib. I. Amor.el .δ. Ma perit.JOla. Corassius tib H. Miscellian. Canescunt turpi tecta reli ta situ c. 3. n. i. Accedat illud Valerii Maximi de

Eodemq; sensu Ennodi us Ticinensis ad Manlio Torquato: Videbat se in eo atrio Boetium. ificia ejus,scribit, subneglia cossedistian quo illius Imperiosi TorcPati se-

87쪽

TIT. XXIII. I

ii severitate conspicua imagoposita erat: prudentissimoque Viro succurrebatem gies Majorum morum citim tittilis suis, id circo in prima aedium parte poni solere, ut corum virtutes posteri non solum legerent, sed etiam imitarentur. Nam si l gentes intuemur illustrium virorum p clara facinora , quibus aeternitatem meruerunt,Nitamur ad honestos labores,&studium immortalitatis: quanto hic amor laudis & gloriae ambitus animos nostros vehementius percellet, spectantes eorum iconicas imagin f,& quas cominus cor gredientesciun his, qui sibi illud nomen, eamq; apud posteros nominis celebi itatem pepererant ρ ut egregie scripsit Coelius alcogia inustio. 3 ep. δ. Quis est enim quem impetus ad laudem non rapiat, cum imagines virorum , quos sua virtus fecit insignes ; velut vivas omnes spectet ac

spirantes Θ aut hoc spectaculo quid potest aliud esse pulchrius Θ

Marisse , a. harasteria Sphaeristeria Accos. ridicule interpretatur loca herbis amoena in ἱsiquis Iri. f. Mandati. cum tame haec lo- p ti lis is ςVm in prim S eXercitio pilae deputatum m. ὸνὸι ob delignem Ut sit sphaeristerium locus ubi Letati. sthcrαὶ e.pilae vacabant veteres;&sphaerae lusus, pro lutione pilari acci piatur, pilaeni in sparsiva oblectatos eos fuisse,& inprimis quoq, Sidonium Apollinarem ex ipsiusliquet cpistolis: ut proinde Spheriapa sint, qui sphaera ludutit: quorum quido

pila ludentium adversa fronte constituta crat paria. Sic enim S idonius: Et ecce hinc haec starum contrastantium paria, inter rotabiles Catastrophorum gyros dupli

pe sphaeristae, atque alter alteri pilam subripCre conabitur: nec nisi agiles &pedestrenui, ludo pilari apti erant Ex quo natum credo illud proverbiu: Asiniti signuinter spherasiarsi ordine celeri volatu discurrat. Nec ignota est illa injure proposita facti species: m pila compluresJuderet, quidam ex his servulum, cum pilam praecipere conaretur, impulit: servus cecidit.& crus fregit. Quaerebatur an dominus, servuli lege Aquilia cuin eo, jus impulsu ceciderat, agere posset ρRespodit Alfenus, non posse: cii casu magis, quam culpa videretur factum cse ex plagis j ad L.Aquit. Quo in loco nΘtandu est. non absque impetu vel vehementi motu, lusum istum fuisse exercitum. Quod etiaex Liae Mela. ILinpr. colligitur. Et, quia omnes corporis partes aequaliter eo exe centur; ininus mirari subit, eum etiam

principibus viris fuisse usitatissimum.Ιdq;

ex ultima PlatoMis epistola ad Dioxysium uniorem Siciliae tyranum costat: ubi collusores pilae cum tyrano salvere jubet. Et ei cuivis accedcndum est,ut salubris exemcitatio sit, corpore bene purgato, & int perantiae cautione: sicuti & in rebus cete ris. De quo contule Galenu lib. de sanit. tuend & Hieronym Mercuriat. bb.1 Gymnasi cap.a. sed cic pilae, sive ludi istius genera diligenter explicatJosephus. Quem

cetanus in Dialeticapol histo. sedit. 2. c. I.

fol. 2 I. Sphaeristeriis autem plerianque& o

Aleatorium jungebatur: quod erat locus,

ubi Aleatores tales ludebant, & in quo pilae labore fatigati se refocillabati viresque integrabant: prout interpretatur Savaro ad Sidon.Apollin. γ a. lib. 2. Quo fit ut Sphaeristeria & locum balnei rotundum denotent: in quo Veteres frictiones suas&varia exercitationum genera faciebant. De exercitiis Lampridius in Alexandroj Lxercitiis post lectionem opera p daestrae aut Sphi - ' risterio, aut cursui, aut luctaminibus d bat. Defrictionibus vero Suetonius ira g, Hi i ηι-lasiano, c. 2o. sic scribit:Valetudine pro- ιει 'sperrima usus cst : quamvis ad tuendam eam nihil amplius, quam fauces caeteraq; membra sibimet ad numerum in Sphaeri sterio defricaret. Eodem autem modo, Κ 2 qu.

