Io. Baptistae Montani Veronensis In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio. A Valentino Lublino Polono, medicis posteritatique eorum fideliter communicata

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

411쪽

DE SPAs Mocilentia ipse conuulfoni, et haec sunt figna communia

toti generi, licet sint saeuiora in una Pecie, quam in alia, se fuerit empro tholonos erunt leuiora, fi opisthotonos quia acuti, imus est,erunt etiam saeuinima. Sunt etiam alalia ita indicantia,quae distinguunt genera generat ima

quia dicebamus,quod quidam fit 1 repletione, quidam ab inanitione,primum Fgnum est quod nullus spasmii staficcitatesubito,omnis autem,qui a repletione fit subito fit ideo ubi fet subito,a repletione, ubi paulatim a ccitate proueniet, et , hoc num distinctiuum est illius primi fastigrum . Quae uero distinguunt causas escientes, sunt

pro modo causarum, et quantum ad repletionem attinet

gna indicantia repletionem, et species puta propter inmmmmationem aderit sanguinis inflammatio,proptereas sanguis erit num erit inflammationis, quae dicitur phlegmon, fi erit redihelas,erunt na eo pelatissi aedemerunt signa aedematis, hi fuerit a repletione sine mi amismatione,puta a pituita tenui occupante caput musculi, uel cordam, ita tunc sumentur ab intrinseco et ab existrinseco,ab intrinseco quidem idesta propria natura huis moris,ideo si erit pituita in corpore percipietur frigidi,tas ad tactum,pulsuis erit tardug,urina crassa, uel tenuis, uel albicans, Ab extrinseco uero quaecunque generant humorem pituitosum , F praecesserunt puta otium , cibaaria frigida re humida crassa , lacticinia, quae pastilia

dicuntur,pisces, ut degunt in paludibu , urna frigida et crassa non multum potentia,item alis solent euomere pistulta retinentur ali arido talia excrementa, et postea

412쪽

C A p v et VI. rs sexcernuntur tum per uomitum tum per egestiones. teperatura,regio,anni tempus constitutio aeris,haec omnia faciunt,ut cognoscatis pituitam aggregatami ab inanitio, ne praeces erunt na puta fluxus narium, intestinorum uomitu multu ,vigiliae, et corpus fuerit exiccatum, aliis mi accidentia, ebres colliquatiuae, se uero fuerit spasmus non proportionatus ad materiam bilis multitudo aggre, gata erit et a rebis extrinsecis et intrinsecis, Et haec

sufficiant.

Sed unum des circa na, nam uideo apud medicos approbatos circa rectam cognitionem spasmorum, crcirca tetanum feri maximos errores, et uidiarino elapisso, et disputatum fuit de quodam nobili Veronense, qui collum habebat tensum,ut in nullam partem posset more ueri,n se totum uerteret,uolebant quod esset baseus, et propter ea onicum appellant Pasinum, cum muscum Ius exempli gratia partis filivstrae oris trahit reliquant partem oris dextram ad se,cum tamen curent e cium hunc eo modo,quo curatur pares fis, appellant tamen onicum lusinu, uias recte intellexistis ea, quae diximus, non poterit contingere error,quia ostendi uobis firmam humi, et quid e siet, et ostendi quod erat morbus mare

Ius motus,modo hae contractiones, et ten ones musculo,rum propterfrrhos, et spumata propter incisenes brarum,et illae paruisses sunt facilis cognitionis, uti ista omnia sunt fine motu pasmus uero cum continuo motu, et cum dolore , ista fine dolore, iis quando cogunt ui quadam uertere caput,ista habent materiam uiscosam in A A ij iii

413쪽

DE SP Asnomusculi impactam ideo non possunt mouere caput, quia obstruuntur musculi a materia Dp ea stabus uero est

