Io. Baptistae Montani Veronensis In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio. A Valentino Lublino Polono, medicis posteritatique eorum fideliter communicata

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

371쪽

t T DE PARALYsrpaver album exhibebitis, et temperatura calida cryceaeerebri fuerit,causa vigiliarum refrigeratur cerebrum, et calorem ad temperiem reducit, post exiccatum, et ad temperiem redactum,sed ubi longus usus papaueris fueririt,et adhibebitur,strepefactiuum erit, Ideo dicebat GaI. moderatus usta somnum,immoderatus uero stupefactio,

nem facit,idem dicit de caufiis pulsuum in cap. de pulsu expergiscentium. Habetis ergo quomodo humiditas fit proxima causa, et efficiens somni, ad quam humiditatem feta quitur refrigeratio,per oppo tum autem Fccitas est causa uigiliarum,quas temperata fuerit uigiliae temperatae

erunt, crestant magis,maiores erunt, olisque aegritum

dinem faciat, et hac de causa pueri sunt procliui ad mnum, uia calidi et humidi sunt, senes uero uigiles, quia frigidi et Aci,humiditas ergo facit somnum non frigiis

dita,Et habeatis tanquam fundamentum,quod humidituper se est causa somnisccitas uigiliae, Immoderata vero humiditas, immoderatum somnum, immoderata incitas,

immoderatas uigilias facit, Diximus de passivis iam suis persunt actis e caliditas, et frigiditas, sciuistis ex tertio de causes foemptomatum, et per totum librum de des morbi et caussiquo frigidita3 omnes destruit operationes, uel diminuit quidem cum moderata est,destruit cum immoderata esst,uel tollit, Caliditas uero ubi fuerit moderata, uegetes operationes facit,immoderata corrumpit, est alterat ad aliquem excessum,proprium igitur humiditatu somnum est,proprium ccitatis vigilias, proprium calim

ditatis excessum,proprium uero frigiditatis destructio,

372쪽

uicem possunt humiditas cum frigiditate humiditas cum validitate rigiditas cum ficcitate, Videamus modo si maptomata,quae postiunt feri ex his cmplicationibus in ceis rebro,si calidita; blimiditati iungatur esectus facient oppo tos,quia cause oppostae sunt,siuitis quos humiditas facit somnum, ideo tollit operationes,quia somnus est privatio sensu et motus, caliditas facit operationes cotram riu,quid ergo cosequitur Consequetur id, de quo dixit Gastu in principio lib. de Comate, tu in principio Promres. cori. g. Eadira popae, ita a Graecis appellatur hoc

accidens, Ab Arabibus omnoletia, fitas: ubicunque instit itiuo primo,siue mus Aristotelici,siue Gai. caliditu et humiditas colunta, Isti inclinantur ad somnum, sed ubi tentatur dormire, nibit minus facere posunt, quia

dum quaerunt somnum imaginationes ambiunt ita memtem,ut non posuit dormire, ja habent causas oppositas humiditas quidem inclinat ad somnum, caliditas uero ad operationes, habent ergo inclinationem ad somnum fine somno, et illa temperatura calida et humida, quae facit

καToecpopoer cacari potest, alit a cat a primitiua, uelub intrinseca. A procatarct a quidem ab ebrietate, metapula, Ideo ebrij cum uinum maxime calidum, et humidum ebiberint, et caput calidum fuerit, incligantur ad somnum, et non possunt detrinare,nis ita ebiberint,lit reis frigeretur cerebrum, si uero fuerint aequales caliditates, er humiditates non dormient. Ab intrinseca vero, a multitudine uaporum assiguine ascendentium ad cererebraret