88쪽

si DE EDIFICIIS,

quo Lampridius pilae lusum sphaeristariu

nominavit, Aristo. sphaerisin dicit j.Rhet. & Galenus sphaericum, qui pilae lusu atq; exercitio juvenes imbuit. Ludovic. Ccel. Rhod. lib. 1s.le T. antiq caρ Ζίῖ. idem quoque prodidit. 9 Huius loci descri ptione Helio ca minus; denotari vi-detur: cujus apud Ulpianum mentio in I. s arborem 'deservit.urbaLpradior. quo loco Budaeus Heliocaminum ad verbum Solare ornacem dici posse ait: Qu'd ut plenius intelligatur, sciendum est, Moris apud Veteres fuisse, ut Zetam haberent, hoc est, cubiculum quoddam hiberAum, frigori accommodatum,quod igni quandoq; calesceret, plerianque sole .lta enim construictu erat,ut per vaporarium quoddam solare & apricum, ad quod Qthibe

nus accedebat, vaporem S calorem acciperet Locus autem,qui itacalefactus Zetam evaporabat, Heliocaminus appellatus est, quassi Solis vaporarium s&e aestuarium dicas. ut solicorasius interpretatur lib. I Miscedan. cap. I. . Si Routinus pro pius ad Auictoris,nostri mentem accedit, dum Zetas quae in usu nostra qui dotempestate, non sunt; a vcteribus autem frequenti ssime habebantur in aedibus ) loca

fuisse scribit,in variis partibus domus: ad quae permeatus quos lain intra parietem relictos; quiJῖbbli dicebantur, ascendentes cx imo Spiritus frigidae seu calidae atq; in pavimento sparsae, locum ipsum aut tepefaciebant, aut refrigerabant, pro ut ratio temporEm exigere videbatur. Unde Tubulos Proculus definit,per quos flamma torretur paries. l. quadam Hiberm. Is.sf. de servit urbanor. prad. Per Zetam Adrianus Turnebus Dietam intelligit La .

Adzersiar. V. U. utrumque Verbum promiscue usurpons. quo coenaculii significatUr,natura vel arte calene tumui orasius interpretatur: in quo hyeme ad Solum ; aeitate ad Umbra coenando vivimus& conversamur a λme, . , quod vivo M conversor significat, id dictum.& dicetis quidem a veteribus varia imposita fuisse

Donu.ae legat. I. ubi ligni appellatione omne id contineri aic, quod comburendi causa est ppratu, sive ad balnei calefactionem,sive diaetaru hypocaustum, vel hypocaustarium. Ita enim legendum monet

lesiac. cum pri is Hypocaustrarum vitiose loca esse,ubi stant aegroti. Latine Valetudinartu dixeris. In cujus Notatione alibi

etiam argutus est & festivus. Didias enim Hypocaustras ait ab 'po sub &sie- rodiatio: ut sit subterranea statio, in aesta te bona t. si quis /6. f. Aradati. Vertus cst Hypocaustariusive Hypocaustum , locu H qc Uta esse,in quo ignis succenditur Sc erumpit, calefaciendis vaporandiiq; balneis, cubi

culis de diaetis pranparatum. LII eis Go U:α,κα fg , id est, subtercalefacere ac succendere id nominatu, a Diaetis porro Vl- Diataria plano dicuntur Diaetarii, in i qua sit. I2. f. ho stiarii. f. de instruἱ .s instrv. leeat. Fal issent Dixtis inservientes ministri. Quamvis sitiat &ea appellatione fures, qui coenacula furandi gratia penetrant, ut Coelius Rhodi g interpretatur tib Iz Ieci. antIq.c.

