Io. Baptistae Montani Veronensis In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio. A Valentino Lublino Polono, medicis posteritatique eorum fideliter communicata

431쪽

ites,illa P, ut causis applicaretis, iri istis vos exercuiremus uniuersalibus, et dedimus regulu omnes, quaerem quirebantur ad hoc, ut tandem ad particularia deueniremtis, proposuimus autem exemplum de Pasimo, et quia non explicuimus curam, nunc complebimus, propora, fuimus ergo convulsum aliquem,ad quem essetis uocati,

qui haberet conuulfionem istam, quae opisthotonos appet ilatur, quaesit cum trahuntur musculi, et extenduntur ad posteriorem partem, quae ideo dicitur opisthotonos, quia difficilius curatur quam illa, quae emprosthotonos appellatur, et reddidimus causas, cur difficilior, et consulto elegimus hanc, quoniam media est inter emprophotonori, et tetanum,supposuimus, od a repletione penini

dei et, quia distinguuntur lusimi quoad causas in D

mum ex repletione, et inanitionesecundumFormamro in emprosthotonon, et opisthotonon, et tetanum, et diximus de eo,oui a repletione,et a materia pituito a crassa prouenit neetuos replente, ut distingueremus eum ab eo, uisita sanguine ex uulnere Apposuimus praeterea, quod causa non solam in loco e cto,sed in toto corporure erat,et quod morbus partim erat factus,partim flens, ideo causam antecedentem, et comunctam habebat, promposuimus,quod accidentia habebat saeua annexa, et prora posuimu3 , quod dolorem haberet acutum valde , et vim giliariet quod patiens eset quadruaginta nitorum, et tempus autumni,et praeterea quoad concoctionem, et crum ditatem,quod materia illa Oet cruda,iste fuit totus casus,

primum quod debetis facere,cum proponitur talis vel ,

432쪽

C A P V T vi. ESTitilli assest ut cognoscatis,quae fit illa, aegritudo supis posto autem quod cognoscatis eam talem esse, qualem diximus,poteritis curare eam, et quamcunque aliam trimplici uia,uno modo empiricescut fere omnes nostra aetate faciunt,qui non habent, ni Fgna quaedam dii inguenmtia aegritudines,ex Fgnis extrinsecis hoc habito habent libros distinctos loquentes de fingulis aegritudinibus per capita, habent Salionarolam, Gallinariam, Phlonium, uti qui utuntur hac uia,cum sciunt sta seu esse, currunt ad Phlonium, uel ad Sauonarolam, qui plura remedia describunt, et incipiunt remedia illa exhibere,quae descripta sunt, e conueniant , sue non, Erum item aliud genus intermedium Medicorum, qui participant methodum Galeni, et declinant secundum linam partem ad empiricos et secundum aliam ad Dogmaticos , et isti non procem sint nec ex commentario, ped habent intentiones suu,reb discurrunt,Est mihi procedendum instasimo, qui hambet materiam antecedentem, et coniunctam, et acciderim

tithac ura: et debent duo facere,unum quod dirigitur ad Omptoma,alterum quod dirigitur ad causam antecederim tem, tertium ad causam coniunctam, et postea quartum adsint,cum non habeant ueram artem, quod superfluum est,ut ostendam, et dicunt oportet, ut ponamus rectam curationem in sex rebus non naturalibus. quintum admdunt,imposibile est quod dicunt isti, quod ubi est juxus

materiae, et non fecerit temperaturum malam in membro

et factumst imbecille, Ideo remota aegritudine debet corroborari membrum, et ita bi quinque proponunt irim

433쪽

tentiones, rima,quod euacuanda est materia antecedens, fecunda coniuncta, tertia removenda sunt f mplomata,et corrigenda accidentia, quarta ponendum est regimen in sex rebri non naturalibus, quinta corroboranda sunt membra debilitata propter Fluxum materiae. tertium genus Medicorum nolunt,neque primum, immo contemet nunt ipsum uti uulgarissimum,n secundum, quia imperfectum, et accedunt ad tertiam viam, am Gal. invenit,