373쪽

DE P ARALYSIbrum inclinantur quidem , sed non possunt, funt torpidi ad innui potest et a febribus malignis causari, ubi uapores calidi et humidi ascendant, in principio uero cum ascendunt,duo sequuntur, primo inclinatio ad somnum , sed non possunt dormire, quia causae sunt contrariae conplicatae, si uero incipiunt in deterius Iabi, et putredo cirescit, et plurimi uapores pituites ascendunt,s equitur aliterum,quia caliditas uincit humiditatem, et conuertit ea, in proprium alimentum efficitur acris, et tunc magis calefacit, et exiccat cerebrum, et cum prius esset somnori

lentia sine somnosunt uigiliae primo, et fi perseueraueririt,delirium inducet, et phrenitidem propter dominium caliditatis,quae superauit humiditatem,et hoc voluit Hip. primo Prorreb. Cum dixit comatos inter initiacum do Iore colli,lumborum,et hyocunctiorum,vigilantes nunquid phrenetici sunt Ponit Ilip.rem sub dubio,' recte exponit GaD quia potest feri, et non potest feri, ideo dixit Galenus optime dubitauit, quia si superabit calidiis

tus,phrenitis fiet, quia exiccabitur cerebrum, et humididitas assumetur, et illius praefati vera est sententia, et hoc est unum membrum, Velsuperat humiditas calidita, rem, superabit, tunc extinguetur caliditu, et primo contundetur icut ignis a redundantia aquae, sed ubi extinguetur caliditas tantum, iam non flent uigiliae, nec inclinatio ad somnum ne fomllo, sed cum freno, et ita dormmient, ut non posint excitari, et ideo est, quia habent utranque causam humiditatem , quae inclinat ad fontis lim, et ex priliatione caliditatis frigiditatem quae facit flum

374쪽

stuporem, ideo cum conueniant haeduae cause, fiunt non comaticis, cataphorici, sed carotici ita a Graecis apis

pellati, et hae duae causae frigiditas et humiditas simul

iunctaesi intendantur iet caetos, quem Arabes subet, appellantista quod pro ratione maioris, et minoris rem frigerationis,uel humectationis maior,et minor fiet cumros,seu subeth, de quo Rasis in hoc loco agit, et Gul.in tertio de locis es et in secundo Proreth. com. a Crin is . methodi,circa finem, et Auic. in cap. de subeth,

Galenus de caro, septimo Aph. Aph. isto. fompus, in uigilias utraque modum excesserint,malum, ubi vult distinguere bonum a malo primo dicit quod ille malus dicitur,qui difficulter excitatur refrigerato primo senstrario, res iungitur frigiditas humiditati fiunt lethargici, epilepticioli carotici, si siccitati, fit καταM it , de qua

dicemus, iam igitur vidistis, quomodo omnia consonant uero,hactenus habuistis quid si xxya popae,et quas caum fas habet,quid , καpol, et a quibus cails prouenis,habuistis etiam quod κατάφopae nomine generali somnorulentia appellatur, licet Allic. stuporem etiam appellet, habuistis etiam quod carotici, qui inclinant ad somnum, dormiunt,ita ut difficillime excitari posint ex magna ce

rebri frigiditate humiditati iuncta, et hoc scimploma Graecis κο at, a Latinis sopor, Ab Arabibus subeth.

Est modo aeliud nomen apud Graecos quod Raeuae repeta Iatur. Bebetis scire circa hoc nomen,quod Galenus i sum ualde aequivocum habet,de quo dicit apud Poetas, et

sitat Homerum pro utro somno capisi hoc apes ipsen

375쪽

- ' i DE PARALYSIdeinde dicit quod capitur aliquando pro cataphora, it que κωμα, et xαTolsopoe idem sunt, κωμα uero magis

proprie, quasi o fluerus somnias cum discillima excitatione t tunc cum caro convertitur, et ita E Iae est meis drum nomen inter xorrae post , et xovor, seu soporem

apud Latinos, subeth apud Arabes, quod autem coma pro caro accipiatur, hoc habetis ex nomise isto composisto Arripilocoma dest uigilantia cum sopore ab Arabiabus sibeth sara a causs mixtis proveniens , sed ne erremiis, cum dico cataphoram inclinationem ad somnum essesne somno,non est idem quod subet, faris, quia in subethfira sunt duae aegritudines compositae,una, quam facit piratuita,altera quam facit bilis,Cataphora autem fit ab huismiditate iuncta caliditati . Postquam uidimus de cataphorira,et caro, od utrunque Omploma ab humiditate prori uenit, sed cataphora cum caliditati iuncta fuerit, Caros uero cum frigiditati fuerit iuncta, Iterum debetis scire, quod F frigiditas et humiditas intendantur,ut habeaut materiam,idest pituitam annexam, immo uel pituita erit in uentriculi uel in substantia cerebri , occupabit ventriis