Hectus chordarum, et neruorum , et in omni parabsi, ubi una pars inusculorum resiluitur,altera contrahitur ad membrum oppositum et sint contractiones parabita cae,quia mumius e F refilutus, ideo ille, quem appellat stafivium onicum est puta paralils, praeterea o nata, quando fibrae neruorum sunt incise a uulneri,uel ab huis more erodente, cotrahitur membrum, sed sunt fine motu, et incurabiles Hectiones, quia erosa, et incisa rara, quid erit curandum,dferunt autem ab illa contractione, quae si per resolutionem,quia et potest curari, Famamia minime,ideo caueatis ab his erroribuGhoc autem optia me facietis, distinxeritis rectum conceptum ilia , et quicquid confideratur circa naturam passei, et circa disserentias, et causas, et circa distinctionem ueri a fauso, et circa cognitionem eorum,quae sunt per essentiam, et per consensum, et nunquid acuti sint nec ne, an letha' res,vel ne.Omnis haec consideratiosacta est propter cum rationem ipsam, et tantum deviabimus a recta curatiorene,quantum errabimus in recta cognitione eorum,quae diximM.Aduertatis igitur circa rectam cognitionem Pasmi,nos sumemus indicationes,quia non potest recte opem rami,nis ratio operandi aliqua fit,quae nciatur ab aliqua indicatione. Supponatis igitur istas uniuersales indicationes,de quibus iam diximue,quod quaedam a sanitate, mi cauin eiu8,quaedam a morbo, et causes eius sumuntur, quaedam i communi g. e primo capite nostrum non ea

414쪽

C A p v T VI. ESTrit agere, sed procedemus per indicationes, quae summis itur a rebu3 praeter naturam,a morbo scilicet et a caussmorbi, et quae a medijs, et communibus sumuntur , sed 'quin tioneiauresiuae illa totismae suntaria i r ibo, et caulis eius simuntur,ab illis ilicis ieT ipartim ab ipsi natura morbi,partim a causs facientibusi i i'

morbum oriuntur, quae sumuntur a natura morbi, uel ab ipsa fritia, et sentia sumuntur,quae con 'it,aut incomplexione,aut incomposetione,aut in solutione continui, et morbus iste uel fimplex est, uel compestas, aut con derabitis morbum a termino,an scilicet uel factus fit, uel fidi,vel abruptomatibus,uel si motu morbi,uel a coctiorine,uel a cruditate, Ab his quinque debemus sumere indiricationes curandi, et in his exercere sumpta indicatione a morbo,uel a natura eius, iam igitur debetis scire ex his quae diximus quid fit hasimus,cuius naturae, et cuius firmillae,scitis enim quod est morbus in complexione per ab rfluxum materiae,uel per ariditatem, et incompositione, quia Pasimus chordam, uel caput musculi abbreviat, et propter hoc actio musculi laeditur, et corripitur, ex nam tura huius rei, et ex cognitionefirmae o mi iam scitis

incipere, et habere curationem, rationem operandi, iquia est in complexione, se quod est res praeternaturam ' iergo debet remoueris fuerit arida, refcca ,scitis quod i is portet per oppo tum humectantibus procedendo oces t curreres ex repletione, et per affluxum materiae, scitis quod es E euacuanda materia, Quantum ad compo tionem cumst chorda illa breuiorfacta, ebet reduci ad naturam

415쪽

DE SPASMOllam suam longitudinem, re docet natura morbi indicatione sumpta a firma morbi, secundum caput indicationum, quae dant modum operandi a termino supiuntur,quia lon

ge aediumerii lautiones limbo cum amfactusem inmmite fiennest fi enim ad sucrat mec

suo sunt,ad quae respicere debetis, primum est removereiamfactui aliud prohibere id, quod futurum esst, et se

duae indicationes a termino morbi oriuntur,vna, remove

e quod factum est, secunda prohibere futurum nefat, et omnia hactenus sunt communia, duasq; instationes, uae a firma,et termino morbi sumuntur,didicistis, terra tium caput a se inplomatibus sumitur, Et multum restri, suultis habere rectam cognitionem curandi aegritudines scire accidentia,quoniam quanta et quot af rat accide

illa spasmus ipse sciunt, qui uiderunt ipsum, primo estri

Molorem ita intensum,utfit necessarium,uis detur, si flairi sedari debet,praeterea sepe contingit,ut a spasmosequatur alienatio,praeterea se in musculis colli tetani fiant, sliquando etiam protenduntur usque ad musculos thoramis, et impeditur anhelitus,ut sufficentur, iis succurram itur illifaniplomati sunt etiam hircopae, quae curari dem lent,igitur indicationes plurimae sumuntur a omptomaritibus,s autem facietis cum Dinploma ita sevum erit, ut

abeat actionem causarum ides' nouum genus aegritudimiis facere, et interficere, cui in colico dolore sit, in quoitiam contrarijs aegritudini occurrinius,ut tollatur omintomas enim pituita fuerit causaphionium exhibebitis, iopium,quae tamen sunt contraria morbo, quia non M.