quam etiam uoluerunt isti medrum assequi, sed non potueri runt, Genus istud non proponit intentiones, quianis fundentur in re stabili istae intentiones,saepe faceretbs supremfluas, sepe diminutas, ideo debitam rationem operandi non possunt assequi,nis habeant fundamentum, et indiricationes certi fimas sumptas a natura rei, et tot erunt, quot sunt necessariae, nec abundabunt in superfluis, Isti non habent duas intentiones, Nos vero per indicationes inveniemM earum radices, quae erunt necessariae, resua perfluas uidebitis, Volumin medicari stafimum secunis dum ingeni viam a natura rei sc procedemus, Hic est

opisthotonos,fi confideratur pro forma Dinplomatis nullam dat intentionem,quia est actio bes musculi, quae demberet protendere membrum, secundum voluntatis impedirium,sed non potest,istud accidens es' remoliendum, et nullam facit notiorem indicationem, et quia dolor adest odia insurgit indicatio, et cito terminatur,cito peragerim da sunt omnia remedia, et hoc indicat natura hinptomatis. Natura vero morbi, quem diximus esse malam temperiem per affluxum materiae, at aliam indicationem, quia

434쪽

mala temperies debet remouerisia haec indicatio uenae salis est, et quia est materia, debemus evacuare eam, Amorbo ergo nascitur haec indicatio, ut materia eliquem

turire quia in natura morbi non solum formam, et gemitussed terminum morbi consederamus, an materiast fluxa iam perfecte,an uero adhuc fluat, et sit materia rectit

dans in totosc duae oriuntur indicatsenes,una a materia fluxa,quae coniuncta est,quae indicat,ut tollatur,et removeatur,alia a materia fluxura,quae dicitur causa antectis dens, et istae duae indicationes, intentiones pariunt, primmo, ut coniunctam causam evacvemus, secundo, ut eliaminemus causam antecedentem, et ita istae duae indicatiorines numerata habent causam intentionum, et haec erant

ab ipsis dicenda, et in his comunimus cum medijs, Vidimstis praeterea in nos Eris uniuersalibus in confideratione naturae morbi,ut fomptomata confideretis, et proposuimmug duo,vnum erat dolor, aliud erant vigiliae, Umptoremata aliquando dant indicationem operandi, quandoque non, Ideo non est semper verum,quod intentio ad Edimpronia dirigatur. Ideo non sunt dandae hae quinque intellistiones,quia intentio foemptomatum non est semper uera, nec trahunt ad se curam,ris raro, et tunc trahuntlut dicit Gal. in duodecimo Methori, cum habent rationem causae, id autem voluit dicere Gal. fmplomata habere rationem causae s uoluit dicere,quod si inpremata aliquando talia sunt,quod possunt facere deteriorem aegritudiis nem,ut in febre a bile sedincera dependente cum sedincopa, ex defluxu materiae in principio parox mi ad os uenm

tria

435쪽

, DE SP Asnotriculi ratione mordicationis facitoncopam,talis sedincoapa facit,ut uertamin nos ad ipsam neglecta aegritudine, quia habet rationem cause,aliter uirtus periret, quia foenrepa, et febris cum mi af ctiones ambae cordis,tollerelatur cordis robur, et periret animal, Ideo ubi uidebitis bi tomata debetis confiderare, an posset facere incommmodum uel majud praesenti,vel aequale,vel posint augerire aegritudinem, quam habetis prae manibus, Et tunc iusto casu una ex intentionibus erit directa ad si toma, tvialiter vacaret ista intentio, vis lauri erunt dolares pendentes a morbo, non debetis occupari in ip s, quia tolluntur sublata aegritudine, in casu igitur nostro venati sumus duas indicationes,et duas intentiones a causa famciente morbum, et coniuncta, et a causa antecedente, una indicat,ut tollatur causa antecedens, altera ut tollaretur coniuncta, tertia,ut tollantur 6mplomata, quia nisi i sedabitis dolorem vehementem, traheretur nova materiria,augeretis o mum, et dolor adhuc augeretur, et feret circulariquousque deduceret aegrum ad interitum, Si etiam uigiliae fuerint pertinaces, et non dormiat, tolletis rasilicet vigiliae uideantur pendere a dolore , Ideo non ita curabitu uigilias, cui dolorem, quia dependent a dorilare, et ita in casu nos Ero habetis tres indicationes,prima a causa comuncta, cunda a causa antecedente, tertia a foemptomatibu sunt ne aliae s minime , sed consequuntur istas,In natura morbi habemus duo alia, motum, et comctionem,me cruditatem, A motu ergo sumitur indicatio,