culos,vel erit pauca,uel multas pauca epilemam faciet, de qua dicemus in suo caps multa faciet Apoplexium, et tunc amittet sensum et motum, se totam substantiam cerebri occupabit, uel erit multa fine putredille, uel non ita multa cum putredine ,s fine putredine faciet illud genus Apulexiae cum imbibitur tota substantia cerebri ab huis more pituitoso, fi fuerit cum putredine ex consequenti in febre, et inflammatione fauet utlargiam propter

376쪽

C A P U T v. is smateriam crassam pituito amfrigidam existentem iu substantia cerebri iam putrescentem, et apostimantem, quia cum inflamatur,putreficiliet, sit febris, ut bene a GaI de taurusii tomatum tertio,et is . Therap. habet,Ex quo relinquitur contra istos Modernos lethargiam non possie feri ab humore melancholico, licet dicant raro, et se excusent.(Dico ego non posse feri a frigido , et taco, sed insania, et melancholia occupante melancholico humoresubstantiam cerebristaec facit frigiditas iuncta feci, tali obliuionem, et somnolentiam lethargicum, quia haec sunt a frigido, et humido, Ideo bene diximul quod cauisse prima per se,et non per accidens somni est humiditatas, frigiditas uero per accidens,ut voluit Arist. et Gai sed diceret aliquis ab humore melancholico lethargicam ctionem prouenire posse,in GaD 13. Meth.sed viactati quid dicat, uandoque pituita cum crassest, potest resola melancholia appellari,cr forte Moderni isti aca ceperunt,et Avic. melancholiam, idest cetasse factam piatvitam,licet Manardus hoc impugnet, non tamen est verara melancholia, sed potest appellari, quia ergo ad con stentiam fictam substantiam habet,potest aliquo modo appellari melancholivilicet potentia fit frigida, et humida, et ad hunc sensum concedo posse fieri ab humore melancholicosed quod fiat a fece sanguinis,uel a sanguine adusto,hoc sum est,Et ita habetis omnes aegritudines, quae induant priuationem sensus, et motus. Sunt modo ambae,quae sunt a frigiditateficitati iuncta,tuc vel erit complicatio talis in medi s uentriculis, gel in tute anteriori

377쪽

nE PARALYs errebri, ut in posteriori, i in parte anteriori fuerit fri

Eiditis, et siccitas facient futuitatem, ut inquit Gah in o. de caussoniplomatum, et in tertio de locis electis, et Aiapore apud Graecos appellatur et Raepsae rapui hoc est insipidi, quos uulgo disclios appellant, quorum copia maxima est in Vasse Tollina, forte proinpter veris frigiditaton,ita facti stolid Si uero berit hiagiduas et siccitri in posteriori parte cerebri. Catochi sunt, et isti priuantur sensu,et inreu,rum tamen videat,d surrant,' memorentur, A Latinis, et ab Arabibus Amnoma hoc congelatio appellatur, de qua Rufis facit cap. et Aliae. ma terti, tract g. cap. desubeth congerelationem appellat, forte uoles alludere ad nomen catochi quod autem idem P κaera rum a Graecis ab Arabia hu3 congelatio videatis Au .et Rasin,qui loquuntur de congelatione,qui prorsus idem dicunt, quod Graeci de catocho,quod etiam isti uideant,discurrant, et memor crimtur Galanti, e comate exemplum refert dequoda scholastico,cuius cerebrum pro nimio studio ita refrigeratuet exiccatum erat,ut fieret catochus et pingit eum uem