18. adductiis fortasse illo Ulpiani in L μο-cularat 7. . de extraorae crim. , Vbi dire

diarii appellatur quidam autem Diaetarii legunt qui in aliena coenacula se dirigut 'furandi animo: quod fit, dii malis artibus in ea scandunt aperietes fenestras hamis, uncinis, vel qua alia ratione. Vnde Apestularia

eursius mendosissimum dedit interpreta' Grasio mentum: si quide Hypocaustras exposuit

89쪽

TIT. XXIII. 7

hisiarii dicuntur, ut post Cujacium lib. ist. Sedcrescut quocuns modo, maioracpsisit Obserυat.cap. ar norat Os Waldus Hilli- Incude assidua emper' ardente Camino. ger, ad Donellum lib. so Comm nt. juris De Hypocaustio accepisse videtur Gale- civit. V. 1ρ υι. B. utram: certe lectione nus tib s. tisanit.tima aede Camino Cice- tam Drataris quam Direcitaris probat rod. F. Iαίιλ . Nam in castris,ubi Tre- Turneb bbψ Adversari ca Ap. circ. i. batius erat, & ad quem Cicero scripsit, Licctili attarii vocem, ut directarii ibi fornacibus aut hypocaustis milites usos improbet Petrus Crinitus ob. 7.de bone- fuisse, verisimile non videtur. . Eodemst a disicipi cap. δ. quem cautum hominem sensu Horatius Vr. i. magis quam doctum appella Orcatulus, Neque nos vicina Tivici eo quod nihil aliud qua aliena transscri - Villa recepisset, lachrymoso nonsine fumo, 'bat in Actyomant. diat. 28. V. Ibis. Vliis cum foliis ramos urente camino. . Cum 2 vaporarii ct camivi ver- Atque hic veterum camini loco Se formabum: . Vaporarii verbo usus est Cicero in differebant a nostris. Non enim ut nunc Epistol. ad Quintum Fr. Ita erant posita, in excavato pariete, quo simul cum fumo ut eorum vaporariti, ex quo ignis erum- ignis excipitur; sed ut monere videnturpit, esset subjectum cubibulo. Camino- exopta, inmedio cubiculo hiberno, quod rum vero Papinius meminit: conclave dicebatur fieri solebant. Pro--calave parat m pterea dixit Cato cap IJ.de re rustica. Fo- Fluxit opiti, Siculu an co formata caminis ' cum purum circumversum priusquam Elsigies lassumSterope trouton1 reliquit. cubitum cat, habeat. Qu'modo enim inminum etiam eleganter expressitSido- circumverti focus possit, si filisset more nius Apollinaris v a. lib. 2. cum ita scri- nostro inexcavato pariete λ Nostri a latebit: Acrypto porticu in hyemale triclini- ribus vertuntur, a tergo nec possunt, necum venitur, quod arcuatili Camino saepe opus esti Et cum ait Columella lib. I l . c. I.

ignis exanimatus pulla fuligine fecit, qui Consuescat rusticus circa Larem Domi- vel unicus locus argumento est, in Tricli- ni focumque familiarem semper epulari: niis Caminos fuisse. idque suadctur illo quid aliud significat, nisi farem & focu,

Suetonii in Vitellio: nec ante in praetori λ circa que epularetur familia rustica, me- rediit, quam flagrante triclinio ex conce- dium in conclavi locum tenuisseΘ horna-ptu Camini. Ut vel hinc confutari possit cena vero quod attinet, exitum ignis ca- eorum sententia, qui Caminorum usum minus antiquus non habebat: itaq; mole- veteres ignorasse tradiderunt. Sed Ca- stia fumi vacare non poterat, nisi vcl ligna minum tamen non eundem apud nos es- urerent, quod Cato docuit, amurca illita, 1e, qui apud veteres, perspicuum facit Mam vel apertis fenestris uterentur, quorum nutius lib. 7. est. Io ad Fami. Qua enim alterum impensis non minimis: alterum quas 1 Pla adscendentem e foco ignem qui fieri posscit, cum per fenestras hyeme accip3t, & cxtra tectum educit innocen- praesertim, frigori & ventis aditus pate-lcm, is Caininus a nobis appellatur: illi, rct, nequit intelligi Horatius certe modo pro fornace, modo pro hypocau- ,- - - Lachrymos non ine fumo sto,interdum pro igne usurpabant. De cnm dixit, exitu caminum caruisse demo- fornace Virgil. 3. e uetae strat. & pluribus hoc admuit Manutius -- ruptis flammam expirare Caminis, loco supra citato.