nullasumitur,quae indicet quid agendum sit, quia scitis, quod

436쪽

quod morbus est citi motus, et acutus, et quod cito teris minatur,uel ad mortem,uel ad salutem, Ideo haec indicatatio modum indicat,ut cito agamus,insecatio uero, vae summitur a cruditate.quae est quintus locu talis cruditas inis

dicat nihil agendum esse,nis concoquatur materia, celem ritu indicat, ut statim agamus, et ita duae indicationes sunt contrariae,quid ergo faciendum est in contrarijs inridicationibus f facere debetis, quod Gal.in nono, et decimmo Therap.docet impendere, scilicet secundum dignita, tem harum indicationum,' quid contingetinos videmusiquod iis cito agamus animal peribit, Habemus ex alia

parte Ilip. praeceptum concocta medicari, etc. si uero non evacuamus,imminet periculum, et mors animalis, uia media est eligenda,paulatim evacuare, non confertim neque totam, sed partem ex materia, quae concocta est, reliquum paulatim concoquere, et haec omnino faciam mus, et ita constat, quomodo hae duae indicationes cum fuit contrariae permistae dant talem modum operandi, ut paulatim evacuemug,paulatim concoquamus, et sica natura morbi habuimu3 has indicationes, quid sit agendum, quomodo fit agendum indicationu, tres quidem indicat quid agendum,quarum una a materia fluxa,alia a materuria fluente,tertia a Dinplomatiburi reliquae duae a motu, et cruditate indicant quomodo agendum,si uero medii posuerunt quinque intentiones agendi,suppositis his nos accedimus ad aegrum, et uolumus operari,' hic est materia fluxa, et fluenda, et dolor, in prima inflatione, cum habemus dolorem , cui occurrendum est. illi primo

437쪽

occurrimus, et primo ordinabimus fomentum pro loco dolenti,multae autem sunt materiissed prae omnibu3 stum dere debetig,ne sedantia dolorem novam attrahant materarum,nt, scilicet non transeant primum gradum caliditam ii ficut est liliorum alborum oleum, oleum chamaemelianum,oleum amoegdalarum dulcium, Aspungia porcinvitat rum recens decoctum altheae,chamaemeli, liliorum alborum, Sed notetis modum operandi, quia accidens se mest,nec una fomentatione indigetis, Ideo iubeatis, ut haia beat oleum, et fomentum continue,et foveant diutius,et

infideant in illo, ut materia posit resolui, et membrum redire ad tum proprium, Ideo bene Auic. et Moderni imaginati sunt, ut perpetuo fit lana super Iocum, quae perpetuo foueatur, et illiniatur ex istis oleis, ut perpere tuo fiat fomentum, et licet decedat, nouum ponatur,ex hac enim illinitione continua si leuis resolutio, et haec quo admodum operandi circa B tomata, quibus occurrendum est, et haec sunt primo praeparanda, secundo debetis scire, ut fiat cidister ad deponendas materias in intestinis inferioribus, indicatio autem ista nascitur ab tiniuersali quadam,a causa scilicet antecedente removendida, ia uultis remouere pituitam sub forma, uel sub raditione cause antecedentis, et incipitis a cidis teribus, quia

primo materias praeparatas non debetis evacuare, hae autem sunt maxime paratae,ideo ab illis incipietis cum hul busive fiat attractio materierum crudamum, et accipiam

tuanethum,cham metum, blium, furfures, et omnia in aqua coquuntur, que ad consumptionem medietatis, cr

438쪽

C A P v T VI. Eooxna hemina butus decocti accipiatur, in qua potiatur oleutiliorum alborum,chamanuelmum,metinum,mellis roseam thunc. iij. et fui ct ster commodus ad attrahendam piis tuitam contentam in intestinis crafioribus, Et hoc est praeceptum Galeni, et Hip. secundo de ratione uictus vi. qui icit, ne detur cibus patienti acutas aegritudianes, nis prius evacuareturventer cum balano vel glanis de,rsiis maxime qui non possunt tollerare closterem, crsant ex re aliqua acuta, ut egerat, et adiuuet primam

indicationem indicantem, ut evacuetis causam antecederimum, aeterea adiuvat etiam, quia ubi evacuaveritis ex . iintestinis cras hs materias ibi contentu per succesionem, , . materia in stomacho descendit, et magis uacuus fit storum