ratis

416쪽

C A P v T v I. Est ratis aegritudinem Ad dolorem, et aliquando itas una est omptoma,ut tota ratio curandi uertatur circa ipsum, et ita prius considerandum est,an in morbo sint foemptoremata, et hic tertius locus. quartus locus est cognoscere

motum morbi ad rationem uictus instituendam, et ad exhibendum remedia,ut primo Apiar. et primo de cris, et inde ratione victus Acut.ubi ostendit,quantum referat scire an acuta sit aegritudo , necne, quia aliter non pote: ntis uictum instituere, et medicamenta exhibere. Quintus locu , et vltimus,qui sumitur a natura morbi est, ut cognoscatis cruditates, et concoctiones, quias materia concocta est, et natura vicerit morbumscitis quid ager dum, quia concocta medicari,atque movere etc. Si uero cruda,nis turgeat, et acuties morbi cogat et ompi mala, non quaeretis evacuationem, sed concoctionem, crita non parum refert scire coctiones, et in his quinque confinit tota ars curandi morbos quae sumuntur a natumra morbi, Grdiximus,quod indicationes partim sumuntura natura morbi, et partim a causis , de his quae a naturai

morbi sumuntur diximu) ese quinque capita, nunc de in adicationibus, quae a cails morbi sumuntur. usarum uel ro quaedam surit latrinsecae,quaedam extrinsecae, Extrinis secae sunt aer,cibus, et potus etc. et hoc non modicam faciunt corpori alterationem, et ab his sumuntur indicationes,neque credatis illis, qui dicunt a cauris primitivis

non sumi indicationes,lierum est,cum non adsunt, exemm ,

pli gratia nos uolumus curaret asinum humidum uel fieri lcums tace extrinsecae aduersantur Pasimo, non erunt A A iij cora

417쪽

C A P V T VI. Est mota quidem dant duas indicationes, prima, mertamne

longe a loco as cto ipsus,quo ad feri posit, quia quanis

to remotiores faciemud eri a loco, locum securiorem red idemu fecunda,lit per oppo tum euacuemus, Quantum attinet ad conivnctam duae nascuntur indicationes, et 'omnes generales sunt hactenta, uel derivamus materiam existentem in loco ad propinquum locum, uel locum ipis lsum asyctum euacuamus, et istae omnes derivationes adis propinqua,euacuationes a loco,euacuationes ad oppo mitum ad longinqua auersones sunt instrumenta ad evata mandam materiam id loco contentam, et quaerationem habet suae cause remotae. Sed dicetis omnia ista unde hami v bent originem s Quantum ad 8 ecies, et modum operam

di determinatum sumuntur a causis particularibus, Si samateria remota ad oppo tum et auersonem, et euacustionem facitis, Si coniuncta per deriuationem a loco pro pinquo,uel per locum ipsum quae omnia suobis erunt di

stincta, istinctae etiam erunt indicationes, et rationes omperandi,Admodum istitur particularem 6-

derationem dirigamus,hic est Pasinus si materi istin habetis modum operandi particularem , sanguis peccans, uel subforma cause antecedentis, vel remotae confideram tur,idest prout nondum defluxus est, uelsub forma calim se coniunctae,idest prout iam fluxus est. Cum enim non est fluxu ,indicatio a causa sumitur remota, Modo quando anguis indicat evacuationem,' diuersonem per conuenientem regionem,per sanguinis,scilicet misionem eligemud evacuationem per phlebotomim,et ideo cum cau

418쪽

ssam remotam volumin evacuare,eligimus conuenientem uenam, et tunc rectitudinem facere debemus , uolumus retrahere,quia tunc eligimus rectam lineam, quae citias ex meliuX euacuat , et distantiam conuenientem eligi,

mus, et hoc est xocet vir seruatre, idest rectitudinem,et ita fi in dextra parte fuerit, a parte dextra, s in finistra

fini stra trahemus , uero causam coniunctam volumus evacuare habemus duo instrumenta, deriuationem, Crquo ad hoc friguis docet,ut uenam eligatis proximam, et i quae colligantiam habeat cum loco as cto, praeterea habelmus a loco ipse euacuationemini quantum attinet ad eua uuationem a Ioco, sanguis fisrmexempli gratia in ma, nu ab ipsa manu euacuari debet per scarificationem, , vsoluentia calida,et humida levia tamen, et caueatis lanis quam a peste ne foueatis locum ad evacuationem cum reae lbus calidioribus, dificcioribus, quiasubtilioribu3 partiri