Κ quod

90쪽

Musearri. Insula. Institi a domo quid diff

ferat.

R DE AEDIFICII s

quo d vulgo Mosaicum appellatur , men tio fit in vita Pescenni j Nigri, de apudAt gustinum, iti Civitate Dei.De hoc Musivo sive Mos aico opcre Nilum scholasti cu epigramate illo Graeco sensisse Alci tus censet, quod ipse ita Latinu rcddidit. Sunt Satyrisalpis peculeissi: ast age cur te

Hinc qui artem istam callebat, Musarii dicti videntur in ii. C. de excusat. artis LIO .la subterraneo quoq: domicilio illo,

quod ostenditur juxta Cumas Italiae, &quod vulgus fingit fuisse antrum Sibylla, quum verisimile sit fuisse spelucam praedonum ac Piratarum visiuatur parietes

Vario concharum contextu Musaicum opus imitantes, ut Erasmus Roterodamus retulit Chiliaris. cent.a. Adag. 2o. &ipsemet ego anno II 87 in rem praesentem eundo oculis hisce fui contemplatus. o. Nominabantur Insula. Insula non tantum terram signfficat, in flumine mari-Ve, aquis circumfluam, ob spiritum solo

erumpere non potentem , Unatam, Ut auctor est Plinius tib 2. natur. histetam, quod in salo, id est, in mari sit: ut scribit Festus. Sed & domum denotat ab aliis sejunctam, & quae communibus parietibus cum vicinis non adhaeret, ac Publico privatorumve circuitu discingitur. Qua significatione Insula ab Ulpiano accipitur m lsi insula. de verbor oblig. Scaevola in L non uti, g .siquis insulam is de eo quod certe loco. & Paulo in Ly. g.6fra tura f. de usi csopraef. bigit. Et in hocpOtissimu a Domo secernitur, quod Domus sint habitationii aedificia conjuncta proximis & vicinis domoru parietibus, ut vici aia numcrosam & frequenti habitationcstipatain csticiant. Fciti sinit1oncm ALciatus ex Cornelio Tacito, tib. II. ΠΑ-hu, confirmat in l/bana. Ioolf. de verb. sig. Is,propter crebra incendia, cum multa aquae ductus in Urbem deserrentur,aN rone excogitatum tradit, ut aqua privatOrti licentia intercepta, quo largior & pluribus in locis haberetur, in publicus ueret; aedificiaque non comunione parietu, sed propriis quaeque muris ambirentur; canalibusputa eis in parietibus adultu,ut reprimendis ignibus aqua facilias decur

furibus, qui per tegulas commeare in eas non poterant. Ideoque in eis preciosiora quaeque reponebantur, ut quae solis cr- fraeturae periculo subiicerentur. Qii danimadvertens Paulus in AEleg. 3 9. est ἀ-tifura.de sim prased vigil Elmaciturae,inquit, fiunt plerun inJnsulis horreisque:

ubi homines preciosissimam partem ior Insedarim tunarum suarum reponunt. AbJnsula, λ- putaram dicitur servus, qui Inlidae custodiendae curam gerit: ut & Saltuarius, qui saltus vel fundi mendi magis, qua colendi caussa paratus est Pterest en1m Domini, fines predii tueri. l. Aita lagatus. γ. g. Do minum 1. deI Iu es habu t e clam quaererί tur clo. g. na dei gat. s. JdeoqueJnsularium , Ut banorum mancipiorum numero habori Pomponius scribit: siquidem custodia proprie civile cstos citi: nisi ex domini destinatione aliud colligatur .d Lurbana. g. insularius ,stibi Brechaeim deverb sign. Errant igitur Coelius Rhodi g.

& Alexander ab Alexandro ob. s. Gemast dierum. . 21. dum Jnsularios interpretan tur Servos viles ac pessimos, absque civitate , & in insulas deportatos, sive in publicum opus atque in metallum damna tos. Sane Insulare, hi dicerentur rectius, Vsd ζ

quam Jnsularii. Sic enim insularum poena legimus, pro ea, qua quis in Jnsulam deportatus est, Marcell. nec strcpente , nec

obsistente, insulari poena mulctati sunt.

SEARCH

MENU NAVIGATION