Iuli lapidem fine sensu, et motu totius rigidum, qui ocum is Dis et inconiventibus inlectabat homines mens eos

in locum Anum ita loqui,nec movere se poterat, et haec fiunt accidentia, quae sequuntur huiusmodi sedimnomata, qui postquam curatus fuit,retulit multa eorum, quae tunc dicta fuerant,dixus tunc se memorami, et discurrere,

cum esset in tali dissio t Choc dico, quia moderni distant,quod talasensus muriores amittunt , quod falsum

378쪽

CAP VT V. est,iane priuantur omni sensu motions 'in omni re attinente admotum, et causa est stigiditas, 'siccitas exiis yes in posteriori parte capitis, et hoc modo causam,fmptoma,et locum emum habetis, causa est frigiditas refccitus,existens in posteriori parte capitis, locus emctus pars posterior cerebri,fmploma catochos, et catalepis idem sunt,Ex hoc scietis quod qui traduxit librum de locis Hectis ubi de memoria agit Galenus in tertio librosequens de catocho,et casalem hallucinatus est, traduxit enim catochum, uigilantem soporem et catalemmidest occupationem,quodalite catochos, et catalems idem sint videatis Galenum in secunda particula, somnus, et uigiis Ita utraq; si modum excesserint,malum,ubi doceis stigia ditas iuncta est ficcitati fit catalemis, Et in secundo Proinreth. i'.dicit quod catochos si a frigiditate et ficcitate cerebri ergo ide sunt, et ut omnia lucida habeatis author diffinitionum de catocho loquens tria ponit genera, crin omnibus errat, primo dicit quod primum genus camiochi est cum somnolentia, sed iste ea caros, quia catois ches non hab erit somnum, secundum genu tetana inimire Iatur,et praefocationi matricis,quia haec cordis pasto esset oncopa,catoches uero cerebri, cordis vero per conmsensum. tertium geriu est cumsomnus cu uigil s est , sed haec Agripnocoma est.Et tu ni fatis de catocho, etcom gelatione.Des subeth ara,quae est pinio ex diuersis causis orta,iam de phrenitide diximu3 , quae est inflammatio panniculorιι cerebri ab ichoresanguinis, uel bile, auisalsa pituita causata ,sciuistis etiam quod lethargia est inm

379쪽

DE PARALYs I flammatios stantiae cerebri 1 pituita crassa putrescente in substantia cerebri partim in panniculis, cum Lec sunt mixta ratione pjtuitae, quae in substantia cerebri fecit inis flammationem' somnolentiviratione bilis, quae in membranis fecit inflammationem uigiliis sunt,stem ratione pituitae sunt torpidi,ratione bilis fiunt deliri, et appellaretur hoc accidens 1 Graecis pumsia deab Arabibus subethsara. DE

380쪽

Actenus uidimus in superioribu3 de omniabus malis quietibus, quae sunt ratione alicuisius mali adiectus existentis in cerebro. Nunc consequenter agemus de malis motibus praeter naturam secundum ordinem Reis propter aliquem malum amctu in cerebro,uel suis propaginibus idest in neruis exiis

stentem. Circa ordinem autem sciendum est, quod Rasis uidetur seruare alium ordinem,q hactenus seruauerit,umbi de malis quietibus egit, de his incaepit agere, quae principaliter in capite sunt, postea de reliquis puta de Apomplexia. esubethia,cr congelatione, postea ad parabfindescendit,nunc uidetur oppo tum facere , primo enim asparao incipit,postea ad epilemam rem it, hic ordonon uidetur consentaneus,quia uidetur proportio esse eadem inter Apoplexum et Parab n ,sicut inter epile fiam, et spissimum . EJ enim uulgare dictum quod Apoplexia est uniuersalis parab is, cxparat in est particularis Ain poplexia,ideo dicitur paraplexia, ethemiplexu, miplaxia ides' Apoplexia media,eodem modo dicunt milesiali semum , seu conuulfionem uniuersalemyasmum vero particularem epilsam, quare ergo non seruauit eundem ordinem hoc in loco s Dico quod id fecit Rasis maxima ratione,nec potuit exactius eruare ordinem compositiis

uum, uti licetfit uulgare dictum, quod spasmus fit parriticularis epilest epilesia uero uniuersalisl amus, mareae ij xima

SEARCH

MENU NAVIGATION