bri resolutu et iores remanerent, quae adurerentur,et ad cancros, et antraces deduceretis, Ideo non transeatis

oleum liliorum alborum, et chamaemelinum. et se sanguis sitis itior tu 3 oleo ro aeriuel violaceo,ut refrangatur calonini eatis, ita ergo facietis circa operationem a llacos materia fanguinea fuerit, fi fuerit remota a loco, uertetis, et euacuabitu per phlebotomiam rectitudine eruandos coniunctam, demivabimius per uenam proximmam,se a Ioco cum fomentationibus iam dictis, et cunt scarificationibus,s uero bilis fuerit, ut contingit inspas itinis non proportionatis ad materiam indicatione- sum, rea a materias conmeratur pro causa antecedentcides E

419쪽

C A P V T VI. Eso nondum fluxa indicat,ut diuertatur ad oppo tum, et emacuetur,et hoc commune est omnibus materiebus , cum uibu autem instrumeritis, non quidem cum phlebotomia uni haecsanguini competat,sed cum his, quae euacuant bilem,trahendo ad oppo tum,ficut est inter sinplicia aloemple vera inplex, casia, manda, habetis praeterea amaritidos, unasuccum abothrum , succum lupulorum, uae omnia sunt mitifimirobalanos citrinos habetis,rhea arbarum. lagridium emacius,elaterium adhuc escam iu3,Compo ta sunt ellecterium de psillio, de succo ro, rum,ellecterium rosatum Mefue,pllulae aureae, ellectetium de besten, quod mitius est, habetis haec omnia iris antidotario,Et haec quo ad euacuandam bilem,quo ad deritiuationem a loco non utamini phlebotomia, quia bilis nolindicat phlebotomiam,sed perligaturas, frictiones ad oppo tum trahelis, faciendo leuem dolorem, calorem iniparte oppo ta,ut materia subtilis defluat ad propinquit, tqvo ad evacuationem a loco non utamini fomentationibus 'calidioribu3,nec transeatis fomentum liliorum alborum, 'et chamaemelinum cum oleo roseaceo,uel uiolaceo, uel cie lmodico aceti ad penetrationem, quia Galenus in secundo ad Glauconem, et in tertio Therap. admonet nos, ut scalidis fomentationibus abstineamus , immo et a frigidis

cavere debemug, et ego curauier spetis, nec unquam

plui hii 'medio aliquo, et optime curatum esst,quia ira statur ab omni leui causa, Si frigida ad acerbitatem, Si l calida ad ariditatem deducetis, Et ita habetis indicationes a omnes sumptus a cari s morbi intrinsecis, sine sub forma

420쪽

DE SPAS M o edusae antecedentis frue coniunctae confideretur. Si uero i pituita fuerit, indicationes habet cum alijs communes, fi enim confideratur sub forma cause antecedentis, indicat, ut ad oppo tum retrabatur, et euacuetur, instrumenta lautemsimplicia sunt carthamus,cndicus apud Dio .cujus medulla ficax est, terebinthina, decoctum mercurialu ,, quae sunt leuia, flos casiae non minus pituitam quam buIem educit Artiora sunt agaricus,coloc nihis, thimelaea,icatapotia minora, et tithimulorum genera, turbit h. beremus verum,composita sunt hierae magnae,bierae coiconthidos,Rei Archigenis, confectio Hamech, pilulucochiae, et de hermoductilis. Quantum ad materiam cor iunctam per derivationem ad propinqua trahendo, et quia tollerat fortiora remedia, tollerat etiam cauterium scirca aures, Si fuerit in cerebro materia phlegmatica,et

Pro evacuatione ratem materiae actu a loco, cum iamfrexa est, ebetis aduertere, cum vultis evacuare a loco, ne

a valde aperientibus, et incidentibus incipiatis, quia subri tile traheretis, et crassum remaneret ing=ffatum, ab emolitientibus autem incipere debetis eligendo tantum calida et humida circa primum gradum, quoniam haec maturantia,et emollientia sunt, sed quae sunt calida et sc* ica ad secundum,ut anethum,mdirrha,bdellium,ammoniam cum,sagaperium, crocu3,sunt Ocacissima ad concoquellasdam materiam pituitosam praecipue bdellium, et ammore illiticum,reliqua calidiora adurunt, facta concoctione ad

calida et cca accedetis in tertio gradu, quae sunt cimi

illima

SEARCH

MENU NAVIGATION