imachus, et cum traditis cibum melius concoquitur, nemque computrescit cum materia, quae ibi erat, et hoc ad mentem Hip.erit faciendum, Vbi iusseritis in prima ui istatione,haec duo fieri omenta, scilicet pro dolore inescam time sumpta uomptomate, et ut sat cidister ad materuriam antecedentem paratam in intestinis crinioribus. Ad rationem uictus accedetis, et hic est punctus, Vnde sumam indicationem circa uictus rationem, quia isti ponunt ii tam intentionem ab alijs separatam . nec tamen a morbo,nec a materia morbi, nec ab alia resumitur, sed consequitur,nec est particularis intentio, nec indicatio, primo necessarium est,ut nutriatis aegrum, ut posit uim uere, sed de ratione cibi, em debemus eligere, non est

indicatio aliqua sumpta a re aliqua, quia quo ad quantitat sumimus a motus uelox est motus, parum cibarius,

439쪽

e r m Ed P A sn os tardus,copiose,ut primo Aph duodecimo, ut primo ct Cris,et Reg. ut primo habetur, et ita non est indicatio per se, quae quantitatem cibi indicet, sed consequitudia motu . Circa vero electionem ciborum, uretim cibaria calida,attenuantia incidentia, uel emplastica, an

frigida cras acientia,indicatio sumitur a causa faciente

morbum,di tandem istae sex res non naturales sunt in strumenta, et materia medicinales,quae sumuntur, et ua, Fiantur,prolit liniantur causae facientes aegritudinem, Ideo conseruant, cum sunt contraria aegritudini, et diis evntur tunc praesidia,Cum ueto aduersantur naturae, mii augent morbum,dicuntur nocumenta, Elimpium habe,

inivi in spasmo, ut est uelocis motus, quo ad quantitatem parum indicat, o ad qualitatem calida et inca sunt exinhibenda indicatione sumpta a causa faciente morbum, quae pituita est, Ideo indicat, ut attenuemus, quia crassa est, et abstergimus,et mundis amM, ut commode elimcuemlis eam, Ecce ergo quod tantum tres indicationes, una afmplomate,alia a causa antecedente,tertia a cavasa coniuncta,Causa autem antecedens peperit sibi modum quendam operando quia crassa est niliget calefacientibimet incidentibus,ri incidatur, ita talem elegimus cibati nem, 'inliter aerem eligimus calidum ficum, et talem praeparamus cum susumig s calidis,'ficu,Sunt ergo sex res non naturales instrumenta parata fecundum in icationes,quae a causa sumuntur,et ideo non erant ponenda inter principales inteliones,quae sequuntur ad causas , Erat alia intentio Modernorum,corroboratio mem ro

440쪽

rum,haec non potest esse certa, quia si propter a uxura

materiae aliquod delictum erit in membro, Dia depravaatio caloris innat tunc agimus, et corroboramus, sin mira nug non agimug,et ideo ista intentio quandoque est nemcessaria,quandoque non totum sunt necessariae illae tres iii dicationes,de quibus diximus,posti ergo feceritis ci sterirem, et rectam ordinaveritis rationem uictus, attenuanis tu scilicet cibaria et calida,et incidentia, iubeatis, ut a uino abstineat, uti dii Eribueretis materias cruciores ad Iocum, et augeretis astam, eo prius debet educi materia, ofacto poteritis exhibere uinum, quia deducit mare

teriam ad urinam, potus autem erit attenuans ex cinna, momo,an so,e T Tuccaro, ia habebit uim incidendi, et attenuandi,cibaria erunt paruae aues,ac baedis carnes uituli etiam lactantu, sedaues sunt praeferente et pulli iuniores praeparando eos cum radice puta petroselini, et seminibus,ut ei amsum,et seniculum, piper, et gari fili ,cinnamomum,haec omnia habent vim incidendi, ptisaena etiam ad incidendam materiam crassam pituitosam conmani cum pipere commodifima est, His peractis in prima die,in secunda postgstatim accesseritis, licet non fit

praeparata materia, ut evacuetur ventriculus a materia

pituitosa,et ea quae in venis meseratias est aegro exhibrabitis medicinam fortem debilem, riem, ut educat crassos humores,debilem,ut non trahat a longinquo exempli gratia exhibeatis cochias in parua quantitate, et se eius dolintegra est drach.i.uel scrup.ii .drach. s.vel scrup. .exishleatis,aut florem castis cum modico agarici praeparam CC ti, cr